Kutsal Kitaptaki Sırası 19​—Mezmurlar

Yazarları: Davut ve başkaları

Tamamlanma Tarihi: MÖ y. 460

 1. (a) Mezmurlar kitabının özelliği nedir? (b) Neler içerir?

MEZMURLAR eski devirlerde Yehova’nın gerçek hizmetçilerinin ilahi kitabıydı. Tanrı ilhamı bu kitap, Yehova’nın Yeruşalim’deki mabedinde halkın topluca yaptığı ibadetler için bestelenmiş ve düzenlenmiş 150 ilahi ya da mezmurdan oluşur. Bunlar arasında Yehova’ya övgüler, O’na duyulan güveni ve inancı dile getiren ilahiler, O’ndan merhamet ve yardım dileyen dualar vardır. Mezmurlarda bol bol şükran ve coşkun sevinç ifadeleri yer alır. Bazısında tarihsel olayların bir özeti yapılarak Yehova’nın vefalı sevgisi ve büyük işleri ele alınır. Mezmurlar peygamberlik sözleriyle doludur ve bunların pek çoğu dikkate değer biçimde gerçekleşmiştir. Yararlı ve yapıcı pek çok bilgi içerirler; bu bilgilerin hepsi de hayranlık uyandıran bir dille ve betimlemelerle bezenmiştir, bu özellikleriyle okuyanları derinden etkilerler. Kısacası Mezmurlar kitabı, özenle hazırlanmış çok zengin ruhi gıdayla dolu iştah açıcı bir sofraya benzer.

 2. (a) Kitabın adı nereden gelir? (b) Mezmur ne demektir?

² Kitabın adı ne anlama gelir? Kutsal Yazıların İbranice metninde kitabın adı Sefer Teilim (“Övgüler Kitabı”) ya da sadece Teilim’dir (“Övgüler”). Teilim sözcüğü 145. Mezmurun üst yazısında geçen ve “Tanrı’ya övgü” ya da “Övgü İlahisi” anlamına gelen Teila sözcüğünün çoğuludur. Teilim, yani “Övgüler” adı çok yerindedir çünkü bu kitapta Yehova’ya övgüler ön plana çıkar. Kitaba İbranicede Mizmorim de denir; mizmor sözcüğünün çoğulu olan bu isim Türkçeye “Mezmurlar” olarak geçmiştir. Mezmur, Tanrı’yı yüceltirken ve ibadet ederken çalgı eşliğinde seslendirilen şiir anlamına gelir. Kitabın başka pek çok dildeki adı da Yunanca Septuagint çevirisindeki Psalmoi isminden gelir. Bu sözcükle, müzik eşliğinde söylenen şarkılar kastedilir. Psalmoi sözcüğü Yunanca Kutsal Yazılarda, Luka 20:42 ve Elçiler 1:20 gibi birkaç yerde de geçer.

 3. Mezmurların üstyazılarından yazarları hakkında neler öğreniriz?

³ Acaba Mezmurlar’ı kim yazdı? Pek çok mezmurun üstyazısı vardır ve genellikle bunlarda yazarın adı geçer. Yetmiş üç mezmurun üstyazısında “İsrail’in hoş sesli ilahicisi” Davut’un adı belirtilir (2. Sam. 23:1, dipnot). 2, 72 ve 95. Mezmurları da Davut’un yazdığı kesindir (Elçiler 4:25; Mezmur 72:20 ve İbraniler 4:7’ye bakın). Ayrıca, anlaşılan 10. Mezmur 9’un, 70. Mezmur da 71’in devamıdır, dolayısıyla Davut’a atfedilebilirler. On iki mezmurun Asaf’a ait olduğu belirtilir. Bu mezmurlardan bazısında Asaf’ın zamanından sonraki olaylar anlatıldığından belli ki kastedilen Asaf’ın soyudur (Mezm. 79; 80; 1. Tar. 16:4, 5, 7; Ezra 2:41). On bir mezmurun üstyazısında doğrudan Korahoğullarına ait oldukları yazılıdır (1. Tar. 6:31-38). 43. Mezmurun 42. Mezmurun devamı olduğu görülür, dolayısıyla bu mezmur da Korahoğullarına atfedilebilir. 88. Mezmurun üstyazısı “Korahoğullarının” yanı sıra Heman’ın adını verir, 89. Mezmurda ise yazarın Etan olduğu belirtilir. 90. Mezmur’un yazarı Musa’dır, muhtemelen 91. Mezmur da ona aittir. 127. Mezmur Süleyman’a aittir. Böylece mezmurların üçte ikisi çeşitli yazarlara atfedilir.

 4. Mezmurlar kitabı hangi dönemde yazılmıştır?

⁴ Mezmurlar Kutsal Yazıların en uzun kitabıdır. 90, 126 ve 137. Mezmurlardan anlaşıldığı gibi, kitabın yazımı çok uzun bir zaman almıştır. En azından Musa’nın yazmaya başladığı zamandan (MÖ 1513-1473) Babil sürgünü sonrasına ve muhtemelen Ezra’nın zamanına kadar (MÖ 537–y. 460) sürmüştür. Dolayısıyla kitabın yazılmasının yaklaşık bin yıl sürdüğü söylenebilir. Kitabın içerik olarak kapsadığı dönem ise bundan çok daha uzundur; yaratılıştan başlar ve son mezmurun yazıldığı döneme dek Yehova’nın, hizmetçileriyle ilişkisinin tarihini özetler.

