Soim Pasin Laikim na Rispek Long Rot Bilong Bosim Gut Maus

“Yupela man wan wan . . . i mas laikim tru meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim yupela yet. Na meri i mas i stap aninit long man bilong en na mekim gutpela pasin long em.”​—EFESUS 5:33.

1, 2. Olgeta marit i mas givim wanem bikpela askim long ol yet? Bilong wanem ol i mas mekim olsem?

SAPOS wanpela i salim wanpela presen long yu na i gat dispela rait antap long en: “Holim Gut.” Bai yu mekim wanem long en? Ating bai yu mekim olgeta samting yu inap mekim bilong lukautim gut dispela presen na em i no ken bagarap. Olsem wanem long marit, em presen God i givim?

² Naomi em man bilong em i dai pinis, em i tokim yangpela meri Orpa na Rut olsem: “Bikpela i ken helpim [“givim presen long,” NW] yutupela na yutupela i ken marit gen na yutupela i ken i stap gut.” (Rut 1:​3-9) Baibel i stori long gutpela meri marit na i tok: “Papamama inap givim haus na mani samting long yumi. Tasol God wanpela inap givim yumi meri i gat gutpela tingting.” (Sindaun 19:14) Sapos yu marit, yu mas tingim poroman marit bilong yu i olsem presen God i givim long yu. Yu save mekim wanem long dispela presen God i bin givim yu?

 3. Wanem tok bilong Pol em ol man na meri marit i mas bihainim?

³ Aposel Pol i raitim pas i go long ol Kristen long taim bilong em, na em i tok: “Yupela man wan wan . . . i mas laikim tru meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim yupela yet. Na meri i mas i stap aninit long man bilong en na mekim gutpela pasin long em.” (Efesus 5:33) Tingim olsem wanem ol man na meri marit i ken bihainim dispela tok long taim ol i toktok.

Was Gut Long ‘Maus i Mekim Tok Nogut’

 4. Olsem wanem maus inap helpim o bagarapim man?

⁴ Jems, man bilong raitim Baibel, em i tok maus i “save kirap nabaut na mekim tok nogut” na “marasin nogut bilong kilim man i dai i pulap long maus.” (Jems 3:8) Jems i save long dispela tok i tru: Sapos man i no bosim gut maus em inap kamapim bikpela hevi. Em i save long tok bilong Baibel i tok sapos man i no tingting gut na i mekim tok, orait tok bilong en i olsem ‘bainat i sutim narapela.’ Tasol dispela skripsa i tok tu olsem, “tok bilong man i gat gutpela tingting i save helpim ol man olsem gutpela marasin.” (Sindaun 12:18) Tru tumas, ol tok i gat bikpela strong. Ol inap bagarapim man o helpim man. Olsem wanem? Toktok bilong yu i save mekim wanem long poroman marit bilong yu? Sapos yu givim dispela askim long poroman marit bilong yu, em bai tok wanem?

5, 6. Wanem sampela samting i mekim na sampela i hatwok long bosim gut maus bilong ol?

⁵ Sapos tok bilong bagarapim bel bilong narapela i kamap insait long marit bilong yu, yu inap senisim dispela samting. Tasol yu mas wok strong long senisim. Bilong wanem? Long wanem, yumi gat sin. Sin i stap long skin i stiaim tingting na toktok yumi mekim long narapela narapela. Jems i tok: “Sapos i gat wanpela man i stap, em i no save mekim sampela tok i no stret, orait em i gutpela man tru, na em bai inap long bosim gut olgeta hap bilong bodi bilong en.”​—Jems 3:2.

