Yehova’nın Sevgi Dolu Aile Düzenlemesi
“Bu sebepten göklerde ve yeryüzünde her ailenin kendisinden isim aldıkları Babanın önünde diz çökerim.”—EFESOSLULAR 3:14.
1, 2. (a) Yehova aile birimini hangi amaçla yarattı? (b) Ailenin, Yehova’nın düzenlemesinde bugün hangi rolü oynaması gerekir?
AİLE birimini Yehova yarattı. Bu yolla insanın arkadaşlık, desteklenme veya birbirine yakın olmakla ilgili ihtiyacını karşılamaktan daha fazlasını yaptı. (Tekvin 2:18) Aile, Tanrı’nın yeryüzünü doldurmakla ilgili izzetli amacının gerçekleşmesini sağlayacak olan araçtı. Kendisi ilk evli çifte şunları söyledi: “Semereli olun, ve çoğalın, ve yeryüzünü doldurun, ve onu tabi kılın.” (Tekvin 1:28) Ailenin sıcak ve koruyucu ortamı Âdem ile Havva’nın çok sayıdaki çocuklarına ve onlardan doğacak olanlara da yararlı olacaktı.
2 Oysa, bu ilk çift kendileri ve çocukları için feci sonuçlara yol açan itaatsizlik yolunu seçti. (Romalılar 5:12) Böylece bugün aile hayatı Tanrı’nın istediği gibi kalmayıp asıl şeklini yitirmiş oldu. Fakat aile hâlâ Yehova’nın düzenlemesinde önemli bir yer tutmaya devam ediyor ve İsa Mesih’in takipçilerinden oluşan toplumun temel birimidir. Bu, aramızda bulunan İsa’nın bekâr birçok takipçisinin yaptığı mükemmel işlerin takdir edilmediği anlamına gelmez. Daha ziyade, İsa’nın takipçilerinden oluşan teşkilatın tümünün ruhi sağlığına ailelerin de büyük katkıda bulunduğunun farkında olduğumuzu gösterir. Kuvvetli aileler kuvvetli cemaatler oluşturur. Fakat senin ailen bugünkü baskılara rağmen nasıl ilerleyebilir? Buna cevap olarak Mukaddes Kitabın aile düzeni konusunda neler söylediğini inceleyelim.
Mukaddes Kitap Devrinde Aile
3. Ataerkil zamanlarda ailede kocanın ve karısının rolleri neydi?
3 Âdem ve Havva Tanrı’nın reislik düzenlemesini reddettiler. Oysa, Nuh, İbrahim, İshak, Yakub ve Eyub gibi imanlı kişiler, aile reisleri olarak üzerlerine düşen görevleri yerine getirdiler. (İbraniler 7:4) Ataerkil zamanlarda, baba dinsel bir yönetici, bir eğitmen ve hâkim olarak hizmet ettiğinden aile küçük bir hükümet gibiydi. (Tekvin 8:20; 18:19) Kadınların da rolü önemliydi, onlar köle değil, ev halkını idare etmekte bir yardımcı idiler.
4. Musa Kanunu altında aile hayatı nasıl değişti, fakat ana babalar hangi rolü oynamaya devam ettiler?
4 MÖ 1513’te İsrail bir millet olduğu zaman, aile ile ilgili konular Musa vasıtasıyla verilen ulusal Kanunun hükmü altına girdi. (Çıkış 24:3-8) Bundan sonra karar verme yetkisi, ölüm kalım meseleleri de dahil, tayin edilmiş hâkimlere devredildi. (Çıkış 18:23-26) Levili kâhinlik ise, tapınmanın kurbanlıkla ilgili görevlerini ele aldı. (Levililer 1:2-5) Buna rağmen baba önemli bir rol oynamaya devam etti. Musa, babalara şöyle öğüt verdi: “Bugün sana emretmekte olduğum bu sözler senin yüreğinde olacaklar; ve onları oğullarının zihnine iyice koyacaksın, ve evinde oturduğun, ve yolda yürüdüğün, ve yattığın, ve kalktığın zaman bunlar hakkında konuşacaksın.” (Tesniye 6:6, 7) Annelerin etkisi büyüktü. Süleymanın Meselleri 1:8’de gençlere şu emir veriliyor: “Oğlum, Babanın talimini dinle, ve ananın öğrettiğini bırakma.” Evet, İbrani kadın, kocasının otoritesinin çerçevesi içinde aileyle ilgili kurallar koyabilir ve onların yerine getirilmesini sağlayabilirdi. Yaşlandığı zaman dahi çocukları tarafından onurlandırılmalıydı.—Süleymanın Meselleri 23:22.
