Sözü Vasıtasıyla Yehova’yı Tanımak
“Ebedi hayat, yegâne hakiki Tanrı olan senin ve gönderdiğin İsa Mesih’in hakkında devamlı olarak bilgi edinmeleri demektir.”—YUHANNA 17:3.
1, 2. (a) Mukaddes Yazılarda kullanıldığı anlamda “tanımak” ve “bilgi” ne demektir? (b) Hangi örnekler bu anlamı açıklar?
BİR kimseyi sadece bildik biri olarak uzaktan tanımak ya da bir şey hakkında salt yüzeysel bilgiye sahip olmak, Mukaddes Yazılarda kullanılan “tanımak” veya “bilgi” sözcüklerinin anlamını karşılamaz. Mukaddes Kitaptaki bu sözcükler, “deneyim yoluyla tanımayı,” “kişiler arasında güveni” ifade eden bir bilgi anlamına gelir. (The New International Dictionary of New Testament Theology) Bu, Hezekiel kitabında, Tanrı’nın suç işleyene: ‘Ve bileceksin ki, ben Yehova’yım’ diye ilan ederek hükmünü icra ettiği birçok olayda olduğu gibi, O’nun belirli işlerini göz önünde bulundurmak yoluyla Yehova’yı tanımayı kapsamına alır.—Hezekiel 38:23.
2 “Tanımak” ve “bilgi” sözcüklerinin hangi anlamlarda kullanılabildiği birkaç örnekle açıklanabilir. İsa, onun ismiyle işler yaptıklarını iddia eden birçoklarına, “ben sizi hiç tanımadım” dediği zaman, onlarla hiçbir ilişkisi bulunmadığını kastetmişti. (Matta 7:23) İkinci Korintoslular 5:21, Mesih’in ‘günahı tanımadığını’ söyler. Bu, onun günahın bilincinde olmadığı değil, aslında şahsen günah işlemediği anlamına gelir. Benzer şekilde, İsa, “ebedi hayat, yegâne hakiki Tanrı olan senin ve gönderdiğin İsa Mesih’in hakkında devamlı olarak bilgi edinmeleri demektir” dediğinde, Tanrı ve Mesih hakkında sadece biraz bilgiye sahip olmaktan çok daha fazlasını kastetmişti.—Matta 7:21 ile karşılaştırın.
3. Yehova’nın, hakiki Tanrı’nın bir özelliğini taşıdığını kanıtlayan nedir?
3 Yehova’nın niteliklerinden birçoğu, Sözü olan Mukaddes Kitap vasıtasıyla öğrenilebilir. Bunlardan biri, O’nun doğrulukla peygamberlik edebilme yeteneğidir. Bu yetenek, hakiki Tanrı’yı tanıtır: “Ortaya koysunlar, ve olacak şeyi bize bildirsinler; önceki şeyler nedir, bildirin de onları düşünelim, ve onların sonunu bilelim; yahut gelecek şeyleri bize işittirin. Bundan sonra gelecek şeyleri bize bildirin de, ilâhlar olduğunuzu bilelim.” (İşaya 41:22, 23) Yehova, Sözünde, yeryüzünün ve üzerindeki yaşamın yaratılışıyla ilgili ilk şeyleri bildirir. Olacak şeyleri, onlar olmadan çok daha önceden bildirdi ve bu şeyler oldu da. Hatta şimdi bile, özellikle bu “son günlerde” gerçekleşecek olan, ‘gelecek şeyleri bize işittirir.’—II. Timoteos 3:1-5, 13; Tekvin 1:1-30; İşaya 53:1-12; Daniel 8:3-12, 20-25; Matta 24:3-21; Vahiy 6:1-8; 11:18.
4. Yehova, kudret niteliğini nasıl kullandı ve kullanacak?
4 Yehova’nın başka bir niteliği de kudrettir. Bu, ışık ve ısı saçan büyük birer nükleer fırın gibi faaliyet gösteren yıldızların bulunduğu göklerden açıkça görülebilir. Başkaldıran insan ya da melekler, egemenliğine meydan okuduklarında Yehova, iyi ismini ve adil standartlarını savunan bir “cenk eri” olarak kudretini kullanır. Nuh’un günlerindeki Tufan, Sodom ve Gomorra’nın harabiyeti ve İsraillilerin Kızıl Deniz’den geçirilerek kurtarılması gibi olaylarda olduğu gibi, kudretini tahrip edici şekilde kullanmaktan kaçınmaz. (Çıkış 15:3-7; Tekvin 7:11, 12, 24; 19:24, 25) Yakında, Tanrı, “Şeytanı ayaklarınızın altında ez”mek üzere kudretini kullanacak.—Romalılar 16:20.