⁶ Na man i kamap bikpela long wanem kain famili, dispela samting tu inap mekim na man i mekim wok nogut long maus. Sampela manmeri i kamap bikpela insait long famili em papamama i save ‘kros na i no gat rot bilong pinisim kros bilong ol, ol i no bosim laik bilong bodi bilong ol, na ol i save pait na bagarapim man.’ (2 Timoti 3:​1-3) Planti taim, ol pikinini husat i kamap bikpela insait long kain famili olsem, ol i save kisim wankain pasin olsem papamama bilong ol taim ol i kamap bikpela. Tasol maski sin i stap long skin, na man i kamap bikpela long famili we ol i no skulim em gut, dispela i no makim olsem i orait long em i mekim tok i bagarapim bel bilong narapela. Tasol taim yumi save long ol dispela samting, dispela i helpim yumi long kliagut long as na i hatwok long sampela long bosim gut maus bilong ol.

Lusim Tok i Bagarapim Bel

 7. Wanem insait bilong tok Pita i mekim taim em i tok ‘lusim olgeta tok baksait’?

⁷ Maski i gat wanem as na tok bilong bagarapim bel i kamap insait long marit, taim wanpela poroman marit i mekim kain tok olsem, dispela inap soim olsem em i no gat pasin laikim na rispek long poroman bilong em. Olsem na i stret Pita i tokim ol Kristen long “lusim olgeta . . . tok baksait.” (1 Pita 2:1) Tok Grik ol i tanim olsem “tok baksait” i makim “tok i bagarapim bel.” Na dispela tok i makim pasin bilong ‘tromoi tok strong long man.’ Dispela i kamapim klia wanem samting i save kamap taim man i no bosim gut maus!

8, 9. Tok i bagarapim bel inap kamapim wanem samting? Bilong wanem man na meri marit i no ken mekim kain tok olsem?

⁸ Yumi inap ting tok bilong bagarapim bel i no bikpela samting tumas, tasol tingim samting i save kamap taim man o meri marit i mekim kain tok nogut olsem. Sapos wanpela i kolim poroman marit bilong em olsem longlong, o lesmeri, o man bilong tingim em yet tasol, i olsem dispela wanpela tok tasol i makim pasin tru bilong poroman​—em kain tok olsem i daunim em tru. Dispela em i pasin nogut tru. Na olsem wanem long ol tok i kamapim sampela pasin kranki bilong poroman marit? Sapos yu mekim kain tok olsem, “Yu save leit olgeta taim,” o “Yu no save putim yau liklik long tok bilong mi,” ating dispela tok i no tru olgeta. Tasol kain tok olsem inap kirapim poroman marit long strongim sait bilong em yet. Na dispela inap kirapim bikpela tok pait.​—Jems 3:5.

⁹ Sapos toktok bilong tupela marit i pulap long tok bilong bagarapim bel bilong narapela, ol i no inap pas gut wantaim, na dispela inap mekim na bikpela hevi i kamap. Sindaun 25:24 i tok: “Sapos man i sindaun wanpis long het bilong haus, dispela pasin i winim pasin bilong i stap insait long haus wantaim meri bilong tok kros na toktok planti.” Dispela tok i stret tu long man marit i save tok kros na toktok planti. Isi isi tok bilong bagarapim bel inap bagarapim pasin wanbel insait long marit, na ating man o meri bai pilim olsem poroman bilong em i no laikim em, na tu, em inap pilim olsem em i no gutpela inap long wanpela i laikim em. Dispela i kamapim klia olsem, em i bikpela samting long bosim gut maus. Tasol olsem wanem ol marit inap mekim olsem?

“Bosim Gut Maus”

10. Bilong wanem em i bikpela samting long bosim gut maus?

¹⁰ Jems 3:8 i tok: “I no gat wanpela man inap long bosim maus bilong em yet.” Maski i olsem, yumi mas wok strong long bosim gut maus bilong yumi. “Sapos wanpela man i ting olsem, ‘Mi gutpela Kristen na mi save lotu tru long God,’ tasol em i no bosim gut maus bilong en, orait em i save giamanim em yet. Olsem na bilip bilong en na lotu bilong en em i samting nating tasol.” (Jems 1:26; 3:​2, 3) Dispela tok i kamapim klia olsem, wanem kain wok yu mekim long maus bilong yu em i bikpela samting. Em inap bagarapim pasin bilong yu long pas gut wantaim poroman bilong yu, na moa yet em inap bagarapim pasin bilong yu long pas gut wantaim God Jehova.​—1 Pita 3:7.