 5. (a) Mezmurlar kitabı Tanrı’nın toplumundaki düzen hakkında nasıl fikir verir? (b) Üstyazılarda hangi ek bilgiler yer alır? (c) Mezmurlar okunurken neden “Selah” sözcüğünün söylenmesi gerekmez?

⁵ Mezmurlar kitabı Tanrı’nın toplumundaki düzen hakkında bir fikir verir. Örneğin, Davut ‘Tanrı’nın zafer alaylarının kutsal mekâna gidişinden’ söz ederek şöyle demiştir: “Önde ilahiciler vardı, arkada telli saz çalanlar, ortalarında da tef çalan kızlar. . . . . Büyük topluluklar içinde şükredin Yehova Tanrı’ya” (Mezm. 68:24-26). Üstyazılarda “Başmüzisyene” ifadesinin sık sık tekrarlanmasının, ayrıca pek çok müzik ve şiir teriminin geçmesinin nedeni budur. Bazı üstyazılar bir mezmurun yazılma amacı, nasıl söyleneceği veya çalınacağı hakkında bilgi verir (6, 30, 38, 60, 88, 102 ve 120. Mezmurların üstyazılarına bakın). Davut’a ait mezmurların en az 13’ünde, örneğin 18 ve 51. Mezmurlarda, mezmurun yazılmasına yol açan olaylar üstyazısında kısaca anlatılır. Otuz dört mezmurda üstyazı yoktur. Metinde 71 kez geçen “Selah” sözcüğünün anlamı tam olarak bilinmese de mezmurun söylenmesi veya müziğinin çalınmasıyla ilgili teknik bir terim olduğu düşünülür. Bazılarına göre bu sözcük, mezmuru söylerken veya hem söylerken hem de müzikle eşlik ederken derin düşünmek üzere ara verilmesi gerektiğini gösterir. Dolayısıyla mezmurlar okunurken bu sözcüğün söylenmesi gerekmez.

 6. (a) Mezmurlar kaç kitaba ayrılmıştır? (b) Mezmurlar’ı derleyip son haline getirenin kim olduğu anlaşılıyor?

⁶ Eski devirlerden beri Mezmurlar beş kitaba ayrılmıştır: (1) 1-41. Mezmurlar; (2) 42-72. Mezmurlar; (3) 73-89. Mezmurlar; (4) 90-106. Mezmurlar; (5) 107-150. Mezmurlar. Anlaşılan ilk kitaptaki ilahilerin tümü Davut’a aittir. Belli ki Yehova Mezmurlar kitabının derlenip son haline getirilmesi için “Musa kanunu konusunda yetenekli bir yazıcı” olan kâhin Ezra’yı kullandı (Ezra 7:6).

 7. Mezmurlar’ın başka hangi özellikleri dikkat çeker?

⁷ Dolayısıyla kitap geniş bir zaman dilimi içinde yazılıp derlenmiştir. Bazı mezmurların kitabın farklı kısımlarında tekrarlanmasının sebebi bu olabilir (Örneğin, 14 ve 53. Mezmurlar; Mezmur 40:13-17 ve 70. Mezmur; Mezmur 57:7-11 ve Mezmur 108:1-5). Beş kitap da Yehova’ya övgülerle sona erer. İlk dört kitapta halkın buna verdiği karşılık vardır. Son kitapta ise övgü sözleri 150. Mezmurun tümünü kapsar.

 8. Mezmurlarda kullanılan akrostiş düzeni bir örnekle açıklayın.

⁸ Mezmurlardan dokuzu çok özel bir biçimde düzenlenmiştir; alfabetik yapılarından ötürü bunlar akrostiş mezmurlardır (9, 10, 25, 34, 37, 111, 112, 119 ve 145. Mezmurlar). Bu yapıda mezmurun ilk ayeti veya ilk kıtanın ayetleri İbrani alfabesinin ilk harfi olan alef (א) ile başlar. Sonraki ayet veya ayetler ikinci harf olan bet (ב) ile başlar ve bu şekilde devam ederek İbrani alfabesindeki harflerin büyük kısmı veya tamamı kullanılır. Mabet ilahicilerinin 119. Mezmur gibi uzun ilahileri hatırlaması gerektiği göz önüne alınırsa, akrostişin ezberlemeye yardımcı bir yöntem olduğu düşünülebilir. Mezmur 96:11’de Yehova adının da akrostiş olarak bulunması ilginçtir. İbranicede bu ayetin ilk yarısı dört sözcükten oluşur ve bu sözcüklerin baş harfleri sağdan sola doğru okunduğunda, dört sessiz harften oluşan Tetragrammaton (YHVH, יהוה) ortaya çıkar.

 9. (a) Hangi etkenler Mezmurlar kitabının etkisine ve güzelliğine katkıda bulunur? (b) Mezmurların pek çoğunun doğrudan zihne ve yüreğe hitap etmesinin nedeni nedir?

