Kutsal Kitaptaki Sırası 56—Titus
Yazarı: Pavlus
Yazıldığı Yer: Makedonya (?)
Tamamlanma Tarihi: MS y. 61-64
1. (a) Titus’a nasıl bir görev verildi? (b) Girit’teki cemaatler nasıl bir ortamda kurulmuştu? (c) Girit’teki Hıristiyanların ne yapması gerekiyordu?
“TANRI’NIN kulu ve İsa Mesih’in elçisi olan Pavlus’un mektubu. . . . . Ortak imanımızdan dolayı öz evladım gibi olan sevgili Titus” (Tit. 1:1, 4). Pavlus cemaatleri daha iyi teşkilatlandırması için Girit’te bıraktığı iş arkadaşı ve eski dostu Titus’a mektubuna bu sözlerle başlar. Titus çok önemli bir görevle orada bulunuyordu. Geçmişte ‘tanrıların ve insanların babasının’ meskeni olduğu söylenen bu adada halkın karakteri öyle kötüydü ki, “Giritli” terimi “düzenbaz” sözcüğüyle eşanlamlı hale gelmişti ve “Girit” isminden “yalan söylemek, dolandırmak” anlamında bir fiil türemişti.a Halkın yalancılığı herkesçe bilinirdi, hatta Pavlus onların peygamberlerinin bir sözünü alıntılayarak şöyle dedi: “Giritliler hep yalan söyler; tehlikeli canavarlardır, işsiz güçsüz oburlardır” (1:12). Ayrıca Pavlus’un zamanındaki Giritliler şöyle tarif edilmiştir: “İnsanların değişken, ikiyüzlü ve kavgacı bir karakteri vardı; açgözlülüğe, ahlaksızlığa, yalancılığa ve sarhoşluğa fazlasıyla dalmışlardı ve oraya yerleşmiş Yahudiler ahlaksızlıkta yerli halkı geçmişti.”b Girit’teki cemaatler işte böyle bir ortamda kurulmuştu. Dolayısıyla o kardeşlerin Pavlus’un tembihlediği gibi ‘Tanrı’nın isteğine aykırı her şeyi ve dünyevi arzuları reddetmesi ve şimdiki ortamda sağduyu, doğruluk ve Tanrı’ya bağlılık göstererek yaşaması’ gerçekten çok önemliydi (2:12).
2, 3. (a) Titus’un Pavlus’la nasıl bir arkadaşlığı vardı? (b) Pavlus Titus’a mektubunu muhtemelen nerede ve ne amaçla yazdı?
2 Titus kitabı Pavlus ile Titus’un arkadaşlığı hakkında pek bilgi vermez. Ancak Pavlus’un diğer mektuplarından çok şey öğrenilebilir. Yunanlı olan Titus sık sık Pavlus’a eşlik etti ve en az bir kez onunla birlikte Yeruşalim’e gitti (Gal. 2:1-5). Pavlus Titus’tan “iş arkadaşım ve yoldaşım” diye söz etti. Pavlus, Efesos’ta Korintoslulara ilk mektubunu yazdıktan sonra oraya Titus’u gönderdi. Titus Korintos’tayken Yeruşalim’deki kardeşler için bağış toplama işiyle ilgilendi ve sonra bu işi tamamlamak için Pavlus’un talimatıyla oraya bir kez daha gitti (2. Kor. 8:16-24). Elçiyle Makedonya’da buluştuktan sonra Korintos’a dönerken ondan Korintoslulara yazdığı ikinci mektubu aldı ve cemaate götürdü (2. Kor. 2:13; 7:5-7).
3 Roma’daki ilk tutukluluğunun ardından serbest bırakılan Pavlus, hizmetinin son yıllarında Timoteos ve Titus’la yine bir araya geldi. Elçinin o yıllarda Girit, Yunanistan ve Makedonya’da hizmet ettiği anlaşılıyor (2. Tim. 4:13, 20). Pavlus Girit ziyareti sırasında, verdiği talimatlara göre ‘yarım kalan işleri düzene koyup her şehirde cemaat ihtiyarları ataması’ için Titus’u orada bıraktı (Tit. 1:5). Pavlus’un onu Girit’te bıraktıktan kısa süre sonra, büyük ihtimalle Makedonya’da bu mektubu yazdığı anlaşılıyor (1. Tim. 1:3). Pavlus son olarak Yunanistan’ın kuzeybatısındaki Nikopolis’e gitmeyi planladığından söz etti (Tit. 3:12). Anlaşılan Nikopolis’teyken tutuklandı ve Roma’ya götürüldü; orada son kez hapsedildi, sonra da idam edildi. Pavlus’un Titus’a mektubunu tıpkı Birinci Timoteos mektubu gibi, hizmet arkadaşını güçlendirmek, görevlerini yerine getirebilmesi için ona yetki ve destek vermek için yazdığı anlaşılıyor.
