Kutsal Kitaptaki Sırası 55—2. Timoteos
Yazarı: Pavlus
Yazıldığı Yer: Roma
Tamamlanma Tarihi: MS y. 65
1. (a) MS yaklaşık 64’te Roma’da ne tür bir zulüm patlak verdi? (b) Bunun görünürdeki sebebi neydi?
PAVLUS MS yaklaşık 65’te bir kez daha Roma’da tutukluydu. Ancak bu kez hapis koşulları ilkinden çok daha ağırdı. MS 64 yılının Temmuz ayında çıkan bir yangın Roma’yı baştan başa sarmış ve şehrin 14 bölgesinin 10’unda çok ciddi hasara yol açmıştı. Romalı tarihçi Tacitus’a göre İmparator Neron “yangının bir emir sonucu çıktığı inanışına engel olamıyordu. Dolayısıyla Neron, bu tehlikeli söylentiyi bastırmak amacıyla suçu halkın Hıristiyanlar diye adlandırdığı ve iğrenç bulup nefret ettiği bir gruba yükledi, onlara en şiddetli işkenceleri yaptırdı. . . . . Çok sayıda kişi mahkûm edildi ve bunun nedeni şehri yakmaktan çok insanların onlardan nefret etmesiydi. Onlar her tür aşağılayıcı muameleye maruz bırakılıyor ve öldürülüyorlardı. Üzerlerine hayvan postları konularak köpeklere parçalatıldılar ve telef oldular; haçlara çivilendiler; karanlık çöktüğünde geceyi aydınlatmak üzere yakıldılar. Neron, bahçelerini bu gösteriler için kullandı. . . . . Öldürülmeleri insanlarda acıma duygusu uyandırıyordu; çünkü görünenin aksine halkın iyiliği için değil, bir kişinin gaddarlığı yüzünden yok ediliyorlardı.”a
2. (a) Pavlus hangi koşullarda İkinci Timoteos mektubunu yazdı? (b) Neden Onisiforos’tan takdirle söz etti?
2 Pavlus muhtemelen bu zulüm dalgası patlak verdiği sırada Roma’da yeniden tutuklandı. Bu sefer zincire vuruldu. Artık serbest bırakılma beklentisi yoktu, hüküm giymeyi ve idam edilmeyi bekliyordu. Çok az ziyaretçisi vardı. Aslında birinin kendini açıkça Hıristiyan olarak tanıtması tutuklanmayı ve işkence görerek öldürülmeyi göze alması demekti. Bu nedenle Pavlus Efesos’tan gelen ziyaretçisi hakkında şu takdir dolu sözleri kaleme aldı: “Rab, Onisiforos’un ev halkına merhamet etsin, çünkü o çok defa içimi ferahlattı ve benim zincire vurulmuş olmamdan utanmadı. Aksine, Roma’ya geldiği zaman beni ısrarla arayıp buldu” (2. Tim. 1:16, 17). Ölümün soluğunu ensesinde hisseden Pavlus kendinden “Mesih İsa yolundaki yaşam vaadiyle uyumlu olarak, Tanrı’nın isteğiyle Mesih İsa’nın elçisi” diye söz etti (1:1). O kendisini Mesih İsa’yla birlikte bir yaşamın beklediğini biliyordu. O zaman bilinen dünyanın başlıca şehirlerinden pek çoğunda iyi haberi duyurmuş, Yeruşalim’den Roma’ya, belki de İspanya’ya kadar gitmişti (Rom. 15:24, 28). Koşusunu imanla tamamlamıştı (2. Tim. 4:6-8).
3. (a) İkinci Timoteos ne zaman yazıldı? (b) Çağlar boyunca İsa’nın takipçilerine nasıl yararlı oldu?
