İsa’nın İnsan Olarak Yaşamının Son Günü
MS 33 yılının 14 Nisan Cuma günü; öğleden sonra vakit iyice ilerlemişti. Kadınlı erkekli bir grup, sevgili arkadaşlarını gömmek üzereydiler. Onlardan biri olan Nikodimos, cesedi gömülmeye hazırlamak üzere baharatlar getirmişti. Yusuf adında birisi de yara bere içindeki hırpalanmış cesedi sarmak üzere temiz keten getirmişti.
BU insanlar kimdi ve kimi gömüyorlardı? Bütün bunlar sizi etkiliyor mu? Bu sorulara yanıt vermek için, o çok önemli günün başlangıcına dönelim.
14 Nisan Perşembe Akşamı
Yeruşalim üzerinde parlak bir dolunay yavaşça yükseliyordu. Kalabalık kent yoğun bir günün ardından dinlenmeye hazırlanıyordu. O akşam her tarafta kızartılmış kuzu kokusu duyuluyordu. Evet, binlerce insan özel bir olay için hazırlık yapıyordu; bu, yıllık Fısıh kutlamasıydı.
Büyük bir misafir odasında, İsa Mesih’i ve 12 resulünü kurulmuş bir sofranın etrafında görüyoruz. İsa’nın söylediklerini dinleyin! “Ben elem çekmezden önce bu Fıshı sizinle beraber yemeği çok arzuladım.” (Luka 22:15) İsa, dinsel düşmanlarının kendisini öldürtmeye kararlı olduklarını biliyordu. Fakat bundan önce, o akşam çok önemli bir olay meydana gelecekti.
Fısıh kutlandıktan sonra, İsa şunu bildirdi: “Sizden biri beni ele verecektir.” (Matta 26:21) Bu sözler resulleri üzdü. Bu kim olabilirdi ki? Bazı konuşmalardan sonra, İsa Yahuda İskariyot’a “yaptığını çabuk yap” dedi. (Yuhanna 13:27) Diğerleri anlamadıysa da, Yahuda bir haindi. İsa’ya karşı girişilen komplodaki alçakça rolünü yerine getirmek üzere oradan ayrıldı.
Özel Bir Kutlama
İsa şimdi tümüyle yeni olan bir kutlama başlatıyordu; bu, kendi ölümünün anılmasıydı. İsa bir somun ekmek aldı, şükran duası sunduktan sonra onu böldü ve “alın, yiyin” diyerek onlara verdi. “Bu sizin için verilen benim bedenimdir.” Her biri ekmekten yedikten sonra, bir kadeh kırmızı şarap aldı ve şükran duası sundu. “Bundan hepiniz için” diyerek şu açıklamayı yaptı: “Bu kâse sizin için dökülen benim kanımla olan yeni ahittir.” İsa, kalan 11 sadık resulüne şu talimatı verdi: “Bunu benim anılmam için yapın.”—Matta 26:26-28; Luka 22:19, 20; I. Korintoslular 11:24, 25.
İsa o akşam vefalı resullerini ilerdeki olaylara şefkatle hazırladı ve onlara duyduğu derin sevgiyi doğruladı. Şunları söyledi: “Bir adamın, dostları uğruna canını vermesinden daha büyük sevgi kimsede yoktur. Eğer size emrettiğim şeyleri yaparsanız, benim dostlarımsınız.” (Yuhanna 15:13-15) Evet, 11 resul karşılaştığı denemelerde İsa’nın yanında bulunarak hakiki dostlar olduklarını kanıtladılar.
Gece ilerlemiş, belki de gece yarısını geçmişti, İsa unutulmayacak bir dua etti ve ardından Yehova’ya hamt ilahileri söylediler. Sonra, dolunay ışığında şehirden çıkıp Kidron Vadisini geçtiler.—Yuhanna 17:1–18:1.
Getsemani Bahçesinde
Kısa bir süre sonra, İsa ve resulleri Getsemani bahçesine vardılar. İsa, resullerin sekizini bahçenin girişinde bırakarak Petrus, Yakub ve Yuhanna’yı alıp zeytin ağaçlarının içine doğru ilerledi. Üçüne, “canım ölüm derecesinde çok kederlidir” dedi. “Burada kalıp uyanık durun.”—Markos 14:33, 34.
