On Birinci Bölüm

Başkaldıranların Vay Haline!

İşaya 9:8–10:4

 1. Yeroboam hangi korkunç hatayı işledi?

YEHOVA’YA ahitle bağlı kavim iki krallığa bölündüğünde, kuzeydeki on sıptlık krallık Yeroboam’ın yönetimi altına girdi. Yeni kral yetenekli, enerjik bir yöneticiydi. Ama Yehova’ya gerçek iman göstermedi. Bu nedenle, Kuzey Krallığı üzerinde tüm tarihi boyunca yıkıcı etkisi olan korkunç bir hata işledi. Musa Kanunu’nda, İsrailoğulları’na yılda üç kez Yeruşalim’deki mabede gitmeleri emredilmişti. Yeruşalim artık güneydeki Yahuda Krallığı’nın sınırları içindeydi. (Tesniye 16:16) Uyruklarının devamlı yaptıkları bu yolculuklar sonucunda güneydeki kardeşleriyle yeniden birleşmeyi düşünebileceklerinden korkan Yeroboam, “İki altın buzağı yapıp kavma dedi: Yeruşalime çıkmak sizin için fazladır; ey İsrail, işte seni Mısır diyarından çıkaran ilâhların! Ve birini Beyt-ele yerleştirdi, ve obirini Dana koydu.”—I. Kırallar 12:28, 29.

2, 3. Yeroboam’ın hatasının İsrail üzerinde ne gibi etkileri oldu?

² Yeroboam’ın planının bir süre işlediği anlaşılıyor. Halk, yavaş yavaş Yeruşalim’e gitmekten vazgeçip iki buzağı önünde tapınmaya başladı. (I. Kırallar 12:30) Ancak, bu sapkın dinsel uygulama on sıptlık krallığı yozlaştırdı. Sonraki yıllarda, İsrail’i Baal tapınmasından temizlemek üzere övgüye değer çabalar gösteren Yehu bile, altın buzağılar önünde eğilmeyi sürdürdü. (II. Kırallar 10:28, 29) Yeroboam’ın feci bir hata olan kararı başka nelere yol açtı? Siyasal istikrarsızlığa ve halkın sıkıntı çekmesine.

³ Yeroboam’ın irtidat etmesi nedeniyle, Yehova, onun soyunun ülke üzerinde saltanat sürmeyeceğini ve Kuzey Krallığı’nın sonunda korkunç bir felaketle karşılaşacağını söyledi. (I. Kırallar 14:14, 15) Yehova’nın sözü aynen yerine geldi. İsrail krallarından yedisi en fazla iki yıl, hatta bazısı sadece birkaç gün saltanat sürdü. Krallardan biri intihar etti, altısı tahtı ele geçirmek isteyen hırslı adamların suikastlarına kurban gitti. Özellikle II. Yeroboam’ın MÖ 804 dolaylarında son bulan saltanatından sonra, Uzziya Yahuda’da hüküm sürerken, İsrail kargaşa, şiddet ve suikastlarla boğuşmak zorunda kaldı. İşte bu koşullar altında Yehova, İşaya aracılığıyla Kuzey Krallığı’na direkt bir uyarı ya da “söz” gönderir. “Rab Yakub içine bir söz gönderdi, ve İsrailin üzerine indi.”—İşaya 9:8.a

Gururlular ve Küstahlar Tanrı’nın Öfkesini Hak Eder

 4. Yehova, İsrail için hangi ‘hükmü’ bildirir, neden?

⁴ Yehova’nın ‘hükmü’ göz ardı edilemez. “Bütün halk, Efrayim ve Samiriye’de yaşayanlar . . . . duyacak. Gururlu ve küstah olan bu halk.” (İşaya 9:9, YÇ) “Yakub”, “İsrail”, “Efraim” ve “Samiriye” hepsi kuzeydeki İsrail Krallığı’na atfeden isimlerdir. Bu krallığın başkenti Samiriye, en nüfuzlu sıptı ise Efraimoğulları’dır. Efraimoğulları irtidat yolunda katılaşıp Yehova’ya karşı yüzsüzce küstahlaştığından, Tanrı’nın Sözünde bu krallığa karşı şiddetli bir hüküm bildirilmektedir. Tanrı, bu kavmi kötü gidişatının feci sonuçlarından korumayacak. Onlar en sonunda, Tanrı’nın Sözüne kulak vermek zorunda kalacaklar.—Galatyalılar 6:7.

