Aile Mutluluğunun Sırları
Çocuklarınızla Cinsellik Hakkında Konuşun
Ergenlik çağında bir genç kız olan Aslıa şöyle diyor: “Bazen cinsellikle ilgili bir şeyi sadece merak ediyorum, fakat biliyorum ki annemlere soru sorarsam kötü bir şey yaptığımı düşünecekler.”
Aslı’nın annesi Nazan şöyle diyor: “Oturup kızımla cinsellik hakkında konuşmak istiyorum, fakat o çok meşgul. Müsait olduğu bir zamanı bulmak çok zor.”
BUGÜN cinsellik her yerde. Televizyon programları, filmler ve reklamlar cinsellikle ilgili görüntü ve bilgilerle dolu. Fakat görünüşe bakılırsa, bu konu ebeveyn ile çocuk arasındaki sohbetlerde hâlâ bir tabu olarak görülüyor. Kanada’da yaşayan Michael isimli bir genç şöyle diyor: “Keşke anne babalar onlarla cinsellik hakkında konuşmanın ne kadar sinir bozucu ve utanç verici olduğunu bilseler. Bir arkadaşımla konuşmak çok daha kolay.”
Çoğu zaman anne babalar da cinsellik konusunu açmaya çocukları kadar isteksizdir. Sağlık eğitmeni Debra W. Haffner bu konuyu ele aldığı kitabında şöyle diyor: “Birçok ebeveyn bana çocukları için cinsellik veya ergenlikle ilgili bir kitap satın aldığını, kitabı çocuğun odasına bıraktıktan sonra bir daha bu konuda hiç konuşmadığını anlatıyor.” Haffner ana babaların çocuğa şu mesajı verdiğini söylüyor: “Vücudunu tanımanı ve cinsellik hakkında bilgi sahibi olmanı istiyoruz; ancak seninle bu konuda konuşmak istemiyoruz” (Beyond the Big Talk).
Eğer bir anne veya babaysanız bundan daha farklı bir tutuma sahip olmalısınız. Çocuklarınızla cinsellik konusunu yüz yüze konuşmanız çok önemlidir. Şimdi bunun üç nedenini görelim:
Dünyanın cinsellik tanımı değişti. 20 yaşındaki James şöyle diyor: “Eskiden cinsellik deyince insanların aklına sadece karı koca arasındaki cinsel ilişki gelirdi. Artık oral seks, anal seks, sanal seks, hatta cep telefonu aracılığıyla cinsel içerikli mesajlaşmalar var.”
Çocuklarınız muhtemelen küçük yaşta yanlış bilgilere maruz kalacak. Sheila isimli bir anne şöyle diyor: “Çocuklar okula başladıkları andan itibaren cinsellik hakkında birçok şey duyacaklar ve sizin istediğiniz bakış açısına sahip olmayacaklar.”
Çocuklarınızın cinsellikle ilgili soruları olsa da büyük ihtimalle konuyu onlar açmayacak. Brezilya’da yaşayan 15 yaşındaki Ana şöyle diyor: “Dürüst olmak gerekirse, annemlerle cinsellik konusunda konuşmaya nasıl başlayacağıma dair en ufak bir fikrim bile yok.”
Çocuklarla cinsellik konusunu konuşmak Tanrı’nın siz anne babalara verdiği sorumluluğun bir kısmıdır (Efesoslular 6:4). Elbette bu hem siz hem de onlar için zor olabilir. Ancak birçok genç şunları söyleyen 14 yaşındaki Sude’yle aynı görüşte: “Cinsellik hakkında bir öğretmenden veya televizyon programından değil, anne babamızdan bilgi almak istiyoruz.” Öyleyse çocuklarınızla bu önemli ama zor konuda nasıl konuşabilirsiniz?b
Yaşlarını Göz Önünde Bulundurun
Çocukları dünyadan tamamen soyutlamak nasıl mümkün değilse, küçük yaştan itibaren cinsellik hakkında bir şeyler duymalarına engel olmak da mümkün değildir. Durumu daha da tehlikeli hale getiren bir etken ise, yaşadığımız “son günlerde” kötü kişilerin “gittikçe daha da kötü” olmasıdır (2. Timoteos 3:1, 13). Ne yazık ki, çok sayıda çocuk sapık cinsel amaçları olan yetişkinlerin istismarına uğruyor.
