İsa Mesih Tanrı’nın Sevgili Oğlu

“Göklerden bir ses dedi: Sevgili Oğlum budur, ondan razıyım.”—Matta 3:17.

1, 2. (a) Mukaddes Kitap her şeye kadir olan Tanrı ile İsa Mesih hakkında hangi basit hakikati öğretir? (b) Hıristiyan âlemine özgü dinler ne öğretir?

İSA MESİH, 30 yaşındayken suya daldırılarak vaftiz edildi. Sudan çıktığında, gökten bir ses: “Sevgili Oğlum budur, ondan razıyım” dedi. (Matta 3:17) Bu ses, Tanrı’nın sesiydi. Bir başka seferinde, İsa Tanrı’ya dua ederken: “Ey Baba, ismini taziz eyle” demişti. Bunun üzerine gökten Tanrı’nın: “Hem taziz ettim, hem de taziz edeceğim” diyen sesi geldi.—Yuhanna 12:28.

² Bu sözlerden, her şeye kadir olan Tanrı ile İsa Mesih arasındaki ilişkinin, bir baba ile sevgili oğlu gibi iki farklı kişi arasındaki ilişkiye benzediğini bir çocuk bile anlayabilir. Oysa Hıristiyan âleminin dinleri Mukaddes Kitaptaki bu basit hakikati inkâr etmektedirler. Onlar, İsa Mesih, Üçlüğün ikinci şahsı olarak her şeye kadir Tanrı’nın kendisidir ve üçüncü kişi ise, mukaddes ruhtur diye diretiyorlar.

 3. Üçlük öğretisiyle ilgili karışıklık nasıl belli oluyor?

³ Bu öğretinin, Hıristiyan âlemine özgü dinlere inananlar arasında büyük karışıklık yapması, New Catholic Encyclopedia’nın (Yeni Katolik Ansiklopedisi) Üçlüğü sır olarak adlandırmasının bir nedenidir. Aslında Üçlük, ruhaniler arasında da bir karışıklık yaratmaktadır, çünkü aynı ansiklopedi şunları da söylemektedir: “Roma Katolik seminerlerinde, Üçlük teolojisini öğretenlerden, ‘Bir kimse Üçlüğü nasıl vaaz edebilir?’ sorusuyla sık sık karşılaşmayan pek az kişi vardır. Eğer bu soru öğrenciler arasındaki karışıklığın bir belirtisi ise, herhalde profesörler arasındaki karışıklığın da bir belirtisidir.”

 4. Kiliselerin Üçlük konusunda resmi öğretileri nedir?

⁴ Karışıklık yaratan bu öğreti Katolik ve Protestan dinlerinin ana inancıdır. The Catholic Encyclopedia şunları diyor: “Üçlük, Hıristiyan dininin ana öğretisini belirten terimdir . . . . Bu nedenle Atanas İman İkrarında şunlar deniliyor: ‘Baba Tanrı’dır, Oğul Tanrı’dır, ve Mukaddes Ruh Tanrı’dır, buna rağmen üç Tanrı değil, bir Tanrı vardır’. Benzer şekilde, Yunanistan’da, Yehova’nın Şahitleri hakkında açılan bir davada, Yunan Ortodoks Kilisesi: “Mezhebine veya dogmasına bakmaksızın tüm Hıristiyanların kabul ettiği inanç yani Hıristiyanlığın temel öğretisi . . . . üç kişinin içinde Tanrı’nın Bir olduğunu söyleyen Üçlüktür” demişti. Yunan Ortodoks Kilisesi: “Hıristiyanların Mesih’i Tanrı olarak kabul edenler” olduğunu da belirtmişti. Üçlüğü kabul etmeyenlerin, Hıristiyan değil, kâfir olduklarını söylemişti.

 5, 6. Bu konuda hakikati bilmek neden önemlidir?

⁵ Ne var ki, Hıristiyan âleminin bu “temel” Üçlük öğretisi doğru değil de yalan ise, bunun tam tersi söz konusudur. O zaman İsa’nın gerçek takipçileri bu öğretiyi reddederler. Hıristiyanlıktan irtidat edenler bu öğretiye bağlı kalırlar. Böyleleri için sonuç acaba nedir? Mukaddes Yazıların son kitabı olan ‘Tanrı’nın, İsa Mesih’e verdiği bir Vahiy’de, Tanrı’nın gökteki Krallığı altında ebedi hayat almayacak olanlarla ilgili şunları okuyoruz: “Köpekler ve büyücüler ve zaniler ve katiller ve putperestler ve yalanı her seven ve yapan dışardadır.”—Vahiy 1:1; 22:15.

