Aileye Bakma Sorumluluğunu Üstlenmek
EY BABALAR, çocuklarınızı incitmeyin, fakat onları Rabbin terbiye ve nasihatile yetiştirin.” (Efesoslular 6:4) Resul Pavlus bu ilham edilmiş sözlerle aileye bakma sorumluluğunu babanın üstlenmesi gerektiğini açıkça gösterdi.
Çoğu ailede baba çocuklarına tek başına bakmıyor. Çocukların annesi de bu yükü kocasıyla istekle paylaşıyor. Bu açıdan, Kral Süleyman şunu belirtmişti: “Oğlum, babanın talimini dinle, ve ananın öğrettiğini bırakma.”—Süleymanın Meselleri 1:8.
Maddi ve Ruhi Bakım
Çocuklarını seven ana-babalar onları kasten ihmal etmezler. Hatta, Pavlus’un Timoteos’a yazdığı sözlerden çıkardığımız sonuca göre, bunu yapmak İsa’nın takipçileri için imanlarından vazgeçmekle aynı anlama gelir: “Eğer biri, kendininkilere, ve bilhassa evi halkına bakmazsa, imanı inkâr etmiştir, ve imansızdan fenadır.” (I. Timoteos 5:8) İsa’nın takipçileri çocukları “Rabbin terbiye ve nasihatile” yetiştirmenin, onlara maddi şeyler sağlamaktan çok daha fazlasını kapsadığının bilincindedirler.
Eski İsrail’in, Vaat Edilen Diyara girmeden hemen önce Moab ovalarında konakladığı sırada, Musa’nın onlara verdiği tembihi ele alalım. Musa orada Tanrı’nın kendilerine verdiği kanunları tekrarlayıp şu talimatı verdi: “Benim bu sözlerimi yüreğinize ve canınıza koyacaksınız.” (Tesniye 11:18) Daha önce onlara, Yehova’yı tüm yürekleri, canları ve yaşam kuvvetleriyle sevmeleri gerektiğini hatırlatan şu sözleri eklemişti: “Bugün sana emretmekte olduğum bu sözler senin yüreğinde olacaklar.” (Tesniye 6:5, 6) İsrailli ana-babaların, Tanrı’nın Kanunundaki sözlerin yüreklerine işlemesine izin vermeleri yaşamsaldı. Ruhi takdir dolu yüreklerle, İsrailli ana-babalar Musa’nın sonraki sözlerine gerçekten itaat edebileceklerdi: “Onları [Tanrı’nın Kanununun sözlerini] oğullarının zihnine iyice koyacaksın, ve evinde oturduğun, ve yolda yürüdüğün, ve yattığın, ve kalktığın zaman bunlar hakkında konuşacaksın.”—Tesniye 6:7; 11:19; ayrıca Matta 12:34, 35 ile karşılaştırın.
Babaların, o sözleri çocuklarının ‘zihnine iyice koymaları’ ve ‘bunlar hakkında konuşmaları’ gerektiğine dikkat edin. Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary burada kullanılan asıl İbranice sözcüğün İngilizce karşılığını “sık tekrarlar ve tembihlerle öğretmek veya kafaya sokmak” şeklinde tanımlar. Ana-babalar her gün—sabah, öğle ve akşam—Tanrı’nın Kanunu hakkında konuştuklarında, bu, çocukları için çok şey ifade ediyordu. Küçüklerin, ana-babalarının Tanrı’nın Kanununa duydukları sevgiyi sezmeleri, onlar üzerinde de Yehova’ya yakınlık geliştirmek yönünde bir etki yaratıyordu. (Tesniye 6:24, 25) İlginç olarak, Musa babalara özellikle ‘evlerinde otururken’ çocuklarına öğretim vermeleri talimatını verdi. Bu tür bir öğretim aileye bakmanın kapsamındaydı. Peki bugün için ne söylenebilir?