⁹ Bu kutsal, coşkulu şiirler İbrani şiirine özgü uyaksız yapıdadır, bununla birlikte eşsiz bir üslup güzelliği ve düşünce akışında ritmik bir düzen yansıtırlar. İbrani şiirinin özelliği olan paralellikler ve karşıtlıklar kitabın etkisine ve güzelliğine katkıda bulunur (Mezm. 1:6; 22:20; 42:1; 121:3, 4). Mezmurlar doğrudan zihne ve yüreğe hitap eder. Zihinde çok canlı resimler oluşturur. Konuların ve dile getirilen güçlü duyguların kapsamı ve derinliği, büyük ölçüde Davut’un yaşadığı sıra dışı olaylardan kaynaklanır, çünkü mezmurların pek çoğu bu olaylar üzerine yazılmıştır. Çok az insan Davut’unkine benzer bir yaşam sürmüştür. Davut genç bir çoban, Golyat’ın karşısında tek başına bir savaşçı, saray müzisyeni, etrafında hem dostları hem de hainler olan bir kanun kaçağı, kral ve fatih, ailevi sorunlarla uğraşan sevgi dolu bir baba, işlediği ciddi günahların yıkıcı etkilerini iki kez yaşamış fakat yine de sevinçle Yehova’ya tapınan ve O’nun kanununu seven biri olarak karşımıza çıkar. Davut’un yaşamı düşünülünce Mezmurlar kitabında insana özgü her tür duygunun işlenmesi hiç de şaşırtıcı değildir.

10. Mezmurlar kitabının Tanrı ilhamı olduğunu gösteren hangi kanıtlar var?

¹⁰ Yehova için yazılmış bu çok eski övgü ilahilerinin Tanrı ilhamı olduğunu gösteren açık bir kanıt, Kutsal Yazıların bütünüyle mükemmel bir uyum içinde olmalarıdır. Yunanca Kutsal Yazıları kaleme alanlar Mezmurlar kitabından defalarca alıntı yapmışlardır (Mezm. 5:9—Rom. 3:13; Mezm. 10:7—Rom. 3:14; Mezm. 24:1—1. Kor. 10:26; Mezm. 50:14—Mat. 5:33; Mezm. 78:24—Yuhn. 6:31; Mezm. 102:25-27—İbr. 1:10-12; Mezm. 112:9—2. Kor. 9:9). Bizzat Davut son ilahisinde “Benim aracılığımla konuşan Yehova’nın ruhuydu, O’nun sözü dilimdeydi” dedi. Samuel tarafından meshedildiği günden itibaren onu etkisi altına alan işte bu ruhtu (1. Sam. 16:13; 2. Sam. 23:2). Elçiler de Mezmurlar’dan alıntılar yaparken bunu gösterdiler. Örneğin Petrus ‘kutsal ruhun Davut’un ağzından konuştuğunu’ söyledi. İbraniler mektubunun yazarı da Mezmurlar’dan alıntı yaparken bunları ‘Tanrı şöyle demiştir’ veya “kutsal ruhun söylediği gibi” diyerek aktardı (Elçi. 1:16; 4:25; İbr. 1:5-14; 3:7; 5:5, 6).

11. Mezmurlar’ın Tanrı ilhamı olduğunu İsa’nın sözleri nasıl gösterir?

¹¹ Mezmurlar’ın Tanrı ilhamı olduğunu gösteren en güçlü kanıtı Efendimiz İsa’nın diriltildikten sonra elçilerine söylediği şu sözlerde görürüz: “Bunları sizinle birlikteyken de söylemiştim: Musa kanununda, Peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlarda benimle ilgili tüm yazılanlar gerçekleşmelidir” (Luka 24:44). İsa bu sözlerinde Yahudilerin benimsediği ve yaygın olarak kabul edilen bir gruplandırmaya değiniyordu. Mezmurlar derken, İbranice Kutsal Yazıların Hagiographa ya da Ketuvim (“Yazılar”) olarak adlandırılan ve Mezmurlar kitabıyla başlayan üçüncü grubunu kastediyordu. O konuşmasından birkaç saat önce, Emmaus’a giderken iki öğrencisine ‘bütün Kutsal Yazılarda kendisiyle ilgili yazılanları açıkladığından’ söz edilmesi de bu düşünceyi doğrular (Luka 24:27).

MEZMURLAR KİTABININ İÇERİĞİ

12. Mezmurlar’ın hemen başında mutluluk ve Krallık temaları nasıl ele alınır?

¹² Birinci Kitap (1-41. Mezmurlar). 1, 2, 10 ve 33. Mezmurlar hariç bu kitaptaki mezmurların tümünde yazarın Davut olduğu açıkça belirtilir. 1. Mezmur tüm Mezmurlar kitabı için gayet uygun bir giriş yaparak, Yehova’dan korkmayan günahkârların aksine O’nun kanunundan zevk alan, onu gece gündüz okuyup uygulayanın mutlu biri olduğunu söyler. Mezmurlar kitabında mutluluktan söz edilen ilk yer burasıdır. 2. Mezmur tüm yeryüzünde “Yehova’ya karşı, mesihine karşı” birlik olmuş krallara ve yöneticilere meydan okuyan bir soruyla başlar. Yehova onlarla eğlenir, sonra öfkeyle şöyle gürler: “Evet, kralımı kutsal dağım Sion’a koyan, Onu oraya yerleştiren Benim.” Bu kral tüm muhalifleri ‘çömlekçi kabı gibi kırıp parçalayacaktır.’ O krallar ve yöneticiler yok olmak istemiyorlarsa ‘Yehova’ya korkuyla kulluk etmeli’ ve Oğlunu kabul etmelidirler (2, 6, 9, 11. ayetler). Böylece Mezmurlar hemen Kutsal Kitabın Krallık temasını ele almaya başlar.