 5. İsrailoğulları, Yehova’nın hükmü gereği yaptıklarından nasıl etkilenmemiş görünüyorlar?

⁵ Koşullar kötüleştikçe kavim büyük kayıplara uğrar; genelde kerpiçten ve adi keresteden yapılmış evlerini dahi kaybederler. Acaba başlarına gelenler yüreklerini yumuşatır mı? Yehova’nın peygamberlerine kulak verip hakiki Tanrı’ya dönerler mi?b İşaya, kavmin küstahça verdiği karşılığı yazıyor: “Kerpiçler düştü, fakat yonma taşlarla yapacağız; cemiz ağaçları kesildi, fakat yerlerine erz ağaçları koyacağız, diyenler anlıyacaklar.” (İşaya 9:10) İsrailoğulları, Yehova’ya karşı gelir ve bu zorlukları çekmelerinin nedenini kendilerine bildiren peygamberlerini reddederler. Bunu yapmakla aslında şunu demiş olurlar: ‘Dayanıksız kerpiçten ve adi keresteden yapılan evlerimizi kaybetmiş olabiliriz, ama onları yontma taş ve sedir ağacı gibi üstün kalitede malzemelerden tekrar yaparak kayıplarımızı telafi edeceğiz.’ (Eyub 4:19 ile karşılaştırın.) Bu davranışlarıyla, Yehova’ya kendilerini daha da fazla cezalandırmaktan başka seçenek bırakmıyorlar.—İşaya 48:22 ile karşılaştırın.

 6. Yahuda’ya karşı düzenlenen Suriye-İsrail komplosunu Yehova nasıl etkisiz kılar?

⁶ İşaya sözlerini şöyle sürdürüyor: “RAB Retsin’in hasımlarını ona karşı kaldıracak.” (İşaya 9:11a) İsrail kralı Pekah ile Suriye (Aram) kralı Retsin ittifak halindedir. İki sıptlık Yahuda Krallığı’nı fethedip Yehova’nın Yeruşalim’deki tahtına bir kukla kral geçirmek üzere komplo kurarlar. Kral yapmayı tasarladıkları kişi ‘Tabeel’in oğlu’dur. (İşaya 7:6) Ama bu komplo başarısızlığa uğramaya mahkûmdur. Retsin’in güçlü düşmanları vardır ve Yehova bu hasımları ona ve İsrail’e “karşı kaldıracak”tır. “Kaldıracak” sözcüğüyle Yehova’nın, düşmanların bu ittifakı ve amaçlarını silip atacak bir savaşa kalkışmasına izin vereceği kastediliyor.

7, 8. Asur’un Suriye’yi fethi, İsrail için hangi sonucu doğurur?

⁷ Asur, Suriye’ye saldırdığında bu ittifak bozulmaya yüz tutar. “Aşur kıralı Şam’a [Suriye’nin başkenti] karşı çıktı, ve onu aldı, ve ahalisini Kire sürdü, ve Retsini öldürdü.” (II. Kırallar 16:9) Güçlü müttefikini yitiren Pekah, Yahuda’ya karşı kurduğu planların engellendiğini anlar. Gerçekten de, Retsin’in ölümünden kısa süre sonra, Pekah, daha sonra Samiriye tahtını ele geçiren Hoşea’nın düzenlediği bir suikasta kurban gider.—II. Kırallar 15:23-25, 30.

⁸ İsrail’in eski müttefiki Suriye, şimdi bölgenin egemen gücü Asur’un vasalı olur. İşaya, peygamberliğinde Yehova’nın bu yeni siyasal durumu nasıl kullanacağını bildirir: “[Yehova İsrail’in] düşmanlarını, önden Suriyelileri [Aramlılar], ve arkadan Filistîleri ayaklandıracak; ve İsraili ağız dolusu yiyecekler. Bütün bunlarla beraber, öfkesi geri dönmedi, fakat hâlâ eli uzanmış duruyor.” (İşaya 9:11b, 12) Evet, Suriye artık İsrail’in düşmanı olduğuna göre, İsrail, Asur ve Suriye’den gelecek saldırıya hazır olmalıdır. Saldırı başarılı olur. Asur, tahtı ele geçiren Hoşea’yı oldukça ağır bir haraca bağlayarak kendi hizmetine sokar. (Asur onlarca yıl önce, İsrail kralı Menahem’den de ağır bir haraç almıştır.) Peygamber Hoşea’nın sözleri ne kadar da doğrudur: “[Efraim’in] kuvvetini yabancılar yedi.”—Hoşea 7:9; II. Kırallar 15:19, 20; 17:1-3.