⁶ Öneminden dolayı, bu Üçlük fikrinin ilk kez nerede ve neden doğduğunu öğrenmeliyiz. Onun ardında aslında acaba kim var? Çağdaş Mukaddes Kitap bilginleri onun hakkında ne diyorlar? Fakat bu noktaları ele almadan önce, Tanrı’nın ilham edilmiş Sözünün bu konuda neler dediğine bir bakalım.—II. Timoteos 3:16, 17.

‘Tanrı Olan Oğul’ Değil, ‘Tanrı’nın Oğlu’

 7. Mukaddes Kitap tarafsız olarak incelendiğinde, İsa hakkında neler görülebilir?

⁷ İsa, her şeye kadir Tanrı olduğunu asla iddia etmedi. Üçlük konusunda önyargısız ve tarafsız olarak Mukaddes Kitabı okuduğumuzda bunu göreceğiz. Örneğin, Yuhanna 3:16’da İsa: “Zira Allah dünyayı öyle sevdi ki, biricik Oğlunu verdi” der. İki ayet sonra, kendisinin “Allahın biricik Oğlu” olduğunu tekrarlar. (Yuhanna 3:18) Kendisini Tanrı’ya küfretmekle suçlayan Yahudilere cevaben İsa: “Allahın Oğluyum, dediğim için siz Babanın takdis edip dünyaya gönderdiği zata mı: Küfrediyorsun, diyorsunuz?” der. (Yuhanna 10:36) İsa, kendisinin ‘Tanrı olan Oğul’ değil, “Tanrı’nın Oğlu” olduğunu söyler.

 8. Yüzbaşı ve yanındakiler neye tanıklık ettiler?

⁸ İsa öldüğünde, etrafında bekleyen Romalı askerler bile onun Tanrı olmadığını biliyorlardı. “Yüzbaşı ve onunla beraber İsayı bekliyenler, zelzeleyi ve vaki olan şeyleri görünce: Gerçek, bu Allahın oğlu idi, diyerek çok korktular.” (Matta 27:54) İsa ve şakirtleri, İsa’nın insan şeklini alan her şeye kadir Tanrı değil, Tanrı’nın Oğlu olduğunu öğretmiş olduklarından onlar ‘bu Tanrı’dır’ veya ‘Tanrı olan Oğuldur’ demediler.

9, 10. Tanrı ile İsa arasındaki ilişki hakkında İnciller güçlü bir şekilde nasıl tanıklık eder?

⁹ İsa’nın vaftiz edildiği sırada olanları anlatan Mukaddes Kitap yazarı Matta’nın da kaydettiği gibi, İsa’nın sevgili Oğul olduğuna dair bizzat Tanrı tanıklık etti. (Matta 3:17) Mukaddes Kitabın başka yazarları da aynı olayı kaydettiler. Markos: “Göklerden: Sen benim sevgili Oğlumsun, senden razıyım, diye bir ses geldi” dedi. (Markos 1:11) Luka: “Gökten: Sen benim sevgili Oğlumsun, senden razıyım, diye bir ses geldi” diye yazdı. (Luka 3:22) İsa’yı vaftiz eden Vaftizci Yahya da: “Ben de görüp: Allahın Oğlu budur [İsa’dır], diye şehadet ettim” şeklinde tanıklık etti. (Yuhanna 1:34) Böylece önce Tanrı, daha sonra dört incil yazarı ile Vaftizci Yahya, İsa’nın Tanrı’nın Oğlu olduğunu açıkça belirttiler. Daha sonra, İsa’nın görünüşünün değiştiği olayda da aynı şey oldu: “Buluttan: Seçtiğim oğlum budur, onu dinleyin, diye bir ses [Tanrı’nın sesi] geldi.”—Luka 9:35.

¹⁰ Bütün bu kayıtlarda, acaba Tanrı, oğlu ile Kendisinin aynı kişi olduğunu, Kendi Kendini göndermiş ve Kendisinden razı olmuş olduğunu mu söyler? Hayır, Baba Tanrı, yaratıcımız olarak işlerini yaptırmak üzere ayrı bir kişiyi, oğlu İsa’yı gönderdiğini söyledi. Böylece Yunanca Mukaddes Yazılarda geçen “Allah oğlu” terimi İsa için kullanılır. Fakat ‘Tanrı olan Oğul’ terimi hiçbir yerde geçmez, çünkü İsa, her şeye kadir Tanrı değildir. Tanrı’nın Oğludur. İki farklı kişi vardır ve hiçbir teolojik “sır” bu gerçeği değiştiremez.