5. Yehova, kudretinin yanı sıra hangi niteliğe de sahiptir?
5 Fakat O, bu sınırsız kudretine rağmen alçakgönüllüdür. Mezmur 18:35, 36 şunları der: “Lûtfun (alçakgönüllülüğün) beni büyük etti. Adımlarımın yerini genişlettin.” Tanrı’nın alçakgönüllülüğü, O’nun “göklerde ve yerde olanlara bakmağa tenezzül” etmesine olanak verir ve “düşkünü topraktan kaldırır, fakiri gübrelikten yükseltir.”—Mezmur 113:5, 7.
6. Yehova’nın hangi nitelikleri hayat kurtarır?
6 Yehova’nın, insanlara karşı davranışlarında yansıttığı merhamet hayat kurtarır. Korkunç gaddarlık yapmış olmasına karşın, Manasse’yi bağışladığında, ne büyük merhamet göstermişti! Yehova: “Kötü adama: Mutlaka öleceksin, dediğim zaman, suçundan döner, ve hak ve doğru olanı yaparsa; işlemiş olduğu suçlardan hiç biri kendisine karşı anılmaz; hak ve doğru olanı yapmıştır; elbette yaşar” diyor. (Hezekiel 33:14, 16; II. Tarihler 33:1-6, 10-13) İsa, günde 7 kez bile olsa, 77 kere bağışlamaya ısrarla teşvik ettiğinde, Yehova’nın bu niteliğini yansıtmıştı.—Mezmur 103:8-14; Matta 18:21, 22; Luka 17:4.
Duyguları Olan Bir Tanrı
7. Yehova, Yunan tanrılarından nasıl farklıdır ve bizim hangi değerli imtiyaza sahip olmamız mümkündür?
7 Epiküriler gibi Yunan filozofları, tanrılara inanıyor, fakat onları, insanlarla hiç ilgilenmeyecek ya da insan duygularından etkilenmeyecek kadar dünyadan uzak sayıyorlardı. Oysa, Yehova ile sadık Şahitlerinin arasındaki ilişki ne kadar farklıdır! “RAB kendi kavmından razıdır.” (Mezmur 149:4) Tufan’dan önceki kötü insanlar, O’nun pişmanlık ve ‘yüreğinde acı’ duymasına neden olmuşlardı. İsrail, sadakatsizliğiyle, Yehova’ya acı ve üzüntü vermişti. İsa’nın takipçileri, itaatsizlikleriyle, Yehova’nın ruhunu incitebilir; sadakatleriyle ise, O’na sevinç verebilirler. Yeryüzündeki ufacık insanın, evrenin Yaratıcısına acı veya sevinç gibi duygular hissettirebildiğini düşünmek, insan için ne kadar şaşırtıcıdır! Bizim için yaptığı tüm şeylere bakınca, O’na sevinç vermek gibi değerli bir imtiyaza sahip olmamız ne kadar şahanedir!—Tekvin 6:6; Mezmur 78:40, 41; Süleymanın Meselleri 27:11; İşaya 63:10; Efesoslular 4:30.
8. İbrahim, Yehova ile konuşma serbestliğini nasıl kullandı?
8 Tanrı’nın Sözü, O’nun sevgisinin, bize büyük “cesaret (konuşma serbestliği)” verdiğini gösterir. (I. Yuhanna 4:17) Yehova, Sodom’u harap etmeye geldiğinde, İbrahim ile ilgili neler olduğunu düşünün. İbrahim, Yehova’ya şunları dedi: “Salihi kötü ile beraber yok edecek misin? Belki şehrin içinde elli salih vardır; içinde olan elli salih için bağışlamıyıp yeri yok edecek misin? Böyle yapmak senden irak olsun . . . . bütün dünyanın Hâkimi adalet yapmaz mı?” Böyle sözlerin Tanrı’ya söylenmesi ne cesaret! Buna rağmen, Yehova, içinde 50 doğru adam varsa, Sodom’u harap etmemeyi kabul etti. İbrahim devam edip sayıyı 50’den 20’ye indirdi. Sonra ısrarcılığından huzursuz olup: “Şimdi RAB darılmasın, ve ancak bir kere daha söyliyeceğim; belki orada on kişi bulunur” dedi. Yehova bir kez daha sözünü kabul etti: “On kişinin hatırı için harap etmiyeceğim.”—Tekvin 18:23-33.