5. Musa Kanunu çocukların aile düzenlemesindeki yerini nasıl belirtiyor?
5 Çocukların yeri de Tanrı’nın Kanununda açıkça belirtildi. Tesniye 5:16 şöyle der: “Allahın RABBİN sana emrettiği gibi babana ve anana hürmet et; ta ki, ömrün uzun olsun, ve Allahın RABBİN sana vermekte olduğu toprakta sana iyilik olsun.” Ana babaya saygısızlık, Musa Kanununda çok ağır bir suçtu. (Çıkış 21:15, 17) Kanun şunları söyler: “Çünkü babasına yahut anasına lânet eden her adam mutlaka öldürülecektir.” (Levililer 20:9) Ana babaya isyan, bizzat Tanrı’ya karşı isyan sayılırdı.
İsa’nın Takipçisi Olan Kocaların Rolü
6, 7. Pavlus’un Efesoslular 5:23-30’da yer alan sözleri birinci yüzyılın okuyucularına neden devrim niteliğinde göründü?
6 İsa’nın öğretileri, aile düzenlemesine, özellikle kocanın rolüne ışık tuttu. Birinci yüzyılda, İsa’nın takipçilerinin cemaatinin dışında, kocaların eşlerine karşı genellikle sert ve ezici bir şekilde davranmaları olağandı. Kadınlara temel haklar tanınmaz ve değer verilmezdi. The Expositor’s Bible şunları diyor: “Kültürlü Yunanlılar çocuk sahibi olmak için bir kadınla evlenirlerdi. Kadının hakları erkeğin cinsel arzularına sınır koyamazdı. Sevginin evlenme anlaşmasında yeri yoktu. . . . Köle kadınların hakları hiç yoktu. Onun bedeni, sahibinin emrindeydi.”
7 Böyle durumların egemen olduğu sırada Pavlus Efesoslular 5:23-30’daki şu sözleri yazdı: “Çünkü bedenin kurtarıcısı Mesih kilisenin başı olduğu gibi, erkek de kadının başıdır. . . . . Ey kocalar Mesih kilise. . . . uğruna kendisini teslim edip kiliseyi sevdiği gibi, karılarınızı sevin. Böylece kocalar kendi karılarını kendi bedenleri gibi sevmeğe borçludurlar. Kendi karısını seven kendini sever; çünkü kimse hiç bir vakit kendi bedeninden nefret etmemiştir; . . . . onu besler ve kayırır.” Böyle sözler birinci yüzyılın okuyucuları için devrim niteliğindeydi. The Expositor’s Bible şöyle diyor: “O zamanki düşük ahlaka kıyasla, Hıristiyanlıkta hiçbir şey, Hıristiyan evliliği hakkındaki görüş kadar yeni ve sıkı görünmüyordu. . . . . [Bu görüşle], insanlık için yeni bir çağ başladı.”
8, 9. Erkeklerde kadınlara karşı hangi sağlıklı olmayan tutumlara sık rastlanır ve İsa’nın takipçisi olan erkeklerin bu gibi görüşleri reddetmeleri neden önemlidir?
8 Mukaddes Kitabın kocalara verdiği öğüdün devrimci niteliği bugün de kaybolmuş değildir. Kadınların özgürlüğe kavuşması hakkındaki tüm konuşmalara rağmen, kadınlar hâlâ erkeklerin çoğu tarafından ancak cinsel arzuları tatmin etmek için bir nesne olarak görülüyorlar. Birçok erkek, kadınların zorbalık ve baskıdan, yönetilmekten ve kendilerine kabadayıca davranılmasından hoşlandıkları efsanesine inanarak, karılarını hem bedensel hem de duygusal yönden kötüye kullanıyor. İsa’nın takipçisi olan bir erkeğin dünyevi düşüncelerden etkilenip karısına karşı kötü davranması onun için ne kadar utanç verici olurdu! İsa’nın takipçisi bir kadın “Kocam bir hizmet-yardımcısıydı ve umumi konuşmalar da veriyordu” dedi; fakat devamen şunu açıkladı: “Defalarca dövüldüm.” Böyle davranışlar Tanrı’nın düzenlemesine şüphesiz uymuyor. Bu adam Tanrı’nın kavminde az rastlanan biri, bir istisnaydı; Tanrı’nın lütfuna sahip olma ümidinin sürebilmesi için öfkesine hâkim olmak üzere yardım aramalıydı.—Galatyalılar 5:19-21.