Baba, Oğuldan Üstündür

11. İsa, Tanrı’nın kendisinden üstün olduğunu nasıl gösterdi?

¹¹ İsa, Babasına eşit olmadığını, fakat her bakımdan O’na bağımlı biri olduğunu biliyordu. Babasına derin sevgi besleyen sevgili Oğul olduğunu da biliyordu. Bu nedenle, tekrar tekrar şunlara benzer sözler söyledi: “Babanın yapmakta olduğunu gördüğü şeyden başka Oğul kendiliğinden bir şey yapamaz; çünkü o ne şeyler yaparsa, Oğul da onları öylece yapar.” (Yuhanna 5:19) “Kendi irademi değil, fakat beni gönderenin iradesini yapmak için gökten indim.” (Yuhanna 6:38) “Öğrettiğim benim değil, fakat beni gönderenindir.” (Yuhanna 7:16) “Ben onu [Tanrı’yı] bilirim, çünkü ondanım, ve o beni gönderdi.” (Yuhanna 7:29) Gönderen üstün olandır. Gönderilen daha aşağı düzeyde, hizmetçi olandır. Tanrı gönderendir, İsa ise gönderilen dir. İkisi aynı kişi değildir. İsa’nın dediği gibi: “Kul efendisinden büyük değildir; gönderilen de onu gönderenden daha büyük değildir.”—Yuhanna 13:16.

12. İsa’nın, Babasına tabi olduğunu hangi mesel gösterir?

¹² İsa’nın verdiği bir meselde de bu, açıkça görülmektedir. İsa Babası Yehova Tanrı’yı bir bağın sahibine benzetti. Bu bağın sahibi uzak bir yere gidip, bağını Yahudi din adamlarını temsil eden bağcılara bıraktı. Bağın sahibi, zamanla bağın ürünlerinden vermeleri için bir kölesini gönderdi. Fakat bağcılar onu dövüp, eli boş gönderdiler. Sonra bağın sahibi ikinci bir köleyi gönderdi, ona da aynı şeyi yaptılar. Üçüncüsünü gönderdi, ona da aynı şekilde davrandılar. O zaman bağın sahibi [Tanrı] “Sevgili oğlumu [İsa’yı] göndereyim; belki ona hürmet ederler” dedi. Fakat kötü bağcılar: “Bu varistir; onu öldürelim de miras bize kalsın, diye öğütleştiler. Ve onu bağdan dışarı atıp öldürdüler.” (Luka 20:9-16) Bu mesel, yine İsa’nın Babasına tabi olduğunu, iradesini yapmak üzere Babası tarafından gönderildiğini gösterir.

13. Mukaddes Kitaptaki hangi belirgin sözler Tanrı’nın İsa’dan üstün olduğunu gösterir?

¹³ İsa: “Baba benden büyüktür” dedi. (Yuhanna 14:28) İsa, Babasıyla arasındaki ilişkinin gerçeğini şüphesiz bildiğine göre, ona inanmalıyız. Resul Pavlus da, Tanrı’nın, İsa’dan üstün olduğunu biliyordu ve “Oğul [İsa] . . . . [Tanrı’ya] tâbi olacaktır” dedi. (I. Korintoslular 15:28) Bu, Pavlus’un I. Korintoslular 11:3’teki sözlerinden de anlaşılır: “Mesihin başı Allahtır.” İsa, şakirtlerine: “Benim Babamın ve sizin Babanızın, benim Allahımın ve sizin Allahınızın yanına çıkıyorum” dediğinde, Tanrı’nın kendisinden üstün olduğunu kabul etti.—Yuhanna 20:17.

14. Başka hangi ayetler de İsa’nın her şeye kadir Tanrı olmadığını gösterir?

¹⁴ İki şakirdinin annesi, Krallığında geldiği zaman oğullarından birinin sağında, birinin ise solunda oturmasını İsa’dan rica ettiğinde, İsa, Babasının kendisinden üstün olduğunu şu sözlerle belirtti: “Sağımda veya solumda oturmağı vermek benim elimde değil.” (Matta 20:23) İsa her şeye kadir Tanrı olsaydı, bunu vermekte yetkili olurdu. Fakat yetkili değildi. Vermek Babasının elindeydi. Aynı şekilde, İsa, bu eski sistemin sonuyla ilgili peygamberliğini verirken: “O gün yahut saat hakkında, ne gökteki melekler, ne de Oğul, Babadan başka kimse bir şey bilmez” dedi. (Markos 13:32) İsa, her şeye kadir Tanrı olsaydı, gün ve saati bilecekti. Fakat her şeyi bilen Tanrı olmadığı için bilmiyordu. İsa, Tanrı’nın oğluydu ve Babasının bildiği her şeyi bilmiyordu.