9. Yehova, İbrahim’in bu tarzda konuşmasına neden izin verdi ve biz bundan ne öğrenebiliriz?
9 Yehova, bu şekilde konuşması için İbrahim’e neden böyle bir konuşma serbestliği tanıdı? Bunun bir nedeni, Yehova’nın, İbrahim’in kederli olduğunun bilincinde olmasıydı. Yeğeni Lut’un Sodom’da yaşadığını ve İbrahim’in onun güvenliği için kaygı çektiğini biliyordu. Ayrıca, İbrahim Tanrı’nın dostuydu. (Yakub 2:23) Biri bizimle kaba tarzda konuşursa, özellikle o bir dostumuz ve bir takım duygusal baskılar altında bulunan biri ise, söylediği sözlerin ardında yatan duyguları fark edip, bunları hesaba katmaya çalışmıyor muyuz? Yehova’nın, İbrahim’e yaptığı gibi, konuşma serbestliğini kullanmamız konusunda bize de anlayış göstereceğini bilmek içimizi rahatlatmıyor mu?
10. Konuşma serbestliği duada bize nasıl yardım eder?
10 Aşırı kederli ve duygusal yönden sarsılmış olduğumuz zaman, özellikle içimizi dökmek için ‘dualarımızı İşitene’ başvurduğumuzda, bu konuşma serbestliğine karşı kuvvetli bir arzu duyuyoruz. (Mezmur 51:17; 65:2, 3) İçimizdekileri sözlerle ifade edemediğimiz zamanlar bile, “Ruh kendisi ifade olunamaz ahlarla bizim için şefaat eder” ve Yehova dinler. O, düşüncelerimizi bilir: “Düşüncemi uzaktan anlarsın. Çünkü dilimde bir söz yokken, işte, ya RAB (Yehova), sen onu tamamen bilirsin.” Yine de, dilemeye, aramaya ve kapıyı çalmaya devam etmeliyiz.—Romalılar 8:26; Mezmur 139:2, 4; Matta 7:7, 8.
11. Yehova’nın bizimle gerçekten ilgilendiği nereden anlaşılır?
11 Yehova bizimle ilgilenir. Yarattığı hayat için gerekenleri sağlar. “Hepsinin gözleri seni bekler; ve zamanında yiyeceklerini onlara sen verirsin. Elini açarsın ve her yaşıyanı dileğine göre doyurursun.” (Mezmur 145:15, 16) Onun, çalılardaki kuşları nasıl beslediğini görmeye davet ediliyoruz. Kır zambaklarına bakın, onları ne kadar güzel giydirir. İsa, sözlerine, Tanrı’nın bize de, onlara yaptığı kadarını, hatta çok daha fazlasını bile yapacağını ekledi. O halde neden kaygı çekelim? (Tesniye 32:10; Matta 6:26-32; 10:29-31) Birinci Petrus 5:7, “bütün kaygınızı onun üzerine atın” diye davet eder, “çünkü o sizi kayırır.”
“Cevherinin Öz Sureti”
12, 13. Yehova’yı, yarattığı şeyler ve Mukaddes Kitapta kayıtlı işleri vasıtasıyla görmenin yanı sıra, hangi yolla da görüp işitebiliriz?
12 Yarattığı şeyler vasıtasıyla Yehova Tanrı’yı görebiliriz; Mukaddes Kitapta anlatılan işlerini okuyarak O’nu görebiliriz; aynı zamanda İsa Mesih’in kaydedilmiş söz ve işleri vasıtasıyla da Tanrı’yı görebiliriz. İsa kendisi, Yuhanna 12:45’te bunun doğruluğuna şöyle değinir: “Beni gören, beni göndereni görür.” Yuhanna 14:9’da yine şunları der: “Beni görmüş olan, Babayı görmüş olur.” Koloseliler 1:14’te, İsa ‘görünmez Allahın suretidir’ denir. İbraniler 1:3’te ise, İsa’nın, Tanrı’nın “izzetinin nuru ve cevherinin öz sureti” olduğu bildirilir.
13 Yehova, Oğlunu, sadece bir fidye sağlamak için değil, aynı zamanda, hem sözleriyle hem de işleriyle örnek alınacak bir emsal bırakmak amacıyla da gönderdi. İsa, Tanrı’nın sözlerini dile getirdi. Yuhanna 12:50’de: “Söylediğim şeyleri Babam bana nasıl dedi ise, öyle söyliyorum” dedi. Kendi görüşüne göre hareket etmedi, Tanrı’nın yapmasını söylediği işleri yaptı. Yuhanna 5:30’da: “Ben kendiliğimden bir şey yapamam” dedi.—Yuhanna 6:38.