13. Mezmurlar’ın birinci kitabında başka neler dikkat çeker?

¹³ Bu birinci kitapta hem dilek hem de şükran duaları ön plana çıkar. 8. Mezmur Yehova’nın yüceliği karşısında insanın ne kadar küçük olduğuna dikkat çeker. 14. Mezmur Tanrı’ya boyun eğmeyi reddeden insanların akılsızlığını ortaya serer. 19. Mezmur Yehova Tanrı’nın şahane eserlerinin O’nun haşmetini bildirdiğini gösterir ve 7-14. ayetler Tanrı’nın kusursuz kanununa uymanın ödüllerini sayar; bunlar daha sonra 119. Mezmurda ayrıntılı bir şekilde ele alınır. 23. Mezmur edebi bir başyapıt kabul edilse de onu asıl eşsiz kılan, Yehova’ya duyulan sarsılmaz güveni sade ve güzel bir dille ifade etmesidir. Dileriz hepimiz ‘ömrümüz oldukça Yüce Çobanımız Yehova’nın evinde otururuz’ (23:1, 6). 37. Mezmur Tanrı’dan korkan fakat kötülerin arasında yaşayan kişilere yararlı öğütler verir. 40. Mezmurda da Davut Tanrı’nın isteğini yapmanın verdiği zevki anlatır.

14. (a) Mezmurlar’ın İkinci Kitabında insanın ölümden kurtulması hakkında neler söylenir? (b) Davut’un hangi duaları dikkat çeker?

¹⁴ İkinci Kitap (42-72. Mezmurlar). Bu kısım Korahoğullarına ait sekiz mezmurla başlar. 42. Mezmur gibi 43. Mezmur da Korahoğullarına atfedilir, çünkü bu iki mezmur aslında bir nakarat ayetiyle birbirine bağlı üç kıtalık tek bir şiirdir (42:5, 11; 43:5). 49. Mezmur kimsenin bir başkası için Tanrı’ya fidye vermesinin mümkün olmadığını vurgular ve insanı “ölüler diyarının elinden” kurtarma gücüne sadece Tanrı’nın sahip olduğunu gösterir (15. ayet). 51. Mezmur Davut’a ait bir duadır; Hititli Uriya’nın karısı Bat-şeba’yla işlediği korkunç günahın ardından söylediği bu sözler onun samimiyetle tövbe ettiğini gösterir (2. Sam. 11:1–12:24). Kitabın bu kısmı Süleyman’ın saltanatının barış içinde sürmesini ve onun Yehova’dan daima destek görmesini dileyen bir duayla sona erer (Mezm. 72).

15. Üçüncü Kitap İsrail’in tarihi, Yehova’nın hükümleri ve Krallık ahdi hakkında neler söyler?

¹⁵ Üçüncü Kitap (73-89. Mezmurlar). Bu kısımdaki mezmurlardan en az ikisi, 74 ve 79. Mezmurlar, MÖ 607’de Yeruşalim’in harap edilmesinden sonra yazılmıştır. Bu mezmurlarda o büyük felaket yüzünden duyulan keder dile getirilir ve Yehova’ya “adının yüceliği uğruna” halkına yardım etmesi için yalvarılır (79:9). 78. Mezmur Musa’nın zamanından Davut’un ‘sadık bir yürekle onlara çobanlık etmeye’ başladığı döneme dek olan İsrail tarihini özetler (72. ayet). 80. Mezmur İsrail’in gerçek ‘çobanının’ Yehova olduğunu gösterir (1. ayet). 82 ve 83. Mezmurlarda Yehova’ya, Kendisinin ve toplumunun düşmanlarına hükümlerini uygulaması için ısrarla yalvarılır. Bu dileklerin kindar bir tutumdan kaynaklanmadığı şu sözlerden anlaşılır: “İnsanlar Senin ismine yönelsin ey Yehova. Ve insanlar bilsin ki, adı Yehova olan Sen, bütün yeryüzü üzerinde yalnız Sen Yücesin” (83:16, 18). Üçüncü Kitap 89. Mezmurla sona erer; bu mezmur, Yehova’nın özellikle Davut’la yaptığı ahitle bağlantılı ‘vefalı işlerine’ dikkat çeker. Bu ahdin amacı, Davut’un tahtına sonsuza dek sahip olacak ve Yehova’nın önünde devirler boyu hüküm sürecek bir mirasçı meydana getirmektir (1, 34-37. ayetler).