Üç resul beklerken, İsa dua etmek için bahçenin daha iç kısımlarına doğru ilerledi. Kuvvetli haykırış ve gözyaşlarıyla, “Ey Baba, eğer istiyorsan, bu kâseyi benden geçir,” diye yalvardı. İsa’nın omuzlarında büyük bir sorumluluk vardı. Biricik Oğlu bir suçlu gibi direk üzerinde çivilendiğinde, Yehova’nın düşmanlarının neler söyleyeceğini düşünmek onu öylesine üzüyordu ki! Daha da acısı, dayanılmaz azap veren bu denemede başarısız olması durumunda, gökteki sevgili Babasına yüklenecek utancı düşünmekti. İsa büyük bir ciddiyetle dua etti; öylesine acı içindeydi ki, toprağın üzerine düşen teri kan damlaları gibiydi.—Luka 22:42, 44.
İsa üçüncü kez duasını henüz bitirmişti ki, meşaleler ve fenerler taşıyan adamlar göründü. Önde yürüyen ve doğruca İsa’ya gelen, Yahuda İskariyot’tan başkası değildi. İsa’yı nazikçe öperek “Selâm, Rabbi!” dedi. İsa, “Yahuda, sen İnsanoğlunu bir öpüşle mi ele veriyorsun?” diye sordu.—Matta 26:49; Luka 22:47, 48; Yuhanna 18:3.
Resuller aniden olanların bilincine vardı. Efendileri ve sevgili arkadaşları tutuklanmak üzereydi! Bu nedenle Petrus kılıcını çekerek başkâhinin kölesinin kulağını kesti. İsa hemen “bırakın, bu kadar” diye bağırdı. Uzanıp kölenin kulağını iyileştirdi ve Petrus’a şunu emretti: “Kılıcını yine yerine koy, çünkü kılıç tutanların hepsi kılıçla helâk olacaklardır.” (Luka 22:50, 51; Matta 26:52) Memurlar ve askerler İsa’yı tutup bağladılar. Korku ve şaşkınlık içindeki resuller İsa’yı bırakıp gecenin karanlığında kaçtılar.—Matta 26:56; Yuhanna 18:12.
14 Nisan Cuma Sabahı
Vakit gece yarısını oldukça geçmişti, Cuma gününün ilk saatleriydi. İsa ilk önce hâlâ büyük nüfuz ve güç sahibi olan eski Başkâhin Hanna’nın evine götürüldü. Hanna onu sorguya çekti ve sonra, Sanhedrin’in toplandığı Başkâhin Kayafa’nın evine götürüldü.
Dinsel liderler, şimdi İsa’ya karşı düzmece bir dava açmak için tanıklar bulmaya çalışıyorlardı. Fakat sahte tanıkların bile söyledikleri birbirine uymuyordu. Tüm bu süre boyunca İsa sessiz kaldı. Kayafa taktik değiştirerek “Hay olan Allah hakkı için, sana and ettiririm, eğer Allahın Oğlu, Mesih, isen, bize söyle,” dedi. Bu, inkâr edilemez bir gerçekti. Bu nedenle İsa cesaretle şu yanıtı verdi: “Benim, ve İnsanoğlunun Kudretin sağında oturduğunu, ve gökün bulutları ile geldiğini göreceksiniz.”—Matta 26:63; Markos 14:60-62.
“Küfretti,” diye haykırdı Kayafa. “Artık şahitlere ne ihtiyacımız var?” O zaman bazıları onu tokatlayıp yüzüne tükürdüler. Başkaları ise yumruklarıyla vurup hakaret ettiler. (Matta 26:65-68; Markos 14:63-65) Cuma sabahı şafak söker sökmez, Sanhedrin tekrar toplandı; amaç büyük olasılıkla, gece yapılan yasalara aykırı yargılamaya yasal bir görünüm vermekti. İsa bir kez daha Mesih ve Tanrı’nın Oğlu olduğunu cesaretle belirtti.—Luka 22:66-71.