11. Olsem wanem ol marit inap daunim hevi na hevi i no ken go bikpela?

¹¹ I gutpela yu skelim pasin bilong yu long toktok wantaim poroman bilong yu. Sapos hevi i kamap, mekim ol samting na bai kros i no ken go bikpela. Tingim samting i bin kamap long Aisak na meri bilong em Rebeka, olsem Stat 27:46–28:4 i stori long en. “Rebeka i tokim Aisak olsem, ‘Mi les pinis long ol dispela meri bilong lain Hit. Sapos Jekop tu i maritim wanpela meri bilong lain Hit olsem dispela tupela meri i stap hia, orait mobeta mi dai.’ ” I no gat wanpela tok i makim olsem Aisak i bekim tok strong long meri bilong em, nogat. Em i salim pikinini man bilong ol, Jekop i go painim wanpela meri i daun long God na i no givim bel hevi long Rebeka. Sapos hevi i kamap namel long man na meri marit, orait i gutpela long tupela i no ken sutim tok long narapela narapela, na long dispela rot ol inap daunim hevi na hevi i no ken go bikpela. Olsem: No ken tok, “Yu no save sindaun na toktok wantaim mi.” I gutpela long tok, “Mi laik bai mitupela i ken mekim ol samting wantaim.” Tingting long stretim hevi, na no ken sutim tok long poroman marit. Abrusim pasin bilong skelim husat i tok stret na husat i no tok stret. Rom 14:19 i tok: “Bihainim olgeta pasin i save mekim yumi i stap wanbel, na olgeta pasin i save strongim bilip bilong ol arapela.”

Rausim “Pasin Bilong Bel Nogut na Kros na Belhat”

12. Bilong bosim gut maus, yumi mas beten long wanem samting? Bilong wanem yumi mas mekim olsem?

¹² Yumi mas mekim sampela samting moa bilong bosim gut maus. Ol toktok yumi mekim i kamapim tingting i stap long bel bilong yumi. Jisas i tok: “Gutpela man i gat planti gutpela tingting i stap long bel bilong en. Olsem na em i save mekim gutpela pasin. Man nogut em i gat planti tingting nogut i stap long bel bilong en. Olsem na em i save mekim pasin nogut. Kain tingting i pulap long bel, em maus i save autim.” (Luk 6:45) Olsem na bilong bosim gut maus, ating yu mas mekim wankain beten olsem Devit i bin mekim: “God, yu ken wokim nupela klinpela bel insait long mi. Putim nupela spirit insait long mi na bai mi bihainim yu tasol.”​—Song 51:10.

13. Olsem wanem pasin bilong bel nogut, kros, na belhat inap mekim na man i mekim tok i bagarapim bel bilong narapela?

¹³ Pol i kirapim ol lain long Efesus long abrusim pasin bilong mekim tok i bagarapim bel bilong narapela, na daunim tu ol tingting i kirapim man long mekim kain tok olsem. Em i tok: “Yupela i mas rausim olgeta pasin bilong bel nogut na kros na belhat na bikmaus na tok bilas, na olgeta kain pasin nogut.” (Efesus 4:31) Paslain long Pol i kolim pasin bilong “bikmaus na tok bilas” em i kolim pasin bilong “bel nogut na kros na belhat.” Belhat man i pilim long bel i kirapim em long mekim tok i bagarapim bel bilong narapela. Olsem na askim yu yet: ‘Mi save bel nogut na kros?’ Mi save “belhat kwik”? (Sindaun 29:22) Sapos yu gat dispela hevi, orait beten askim God long helpim yu long winim dispela hevi na long bosim gut maus na bai yu no ken kamapim belhat bilong yu. Buk Song 4:4 i tok: “Yupela i mas pret long God na lusim pasin bilong mekim sin. Taim yupela i slip long bet, yupela i mas tingting gut long dispela tok, na pasim maus.” Sapos belhat i laik kamap na yu pret long yu no inap bosim gut maus bilong yu, orait bihainim tok bilong Sindaun 17:​14, (NW): “Taim kros i no kirap yet, mobeta yu lusim dispela man.” Wet inap long taim bel i kol, orait yu ken toktok wantaim poroman.