16. Dördüncü Kitap Yehova’nın krallığını ve ahdine bağlı kalışını nasıl yüceltir?

¹⁶ Dördüncü Kitap (90-106. Mezmurlar). Üçüncü Kitap gibi bu kitap da 17 mezmurdan oluşur. Kitap Musa’nın bir duasıyla başlar; bu dua Tanrı’nın ezelden ebede kadar var oluşu ile ölümlü insanın kısacık ömrü arasındaki büyük zıtlığı ortaya koyar. 92. Mezmur Yehova’nın üstün niteliklerini över. Sonra “Yehova kral oldu!” haykırışıyla başlayan 93. Mezmurdan 100. Mezmura kadar olan kısım gelir (93:1). ‘Bütün dünya Yehova’ya ilahi söylemeye, adını yüceltmeye’ davet edilir. “Çünkü Yehova büyüktür, tüm övgülere layıktır.” “Yehova Sion’dadır, büyüktür” (96:1, 2, 4; 99:2). 105 ve 106. Mezmurlarda Yehova’ya şükredilir, çünkü O halkı uğruna harika işler yapmıştır; İbrahim’le yaptığı ahde bağlı kalıp vaat ettiği toprakları onun soyuna vermiştir, üstelik defalarca söylendikleri ve Kendisine sırt çevirdikleri halde bunu yapmıştır.

17. (a) 104. Mezmur hangi açıdan ilginç bir kayıttır? (b) Bu noktadan itibaren hangi tema tekrarlanır?

¹⁷ Başka ilginç bir kayıt da 104. Mezmurdur. Bu mezmurda Yehova itibarı ve görkeminden ötürü yüceltilir, işlerinde ve yeryüzündeki eserlerinde görülen hikmeti anlatılır. Sonra ilk kez geçen “Yah’ı yüceltin!” haykırışıyla tüm Mezmurlar kitabının teması çok etkili bir biçimde ortaya konur (35. ayet). Yehova’nın tüm kullarını O’nun ismini hak ettiği şekilde yüceltmeye davet eden bu söz İbranicede tek bir sözcükle, halelu–Yah ya da “Halleluya” sözcüğüyle ifade edilir. Bu, günümüzde dünyanın pek çok yerinde insanların aşina olduğu bir sözcüktür. “Yah’ı yüceltin” ifadesi bu ayetten itibaren, bazı mezmurların hem başında hem de sonunda olmak üzere 24 kez geçer.

18. (a) 107. Mezmurda hangi nakarat dikkat çeker? (b) “Hallel Mezmurları” nedir?

¹⁸ Beşinci Kitap (107-150. Mezmurlar). 107. Mezmurda Yehova’nın halkını nasıl defalarca kurtardığı anlatılır ve mezmurun nakarat kısmında şu sözler yer alır: “Şükretsinler Yehova’ya vefalı sevgisinden ötürü, insanoğulları için yaptığı harikalardan dolayı” (8, 15, 21, 31. ayetler). 113 ila 118. Mezmurlar “Hallel Mezmurları” olarak bilinir. Sözlü Yahudi yasalarının derlemesi olan Mişna’ya göre Yahudiler bu mezmurları Fısıh, Pentekost, Çardaklar ve Adama bayramlarında söylerdi.

19. (a) 117. Mezmur ile 119. Mezmur arasında nasıl bir zıtlık vardır? (b) 119. Mezmurun bazı özellikleri nelerdir?

¹⁹ Tüm mezmurların ve Kutsal Kitaptaki bölümlerin en kısası olan 117. Mezmur çok sade ama bir o kadar da etkilidir. 119. Mezmur ise tüm mezmurların ve Kutsal Kitaptaki bölümlerin en uzunudur; 176 ayetten oluşur, bunlar 8’er ayetlik 22 alfabetik kıta halindedir. İki ayet (90 ve 122) hariç tüm mezmur Yehova Tanrı’nın sözüne veya kanununa değinir; bunu Mezmur 19:7-14’teki ifadelerin (kanun, hatırlatma, buyruk, emir ve hüküm) birkaçını veya tümünü her kıtasında tekrarlayarak yapar. Bu mezmurda Tanrı’nın sözüne emir, hüküm, kanun, buyruk, kural, söz ve hatırlatma gibi sözcüklerle 170’ten fazla kez değinilir.

20, 21. (a) 120-134. Mezmurlar nasıl adlandırılır? (b) Davut bu ilahilerde Yehova’nın toplumunun O’na tapınmak için bir araya gelmesinin önemini nasıl gösterir?

²⁰ Daha sonra 120-134. Mezmurlar gelir. Türkçe Yeni Dünya Çevirisi’nde bu 15 ilahinin her birinin üstyazısında “Şehre çıkış ilahisi” olarak tercüme edilen İbranice ifade “yukarıya çıkmak” ya da “yükselmek” anlamına gelir. Aslında burada tam olarak neyin kastedildiği bilinmemektedir. Bazıları bu ifadenin söz konusu mezmurların içerik açısından üstünlüğünü kastettiğini düşünüyor, ancak onları Tanrı ilhamı diğer mezmurlardan daha önemli görmek için bir neden yoktur. Öte yandan pek çok yorumcuya göre bu üstyazı ilahilerin söyleniş amacını anlatır. Eskiden Yehova’ya ibadet edenler yıllık bayramlar için Yeruşalim’e seyahat ederken ya da “çıkarken” muhtemelen bu ilahileri söylerdi. Başkente yapılan yolculuklar “çıkış” olarak adlandırılabilirdi, çünkü şehir Yahuda’nın dağlık kesimindeydi. Tanrı’nın toplumunun O’na tapınmak için bir araya gelmesinin önemini Davut çok iyi kavramıştı. O, “Yehova’nın evine gidelim” davetini duyduğunda çok sevindiğini ve bu çağrı üzerine kabilelerin oraya ‘Yehova’nın ismine şükürler sunmak’ için çıktığını yazdı. Ayrıca Davut Yeruşalim’in barış, güvenlik ve refah içinde olmasını dileyerek şöyle dua etti: “Tanrımız Yehova’nın evi uğruna sana hep iyilik diliyorum” (122:1, 4, 9).