Sonra başkâhinler ve ihtiyarlar, yargılanması için İsa’yı Roma’nın Yahudiye valisi Pontius Pilatus’un önüne çıkardılar. İsa’yı, milleti ayartmakla, Kayser’e vergi verilmesine mani olmakla ve “kendisinin Mesih, Kıral olduğunu” söylemekle suçladılar. (Luka 23:2; ayrıca Markos 12:17 ile karşılaştırın.) İsa’yı sorguladıktan sonra Pilatus şunu bildirdi: “Ben bu adamda hiç bir suç bulmıyorum.” (Luka 23:4) Pilatus, İsa’nın Galileli olduğunu işitince, onu, Fısıh dolayısıyla Yeruşalim’de bulunan Galile hükümdarı Hirodes Antipas’a gönderdi. Hirodes’in adaletin yerine gelmesini görmek gibi bir isteği yoktu. O sadece İsa’nın bir mucize yapmasını istiyordu. İsa onun merakını gidermedi ve sessiz kaldı; bunun üzerine Hirodes ve askerleri İsa’yla alay edip onu Pilatus’a geri gönderdiler.
Pilatus tekrar “Bu adam ne kötülük etti?” diye sordu. “Onun öldürülmesini icap eder hiç bir suç bulmadım; bunun için onu döver ve salıveririm.” (Luka 23:22) Böylece İsa, çok sayıda sırımdan oluşan bir kırbaçla kırbaçlandı; kırbaç İsa’nın sırtını yırtarak ona korkunç bir acı verdi. Sonra askerler dikenlerden örülmüş bir tacı başına geçirdiler. Onunla alay edip dayanıklı bir kamışla başına vurdular; böylece dikenlerden örülmüş taç başının derisine daha da fazla girdi. Tüm bu tarif edilemez acı ve kötü davranışlar boyunca İsa, olağanüstü soyluluğundan ve gücünden hiçbir şey kaybetmedi.
Pilatus, belki İsa’yı işkenceye uğramış gördüklerinde şefkat duygularının uyanacağını umarak, onu tekrar kalabalığın önüne çıkardı. “İşte” dedi, “onu size dışarı getiriyorum ki, kendisinde hiç bir suç bulmadığımı bilesiniz.” Fakat önde gelen kâhinler “Haça ger, haça ger!” diye bağırdılar. (Yuhanna 19:4-6) Kalabalığın ısrarı giderek artınca, Pilatus diretmekten vazgeçip direğe gerilmek üzere İsa’yı teslim etti.
Derin Acılar Veren Bir Ölüm
Saatler ilerliyordu; belki de öğle olmak üzereydi. İsa, Yeruşalim dışında, Golgota denilen yere götürüldü. İşkence direği üzerinde ellerine ve ayaklarına iri çiviler çakıldı. Direk yukarı kaldırıldığında, bedeninin ağırlığı yüzünden çivilerin açtığı yaralar yırtılırken meydana gelen acıyı sözcükler tarif edemezdi. İsa’nın ve iki suçlunun direğe gerilmesini izlemek için bir kalabalık toplandı. Birçok kişi İsa’ya hakaret niteliğinde sözler sarf etti. Önde gelen kâhinler ve diğerleri “başkalarını kurtardı, kendisini kurtaramıyor” diye alay ettiler. Askerler ve direğe gerilmiş iki suçlu bile İsa’yla alay etti.—Matta 27:41-44.
İsa’nın direğe gerilmesinden bir süre sonra, günün ortasında kentin üzerine birden ürkütücü bir karanlık çöktü; karanlık Tanrısal kaynaklıydı ve üç saat sürdü.a Belki de suçlulardan birinin arkadaşını paylamasına neden olan buydu. Sonra, İsa’ya dönerek “sen Melekûtunda [Krallığında] geldiğin zaman, beni an” diye yalvardı. Ölümle burun burunayken hayranlık uyandıran bir iman gösterdi! İsa da ona ‘doğrusu bugün sana derim: Sen benimle cennette olacaksın,’ diye karşılık verdi.—Luka 23:39-43.