14. Pasin bilong bel nogut inap mekim wanem long marit?

¹⁴ I hatwok long bosim gut kros na belhat, na moa yet taim “bel nogut” em Pol i stori long en i as bilong en. Tok Grik em Pol i mekim wok long en i makim “man i bel nogut na i no laik kamap wanbel gen wantaim narapela” na em i ‘tingim tingim rong bilong narapela.’ Sampela taim kros i stap namel long man na meri marit i olsem banis, na dispela inap stap longpela taim. Sapos ol i no stretim gut hevi, bel nogut bai i stap namel long tupela. Pasin bilong tingim tingim rong em poroman i bin mekim bipo i no inap kamapim wanpela gutpela samting. I no gat wanpela samting inap senisim samting i bin kamap bipo. Taim wanpela i lusim rong bilong narapela, orait i gutpela em i no ken tingim gen dispela rong. Man i gat pasin laikim em “i no save tingim rong ol i mekim long em.”​—1 Korin 13:​4, 5.

15. Wanem samting bai helpim ol man i lain pinis long mekim hatpela tok long senisim pasin bilong ol?

¹⁵ Olsem wanem sapos yu kamap insait long wanpela famili we ol i save mekim hatpela tok na dispela i bin kamap pasin bilong yu? Yu inap senisim dispela pasin. Long ol narapela samting tu, yu bin putim mak pinis long ol samting yu no ken mekim. Olsem wanem? Bai yu putim wanem mak long pasin bilong yu long toktok? Bai yu pasim maus paslain long yu mekim tok i bagarapim bel bilong narapela? Ating bai yu laik bihainim tok i stap long Efesus 4:29: “Yupela i no ken larim ol kain kain tok nogut i kamap long maus bilong yupela.” Bilong mekim olsem, yu mas ‘rausim olgeta pasin bilong olpela bel, na kamap nupela man. God i bin mekim yu i kamap nupela man, na oltaim em i save givim planti gutpela save long yu, na em i mekim yu i kamap nupela na yu i kamap wankain olsem em yet.’​—Kolosi 3:​9, 10.

Yupela i Mas Toktok Gut Wantaim

16. Bilong wanem pasin bilong pasim maus na i no toktok inap bagarapim marit?

¹⁶ Bai i no gat gutpela samting i kamap​—hevi tasol bai kamap​—taim man na meri marit i pasim maus tasol i stap na i no toktok. Sampela taim as bilong dispela pasin em bel hevi, na i no olsem man o meri i laik givim strafe long poroman bilong em, nogat. Tasol sapos ol i no toktok wantaim, dispela bai mekim hevi i go bikpela na i no stretim hevi. Wanpela meri marit i tok, “taim mipela i kirap toktok wantaim gen, mipela i no save stretim dispela hevi i bin kamap.”