14. (a) İsa’nın gördüğü hangi sahneler acıyarak harekete geçmesine neden oldu? (b) İsa’nın konuşma tarzı neden insanların onun etrafına üşüşmesini sağladı?
14 İsa, cüzamlı, sakat, sağır, kör, cine tutulmuş ve ölmüş yakınları için yas tutan insanları gördü. Onlara acıyarak hastaları iyileştirdi ve ölüleri diriltti. Ruhen çıplak bırakılıp hırpalanmış kalabalıkları gördü ve onlara çok şeyler öğretmeye başladı. Sadece doğru sözler söyleyerek değil, doğrudan başkalarının yüreklerine işleyen, onları kendisine çeken, kendisini dinlemek için sabah erkenden mabede gelmelerine, peşine takılmalarına ve zevkle dinlemelerine neden olan, yürekten gelen çekici sözler söyleyerek de öğretti. İnsanlar, “kimse asla böyle söylememiştir” diyerek, onu dinlemek için etrafına üşüştüler. Öğretim tarzı karşısında hayretler içinde kaldılar. (Yuhanna 7:46; Matta 7:28, 29; Markos 11:18; 12:37; Luka 4:22; 19:48; 21:38) Düşmanları, sordukları sorularla kendisini tuzağa düşürmek istediklerinde, o, durumu tamamıyla tersine çevirip onları susturdu.—Matta 22:41-46; Markos 12:34; Luka 20:40.
15. İsa’nın vaazının ana konusu neydi ve başkalarını bunu yayma işine ne ölçüde dahil etti?
15 ‘Göklerin krallığının yakın’ olduğunu ilan edip, dinleyicilerini ‘önce krallığı aramaya’ devam etmeleri için ısrarla teşvik etti. “Göklerin krallığı yakındır” diye vaaz edip, başkalarını, “dünyanın en uzak yerine kadar” şahitleri olmaları için, ‘bütün milletleri şakirt etmeye’ gönderdi. Bugün, Yehova’nın dört buçuk milyona yakın Şahidi bu işleri yaparak onun izleri ardınca yürüyor.—Matta 4:17; 6:33; 10:7; 28:19; Resullerin İşleri 1:8.
16. Yehova’nın sevgi niteliği nasıl çetin bir denemeden geçti, fakat bu insanlık için neyi başardı?
16 Birinci Yuhanna 4:8’de, bize ‘Tanrı’nın sevgi’ olduğu söyleniyor. Tanrı’nın bu göze çarpar niteliği, biricik tevlit edilmiş Oğlunu ölmek üzere yeryüzüne gönderdiği zaman, hayal edilebilecek en acı denemeden geçti. Gerçi bu olayla Yehova’nın yeryüzünde çetin denemeler altında bütünlüklerini koruyan insanlara sahip olamayacağını iddia eden Şeytan yalancı çıkarılmışsa da, sevgili Oğlunun acıdan kıvranması ve gökteki Babası olarak Kendisine yalvarışlarda bulunması, Yehova’ya çok acı gelmiş olmalı. Bizler de, İsa’nın kurbanlığının taşıdığı önemi takdir etmeliyiz, çünkü Tanrı onu, uğrumuzda ölmesi için yeryüzüne gönderdi. (Yuhanna 3:16) Bu kolay ve çabuk bir ölüm değildi. Bunun, Tanrı’ya ve İsa’ya neye mal olduğunu ve bu nedenle, onların ne kadar büyük bir özveride bulunduklarını anlayabilmek için, Mukaddes Kitabın bu olay hakkında yazdıklarını inceleyelim.
17-19. İsa, önünde bulunan çetin denemeyi nasıl tanımladı?
17 İsa, hiç olmazsa dört kez, neler olacağını resullerine açıkladı. Olaydan birkaç gün önce şunları dedi: “İşte, Yeruşalime çıkıyoruz; İnsanoğlu başkâhinler ve yazıcılar eline verilecek; onu ölüme mahkûm edecekler; ve onu Milletlere vereceklerdir; onunla eğlenecekler, ve üzerine tükürecekler, onu kamçılıyacaklar ve öldüreceklerdir.”—Markos 10:33, 34.
18 İsa, Romalıların insan kamçılamasının dehşetinin bilincinde olduğundan, başına gelecek olayların baskısını hissetti. İnsanları kamçılamak için kullanılan kamçıların deri sırımları üzerinde açılan oyuklara metal parçaları ve koyun kemikleri yerleştirilmişti; böylece insan kamçılanırken, sırtı ve bacakları çizgi çizgi kanayan bir et görünümü alırdı. Olaydan aylar önce İsa, kendisini bekleyen çetin denemenin, üzerinde yarattığı duygusal gerginliği belirtip, Luka 12:50’de okuyabileceğimiz şu sözleri söylemişti: “Benim vaftizleneceğim bir vaftizim var, ve bu, yerine gelinciye kadar ne derece sıkılmaktayım!”