Dolayısıyla çocuklarınızı henüz küçük yaştayken eğitmeye başlamanız çok önemlidir. Almanya’dan Renate isimli bir anne “Çocuklarınız ergenliğe yaklaşana dek beklerseniz, ergenliğin getirdiği çekingenlik yüzünden sizinle açıkça konuşmak istemeyebilirler” diyor. Önemli olan çocuklara yaşlarına göre bilgi vermektir.
Henüz okula başlamamış çocuklar:
Çocuğunuza cinsel organların uygun isimlerini öğretin ve kimsenin bu organlara dokunmaması gerektiğini vurgulayın. Meksika’dan Julia isimli bir anne şöyle diyor: “Oğlum üç yaşındayken ona bunları öğretmeye başladım. Öğretmenlerin, bakıcıların ya da daha büyük çocukların ona zarar verebileceğini düşünmek bile beni çok endişelendiriyordu. Kendini korumayı öğrenmesi gerekiyordu.”
DENEYİN: Çocuğunuza, biri onun cinsel organlarıyla oynamaya kalkışırsa buna kesinlikle karşı koymayı öğretin. Örneğin ona “Dur! Ne yaptığını başkalarına söyleyeceğim” demeyi öğretebilirsiniz. O kişi hediye vereceğini söylese veya tehdit etse bile, çocuğunuza onun yaptığı şeyi mutlaka birilerine anlatması gerektiğini tembihleyin.c
İlkokula giden çocuklar:
Bu yılları çocuğunuzun bilgisini yavaş yavaş artırmak için fırsat olarak görün. Peter isimli bir baba şöyle diyor: “Konuşmaya başlamadan önce çocukların nabzını yoklayın. Ne bildiklerini ve daha fazlasını merak edip etmediklerini anlamaya çalışın. Onları konuşmaya zorlamayın. Eğer çocuklarınızla düzenli olarak zaman geçirirseniz konu kendiliğinden açılacaktır.”
DENEYİN: Her şeyi bir seferde anlatmak yerine, sık ama kısa sohbetler yapın (Tekrar 6:6-9). Bu şekilde çocuklarınızı bunaltmayacaksınız. Onlar büyüdükçe zaten yaşlarına göre ihtiyaç duydukları bilgiyi alacaklar.
Ergenlik çağındakiler:
Bu, cinselliğin fiziksel, duygusal ve ahlaksal yönleri hakkında çocuğunuza yeterince bilgi vermeniz gereken bir dönemdir. Sözleri daha önce alıntılanan 15 yaşındaki Ana şöyle diyor: “Okulumdaki kızlar ve erkekler şimdiden tek gecelik ilişkiler yaşıyor. Cinsellik konusunda konuşmak utanç verici olsa da, İsa’nın bir takipçisi olarak bu konuda yeterli bilgiye sahip olmalıyım.”d
Bir uyarı: Gençler ebeveynlerinin onlardan şüphelenmesinden korktukları için soru sormaya çekinebilir. Steven isimli bir baba çocuğunun böyle hissettiğini fark etti. O şöyle diyor: “Oğlumuz cinsellik hakkında konuşmaya isteksizdi. Fakat sonradan anladık ki, davranışlarından şüphelendiğimizi zannediyormuş. Oğlumuza ondan şüphelenmediğimizi, etrafındaki kötü etkilere karşı koyabilecek kadar bilgi sahibi olmasını istediğimizi, onunla bu nedenle cinsellik hakkında konuştuğumuzu açıkladık.”
DENEYİN: Ergenlik çağındaki çocuğunuza cinsellikle ilgili belirli bir konuda direkt sorular sormak yerine, sınıf arkadaşlarının o konuda ne düşündüğünü sorun. Örneğin, “Bugün birçok insan oral seksin gerçek seks sayılmadığını düşünüyor. Senin okul arkadaşların da böyle düşünüyor mu?” diye sorabilirsiniz. Böyle dolaylı sorular onun daha kolay bir şekilde size içini açmasını ve görüşlerini dile getirmesini sağlayabilir.