4. (a) Titus mektubu ne zaman yazılmış olmalıdır? (b) Mektubun doğruluğunu gösteren hangi kanıtlar var?
4 Pavlus bu mektubu Roma’daki birinci ve ikinci tutukluluğu arasındaki dönemde, yani MS 61 ile 64 yılları arasında yazmış olmalıdır. Titus mektubunun Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olduğuna dair kanıtlar, aynı dönemde Timoteos’a yazılan mektuplarınki kadar güçlüdür ve bu üç kitap genellikle Pavlus’un “çobanlık mektupları” olarak adlandırılır. Üçünün de üslubu birbirine benzer. Eski devirlerde hem Irenaeus hem de Origenes Titus’tan alıntı yapmış, başka birçok otorite de kitabın kanonik olduğunu, yani Kutsal Metinler listesinde yer aldığını doğrulamıştır. Mektup Sina ve İskenderiye Yazmalarında yer alır. Ayrıca John Rylands Kütüphanesi’nde Titus 1:11-15 ile 2:3-8’i içeren bir papirüs fragmanı (P32) bulunmaktadır; bu fragman MS yaklaşık üçüncü yüzyıla ait bir kodeks yaprağıdır.c Gerçekten de, kitabın Kutsal Yazıların bir kısmı olduğuna kuşku yoktur.
TİTUS KİTABININ İÇERİĞİ
5. (a) Pavlus gözetmenlerde aranacak hangi nitelikler üzerinde durdu? Bu nitelikler neden önemliydi? (b) Titus cemaati neden ciddiyetle uyarmalıydı? (c) Elçi kirli kişiler hakkında ne dedi?
5 Gözetmenler sağlıklı öğretimle teşvik etmeli (1:1-16). Pavlus sıcak giriş sözlerinden sonra, gözetmen olarak atanacak kişilerde hangi niteliklerin aranması gerektiğini sayar. Bir gözetmen “suçlanacak yönü olmayan”, iyiliksever, doğruluktan ayrılmayan, vefalı biri olmalı. “Öğretme sanatında Tanrı’nın güvenilir sözüne sıkıca bağlı kalmalı ki, sağlıklı öğretimle teşvik edebilsin ve karşı çıkanlara yanlışını gösterebilsin.” Özellikle de ‘insanların aklını çelerek’ haksız kazanç için aileleri tümden çökerten kişiler söz konusu olduğunda bu nitelik şarttır (1:6-10). Dolayısıyla Titus “iman yolunda sağlam olmaları için onları ciddiyetle uyarmaya” devam etmelidir ki ‘Yahudi masallarına kulak vermesinler’ (1:13, 14). Kirli kişiler herkese Tanrı’yı tanıdıklarını söyleyebilir, ancak itaatsiz davranışlarıyla O’nu inkâr ederler.
6. İsa’nın takipçilerine özgü davranışlar hakkında hangi öğütler verildi?
6 Sağduyu, doğruluk ve Tanrı’ya bağlılık göstererek yaşamak (2:1–3:15). Yaşlı adamlar ve yaşlı kadınlar ağırbaşlı olmalı, dindarlığa yakışır davranışlarda bulunmalıdır. Genç kadınlar kocalarını ve çocuklarını sevmeli, kocalarına istekle boyun eğmeli ki, “Tanrı’nın sözünü aşağılayan konuşmalara fırsat verilmesin” (2:5). Genç erkekler iyi işleriyle ve doğru sözleriyle örnek olmalı. Köleler efendilerine boyun eğerken “tam bir sadakat” göstermeli (2:10). Tanrı’nın kurtuluş sağlayan lütfu açıkça görülmüştür. Bu lütuf, Tanrı’nın Mesih İsa aracılığıyla temizlediği kişileri sağduyu, doğruluk ve Tanrı’ya bağlılık göstererek yaşamaya teşvik eder. Mesih onlardan “iyi işlerde gayretli ve sadece kendine ait bir toplum” oluşturmaktadır (2:14).
7. Pavlus hükümetlere boyun eğme, kurtuluş ve iyi işler hakkında neler söyledi?
7 Pavlus hükümetlere boyun eğmenin ve itaat etmenin, ayrıca ‘herkese karşı yumuşak başlı davranmanın’ gereği üzerinde durur (3:2). Pavlus ve iman kardeşleri de bir zamanlar diğer insanlar kadar kötüydü. Kendi işlerinin karşılığı olarak değil, Tanrı’nın iyiliği, sevgisi ve merhameti nedeniyle, kutsal ruh aracılığıyla kurtarılmış ve sonsuz yaşam ümidinin mirasçıları olmuşlardır. Dolayısıyla Tanrı’ya iman edenler ‘zihinlerini iyi işlere vermelidir’ (3:7, 8). Aptalca tartışmalardan, Kanun konusundaki çekişmelerden uzak durmalıdırlar. Biri mezhepçilik yapıyorsa onu iki kez uyarmalı, sonra da artık onunla görüşmemelidirler. Pavlus Titus’tan Nikolopolis’e yanına gelmesini ister ve bazı talimatların ardından, hizmette verimsiz olmamak için iyi işler yapmanın gereğini tekrar vurgular.