17. Ol marit Kristen i ken mekim wanem taim ol i gat hevi insait long marit?

¹⁷ Taim hevi insait long marit i no pinis hariap, em i no isi long stretim. Sindaun 15:22 (NW) i tok: “Sapos man i no toktok gut wantaim ol narapela, ol samting em i laik mekim i no inap kamap gut, tasol sapos planti man i givim tingting long em, ol samting bai kamap gut.” Yu na poroman marit bilong yu i mas sindaun wantaim na toktok long dispela hevi. Putim gut yau long tok bilong poroman marit bilong yu na no ken pasim tingting na bel bilong yu. Sapos yu pilim olsem i hatwok long mekim olsem, orait yu ken toktok wantaim ol elda long kongrigesen Kristen. Ol i gat save long Baibel na ol i save gut long rot bilong bihainim ol stiatok bilong Baibel. Ol dispela man i olsem “ples hait ol manmeri i ken i go na hait long en long taim bilong bikpela win na ren.”​—Aisaia 32:2.

Yu Inap Lain Long Bosim Maus

18. Rom 7:​18-23 i stori long yumi gat wanem hatwok?

¹⁸ I hatwok long bosim gut maus na pasin bilong yumi tu. Aposel Pol i stori long hatwok em i bin karim na em i tok: “Mi save, i no gat wanpela gutpela samting i stap insait long mi. Mi tok long olpela bel bilong mi tasol. Tru, mi laik mekim gutpela pasin, tasol mi no inap mekim. Gutpela pasin mi laik mekim, em mi no save mekim. Na pasin nogut mi no laik mekim, em mi save mekim. Orait pasin mi no laikim, dispela mi save mekim. Olsem na i no mi yet mi mekim dispela. Nogat. Sin i stap insait long mi, em tasol i mekim.” ‘Lo bilong sin em i wok long kalabusim ol hap bodi bilong yumi,’ olsem na yumi no save bosim gut maus na ol narapela hap bilong bodi bilong yumi. (Rom 7:​18-23) Tasol yumi mas winim dispela hevi​—na God inap helpim yumi long mekim olsem.

19, 20. Olsem wanem pasin bilong Jisas inap helpim ol man na meri marit long bosim gut maus bilong ol?

¹⁹ Sapos man na meri i gat pasin bilong laikim na rispek long narapela narapela, bai ol i no mekim hatpela tok na ol bai tingting gut na toktok. Tingim pasin bilong Jisas Krais long dispela samting. Jisas i no save mekim tok i bagarapim bel bilong ol disaipel bilong em. Long laspela nait bilong em long i stap long graun, ol disaipel i tok pait long husat i nambawan namel long ol, Pikinini Bilong God i no krosim ol, nogat. (Luk 22:​24-27) Baibel i tok: “Yupela man, yupela i mas laikim tumas ol meri bilong yupela, olsem Krais i laikim tumas sios na i givim laip bilong em yet bilong helpim sios.”​—Efesus 5:25.

²⁰ Tasol olsem wanem long meri marit? Em “i mas i stap aninit long man bilong en na mekim gutpela pasin long em.” (Efesus 5:33) Olsem wanem? Wanpela meri marit husat i save rispektim man bilong em bai singaut bikmaus na mekim tok nogut long man bilong em? Pol i tok: “Mi laik bai yupela i save tu long narapela tok olsem. Het bilong olgeta man em Krais, na het bilong meri em man bilong en, na het bilong Krais em God.” (1 Korin 11:3) Ol meri marit i mas daun long het bilong ol wankain olsem Krais i daun long Het bilong em. (Kolosi 3:18) Tru, i no gat wanpela man i gat sin inap bihainim stret pasin bilong Jisas, tasol sapos ol man na meri marit i wok strong long ‘bihainim pasin bilong em,’ dispela bai helpim ol long winim hevi bilong mekim wok nogut long maus.​—1 Pita 2:21.

Yu Lainim Wanem Samting?

• Olsem wanem maus i kamapim tok nogut inap bagarapim marit?

• Bilong wanem i hatwok long bosim gut maus?

• Wanem samting inap helpim yumi long bosim gut maus?

• Yu mas mekim wanem taim hevi i kamap insait long marit?

[Piksa long pes 24]

Ol elda i save kamapim tok bilong Baibel bilong helpim ol marit