Bu Zorluğu Aşabilirsiniz
Kabul etmek gerekir ki, çocuklarınızla cinsellik hakkında konuşmak ebeveyn olarak yerine getirmeniz gereken en zor görevlerden biri olabilir. Fakat sonuç her çabaya değer. Diane isimli bir anne şöyle diyor: “Zamanla kendinizi daha rahat hissedeceksiniz. Çocuğunuzla cinsellik hakkında konuşmak ilişkinizi güçlendirmek için bir fırsat haline gelebilir.” Daha önce sözleri alıntılanan Steven da aynı görüşte. O şöyle diyor: “Cinsellik hakkında konuşmak hiçbir zaman çok kolay olmayacak. Fakat ailenizi ilgilendiren her konuyu açıkça konuşmayı alışkanlık edinirseniz, bu gibi zor konuları konuşmak daha kolay olur. Açık bir iletişim sağlıklı ailelerin can damarıdır.”
a Bu makaledeki isimler değiştirilmiştir.
b Bu makalede çocuklarınızla cinsellik hakkında neden konuşmanız gerektiği ele alınıyor. Bu dizide çıkacak başka bir makalede de önemli ahlaksal değerleri çocuklarınıza nasıl aşılayabileceğiniz incelenecek.
c Yehova’nın Şahitleri tarafından yayımlanan Büyük Öğretmenini İyi Dinle kitabının 171. sayfasından uyarlanmıştır.
d Ergenlik çağındaki çocuğunuzla cinsellik hakkında konuşmak için Yehova’nın Şahitleri tarafından yayımlanan Gençler Soruyor: Sorular ve Pratik Cevaplar, 2. Kitabın 1-5, 28, 29 ve 33. bölümlerini kullanabilirsiniz.
KENDİNİZE SORUN . . .
Aşağıda dünyanın dört bir yanından bazı gençlerin görüşleri yer alıyor. Bunları okuduktan sonra devamındaki soruları kendinize sorun.
“Ana babam cinsellikle ilgili makaleler okumamı, sorularım olursa onlara danışabileceğimi söylüyor. Ama keşke benimle bu konuda daha çok konuşsalar” (Ana, Brezilya).
Çocuğunuza okuyacağı bir şeyler vermekten daha fazlasını yapmak sizce neden önemli?
“Çarpık cinsel davranışlar hakkında öyle şeyler biliyorum ki, bence babamın bunlar hakkında en ufak bir fikri bile yok. Ona bu konuda sorular sorsam eminim dehşete düşerdi” (Ken, Kanada).
Çocuğunuz cinsellikle ilgili merak ettiği konularda sizinle konuşmaktan neden korkuyor olabilir?
“Sonunda cesaretimi toplayıp anne babama cinsellik hakkında bir soru sorduğumda beni suçlarcasına ‘Neden böyle bir şey soruyorsun? Bir şey mi oldu?’ diye tepki verdiler” (Masami, Japonya).
Çocuğunuz size cinsellikle ilgili bir soru sorduğunda, verdiğiniz tepki onunla bu konuda tekrar konuşmanızı nasıl kolaylaştırabilir ya da zorlaştırabilir?
“Eğer anne babam soru sormamın gayet doğal olduğunu, benim yaşımdayken kendilerinin de aynı şeyleri merak ettiklerini söyleselerdi bunun bana çok yardımı olurdu” (Lisette, Fransa).
Çocuğunuzun sizinle cinsellik hakkında konuşurken kendini daha rahat hissetmesini nasıl sağlayabilirsiniz?
“Annem bana cinsellikle ilgili sorular sorardı, fakat bunu çok yumuşak bir ses tonuyla yapardı. Bence bir çocuğun kendisini yargılanıyormuş gibi hissetmemesi için bu çok önemli” (Gerald, Fransa).
Çocuğunuzla cinsellik hakkında konuşurken nasıl bir ses tonu kullanıyorsunuz? Bu konuda bir değişiklik yapmanız gerekiyor mu?