Öğleden sonra üç sıralarıydı; İsa, sonunun yakın olduğunu hissetti. “Susadım” dedi. Sonra yüksek sesle “Allahım, Allahım, beni niçin bıraktın?” diye haykırdı. İsa, sanki Babasının, bütünlüğünün sonuna dek denenmesi için üzerinden korumasını kaldırdığını hissetmiş olabilir; bu yüzden Davud’un sözlerini alıntıladı. Birisi dudaklarına sirkeye batırılmış bir sünger dokundurdu. Sirkeden biraz aldıktan sonra, nefes nefese “tamam oldu” dedi. Sonra, “Baba, ruhumu ellerine bırakıyorum” diye haykırdı, başını öne eğdi ve öldü.— Yuhanna 19:28-30; Matta 27:46; Luka 23:46; Mezmur 22:1.
Öğleden sonra vakit iyice ilerlediğinden, günbatımıyla başlayan Sebt’ten (15 Nisan) önce İsa’yı gömmek için acele düzenlemeler yapıldı. Tanınmış bir Sanhedrin üyesi ve aynı zamanda İsa’nın gizli bir öğrencisi olan Arimatealı Yusuf onu gömme iznini aldı. Yine bir Sanhedrin üyesi olan ve İsa’ya iman ettiğini açıkça bildirmeyen Nikodimos, 33 kg mürrüsafi ve öd getirdi. İsa’nın bedenini yakındaki yeni bir mezara özenle koydular.
İsa Tekrar Hayatta!
Pazar sabahı, hava daha karanlıkken Mecdelli Meryem ve başka birkaç kadın İsa’nın mezarına gitti. Ama hayret! Mezarın önündeki taş yuvarlanmıştı. Mezar boştu! Mecdelli Meryem olanları Petrus ve Yuhanna’ya anlatmaya koştu. (Yuhanna 20:1, 2) O ayrılır ayrılmaz, kadınlara bir melek göründü. Melek “korkmayın,” dedi. Ve onları önemle şuna teşvik etti: “Çabuk gidip şakirtlerine diyin: O, ölülerden kıyam etmiştir.”—Matta 28:2-7.
Kadınlar koşarlarken yolda biriyle karşılaştılar; bu İsa’dan başkası değildi! İsa onlara, “gidip kardeşlerime haber verin” dedi. (Matta 28:8-10) Daha sonra, Mecdelli Meryem mezar başında ağlarken İsa ona göründü. Meryem sevinçten uçup şahane haberi diğer öğrencilere vermeye koştu. (Yuhanna 20:11-18) Aslında, o unutulmaz Pazar günü, diriltilen İsa tekrar hayatta olduğuna kuşku bırakmayacak şekilde, farklı öğrencilerine beş kez göründü!
Bu Olaylar Sizi Nasıl Etkiliyor?
1.966 yıl önce meydana gelmiş bu olaylar, 21. yüzyılın eşiğinde bulunduğumuz şu sıralarda sizi nasıl etkileyebilir? O olayların bir görgü tanığı şunu açıklıyor: “Allahın sevgisi bizde şununla izhar olundu: Onun vasıtası ile yaşıyalım diye, Allah biricik Oğlunu dünyaya gönderdi. Sevgi bundadır, biz Allahı sevdik değil, ancak o bizi sevdi, ve günahlarımıza kefaret olarak Oğlunu gönderdi.”—I. Yuhanna 4:9, 10.
Mesih’in ölümü, hangi yönden ‘kefaret niteliğinde bir kurbanlıktır’? Kefaret niteliğindedir, çünkü Tanrı’yla olumlu bir ilişki kurmayı mümkün kılıyor. İlk insan olan Âdem, Tanrı’ya başkaldırdı ve bu nedenle çocuklarına miras olarak günahı ve ölümü geçirdi. Diğer taraftan İsa, insanlığın günahı ve ölümü için bedel ödemek üzere yaşamını fidye olarak verdi; böylece Tanrı’nın göstereceği merhamete ve lütfa temel sağladı. (I. Timoteos 2:5, 6) İsa’nın günaha kefaret eden kurbanlığına iman ederek, günahkâr Âdem’den miras aldığımız mahkûmiyetten kurtulabiliriz. (Romalılar 5:12; 6:23) Bu da, gökteki sevgi dolu Babamız Yehova Tanrı ile kişisel bir ilişki kurmak üzere şahane bir fırsat sağlayacaktır. Kısacası, İsa’nın üstün kurbanlığı sizin için hiç son bulmayacak bir yaşam anlamına gelebilir.—Yuhanna 3:16; 17:3.