9 Tanrı kocalara, karılarını kendi bedenleri gibi sevmelerini emrediyor. Bu şekilde davranmamak bizzat Tanrı’nın düzenlemesine karşı çıkmaktır ve kişinin Tanrı ile ilişkisini tehlikeye sokabilir. Resul Petrus’un şu sözleri açıktır: “Ey kocalar, siz ayni suretle daha zayıf kaba, . . . . kadına hürmet ederek karılarınızla beraber akıl dairesinde oturun, ta ki dualarınıza mani olmasın.” (I. Petrus 3:7) Karısına karşı sert davranması, onun ve çocuklarının ruhi düşünüşü üzerinde yıkıcı bir etki yapabilir.
10. Kocalar, ne tür davranışlarla reisliklerini Mesih’e benzer şekilde yerine getirebilirler?
10 Kocalar, reisliğinizi Mesih’inkine benzer şekilde yerine getirirseniz, aileniz başarılı olacaktır. Mesih, hiçbir zaman sert veya hakaret eder şekilde davranmadı. Tam tersine, o şunları söyleyebildi: “Benden öğrenin; zira ben halim ve alçak gönüllüyüm; ve canlarınıza rahat bulursunuz.” (Matta 11:29) Ailen senin hakkında bunu söyleyebilir mi? Mesih kendi takipçilerine dostça davrandı ve onlara güvendi. (Yuhanna 15:15) Sen kendi karına aynı değeri veriyor musun? Mukaddes Kitap “faziletli kadın” hakkında: “Kocasının yüreği ona güvenir” der. (Süleymanın Meselleri 31:10, 11) Bu, kocanın karısına belli ölçüde özgürlük ve seçme hakkı vereceği, ona makul olmayan kısıtlamalar koymayacağı anlamına gelir. Diğer yandan, İsa, takipçilerini duygularını ve düşüncelerini açıklamaya teşvik etti. (Matta 9:28; 16:13-15) Sen de karını bu yönde teşvik ediyor musun? Yoksa seninle aynı fikirde olmadığı zaman, bunu otoritene karşı bir meydan okuma olarak mı görüyorsun? Karının duygularını görmezlikten gelmeyip onlara dikkat edersen, senin reisliğine duyduğu saygının artmasına katkıda bulunursun.
11. (a) Babalar çocuklarının ruhi ihtiyaçlarını nasıl sağlayabilirler? (b) İhtiyarlar ve hizmet-yardımcıları ailelerinin ihtiyaçlarını sağlamak konusunda neden iyi bir örnek olmalıdırlar?
11 Eğer bir baba isen, çocuklarının ruhi, duygusal ve bedensel ihtiyaçlarını karşılamak üzere önderlik etmen talep ediliyor. Bu, aile içinde iyi bir ruhi program uygulamanı kapsar: Tarla hizmetinde onlarla birlikte çalışmak, bir ev Mukaddes Kitap tetkiki yönetmek, günün ayetini birlikte incelemek gibi. Mukaddes Kitabın, bir ihtiyarın veya hizmet-yardımcısının “kendi evine iyi reislik eden bir adam ol”ması gerektiğini belirtmesi ne kadar dikkate değerdir. Bu görevlerde hizmet eden erkekler örnek aile reisleri olmalıdırlar. Bir yandan cemaat sorumlulukları açısından ağır bir yük taşırken, öbür yandan kendi ailelerine öncelik tanımalıdırlar. Pavlus bunun nedenini şöyle açıkladı: “Bir kimse kendi evini idare etmeği bilmezse, Allahın kilisesini nasıl kayırır?”—I. Timoteos 3:4, 5, 12.