‘Evinde Oturduğun Zaman’
İsa’nın takipçisi dört çocuklu bir anne olan Ayşe, “kolay değil,” diyor.a “Sebat gerekli” diyen kocası Nihat da onunla aynı fikirde olduğunu ifade ediyor. Başka birçok şahit ana-baba gibi, Ayşe ve Nihat haftada hiç değilse bir kez çocuklarıyla Mukaddes Kitabı incelemeye gayret ediyorlar. Nihat, “aile Mukaddes Kitap incelememizi her pazartesi akşamı belirli bir saatte yapmaya çalışıyoruz,” dedikten sonra “her zaman” yapamadıklarını da kabul ediyor. Cemaatinde tayin edilmiş bir ihtiyar olarak kendisinin bazen acil meselelere bakması gerekiyor. İki büyük çocuğu dolgun vakitli vaiz olarak hizmet ediyorlar. Akşam saatlerinin hizmette insanlarla karşılaşmak üzere verimli bir zaman olduğunu düşünüyorlar. Dolayısıyla, aile tetkiklerinin saatini ailece ayarladılar. Nihat şöyle diyor: “Tetkikimizi bazen akşam yemeğinden hemen sonra yapıyoruz.”
Ana-babaların aile tetkiklerinin saati konusunda esneklik göstermeleri hikmetlilikse de, devamlılığı korumaya çalışırlar. Yukarıdaki ailenin kızları Emel, “tetkik saatimizin değiştirilmesi gerekiyorsa, ne zaman yapılacağını hepimizin bilmesi için babam her zaman yeni saati buzdolabına yapıştırır, diyor.”
Düzenli bir aile Mukaddes Kitap tetkiki için bir araya gelmek, ailenin daha küçük bireylerine kaygı ve sorunlarını ana-babalarına anlatma fırsatı sağlar. Tetkik katı bir şekilde küçüklerin, kullandıkları yayında sorulan soruların sadece yanıtlarını okumalarıyla sınırlı kalmazsa, iyi sonuçlar verir. İki oğlu olan Mahmut şöyle açıklıyor: “Aile tetkikimiz görüşlerin ortaya konduğu bir sohbet havasında geçer. Haftada bir kez Kutsal Yazılara dayanan bir konu ele almak için bir araya geldiğinizde ailemizin ruhi durumunu öğreniyoruz. Söyleşi sırasında bir sürü şey ortaya çıkıyor. Okulda olup bitenleri ve daha da ilginci, çocuklarımızın ne tür tutumlar geliştirdiklerini öğreniyoruz.” Karısı Sunay da buna katılıyor ve aile tetkikinin kendisine de çok şey kazandırdığını düşünüyor. Şöyle anlatıyor: “Kocam tetkiki idare ederken oğullarımın onun sorularına verdiği yanıtlardan çok şey öğreniyorum.” Sonra Sunay, kendi açıklamalarını oğullarına yardım edebilecek şekilde uyarlıyor. Etkin şekilde katıldığı bu tetkikten daha çok zevk alıyor. Evet, aile tetkiki buluşmaları ana-babalara çocuklarının düşünceleri hakkında anlayış kazandırır.—Süleymanın Meselleri 16:23; 20:5.
Uyumlu Olun ve Sebat Edin
Aile tetkiki saati gelince, çocuklardan biri uyanık ve ilgiliyken bir diğerinin zihnini toplayıp tetkikten yararlanmak üzere içten bir teşvike ihtiyacı olabilir. İsa’nın takipçisi bir anne şöyle diyor: “İşte aile yaşamı böyledir! Bir anne ya da baba olarak ne yapmanız gerektiğini biliyorsunuz. Tetkiki sürdürürseniz, Yehova yardım ediyor ve olumlu sonuçlar alıyorsunuz.”