²¹ Bununla bağlantılı olarak 132. Mezmurda Davut’un, Yehova’yı simgeleyen Ahit Sandığına kalıcı bir mekân bulana dek kendi rahatını düşünmeyeceğine dair yemin ettiğini okuruz (132:1-6). Sandığın Sion’a yerleştirilmesinden sonra Yehova’nın o mekânı onaylayışı O’nun ağzından şu güzel şiirsel ifadeyle anlatılır: “Mekânım sonsuza dek burası . . . . burada oturacağım, çünkü onu istedim” (132:13, 14). Yehova Sion’u Kendisine sunulan tapınmanın merkezi olarak kabul ederek ‘bereketinin orada olmasını’ emreder ve sonraki mezmurda şu dilek yer alır: “Yehova, Sana Sion’dan nimetler versin” (133:3; 134:3; ayrıca 48. Mezmura bakın).

22. (a) Yehova’nın tüm övgüleri hak ettiği nasıl gösterilir? (b) Kitap son mezmurlarda nasıl kreşendoya ulaşır?

²² Ardından gelen 135. Mezmur, dilediği her şeyi yaptığı için tüm övgüleri hak eden Yehova Tanrı’yı yüceltir; işe yaramaz ve değersiz putlar için ise durum tam tersidir ve onları yapanlar onlar gibi olacaktır. 136. Mezmur karşılıklı söylenmek üzere yazılmıştır, her ayette şu sözler vardır: “Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur.” Kayıtlardan bu tür dizelerin birçok olayda söylendiği görülmektedir (1. Tar. 16:41; 2. Tar. 5:13; 7:6; 20:21; Ezra 3:11). 137. Mezmur Babil’de sürgün hayatı yaşayan Yahudilerin yüreğindeki Sion özlemini anlatır ve memleketlerinden çok uzakta olsalar da Sion ilahilerini, yani mezmurlarını unutmadıklarını gösterir. 145. Mezmur Yehova’nın iyiliğini ve krallığını yücelterek şunu vurgular: “Yehova Kendisini sevenlerin hepsini korur, fakat bütün kötüleri yok edecektir” (20. ayet). Sonra, coşkulu bir kapanış oluşturan 146-150. Mezmurlar gelir. Burada kitabın görkemli teması tekrar ele alınır; bu mezmurların her birinin başında ve sonunda “Yah’ı yüceltin!” sözleri yer alır. 6 ayetten oluşan 150. Mezmurda, yaratılan tüm varlıklar 13 kez bu övgü sözleriyle Yehova’yı yüceltmeye davet edilir, böylece Mezmurlar kitabı muhteşem bir kreşendoya ulaşır.

KİTABIN YARARLARI

23. (a) Mezmurlar nasıl bir mesaj içerir? (b) Yehova’nın adı ve egemenliği nasıl vurgulanır?

²³ Kutsal Kitaptaki mezmurlar güzellikleri ve üslupları nedeniyle en büyük edebi eserler arasında sayılmayı hak eder. Fakat Mezmurlar kitabı edebi bir eserden ibaret değildir. Tüm evrenin Yüce Egemeni Yehova Tanrı’dan gelen ve bugün de geçerli olan bir mesaj içerir. Mezmurlar en başta asıl yazarı Yehova’yı anlatır ve Kutsal Kitabın temel öğretileri hakkında anlayış kazandırır. O’nu evrenin ve tüm varlıkların yaratıcısı olarak tanıtır (8:3-9; 90:1, 2; 100:3; 104:1-5, 24; 139:14). Mezmurlar kitabında Yehova adı vurgulanır. Kitapta bu isim yaklaşık 700 defa geçer. Ayrıca bu ismin kısaltılmış biçimi olan “Yah” 43 kez kullanılır. Böylece Tanrı’nın ismi her mezmurda ortalama 5 kez geçer. Yehova’dan 350 kez de Elohim, yani Tanrı olarak söz edilir. Bazı mezmurlarda Yehova’ya “Ulu Rab” olarak değinilerek O’nun en üstün hükümdar olduğu gösterilir (68:20; 69:6; 71:5; 73:28; 140:7; 141:8).

24. (a) Mezmurlar ölümlü insan hakkında neler der? (b) Kitapta hangi öğütler verilir?