Tüm bunlar ve bununla bağlantılı diğer konular 1 Nisan Perşembe akşamı tüm dünyada on binlerce yerde ele alınacak; o akşam milyonlarca insan bir araya gelerek İsa Mesih’in ölümünü anacak. Sizi de orada hazır bulunmaya davet ediyoruz. Yörenizdeki Yehova’nın Şahitleri bu kutlamanın yapılacağı yer ve saati size memnuniyetle bildireceklerdir. Orada hazır bulunmanız kuşkusuz İsa’nın yerdeki yaşamının son gününde, sevgi dolu Tanrımızın ve O’nun sevgili Oğlunun yaptıklarına duyduğunuz takdiri derinleştirecektir.
[Dipnot]
a Bu karanlık güneş tutulmasından kaynaklanmış olamazdı, çünkü İsa dolunay zamanında öldü. Güneş tutulmaları sadece birkaç dakika sürer ve Ay’ın Yer’le Güneş arasında bulunduğu yeniay zamanında meydana gelir.
[Sayfa 7’deki çizelge/resimler]
İSA’NIN ÖLÜMÜ VE DİRİLTİLMESİ
MS 33 NİSAN OLAYLAR EN BÜYÜK ADAMb
14 Perşembe Fısıh kutlaması; İsa resullerinin 113, p. 2-
Akşamı ayaklarını yıkadı; Yahuda, İsa’yı ele 117, p. 1
vermek üzere ayrıldı; Mesih ölümünün
Anılmasını başlattı (Bu yıl 1 Nisan
Perşembe günü günbatımından sonra
kutlanacak). Resullerini ayrılışına
hazırlamak üzere öğütler verdi
Geceyarısından Dua ve ilahilerden sonra 117-120
şafak vaktine İsa ve resulleri Getsemani
kadar bahçesine gitti; İsa kuvvetli
haykırış ve gözyaşlarıyla dua etti;
Yahuda İskariyot büyük bir kalabalıkla
gelip İsa’yı ele verdi; İsa bağlanıp
Hanna’ya götürülürken, resuller kaçtı;
Sanhedrin önüne çıkmadan önce Başkâhin
Kayafa’ya götürüldü; ölüme mahkûm edildi;
hakaret niteliğinde söz ve davranışlara
maruz kaldı; Petrus, İsa’yı üç kez
inkâr etti
Cuma Şafak vakti, İsa tekrar Sanhedrin’ 121-124
sabahı in önüne çıktı; Pilatus’a götürüldü;
sonra Hirodes’e gönderildi; tekrar
Pilatus’a götürüldü; kırbaçlandı,
aşağılandı ve saldırılara uğradı; baskı
altında olan Pilatus, direğe gerilmesi
için İsa’yı teslim etti; öğleye
doğru idam edilmek üzere Golgota’ya
götürüldü
Öğle vakti Öğle üzeri direğe gerildi; 125, 126
ve öğleden sonra ölmek üzereyken, öğle
vaktiyle saat üç arasında karanlık
çöktü; şiddetli deprem oldu;
mabedin perdesi iki parçaya ayrıldı
Akşam İsa’nın bedeni Sebt başlamadan 127, p. 1-7
üzeri önce, bir bahçede bulunan
mezara konuldu
15 Cuma Sebt başladı
Cumartesi Pilatus, İsa’nın mezarına 127,p. 8, 9
akşamı nöbetçiler konmasına izin verdi
16 Pazar Sabahın erken saatleri, İsa’nın 127, p. 10-129,
mezarı boş bulundu; diriltilen İsa p. 10
(1) Salome, Yoanna, Yakub’un annesi
Meryem ve başka kadınlardan oluşan
bir grup öğrencisine; (2) Mecdelli
Meryem’e; (3) Kleopas ve arkadaşına;
(4) Simun Petrus’a; (5) resullerden
ve diğer öğrencilerden oluşan bir
topluluğa göründü
[Dipnot]
b Burada verilen numaralar Kule Kitapları tarafından yayımlanan Dünyada Yaşamış En Büyük Adam kitabının ilgili bölümlerine işaret eder.