15. İsa ölümünden önce, Babasına tabiyetini nasıl gösterdi?

¹⁵ İsa ölümünden önce duasında Babasına olan tabiyetini yine şöyle gösterdi. “Ey Baba, eğer istiyorsan, bu kâseyi benden geçir; lâkin benim iradem değil, seninki olsun, diye dua etti.” (Luka 22:42) İsa, acaba kime dua etti? Kendisine mi? Hayır, gökteki Babasına dua etti. “Benim iradem değil, seninki olsun” sözleri bunu açıkça vurgular. Daha sonra, İsa ölürken: “Allahım, Allahım, niçin beni bıraktın?” diye bağırdı. (Markos 15:34) İsa acaba kime seslendi? Kendisine mi? Hayır, gökte olan Babasına.

16. İsa’nın ölümü ve diriltilmesi, onun her şeye kadir Tanrı olamayacağını nasıl gösterir?

¹⁶ İsa öldükten sonra üç gün kadar mezarda kaldı. Onu kim diriltti? Ölü olduğuna göre kendi kendini diriltemezdi. Gerçekten ölmediyse, Âdem’in günahına karşılık nasıl hayatını fidye verebilirdi? Fakat öldü ve üç gün kadar hayatta değildi. Resul Petrus, İsa’yı kimin dirilttiğini şöyle açıklar: “Allah ölüm acılarını çözerek onu (diriltti).” (Resullerin İşleri 2:24) Yüce olan her şeye kadir Tanrı, Kendisinden daha aşağı olan sevgili Oğlu İsa’yı diriltti. Bunu şöyle örnekleyebiliriz: İsa Lazar’ı dirilttiğinde acaba kim daha üstündü? Lazar mı yoksa İsa mı? Onu diriltebildiğine göre şüphesiz İsa üstündü. (Yuhanna 11:41-44) Tanrı, İsa’yı dirilttiğinde de durum aynıydı. İsa’yı diriltebildiğine göre Tanrı daha üstündü.

17. İsa’nın, Tanrı olmadığına dair başka hangi deliller de gösterilebilir?

¹⁷ İsa, Tanrı tarafından yaratıldığına göre, o, Tanrı olamazdı. Vahiy 3:14’e dikkat edelim: “Amin, sadık ve hakikî şahit, Allahın hilkatinin başlangıcı, bu şeyleri diyor.” Aynı şekilde Koloseliler 1:14-16, İsa hakkında: “Görünmez Allahın sureti, bütün hilkatin ilk doğanı odur; çünkü göklerde ve yeryüzünde . . . . bütün şeyler onda (onun vasıtası ile), ve onun için yaratılmıştır.” Böylece her şeye kadir Tanrı, gökte Oğlunu vasıtasız yarattıktan sonra, tıpkı bir uzmanın eğitilmiş bir işçiyi kendisi için çalıştırabileceği gibi, diğer şeyleri “onda” veya “onun vasıtası ile” yarattı. “Onun vasıtası ile” yaratılan şeyler arasında İsa yoktur, çünkü Tanrı, onu zaten daha önce yaratmıştı. Bu nedenle o “ilk doğan”, “yegâne tevlit edilmiş” oğul diye adlandırılır. Bir çocuk ilk doğan, yegâne tevlit edilmiş kişi olduğunda, asla Babasıyla aynı kişi olamaz. Daima iki ayrı kişi vardır; biri baba diğer ise çocuktur.

Mukaddes Ruh, Bir Kişi mi, Yoksa Faal Kuvvet midir?

18. Mukaddes Kitap mukaddes ruh hakkında ne gösterir?

¹⁸ Güç, öz yapı ve ebediyet bakımından Baba ve Oğul’a eşit olduğu varsayılan Üçlüğün üçüncü kişisi olan mukaddes ruh için ne denilebilir? Mukaddes Kitabın hiçbir yerinde mukaddes ruh, Tanrı ve Mesih’e eşit olarak gösterilmez. Örneğin Markos 1:10, İsa vaftiz edilirken mukaddes ruhun onun üzerine, insan şeklinde değil, “güvercin gibi” indiğini gösterir. Mukaddes ruh İsa’nın üzerine inen bir kişi değil, Tanrı’nın faal kuvvetiydi. Tanrı’dan gelen bu güç sayesinde İsa, hastaları iyileştirebildi ve ölüleri diriltebildi. Luka 5:17’de denildiği gibi: “Rabbin [Tanrı’nın] kudreti şifa vermek için onunla [İsa ile] beraberdi.” Daha sonra Pentikost’ta resuller de hastaları iyileştirebilmek ve ölüleri diriltebilmek üzere Tanrı’dan bu gücü aldılar. Böylece acaba onlar da Tanrı’nın bir parçası mı oldular? Hayır, onlar, insanların normal olarak yapamayacakları işleri yapmak üzere Mesih vasıtasıyla sadece Tanrı’dan güç aldılar.