19 Zaman yaklaştıkça, üzerindeki baskı da arttı. Gökteki Babasına bundan söz etti: “Şimdi canım çok sıkılmaktadır; ve ne diyeyim? Ey Baba, beni bu saatten kurtar mı? fakat bunun için bu saate geldim.” (Yuhanna 12:27) Yehova, tevlit edilmiş biricik Oğlunun bu yakarışından ne kadar etkilenmiş olmalıydı! İsa, ölümünden ancak birkaç saat önce, Getsemani’de, feci şekilde sıkılarak Petrus, Yakub ve Yuhanna’ya: “Canım ölüm derecesinde çok kederlidir” demişti. Bundan birkaç dakika sonra, Yehova’ya bu konuda son kez: “Ey Baba, eğer istiyorsan, bu kâseyi benden geçir; lâkin benim iradem değil, seninki olsun, diye dua etti. Şiddetli ıstırapta olarak, ziyade hararetle dua etti; teri toprağın üzerine düşen büyük kan damlaları gibi idi.” (Matta 26:38; Luka 22:42, 44) Tıpta hematitrosis diye bilinen durum onun başına gelmiş olabilir. Bu çok ender görülen, fakat hâd safhada heyecanlanıldığında meydana gelen bir durumdur.
20. İsa’nın bu çetin denemeden geçmesine ne yardım etti?
20 Getsemani’de geçen bu zaman hakkında, İbraniler 5:7 şunları der: “Bedeninin günlerinde Mesih, kendisini ölümden kurtarmağa kadir olana kuvvetli feryatla ve gözyaşları ile dualar ve yalvarışlar takdim etmiş, ve takvası (Tanrısal korkusu) sebebile işitilmişti.” “Kendisini ölümden kurtarmağa kadir olan,” onu ölümden kurtarmadığına göre, duası ne açıdan işitilmişti? Bunu Luka 22:43 yanıtlıyor: “İsaya, gökten bir melek görünüp ona kuvvet verdi.” Tanrı, bu çetin denemeye dayanması için İsa’yı kuvvetlendirmek üzere bir melek göndererek, onun duasını cevaplandırdı.
21. (a) İsa’nın, çetin denemeden zaferle çıktığını ne gösterir? (b) Başımıza gelen denemeler yoğunlaştığında ne diyebilmeyi isteyeceğiz?
21 Bu, sonuçtan belli oldu. İçindeki mücadeleyi sonuçlandırmasının ardından, İsa, kalkıp Petrus, Yakub ve Yuhanna’nın yanına gitti ve onlara: “Kalkın, gidelim” dedi. (Markos 14:42) Aslında İsa, ‘bir öpüşle ele verilmek, ayaktakımı tarafından tutuklanmak, kanunsuzca yargılanmak, yalan yere mahkûm edilmek için gideyim’ demişti. ‘Alay edilmek, tükürülmek, kamçılanmak ve işkence direğine çivilenmek için gideyim’ demişti. Altı saat boyunca ıstırap veren sancılar içinde, asılı durumda kalıp sona kadar dayandı. Ölürken, zafer içinde: “Tamam oldu” diye bağırdı. (Yuhanna 19:30) İsa sabit kalıp Yehova’nın egemenliğini desteklemek konusundaki bütünlüğünü kanıtlamıştı. Yehova’nın, kendisini yeryüzüne gönderirken yapmasını amaçladığı her işi başarmıştı. Acaba biz de ölürken ya da Armagedon geldiğinde, Yehova’ya bize tahsis edilen görevle ilgili: “Tamam oldu” diyebilecek durumda olacak mıyız?
22. Yehova hakkındaki bilginin hangi boyutta yayılacağını ne gösterir?
22 Ne olursa olsun, Yehova’nın belirlediği, hızla yaklaşan zaman geldiğinde, “sular denizi nasıl kaplıyorsa, dünya da RAB bilgisi ile dolu olacak.”—İşaya 11:9.
Hatırlıyor Musun?
◻ Tanımak ve bilgiye sahip olmak ne demektir?
◻ Yehova’nın merhameti ve bağışlayıcı olması, Sözünde bize nasıl gösterilir?
◻ İbrahim, Yehova ile konuşma serbestliğini nasıl kullandı?
◻ Neden İsa’ya bakarak, Yehova’nın niteliklerini görebiliriz?