KİTABIN YARARLARI
8. Titus mektubundaki hangi öğütler bugün bizim için de ‘değerli ve yararlıdır’, neden?
8 Giritli Hıristiyanlar yalancılığın, yozlaşmanın ve açgözlülüğün çok yaygın olduğu bir ortamda yaşıyordu. Acaba çoğunluğa mı uymalıydılar? Yoksa Yehova’ya ait bir toplum olarak hizmet etmek için onlardan tamamen ayrı kalmak üzere kesin adımlar mı atmalıydılar? Pavlus Titus aracılığıyla Giritlilerin ‘zihinlerini iyi işlere vermesi’ gerektiğini söyledi ve “Bu sözler değerlidir ve insanlara yararlıdır” dedi (3:8). O sözler, yalancılık ve sahtekârlık batağına saplanmış günümüz dünyasında da ‘değerli ve yararlıdır.’ Çünkü İsa’nın gerçek takipçileri böyle bir dünyada “iyi işler yapmayı” ve Tanrı’nın hizmetinde verimli olmayı öğrenirler (3:14). ‘Tanrı’nın lütfu O’nun isteğine aykırı her şeyi ve dünyevi arzuları reddetmemiz ve şimdiki ortamda sağduyu, doğruluk ve Tanrı’ya bağlılık göstererek yaşamamız için bizi eğitmektedir’ (2:11, 12). Dolayısıyla, Pavlus’un Girit’teki cemaatler için tehlike oluşturan cinsel ahlaksızlık ve kötü davranışlar hakkında söylediği her şey bugün için de çok ciddi uyarılardır. Ayrıca İsa’nın takipçileri rahat bir vicdanı korumalı ve hükümetlere itaat ederken “her iyi iş için hazır” olmalıdır (3:1).
9. Doğru öğretimin önemi, özellikle de gözetmenlerin bu konudaki sorumluluğu nasıl vurgulanır?
9 Kutsal ruhun gözetmenlerle ilgili belirttiği talepler konusunda Titus 1:5-9 ayetleri 1. Timoteos 3:2-7’yi tamamlar. Titus’taki ayetlere göre bir gözetmen ‘Tanrı’nın güvenilir sözüne sıkıca bağlı kalmalı’ ve cemaatte bir öğretmen olmalıdır (1:9). Cemaatteki herkesin olgunluğa doğru ilerlemesi için bu gerçekten de şarttır! Aslında doğru öğretimin gereği Titus mektubunda birkaç kez vurgulanır. Örneğin Pavlus Titus’a ‘her zaman sağlıklı öğretilere yaraşır şeyler söylemesini’ tembihler (2:1). Yaşlı kadınlar ‘iyi olanı öğreten kişiler olmalıdır’ ve köleler ‘kurtarıcımız Tanrı’nın öğretimini her bakımdan süslemelidirler’ (2:3, 10). Elçi, Titus’un Tanrı’nın Sözünü kararlı ve korkusuz şekilde öğreten bir gözetmen olmasının ne kadar önemli olduğunu şöyle vurgular: “Tam bir yetkiyle bu şeyleri söylemeye, tembih etmeye ve yanlışları gösterip düzeltmeye devam et” (2:15). İtaatsiz kişiler hakkında ise “İman yolunda sağlam olmaları için onları ciddiyetle uyarmaya devam et” der (1:13). Dolayısıyla Pavlus’un Titus’a mektubu gerçekten de “Öğretmek, yanlışı göstermek, düzeltmek ve doğruluk yolunda terbiye etmek bakımından yararlıdır” (2. Tim. 3:16).
10. (a) Titus mektubu bizi neye teşvik eder? (b) Mutluluk veren hangi ümidi canlı tutar?
10 Titus mektubu Tanrı’nın lütfuna takdirimizi artırır. ‘Mutluluk veren ümidimizin gerçekleşmesini, yüce Tanrı’nın ve kurtarıcımız Mesih İsa’nın görkemli şekilde ortaya çıkmasını beklerken’ bizi bu dünyanın Tanrı’nın isteğine aykırı her şeyini reddetmeye teşvik eder (Tit. 2:13). Mesih İsa aracılığıyla aklananlar bu sayede Tanrı’nın Krallığında ‘sonsuz yaşam ümidiyle mirasçılar’ olabilirler (3:7).
[Dipnotlar]
a McClintock and Strong’s Cyclopedia, 1981 baskısı, Cilt II, sayfa 564; The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, 1958, Cilt III, sayfa 306; The New Testament, Gracijan Raspudić, 1987, sayfa 598.
b McClintock and Strong’s Cyclopedia, 1981 baskısı, Cilt X, sayfa 442.
c The Text of the New Testament, Kurt ve Barbara Aland, E. F. Rhodes’un çevirisi, 1987, sayfa 98.