19. Mukaddes ruhun Üçlüğün üçüncü kişisi olması neden imkânsızdır?

¹⁹ Efesoslular 5:18’de bu faal kuvvetten söz edilir. Ve Pavlus “Ruhla dolu olun” diye öğüt verir. Aynı şekilde, Resullerin İşleri 7:55, İstefanos’un “mukaddes ruhla dolu” olduğunu söyler. Pentikost’ta İsa’nın takipçileri de ‘mukaddes ruhla doldular.’ (Resullerin İşleri 2:4) Bir insan başka bir kişiyle dolabilir mi? Hayır, fakat Tanrı’dan gelen bir güçle dolabilir. Bu mukaddes ruh, Tanrı’nın evreni yaratırken kullandığı kuvvetti. Tekvin 1:2’nin dediği gibi: “Allahın ruhu suların yüzü üzerinde hareket ediyordu.”

20. İstefanos’un gördüğü hangi rüyet, Üçlük öğretisinin doğru olmadığını gösterir?

²⁰ İsa’nın diriltilmesinden sonra, İstefanos, bir rüyette “Allahın celâlini, ve Allahın sağında durmakta olan İsayı gördü.” (Resullerin İşleri 7:55) Şu halde, gökte birbirinden ayrı iki kişi vardı: (1) Tanrı ve (2) diriltilen İsa Mesih. Bu rüyette mukaddes ruhtan hiç söz edilmez, çünkü bu ruh, Üçlüğün üçüncü kişisi değildir. Mukaddes ruh, ayrı bir varlık olmayan, fakat Tanrı’dan çıkan O’nun faal kuvvetidir. Bu nedenle, İstefanos üç değil, sadece iki kişi gördü.

21, 22. (a) Dinsel bir ansiklopedi, mukaddes ruh hakkında neyi kabul ediyor? (b) Gelecek makalede hangi noktalar incelenecek?

²¹ New Catholic Encyclopedia mukaddes ruhla ilgili şunları kabul eder: “E[ski] A[hit] açıkça ne kesinlikle felsefi anlamda ne de Samilerin görüşüne göre Tanrı’nın ruhunu bir kişi olarak gösterir. Tanrı’nın ruhu, basit olarak Tanrı’nın gücüdür. O, bazen Tanrı’dan ayrı olarak gösterilmişse de, bunun nedeni Yahve’nin nefesinin O’nun dışında hareket etmesidir.” Şunları da belirtir: “Y[eni] A[hit]teki ayetlerin çoğu Tanrı’nın ruhunun bir kişi değil, bir şey olduğunu göstermektedir. Ruh ile Tanrı’nın gücü arasındaki paralellikten bu, özellikle anlaşılır.”

²² Bütün bu gerçekler açısından, Hıristiyan âleminin “temel” Üçlük öğretisi doğru olamaz. Tanrı’nın Kendi Sözü de bu iddiayı çürütür. Yehova Tanrı’nın sevgi dolu bir Baba ve İsa Mesih’in ise, Babasını ölüme kadar itaate hazır olacak derecede seven sevgili Oğlu olduğunu açıkça gösterir. Bununla birlikte, bazıları Üçlüğü destekliyormuş gibi görünen bazı ayetlerin de bulunduğunu iddia edebilir. Bu nedenle, gelecek makalede bu ayetlerin bazılarını inceleyeceğiz. Ayrıca bu öğretiye Hıristiyan âleminde neden bu kadar önem verildiğini ve kökeninin nereye dayandığını da ele alacağız.

NASIL CEVAP VERECEKSİN?

Mukaddes Kitap Tanrı ve İsa hakkında ne öğretir?

Mukaddes Yazılar Baba ve Oğul arasındaki ilişkiyi nasıl gösterir?

Hangi ayetler Tanrı’nın İsa’dan üstün olduğunu gösterir?

Mukaddes ruh neden Üçlüğün bir kısmı olamaz?