 9. Filistîlerin ‘arkadan’ saldırması konusunda ne denebilir?

⁹ İşaya, ayrıca Filistîlerin ‘arkadan’ saldıracaklarını da söylemiyor mu? Evet. Manyetik pusulalar bulunmazdan önce İbraniler, yüzlerini güneşin doğduğu tarafa çevirerek yönlerini belirlerlerdi. Bu açıdan bakınca, ön taraf doğu, Filistîlerin kıyı yurdu olan ‘arka’ taraf ise batıydı. İşaya 9:12’de sözü edilen “İsrail” bu olayda Yahuda’yı da kapsıyor olabilir, çünkü Filistîler, Pekah’ın çağdaşı Ahaz’ın saltanatı sırasında, Yahuda’yı istila ederek bazı Yahuda kent ve kalelerini ele geçirip işgal ettiler. Kuzeydeki Efraim gibi, Yahuda da, içine işleyen irtidat nedeniyle, Yehova’dan bu cezayı almayı hak etmişti.—II. Tarihler 28:1-4, 18, 19.

‘Başından Kuyruğuna’ Kadar Asi Bir Millet

10, 11. Yehova, İsrail’e sürekli başkaldırdığından hangi cezayı verecek?

¹⁰ Kuzey Krallığı, çektiği bütün sıkıntılara ve Tanrı’nın peygamberlerinin sert bildirilerine rağmen, Yehova’ya başkaldırmaya devam ediyor. “Kavm kendisine vurana dönmedi, ve ordular RABBİNİ aramadı.” (İşaya 9:13) Sonuç olarak, peygamber şunları söylüyor: “RAB İsrailden başı ve kuyruğu, hurma dalını ve sazı bir günde kesip atacak. İhtiyar ve itibarlı adam, baş odur; ve yalan öğreten peygamber, kuyruk odur. Çünkü bu kavma yol gösterenler onu saptırıyorlar; ve yol gösterilen adamlar yutuluyor.”—İşaya 9:14-16.

¹¹ “Baş” ve “dal”, ‘ihtiyar ve itibarlı adamları’, başka sözlerle milletin yöneticilerini temsil ediyor. “Kuyruk” ve “saz”, yöneticilerinin hoşlanacağı sözler söyleyen sahte peygamberleri simgeliyor. Bir Mukaddes Kitap bilgini şunları yazıyor: “Sahte Peygamberlere kuyruk denmesinin nedeni, onların ahlaken en düşük kimseler, kötü yöneticilerin aşağılık yandaşları ve destekçileri olmalarından kaynaklanıyor.” Profesör Edward J. Young bu sahte peygamberler hakkında şunları diyor: “Yönetici değildiler, ama yöneticilerin peşinden ayrılmaz, köpekler gibi kuyruk sallayıp onlara yaltaklanırlardı.”—II. Timoteos 4:3 ile karşılaştırın.

‘Dul Kadınlar ve Öksüzler’ Bile Asi

12. Yozlaşma, İsrail toplumuna ne derece işlemiştir?

¹² Yehova dul kadınların ve öksüzlerin hakkını arar. (Çıkış 22:22, 23) Öyle olduğu halde, İşaya’nın şimdi söylediklerine kulak verin: “Bundan dolayı Rab seçme gençlerile sevinmiyecek, ve onların öksüzlerine ve dul kadınlarına acımıyacak; çünkü hepsi fasık (irtidat etmiş) ve kötülük işliyenlerdir, ve her ağız ahmaklık söyliyor. Bütün bunlarla beraber, öfkesi geri dönmedi, fakat eli hâlâ uzanmış duruyor.” (İşaya 9:17) İrtidat dul kadınlar ve öksüzler de içinde olmak üzere, toplumun her kesiminden insanı yozlaştırmıştır. Yehova, büyük bir sabırla kavmin gidişatını değiştirmesini bekleyip peygamberlerini gönderir. Örneğin, Hoşea “Ey İsrail, Allahın RABBE dön; çünkü kendi fesadınla yıkıldın” diyerek onlara yalvarır. (Hoşea 14:1) Dul kadınlara ve öksüzlere bile hükmünü infaz etmek zorunda kalması, onların hakkını arayan Tanrı’ya ne kadar acı geliyor olmalı!

13. İşaya’nın zamanındaki durumdan ne öğrenebiliriz?