Bir küçüğün dikkat süresi yaşına göre oldukça değişebilir. Ayırt edici bir anne ya da baba bunu hesaba katar. Bir çiftin yaşları 6’dan 20’lere dek değişen beş çocuğu var. Babaları Metin şöyle diyor: “En küçüğüne soruya ilk yanıtı verme fırsatını tanıyın. Sonra daha büyük çocukların ayrıntıları eklemelerini ve hazırladıkları noktaları sunmalarını sağlayın.” Çocuklarına ayırt edici şekilde davranmak üzere kullanılan bu yöntem ana-babaların, başkalarına karşı düşünceli olmanın değerini çocuklarına öğretmelerini mümkün kılar. Mahmut şöyle diyor: “Bir oğlumuz anlayabilir, fakat öbürünün konuyu kavraması için daha çok yardım gerekir. Tetkiki sabır ve ruhun diğer meyvelerini göstermek için bir idman alanı olarak görüyorum.”—Galatyalılar 5:22, 23; Filipililer 2:4.
Çocuklarınızın değişik yeteneklerine ve gelişme düzeylerine uyum sağlamak üzere hazırlıklı olun. Şimdi ergenlik çağında olan Sami ve Murat, daha çok küçükken ana-babalarıyla birlikte Yeryüzünde Yaşamış En Büyük Adam kitabını incelemenin çok zevkli olduğunu düşünüyorlar. Şöyle diyorlar: “Babamız çeşitli kısımları tiyatro şeklinde oynamamızı sağlardı.” Babaları merhametli Samiriyeli örneklemesini oynarken yere çöktüğünü anımsıyor. (Luka 10:30-35) Oyun “gerçekçi ve eğlenceli” olmuştu.
Birçok çocuk düzenli bir aile tetkiki programına uymak istemiyor. Bu durum ana-babaları tetkiki öngörülen zamanda yapmaktan alıkoymalı mı? Kesinlikle hayır. Süleymanın Meselleri 22:15 şu gerçeği dile getirir: “Akılsızlık, çocuğun yüreğinde bağlıdır.” Çocuklarını tek başına yetiştiren bir anne, birçok kez tetkiki bölen durumlarla karşılaşınca, aile tetkikini idare etmekte başarısız olduğunu düşünmüştü. Fakat yine de sebat etti. Şimdi çocukları ona çok saygı duyuyor ve düzenli bir aile tetkiki idare etmek konusundaki sebatıyla gösterdiği sevgi ve ilginin değerini görmeye başlıyorlar.
‘Öksüzlere’ Yardım
İsa’nın takipçisi ihtiyarlar ‘Tanrı’nın sürüsüne çobanlık’ etmelidirler. (I. Petrus 5:2, 3) Cemaatlerindeki ailelere belirli aralıklarla yapılan ziyaretler, onlara İsa’nın takipçilerine özgü sorumluluklarını üstlenen ana-babaları övme fırsatı sağlar. Çocuklarını tek başına yetiştiren anne ya da babaların çocuklarına bilgi verme sorumluluğu kime aittir? Çocukları eğitme sorumluluğunun o anne ya da babaya ait olduğunu hiçbir zaman unutmayın.
İsa’nın takipçilerine özgü sağgörü, ihtiyarların ailede olmayan anne ya da babanın rolünü üstlenmeye çalıştıkları takdirde ortaya çıkabilecek sakıncalı durumlardan kaçınmalarına yardım eder. İki birader çocuğunu tek başına yetiştiren bir hemşireyi ziyaret edebiliyorsa da, aile tetkiki düzenlemesini desteklemek üzere yaptıkları düzenlemeler konusunda her zaman dikkatli olacaklar. Çocukların (ve tabii anne veya babanın) ihtiyarın kendi aile tetkikine katılması için ara sıra davet edilmesi yapıcı ve yararlı olabilir. Ancak, büyük semavi Babamızın Yehova olduğunu asla unutmayın. Anne bunu tek başına yapıyorsa da, çocuklarıyla tetkik yaparken onu yönlendirip ona yardım etmesi için Yehova kuşkusuz hazır bulunuyor.
