En Büyük İsmin Sırrını Çözmek

Hem Müslümanların Kurʹan-ı Kerîm’inin hem de Hıristiyanların Mukaddes Kitabının, en büyük isme değinmesi ilginçtir. Okuduğunuz bu makale en büyük ismin anlamını ve önemini açıklar. Ayrıca bu ismin, bütün insanları ve yeryüzündeki geleceğimizi nasıl etkileyeceğini gösterir.

YERYÜZÜNDE milyonlarca erkek ve kadın yaşayıp öldü. Çoğu kez onların isimleri de kendileriyle birlikte öldü ve hatıraları da unutuldu. Oysa, İbni Sina, Edison, Pasteur, Beethoven, Gandhi ve Newton gibi bazı büyük isimler hâlâ yaşamaya devam etmektedir. Bu isimler, bu adı taşıyan kişilerin başarıları, keşifleri ve buluşları ile bağlantılıdır.

Bununla birlikte, bütün diğer isimlerden çok daha büyük bir isim vardır. Tüm evrende, geçmişte ve şimdi var olan harikaların hepsi onunla bağlantılıdır. Hatta, insanların uzun ve mutlu bir yaşamla ilgili ümitleri bile bu isimle bağlantılıdır!

Birçok kişi bu ismi bilmek istemiştir. Onu araştırmış, onun hakkında soru sormuş, fakat bulamamıştır. Onlar için bu isim bir sır olarak kaldı. Aslında, bizzat Sahibi bildirmedikçe, hiç kimse bu ismi keşfedemez. Ne mutlu ki, bu eşsiz ismin sırrı çözüldü. Bizzat Tanrı, Kendisine inananların, Kendisi hakkında bilgiye sahip olmaları için bunu yaptı. Kendi ismini, Âdem’e, sonra İbrahim’e, Musa’ya ve geçmişte yaşayan diğer sadık hizmetçilerine açıkladı.

En Büyük İsmin Araştırılması

Kurʹan-ı Kerîm’in 27. Suresinin (Neml Suresi) 40. ayeti “Kitabın bilgisine sahip olan biri”nden söz eder. Celâleyn Tefsiri olarak bilinen tefsir kitabı bu ayeti şöyle açıklamaktadır: “Âsaf bin Berhiyâ adil bir adamdı. Allahın en büyük ismini biliyordu ve ne zaman bu ismi çağırsa cevap alırdı.” Bu bize, Mezmur 83:18’de şunları söyleyen Mukaddes Kitap yazarı Asaf’ı hatırlatmaktadır: “Ta ki, bilsinler, sen ki ismin RABDİRa (Yehova’dır), bütün dünya üzerinde yalnız sen Yücesin.”

Kur’an-ı Kerîm’inb 17. Suresinin (İsrâ Suresi) 2. ayetinde şunları okuruz: “Musâ’ya Kitab verdik . . . . İsrailoğullarına doğruluk rehberi kıldık.” Sözü edilen Kitapta, Musa şöyle söyleyerek Tanrı’ya hitap eder: “İşte, ben İsrail oğullarına geldiğim zaman, onlara: Atalarınızın Allahı beni size gönderdi, dersem, ve onlar bana: Onun ismi nedir? derlerse, onlara ne diyeyim?” Tanrı, Musa’ya şöyle cevap verdi: “İsrail oğullarına böyle diyeceksin: Atalarınızın Allahı, İbrahimin Allahı, İshakın Allahı, Yakubun Allahı Yehova beni size gönderdi; ebediyen ismim . . . . budur.”—Çıkış 3:13, 15.