3 Pavlus mektubu muhtemelen MS 65’te, şehit edilişinden kısa süre önce yazdı. O sırada Timoteos hâlâ Efesos’ta olmalıydı, çünkü Pavlus onu orada kalmaya teşvik etmişti (1. Tim. 1:3). Ancak Pavlus ikinci mektubunda Timoteos’a iki kez bir an önce yanına gelmesini söyledi. Ayrıca Markos’u ve Troas’ta bıraktığı kaftanı ile parşömenleri de yanında getirmesini istedi (2. Tim. 4:9, 11, 13, 21). Son derece kritik bir zamanda yazılan bu mektup Timoteos için çok güçlü bir teşvik kaynağı olmuş ve bugüne dek İsa’nın tüm takipçilerini güçlendirmiştir.
4. İkinci Timoteos’un doğru ve kanonik bir kayıt olduğuna dair hangi kanıtlar var?
4 İkinci Timoteos kitabı, Birinci Timoteos’la ilgili bölümde ele alınan nedenlerle doğru ve kanonik, yani Kutsal Metinler dizisine ait bir kayıttır. MS ikinci yüzyılda yaşamış Polykarpos gibi eski yazarlar ve yorumcular da kaydı bu şekilde kabul etmiş ve kullanmıştır.
İKİNCİ TİMOTEOS KİTABININ İÇERİĞİ
5. (a) Timoteos’un nasıl bir imanı vardı? (b) Yine de ne yapmaya devam etmeliydi?
5 “Sağlıklı sözlerdeki örneği izlemeye devam et” (1:1–3:17). Pavlus Timoteos’a dualarında onu anmaktan hiç vazgeçmediğini ve onu göreceği zamanı özlemle beklediğini söyler. Elçi, Timoteos’un ve büyükannesi Lois ile annesi Evniki’nin “ikiyüzlülükten uzak imanını” hatırlamaktadır (1:5). Timoteos Tanrı’dan aldığı armağanı alevlendirmelidir, ‘çünkü Tanrı bize korkaklık ruhu değil, güç, sevgi ve sağduyu ruhu vermiştir’ (1:7). Öyleyse Timoteos şahitlik etmekten ve iyi haber uğrunda sıkıntı çekmekten utanmamalıdır, çünkü Tanrı’nın lütfu kurtarıcımız Mesih İsa’nın ortaya çıkmasıyla açıkça belli olmuştur. Timoteos Pavlus’tan duyduğu ‘sağlıklı sözlerdeki örneği izlemeye devam etmeli’ ve bunu değerli bir emanet gibi korumalıdır (1:13).
6. (a) Pavlus öğretmek konusunda hangi öğüdü verdi? (b) Timoteos nasıl Tanrı’nın onayını kazanmış bir işçi ve onurlu bir kap olabilirdi?
6 Timoteos Pavlus’tan öğrendiklerini ‘sadık adamlara emanet etmelidir ki, onlar da başkalarına öğretmeye yeterli duruma gelsinler’ (2:2). Timoteos Mesih İsa’nın iyi bir askeri olmalıdır; bir asker ticari ilişkilere girmez. Ayrıca Pavlus şunu hatırlatır: Bir atlet kurallara uygun yarışmadıkça taç giyemez. Timoteos ayırt etme gücü kazanabilmek için Pavlus’un sözlerini iyi düşünmelidir. Şu gerçekler unutulmamalı ve başkalarına da hatırlatılmalıdır: ‘İsa Mesih diriltilmiştir ve Davut’un soyundandır’; seçilmiş olanlar tahammül ederlerse ödül olarak Mesih yolunda sonsuz yücelik ve kurtuluş elde edecek, onunla birlikte krallar olarak hüküm süreceklerdir (2:8). Timoteos Tanrı’nın huzuruna O’nun onayını kazanmış bir işçi olarak çıkmak için elinden geleni yapmalıdır. Fakat kutsal şeyleri hiçe sayan boş konuşmalardan sakınmalıdır, bunlar kangren gibi yayılır. Nasıl büyük bir evde onurlu bir amaçla kullanılan kaplar onurlu olmayan bir amaçla kullanılan kaplardan ayrı tutulursa, Timoteos da ‘gençlik arzularından kaçmalı, Rabbe temiz bir yürekle yakaranlarla birlikte, doğruluğun, imanın, sevginin ve barışın peşinden koşmalıdır’ (2:22). Rabbin kulu herkese karşı nazik, öğretmeye yeterli olmalı ve bunu yumuşak başlılıkla yapmalıdır.