²⁴ Mezmurlar ezelden ebede kadar var olan Tanrı’nın aksine, ölümlü olan insanın günah içinde doğduğunu, bir kurtarıcıya muhtaç olduğunu, eninde sonunda ölüp “toprağa” döneceğini ve insanlığın ortak mezarı olan ölüler diyarına gideceğini gösterir (6:4, 5; 49:7-20; 51:5, 7; 89:48; 90:1-5; 115:17; 146:4). Yehova’nın kanununa uymanın ve O’na güvenmenin şart olduğunu vurgular (1:1, 2; 62:8; 65:5; 77:12; 115:11; 118:8; 119:97, 105, 165). Kitap insanı küstahlığa ve ‘gizli günahlara’ karşı uyarır (19:12-14, dipnot; 131:1). Dürüst davranmaya ve doğru kişilerle arkadaşlık etmeye teşvik eder (15:1-5; 26:5; 101:5). Doğru davranışların Yehova’nın onayını kazandırdığını gösterir (34:13-15; 97:10). ‘Kurtuluşun Yehova’dan geldiğini’ ve O’nun Kendisinden korkanların ‘canlarını ölümden kurtardığını’ söyleyerek gelecek için parlak bir ümit verir (3:8; 33:19). Bu da kitaptaki peygamberlik sözlerinden biridir.

25. (a) Mezmurlar kitabının en belirgin özelliklerinden biri nedir? (b) Petrus Davut’un temsil ettiği kişinin kimliğini açıklarken Mezmurlar’dan nasıl yararlandı?

²⁵ Mezmurlar kitabının “Davut oğlu” İsa Mesih’e ve Yehova’nın Mesihi ve Kralı olarak oynayacağı role işaret eden peygamberlik sözleriyle dolu olduğu söylenebilira (Mat. 1:1). MS 33 yılının Pentekost gününde Hıristiyan cemaatinin kurulmasından itibaren, kutsal ruh elçileri bu peygamberlik sözlerinin nasıl gerçekleştiği konusunda aydınlatmaya başladı. O gün Petrus iyi bilinen konuşmasında Mezmurlar’dan defalarca alıntı yaptı. Konuşması “Nasıralı İsa” üzerineydi. Sözlerinin büyük bir kısmı, Davut’un İsa Mesih’i temsil ettiğini ve Yehova’nın İsa’nın canını ölüler diyarında bırakmadığını, onu dirilttiğini kanıtlayan Mezmur alıntılarıyla doluydu. ‘Davut göklere çıkmamıştı’, fakat Mezmur 110:1’de bildirdiği gibi Efendisi çıkmıştı. Acaba Davut’un Efendisi kimdi? Petrus ‘Direğe gerdiğiniz İsa’ diyerek varmak istediği asıl noktaya geldi (Elçi. 2:14-36; Mezm. 16:8-11; 132:11).

26. Petrus’un konuşmasının yararlı olduğu nasıl görüldü?

²⁶ Petrus’un Mezmurlar’a dayanan bu konuşması onu dinleyenler için yararlı mıydı? O gün yaklaşık 3.000 kişinin vaftiz edilip Hıristiyan cemaatine katılması böyle olduğunu açıkça gösterir (Elçi. 2:41).

27. Öğrencilerin 2. Mezmuru doğru anladıkları nasıl görüldü?

²⁷ Öğrenciler bundan kısa süre sonra yaptıkları özel bir toplantıda Mezmur 2:1, 2’deki sözleri alıntılayarak Yehova’ya yalvardılar. Yöneticilerin, Tanrı’nın ‘meshettiği kutsal kulu İsa’ya’ karşı birlik olmasıyla o sözlerin gerçekleştiğini söylediler. Kaydın devamında, bunun üzerine ‘her birinin kutsal ruhla dolduğunu’ okuruz (Elçi. 4:23-31).

28. (a) İbraniler kitabının 1-3. bölümlerinde Pavlus Mezmurlar’ı kullanarak nasıl akıl yürütür? (b) Mezmur 110:4 ayeti, Pavlus’un Melkisedek usulüne göre kâhinlikle ilgili sözlerine nasıl temel oluşturur?

²⁸ Şimdi İbranilere yazılan mektuba bakalım. İlk iki bölümde Mezmurlar’dan Tanrı’nın gökte tahta oturttuğu Oğlu İsa’nın meleklere üstünlüğüyle ilgili bazı alıntılar vardır. Pavlus Mezmur 22:22 ve diğer ayetlerden İsa’nın, ‘kardeşlerinden’ oluşan bir cemaate sahip olduğunu gösterir; onlar İbrahim’in soyunun bir kısmıdır ve ‘gökte yaşama çağrısına ortaktırlar’ (İbr. 2:10-13, 16; 3:1). Sonra elçi, İbraniler 6:20–7:28’de, İsa’nın “Melkisedek usulüne göre sonsuza dek başkâhin” olarak üstlendiği görevle ilgili ayrıntılar verir. Bu sözler Mezmur 110:4’te Tanrı’nın bir antla pekiştirdiği vaadine atfeder. Pavlus İsa’nın kâhinliğinin Harun’unkine üstünlüğünü kanıtlamak için bu ayete tekrar tekrar gönderme yapar. İsa Mesih’in yerde değil Yehova’nın ettiği yeminle gökte kâhin olduğunu ve ‘sonsuza dek kâhin olarak kalacağını’ açıklar; dolayısıyla onun kâhinlik hizmetinin yararları sonsuza dek sürecektir (İbr. 7:3, 15-17, 23-28).