Eskiden İsrailliler, Tanrı’nın büyük ismini biliyorlardı. Hatta onu kendi isimlerinin bir kısmı olarak kullandılar. Tıpkı bugün, “Tanrı’nın Kulu [ya da hizmetçisi]” anlamına gelen Abdullah isminde birçok insan olduğu gibi, eski İsrail kavminde de “Yehova’nın Hizmetçisi” anlamına gelen Obadya ismi vardı. Peygamber Musa’nın annesinin ismi Yokebed idi, bu isim ihtimal “Yehova İzzettir” anlamına gelir. Yuhanna ismi ise, “Yehova Merhametlidir” demektir. Peygamber İlya’ nın ismi ise, “Benim Tanrım Yehova’dır” anlamındadır.

Peygamberler bu büyük ismi biliyor ve onu derin saygı ile kullanıyordu. Bu isim, Kutsal Yazılarda 7.000 kereden fazla geçmektedir. Meryem’in oğlu olan İsa Mesih, Tanrı’ya duasında şunları söylerken bu isme dikkat çekti: “Bana verdiğin adamlara senin ismini gösterdim . . . . Bana olan sevgin onlarda olsun . . . . diye senin ismini onlara bildirdim ve bildireceğim.” (Yuhanna 17:6, 26) Ünlü Kurʹan tefsirinde Beyzavî, Kurʹan’ın 2. Suresinin (Bakara Suresi) 87. ayetinin yorumunda, İsa’nın “ölü kimseleri Allahın en büyük ismi ile yeniden hayata getirdiğini” söyler.

Öyleyse, daha sonra, bu ismi bir sır haline getiren nedir? Bu ismin, her birimizin geleceği ile ne ilişkisi var?

İsim Nasıl Bir Sır Haline Geldi?

Bazıları “Yehova”nın İbranicede “Allah” (Tanrı) anlamına geldiğini düşünür. Oysa Allah, İbranicede haşmet ifade eden ’elohʹah (Tanrı) sözcüğünün çoğulu olan ’Elohimʹ sözcüğünün karşılığıdır. Yahudiler arasında ortaya çıkan bir batıl itikat, onları, Tanrısal isim olan Yehova’yı söylemekten alıkoydu. Bunun için, Kutsal Yazıları okurken Yehova ismini gördüklerinde, “Rab” anlamına gelen ’Adonayʹ sözcüğünü kullanmayı alışkanlık edindiler. Hatta bazı yerlerde, orijinal İbranice metinde geçen “Yehova” ismini ’Adonayʹ ile değiştirdiler.

Hıristiyan âleminin dinsel liderleri de aynı tutumu gösterdi. Yehova isminin yerine “Tanrı” (Arapça “Allah”) ve “Rab” sözcüklerini koydular. Bu, temeli Kutsal Yazılara dayanmayan sahte Üçlük öğretisinin gelişmesine katkıda bulundu. Bu nedenle, milyonlarca kişi yanlışlıkla İsa’ya ve mukaddes ruha tapınıp onları Tanrı’ya eşit tutuyor.c

Bundan dolayı, Yahudilerin ve Hıristiyan âleminin liderleri en büyük ismin yaygın çapta bilinmemesinin suçunu paylaşmaktadır. Bununla birlikte, Tanrı şöyle peygamberlik etti: “Büyük ismimi takdis edeceğim . . . . milletler bilecekler ki, ben RAB’İM (Yehova’ yım) Rab Yehova’nın sözü.” Evet, Yehova, isminin bütün milletler arasında bilinmesini sağlayacak. Neden mi? Çünkü O, sadece Yahudilerin veya başka milletler veya kavimlerden birinin Tanrısı değildir. Yehova bütün insanların Tanrısıdır.—Hezekiel 36:23; Tekvin 22:18; Mezmur 145:21; Malaki 1:11.