Eşlerini Destekleyen İsa’nın Takipçisi Kadınlar
12. Kadının İsa’nın takipçilerine özgü düzenlemedeki rolü nedir?
12 Sen İsa’nın takipçisi olan bir kadın mısın? Öyleyse aile düzenlemesinde senin de çok önemli bir rolün olmalı. İsa’nın takipçileri olan kadınlar “kocalarını seven, çocuklarını seven, temkinli, iffetli, evde işliyen, iyi, kendi kocalarına tâbi” olmaya teşvik ediliyorlar. (Titus 2:4, 5) Böylece sen ailesine temiz ve hoş bir yuva sunan örnek bir ev kadını olmaya gayret etmelisin. Ev işleri bazen sıkıcı olabilir, fakat bunlar ne küçük düşürücü, ne de önemsizdir. Bir kadın olarak “ev idare” ediyorsun ve bu alanda sahip olduğun oldukça geniş seçme olanaklarından zevk alabilirsin. (I. Timoteos 5:14) Örneğin, “faziletli kadın”, evin alışverişini yapar, mülk alım satımı işlemleriyle ilgilenir ve hatta küçük çapta bir iş yöneterek geliri artırırdı. Kocasının onu övmesine şaşmamalı! (Süleymanın Meselleri 31. bap.) Tabii bu inisiyatifleri, başı olan kocasının verdiği talimatlara uyarak kullandı.
13. (a) Tabiiyet bazı kadınlara neden güç gelebilir? (b) İsa’nın takipçisi olan kadınların kocalarına tabi olmaları neden yararlıdır?
13 Fakat kendini kocana tabi kılman her zaman kolay olmayabilir. Bazı erkekler saygı kazanmak üzere çaba sarf etmiyor. Belki mali konularda, planlama ve teşkilatlanma alanlarında oldukça başarılısın. Belki dünyevi bir işte çalışıyorsun ve evin gelirine önemli bir katkın var. Veya baskı yapan bir erkek yüzünden geçmişte ıstırap çekmiş olabilirsin ve bu nedenle bir erkeğe tabi olmak sana güç gelebilir. Bununla beraber, kocana “hürmet” veya ‘korku’ göstermekle Tanrı’nın reisliğine saygı gösterdiğini belirtirsin. (Efesoslular 5:33; I. Korintoslular 11:3) Tabiiyet aynı zamanda ailenin başarısı için de çok önemlidir; evliliğinde gereksiz baskı ve gerginliği önlemene yardım eder.
14. Kocasının aldığı kararla aynı fikirde olmayan bir eş ne yapabilir?
14 Acaba bu, kocanın ailenin yararına aykırı bir karar aldığını sezdiğin zaman, susman gerektiği anlamına mı gelir? Böyle bir kural yok. İbrahim’in karısı Sara, oğlu İshak’ın mutluluğunu tehlikeye sokacak bir durumu fark ettiği zaman susmamıştı. (Tekvin 21:8-10) Benzer şekilde sen de bazen duygularını belirtme zorunluğunu hissedebilirsin. Bu, “yerinde” ve saygılı bir şekilde yapılırsa, İsa’nın takipçisi olan, Tanrı’dan korkar erkek buna kulak verecektir. (Süleymanın Meselleri 25:11) Fakat teklifin kabul edilmezse, Mukaddes Kitabın bir prensibinin ciddi bir şekilde çiğnenmesinin söz konusu olmadığı durumlarda, kocanın isteklerine karşı gelmen sana bir yarar sağlar mı? “Her hikmetli kadın kendi evini yapar; fakat sefih kadın kendi ellerile onu yıkar” sözlerini unutma. (Süleymanın Meselleri 14:1) Evin için yapıcı olmanın yollarından biri, kocanın reisliğini desteklemek, başarılarını övmek ve hata işlediği zaman öfkelenmeyip sakin olmaktır.
15. Bir kadın, çocuklarının disiplin edilmesine ve eğitilmesine nasıl katkıda bulunabilir?
15 Evine karşı yapıcı olmanın başka bir yolu da, çocuklarının disiplin edilmesine ve eğitilmesine katkıda bulunmandır. Örneğin, aile Mukaddes Kitap tetkikinin sürekli ve yapıcı olması için payına düşeni yapabilirsin. Çocuklarınla her fırsatta—onlarla seyahat ettiğin veya sadece alışverişe gittiğin zaman dahi—Tanrı’nın hakikatlerini paylaşma konusunda “eline rahat verme”. (Vaiz 11:6) İbadetlerde cevap vermelerine ve Konuşma Yeteneğini Geliştirme İbadetindeki tahsislerini hazırlamalarına yardım et. Kimlerle arkadaşlık ettiklerini gözle. (I. Korintoslular 15:33) Çocukların, Tanrısal standartlar ve disiplin konularında, kocanla aynı düşüncede olduğunuzu bilsinler. Onların sizi birbirinize düşürmesine izin vermeyin.