¹³ İşaya gibi biz de, Yehova’nın kötülere hükmünü infaz edeceği günden önceki kritik zamanda yaşıyoruz. (II. Timoteos 3:1-5) Şu halde, toplumdaki konumları ne olursa olsun, İsa’nın hakiki takipçilerinin Tanrı’nın lütfunu kaybetmemek için ruhen, ahlaken ve zihnen temiz kalması ne denli önemlidir! Herkes Yehova’yla arasındaki ilişkiyi titizlikle korusun. ‘Büyük Babil’den’ kaçan hiç kimse bir daha asla ‘onun günahlarına ortak olmasın.’—Vahiy 18:2, 4.

Sahte Tapınma Şiddete Yol Açar

14, 15. (a) Cin tapınması neyle sonuçlanır? (b) İşaya, peygamberliğinde İsrail’in sürekli hangi sıkıntıyı çekeceğini bildiriyor?

¹⁴ Sahte tapınma aslında cin tapınmasıdır. (I. Korintoslular 10:20) Tufan’dan önce görüldüğü gibi, cin etkisi şiddete yol açar. (Tekvin 6:11, 12) Şu halde, İsrailoğulları hakiki dinden sapıp cinlere tapınmaya başladığında, ülkenin şiddet ve kötülükle dolması doğal bir sonuçtur.—Tesniye 32:17; Mezmur 106:35-38.

¹⁵ İşaya, kötülük ve şiddetin İsrail’e yayılışını canlı tasvirlerle anlatıyor: “Çünkü kötülük ateş gibi yakar; çalıları ve dikenleri yiyip bitirir; ve ormanın sık yerlerini tutuşturur; ve bir duman direği buram buram yükselir. Memleket ordular RABBİNİN gazabı ile yandı; ve kavm sanki ateşin yemidir; kimse kardeşini esirgemiyor. Ve biri sağ tarafta kapacak, ve aç kalacak; ve solda yiyecek, fakat doymıyacaklar; herkes kendi kolunun etini, Manasse Efraimi, ve Efraim Manasseyi yiyecek; bunlar birlikte Yahudaya karşı yürüyecekler. Bütün bunlarla beraber, öfkesi geri dönmedi, fakat eli hâlâ uzanmış duruyor.”—İşaya 9:18-21.

16. İşaya 9:18-21’deki sözler nasıl yerine geliyor?

¹⁶ Şiddet, dikenden dikene sıçrayarak kontrolden çıkan ve hızla ‘ormanın sık yerlerine’ ulaşıp büyük bir orman yangınına neden olan bir alev gibidir. Mukaddes Kitap yorumcuları Keil ve Delitzsch şiddetin eriştiği boyutları, “iç savaşın yarattığı anarşide en insanlık dışı yollarla kendini yok ediş” olarak betimliyor. “Onlar her tür şefkat duygusundan yoksun olarak hırsla birbirlerini yediler.” Burada diğerlerinden farklı olarak Yusuf’un iki oğlundan gelen Efraim ve Manasse sıptlarının adının geçmesi, muhtemelen onların Kuzey Krallığı’nın baştemsilcileri ve on sıpt arasında birbirine en yakın akraba olmalarından kaynaklanıyor. Ama onlar, birbirlerini yemeye ancak güneydeki Yahuda’ya karşı savaştıkları sıralarda ara veriyorlar.—II. Tarihler 28:1-8.

Yoz Hâkimler Yargılanıyor

17, 18. İsrail’in hukuki ve idari sisteminde ne tür bir yozlaşma görülüyor?

¹⁷ Yehova şimdi hüküm vermek üzere İsrail’in yoz hâkimlerine ve diğer memurlarına bakıyor. Bu kimseler adalet istemek için kendilerine gelen yoksul ve düşkün kimseleri yağmalayarak güçlerini kötüye kullanıyorlar. İşaya şunları diyor: “Yoksullardan adaleti esirgemek, halkımın düşkünlerinin hakkını elinden almak, dulları avlamak, öksüzlerin malını yağmalamak için, haksız kararlar alanların, adil olmayan yasalar çıkaranların vay haline!”—İşaya 10:1, 2, YÇ.