En Büyük İsim ve Geleceğimiz

Kutsal Yazılar şöyle der: “Her kim Rabbin (Yehova’nın) ismini çağırırsa, kurtulacaktır.” (Romalılar 10:13) Hüküm gününde kurtuluşumuz Tanrı’nın ismini bilmemize bağlı olacaktır. O’nun ismini bilmek, O’nun niteliklerini, işlerini ve amacını bilip, O’nun yüksek prensipleri ile uyum içinde yaşamayı kapsar. Örneğin, İbrahim Tanrı’nın ismini biliyordu ve O’na ismini kullanarak dua etti. Sonuç olarak, Tanrı ile iyi bir ilişkiye sahip oldu, O’na iman edip güvendi ve itaat etti. Böylece İbrahim Tanrı’nın dostu oldu. Benzer şekilde, Tanrı’nın ismini bilmek bizi O’na yaklaştırır ve O’nun sevgisine sıkıca bağlı kalarak Kendisiyle kişisel bir ilişki geliştirmemize yardım eder.—Tekvin 12:8; Mezmur 9:10; Süleymanın Meselleri 18:10; Yakub 2:23.

Mukaddes Kitapta şöyle okuyoruz: “RAB (Yehova) iyi dinledi ve işitti; ve RABDEN (Yehova’dan) korkup ismini düşünenler için onun önünde bir anılma kitabı yazıldı.” (Malaki 3:16) İsimlerin en büyüğü hakkında neden ‘düşünmeliyiz’? Yehova ismi harfi olarak “O Olmaya Sebebiyet Verir” anlamındadır. Bu, Yehova’yı, bizzat vaatlerinin gerçekleştiricisi olmasına ‘sebebiyet veren’ Biri olarak açıklar. O, her zaman amaçlarının yerine getirilmesini sağlar. O, her şeye kadir Tanrı ve her iyi niteliğin sahibi tek Yaratıcı’dır. O’nun Tanrısal yapısını tam olarak tanımlayabilecek bir tek sözcük yoktur. Fakat Tanrı Kendisi için en büyük ismi, yani Yehova’yı seçmiştir ve bu isim O’nun bütün niteliklerini, özelliklerini ve amacını akla getirir.—Çıkış 6:3

Kutsal Yazılarda, Tanrı bize insanlıkla ilgili amacını anlatmaktadır. Yehova Tanrı, insanı Cennet’te ebedi ve mutlu bir yaşamdan zevk almak üzere yarattı. İnsanlıkla ilgili iradesi, bütün insanların, sevgi ve barış içinde birleşmiş bir aile haline gelmesidir. Sevgi Tanrısı bu amacı yakın gelecekte gerçekleştirecektir.—Matta 24:3-14, 32-42; I. Yuhanna 4:14-21.

Tanrı, insanların acı çekmesinin nedenini açıklar ve kurtuluşun mümkün olduğunu gösterir. (Vahiy 21:4) Mezmur 37:10, 11’de şunları okuruz: “Biraz bekle ve kötü yok olacaktır; onun yerini araştıracaksın, ve yok olacaktır. Fakat halimler (yumuşak huylu olanlar) dünyayı miras alacaklar, ve selâmet [barış] bolluğunda lezzet bulacaklardır.”—Ayrıca Kurʹan’ın 21. Suresinin (Enbiyâ Suresi) 105. ayetine bakın.

Evet, Tanrı büyük ismi ile bilinecektir. Milletler, O’nun Yehova olduğunu bilmek zorunda kalacaklar. En büyük ismi bilmek, ona tanıklık etmek ve ona bağlı kalmak ne büyük bir imtiyazdır! Bu şekilde Tanrı’nın sevinç verici şu amacı her birimizin şahsında gerçekleşmiş olacaktır: “Bana muhabbet bağladığı için, onu azat edeceğim. Onu yükselteceğim (koruyacağım), çünkü ismimi tanıdı. Beni çağıracak, ve ona cevap vereceğim . . . . Uzun ömürle onu doyuracağım, ve kurtarışımı ona göstereceğim.”—Mezmur 91:14-16.

[Dipnotlar]

[Sayfa 5’teki resim]

Tanrı, yanan çalının içinden kendisini Musa’ya ‘İbrahim’in Tanrısı olan Yehova’ olarak tanıttı.

[Tanıtım notu]

Musa ve Yanan Çalı, Sir W. Thomas tarafından.