16. Mukaddes Kitabın hangi örneği tek başına çocuk yetiştirenleri ve eşleri imanda olmayanları teşvik edebilir? (b) Cemaatin diğer üyeleri bu durumda olanlara nasıl yardım edebilirler?
16 Tek başına çocuk yetiştiren veya eşi imanda olmayan biri isen, büyük ihtimalle ruhi alanda önderlik etmen gerekecek. Bu zor ve bazen cesaret kırıcı bile olabilir. Fakat sen gayret göstermekten vazgeçme. Timoteos’un annesi Evniki, kocası imanda olmamasına rağmen oğluna mukaddes yazıları “çocukluğundan beri” öğretmeyi başardı. (II. Timoteos 1:5; 3:15) Ve aramızda olan birçokları buna benzer başarılar elde ederek sevinç duyuyor. Bu konuda yardıma ihtiyacın varsa, ihtiyarları haberdar et. Onlar belki ibadetlere gelmen ve tarla hizmetine çıkman için bir düzenleme yapabilirler. Başkalarını, aileni gezilere veya toplumsal buluşmalara çağırmaya teşvik edebilirler. Veya tecrübeli bir müjdecinin, bir aile tetkiki başlatmana yardım etmesi sağlanabilir.
Takdir Gösteren Çocuklar
17. (a) Gençler ailenin mutluluğuna nasıl katkıda bulunabilirler? (b) Bu konuda İsa hangi örneği verdi?
17 İsa’nın takipçisi olan gençler Efesoslular 6:1-3’te yer alan: “Ey çocuklar, ana babalarınıza Rabde itaat edin, çünkü bu doğrudur. ‘Babana, anana hürmet et’ (vaitle olan ilk emir budur), ‘ta ki sana iyilik olsun, ve dünyada uzun ömürlü olasın’” önerisini uygulamakla ailenin mutluluğuna katkıda bulunabilirler. Ana babanla işbirliği yaparak Yehova’ya saygı göstermiş olursun. İsa Mesih kâmildi ve nakâmil ana babaya tabi olmasının kendisini küçük düşüreceği yargısına kolaylıkla varabilirdi. Oysa, “onlara itaatli oldu; . . . . İsa hikmette ve kamette, Allah ve insanlar indinde inayette terakki ediyordu.”—Luka 2:51, 52.
18, 19. (a) Ana babaya hürmet etmek ne anlama gelir? (b) Aile ocağı nasıl refah dolu bir yer olabilir?
18 Senin de ana babana aynı şekilde hürmet etmen gerekmez mi? Burada “hürmet” sözcüğü meşru otoriteyi kabul etme anlamına gelir. (I. Petrus 2:17 ile karşılaştır.) Çoğu durumlarda bu tür onur, kişinin ana babasının imanda olmadığı veya iyi örnek vermediği zaman da gösterilmeli. Ana baban İsa’nın örnek takipçileri iseler, onlara daha da çok hürmet etmelisin. Ana baban tarafından verilen disiplinle talimatların amacının seni gereksiz yere kısıtlamak olmadığını da unutma. Bunlar daha ziyade “yaşa”maya devam etmek üzere seni korumak amacını güder.—Süleymanın Meselleri 7:1, 2.
19 Aile ne denli sevgi dolu bir düzenlemedir! Kocalar, karılar ve çocuklar, Tanrı’nın aile hayatıyla ilgili kurallarına göre hareket ederlerse, aile ocağı bir yuva, refah dolu bir yer olur. Bununla beraber, fikir alışverişinde ve çocuk yetiştirmede sorunlar ortaya çıkabilir. Bundan sonraki makale bu sorunların bazılarının nasıl çözülebileceğini gösterecek.
Hatırlıyor Musun?
◻ Tanrı’dan korkar kocalar, karılar ve çocuklar Mukaddes Kitap devrinde hangi örneği verdiler?
◻ İsa’nın öğretileri kocanın rolüne nasıl ışık tuttu?
◻ İsa’nın takipçisine özgü aile düzenlemesinde kadının rolü nedir?
◻ İsa’nın takipçisi olan gençler ailenin refahına nasıl katkıda bulunabilirler?
[Sayfa 9’daki resim]
“O zamanki düşük ahlaka kıyasla, Hıristiyanlıkta hiçbir şey, Hıristiyan evliliği hakkındaki görüş kadar yeni ve sıkı görünmüyordu. . . . [Bu görüşle], insanlık için yeni bir çağ başladı.”