¹⁸ Yehova’nın Kanunu adaletsizliğin her türünü yasaklar: “Hükümde haksızlık etmiyeceksiniz; fakirin hatırını saymıyacaksın, ve kudretlinin hatırına itibar etmiyeceksin; ve komşuna adaletle hükmedeceksin.” (Levililer 19:15) Memurlar, bu yasaya aldırmayıp açıktan açığa hırsızlıkların en insafsızını, yani dulların ve öksüzlerin elinde avcunda ne varsa çekip almalarını meşru kılmak amacıyla “haksız kararlar” çıkarıyorlar. Bu adaletsizliğe karşı İsrail’in sahte tanrılarının gözü kuşkusuz kör, ama Yehova’nınki değil. O şimdi İşaya aracılığıyla gözlerini bu kötü hâkimler üzerine çeviriyor.

19, 20. Yozlaşmış İsrail hâkimlerinin durumu nasıl değişecek, ‘servetlerine’ ne olacak?

¹⁹ “Yoklama gününde, ve uzaktan gelecek harabiyette ne yapacaksınız? yardım bulmak için kime kaçacaksınız? ve malınızı nereye bırakacaksınız? Ancak esirlerin altında çökecekler, ve öldürülenlerin altında düşecekler.” (İşaya 10:3, 4a) Dul kadınların ve öksüzlerin başvurabileceği hiçbir dürüst hâkim yoktur. Yehova’nın, şimdi bu yoz İsrail hâkimlerine, kendilerini hesap vermeye çağırdığında yardım için kime koşacaklarını sorması ne kadar yerindedir. Evet, onlar ‘yaşayan Tanrı’nın eline düşmenin dehşetli bir şey’ olduğunu öğrenmek üzeredirler.—İbraniler 10:31.

²⁰ Bu kötü hâkimlerin “malı” –paralarından ve konumlarından kaynaklanan dünyevi prestijleri, saygınlıkları ve güçleri– uzun süreli olmayacak. Bazısı savaşta tutsak alınıp diğer tutsaklar arasında bir köşeye “çökecek.” Gerisi öldürülecek ve cesetlerinin üstüne savaşta ölenlerin cesetleri yığılacak. Ayrıca, bu ‘malları’ arasında haksız yoldan edindikleri ve düşmanlarınca yağmalanacak servetleri de bulunuyor.

21. İsrail’e verdiği cezalardan sonra Yehova’nın öfkesi dindi mi?

²¹ İşaya bu sonuncu bente sert bir uyarıyla son veriyor: “Bütün bunlarla [milletin şimdiye dek çektiği tüm sıkıntılar] beraber öfkesi geri dönmedi, fakat eli hâlâ uzanmış duruyor.” (İşaya 10:4b) Evet, Yehova’nın İsrail’e söyleyecekleri bu kadarla bitmiyor. Yehova, başkaldıran Kuzey Krallığı’na öldürücü son bir darbe vuruncaya dek elini geri çekmeyecek.

Yalanların ve Kişisel Çıkarların Asla Kurbanı Olmayın

22. İsrail’in başına gelenlerden hangi dersi alabiliriz?

²² Yehova’nın İşaya aracılığıyla söylediği söz, İsrail üzerinde etkili oldu, ‘O’na boş dönmedi.’ (İşaya 55:10, 11) Tarih, kuzeydeki İsrail Krallığı’nın uğradığı trajik sonu anlatır. Biz o kavmin katlanmak zorunda kaldığı sıkıntıları ancak zihnimizde canlandırabiliyoruz. Aynı şekilde, şimdiki ortamın ve özellikle hakiki tapınmadan uzaklaşan Hıristiyan Âleminin üzerinde de Tanrı’nın Sözünün gerçekleşeceği kesindir. Bu durumda, İsa’nın takipçilerinin Tanrı aleyhindeki yalan propagandalara kulak vermemesi ne denli önemli! Tanrı’nın Sözü sayesinde, Şeytan’ın uzun zamandır kullandığı kurnazca stratejilerin açığa vurulmakta olmasına şükrediyoruz. Öyleyse, eski İsrail milleti gibi oyuna gelmeyelim. (II. Korintoslular 2:11) Yehova’ya ‘ruhla ve hakikatle’ tapınmaktan hiçbirimiz asla vazgeçmeyelim. (Yuhanna 4:24) Bu takdirde, O’nun uzanmış eli, asi Efraimoğullarına yaptığı gibi, Kendisine tapınanları vurmayacak, tersine sımsıkı kucaklayıp onlara yeryüzündeki cennette sonsuz yaşama götüren yol boyunca yardım edecek.—Yakub 4:8.

[Dipnotlar]

[Sayfa 139’daki resim]

Kötülük ve şiddet, orman yangını gibi İsrail’i kasıp kavuruyor

[Sayfa 141’deki resim]

Yehova, başkalarını soyanlardan hesap soracak