Peki, bir genç ruhi düşünüşlüyken, ana-babası ruhi sorumluluklarıyla pek ilgili değilse veya tümüyle ilgisizse ne olacak? Yehova’nın sadık hizmetçilerinin cesaretsizliğe kapılmalarına asla gerek yok. Mezmur yazarı şöyle söylemişti: “Biçare kendini sana [Yehova Tanrı’ya] teslim eder; öksüzün yardımcısı sensin.” (Mezmur 10:14) Bu açıdan, cemaatteki sevgi dolu ihtiyarlar çocuklarına bakan ana-babaları teşvik etmek üzere ellerinden geleni yapacaklardır. Ailece buluşmayı önerip tetkikin birlikte nasıl yapılabileceği konusunda bazı pratik öneriler sunabilirler. Tabii ki, Kutsal Yazılara göre ana-babaların taşımak zorunda oldukları sorumluluğu onlar devralmayacaklar.
Aynı inancı benimsemeyen ana-babaların çocuklarının desteğe daha çok ihtiyacı vardır. Kendi ana-babaları bunu kabul ederlerse, onları aile tetkikinize almanız yararlı olabilir. Şimdi kendi ailesi olan bir yetişkin durumundaki Ahmet daha üç yaşındayken ana-babasıyla ibadetlere katılmıştı. Ana-babası cemaatle bağlantısını kestikten sonra bile Ahmet’in bu ibadetlerle ilgili hoş anıları vardı. On yaşındayken, bir Şahit’in çocuğuyla tanıştı ve o kendisini ibadetlere götürdü. Çocuğun ana-babası Ahmet’i ruhi bir öksüz olarak sevinçle himayelerine aldılar ve sonra onunla Mukaddes Kitabı tetkik ettiler. Bu sevgi dolu ilgi sayesinde kendisi hızla ilerledi ve şu anda cemaatte ihtiyar olarak hizmet ediyor.
Ana-babalar çocuklarının gelişmesine karşı çıksa bile çocuklar yalnız değil. Yehova sadık semavi bir Baba olmaya devam eder. Mezmur 68:5’e göre “Allah kendi mukaddes meskeninde, öksüzlerin babası”dır. Ruhen öksüz durumdaki erkek ve kız çocuklar duayla O’na yönelebileceklerini ve O’nun kendilerini ayakta tutacağını biliyorlar. (Mezmur 55:22; 146:9) Yehova’nın anneye benzer teşkilatı, yayınlar ve 85.000’i aşkın cemaatte yapılan ibadetler vasıtasıyla lezzetli ruhi öğünler hazırlama sorumluluğunu gayretle yerine getiriyor. Böylece, Babamız Yehova’dan ve anneye benzer teşkilatından gelen ruhi yardımla, Mukaddes Kitap tetkikinden “öksüzler” bile bir şekilde yararlanacaklar.
Çocuklarıyla düzenli Mukaddes Kitap tetkikleri idare eden İsa’nın takipçisi ana-babalar övgüyü hak ederler. Çocuklarını Yehova’nın yollarında tek başına eğitmekte sebat eden anne veya babalar da özel ilgiye ve çabalarından dolayı övülmeye layıktırlar. (Süleymanın Meselleri 22:6) Ruhen öksüz çocuklara ilgi gösteren herkes bunun semavi Babamız Yehova’yı memnun ettiğini biliyor. Ailenin ruhi gereksinimlerine bakmak ağır bir sorumluluktur. Fakat ‘pes etmeyin, çünkü gevşemezseniz mevsiminde biçeceksiniz.’—Galatyalılar 6:9.
[Dipnot]
a Makalede bazı isimler değiştirilmiştir.
[Sayfa 23’teki resim]
Aile tetkiki ailenin daha küçük bireyleri için kaygılarını ana-babalarıyla paylaşmak üzere iyi bir fırsattır
[Sayfa 20’deki resim tanıtım notu]
Harper’s