29. Tanrı’ya bağlılık konusunda hangi göze çarpan örneği izlemeliyiz?

²⁹ Ayrıca İbraniler 10:5-10’da İsa’nın, Tanrı’nın ondan istediği gibi özverili bir yaşam sürmeyi istekle kabul ettiğini ve Tanrı’nın isteğini yerine getirmeye kararlı olduğunu görürüz. Bu düşünce Davut’un Mezmur 40:6-8’deki sözlerine dayanır. İsa’nın Tanrı’ya bağlılığı üzerinde düşünmekten ve onu örnek almaktan çok yarar görürüz ve ancak bu şekilde Tanrı’nın onayını kazanabiliriz (Ayrıca Mezmur 116:14-19’a bakın).

30. (a) Mezmurlar İsa’nın yaşamıyla ilgili hangi ayrıntıları bildirir? (b) İsa Mezmurlar’dan nasıl teselli bulmuş olmalı?

³⁰ İsa’nın işkence direğinde çektiği korkunç acıyla son bulan yaşamı hakkında Mezmurlar’da pek çok ayrıntı bildirilir. Bunlar arasında ona içmesi için sirke sunulması, giysileri için kura çekilmesi, ellerinin ve ayaklarının deşilmesi, alaylara maruz kalması, ayrıca hepsinden kötüsü, “Tanrım, Tanrım, beni neden bıraktın?” diye haykırmasına yol açan, çektiği duygusal acı da vardır (Mat. 27:34, 35, 43, 46; Mezm. 22:1, 7, 8, 14-18, dipnot; 69:20, 21). Yuhanna 19:23-30’un gösterdiği gibi, İsa kendisiyle ilgili ayetlerin en küçük ayrıntısına kadar gerçekleşeceğini bildiğinden, son saatlerinde bile Mezmurlar’daki teselli ve rehberlikten çok yararlanmış olmalı. O, Mezmurlar’da diriltilmesinden ve yüceltilmesinden de söz edildiğini biliyordu. Ölümünden önceki gece elçileriyle birlikte ‘ilahiler [yani mezmurlar] söylerken’ şüphesiz bunları düşünüyordu (Mat. 26:30).

31. Mezmurlar, Krallığı yönetecek Soy ve İsa’nın cemaati hakkında neler bildirir?

³¹ Böylece Mezmurlar, “Davut oğlu” ve Krallığı yönetecek Soy olan kişinin, şu anda gökteki Sion’da hem kral hem de kâhin olarak yüceltilmiş bir konumda bulunan İsa Mesih olduğunu açıkça gösterir. Mezmurlar’ın Yunanca Kutsal Yazılarda alıntılanmış ve Yehova’nın Mesihinin yaşamında gerçekleşmiş tüm ayetlerini burada ayrıntılı bir şekilde incelememiz mümkün değil. Fakat birkaç örnek verilebilir: Mezm. 78:2—Mat. 13:31-35; Mezm. 69:4—Yuhn. 15:25; Mezm. 118:22, 23—Mar. 12:10, 11 ve Elçi. 4:11; Mezm. 34:20—Yuhn. 19:33, 36; Mezm. 45:6, 7—İbr. 1:8, 9. Ayrıca İsa’nın gerçek takipçilerinden oluşan cemaatinin, Yehova’nın onayına sahip ve O’nun ismini yüceltme işine katılmak üzere tüm milletlerden toplanmış bir topluluk olacağı da Mezmurlar’da bildirilmiştir (Mezm. 117:1—Rom. 15:11; Mezm. 68:18—Efes. 4:8-11; Mezm. 95:7-11—İbr. 3:7, 8; 4:7).

32. (a) Mezmurlar’ı incelemek Yehova’nın haklılığı ve Krallıkla ilgili amaçları hakkında ne gösterir? (b) Krallıkla ilgili anlayışımız arttığında vefamızı ve minnettarlığımızı nasıl gösteririz?

³² Mezmurlar kitabını incelemek, Yehova Tanrı’nın hükümdarlığıyla ilgili anlayışımıza büyük katkıda bulunur. O, vaat edilmiş Soy’un yönetimindeki Krallık aracılığıyla Kendisini yüceltiyor ve haklılığını ortaya koyuyor. Daima Yehova’nın ‘yüce ve haşmetli itibarını’ düşünerek sevinen vefalı kişiler arasında olalım. “Davut’un mezmuru, Tanrı’ya övgü” olarak adlandırılan 145. Mezmur, bu kişiler hakkında şöyle der: “Krallığının ihtişamı hakkında konuşurlar ve Senin kudretini anlatırlar ki, Senin kudretli işlerin insanoğullarına bildirilsin, krallığının yüce ihtişamı duyurulsun. Senin krallığın devirlerin krallığıdır, hâkimiyetin de nesiller boyunca sürer” (Mezm. 145:5, 11-13). Bu mezmurun da bildirdiği gibi, Mesih’in yönetimindeki Tanrı’nın Krallığının ihtişamı şimdiden tüm milletlere duyuruluyor. Bu Krallık ve Kralı için ne kadar minnettar olsak azdır! Mezmurlar’ın şu kapanış sözleri gerçekten de çok yerindedir: “Nefes alan her canlı Yah’ı yüceltsin. Yah’ı yüceltin!” (150:6).

[Dipnot]