7. Tanrı ilhamı Kutsal Yazılar neden özellikle “son günlerde” yararlıdır?
7 “Son günlerde” çetin ve bunalımlı bir dönem gelecektir (3:1). İnsanlar Tanrı’ya bağlı gibi görünüp yaşamlarıyla bunu inkâr edecek, ‘devamlı bilgi alacak fakat hiçbir zaman hakikatle ilgili tam bilgiye sahip olamayacaklar’ (3:7). Fakat Timoteos Pavlus’un öğretişini, yaşam tarzını, çektiği zulümleri ve Efendimizin onu nasıl kurtardığını yakından izlemiştir. “Aslında, Mesih İsa yolunda Tanrı’ya bağlı bir yaşam sürmek isteyenlerin hepsi zulüm görecektir” (3:12). Timoteos bebekliğinden beri öğrendiği şeylere bağlı kalmalıdır. Bunlar onu hikmetli kılarak kurtuluşa eriştirebilir, çünkü “Kutsal Yazıların tümü Tanrı ilhamıdır ve . . . . yararlıdır” (3:16).
8. (a) Pavlus Timoteos’u neye teşvik etti? (b) Elçi neden sevinçliydi?
8 “Hizmetini eksiksiz şekilde yerine getir” (4:1-22). Pavlus Timoteos’tan ‘sözü duyurmasını’ ve bunu acil bir iş olduğunun bilinciyle yapmasını ister (4:2). Öyle bir dönem gelecektir ki, insanlar bu sağlıklı öğretime katlanamayacak, sahte öğretmenleri dinleyecektir. Fakat Timoteos her konuda uyanık olmalı, ‘incil vaizliği işini yapmalı ve hizmetini eksiksiz şekilde yerine getirmelidir’ (4:5). Ölümünün yaklaştığını bilen Pavlus, bu değerli mücadeleyi sürdürdüğü, koşuyu tamamladığı ve iman yolundan ayrılmadığı için sevinçlidir. Ödülü olan ‘doğruluk tacını’ güvenle beklemektedir (4:8).
9. Pavlus hangi şeyden emindi?
9 Pavlus Timoteos’tan kısa süre içinde yanına gelmesini ister ve ona yolculukla ilgili talimatlar verir. Elçi ilk savunmasını yaptığında herkes onu bırakmıştır, fakat duyuru işi milletler arasında eksiksiz şekilde yerine getirilebilsin diye Efendimiz ona güç vermiştir. Pavlus, Efendimizin onu bütün kötülüklerden kurtaracağına ve gökteki Krallığı için koruyacağına emindir.
KİTABIN YARARLARI
10. (a) İkinci Timoteos’ta ‘Kutsal Yazıların tümünün’ hangi alandaki yararı vurgulanır? İsa’nın her takipçisi ne olmaya çalışmalıdır? (b) Hangi etkiden kaçınılmalıdır? Bu nasıl yapılabilir? (c) Hangi konuda hâlâ acil bir ihtiyaç var?
10 “Kutsal Yazıların tümü Tanrı ilhamıdır ve . . . . yararlıdır.” Hangi yönlerden yararlıdır? Pavlus’un Timoteos’a yazdığı ikinci mektupta bunun yanıtını da buluruz: “Öğretmek, yanlışı göstermek, düzeltmek ve doğruluk yolunda terbiye etmek bakımından yararlıdır. Bu sayede Tanrı adamı, her iyi iş için tam anlamıyla yeterli ve hazırlıklı olabilir” (3:16, 17). Bu mektupta ‘öğretmenin’ yararı vurgulanır. Bugün doğruluğu seven herkes, Sözün öğretmenleri olmak, Tanrı’nın onayını kazanmış bir işçi olmak ve ‘hakikat sözünü doğru şekilde kullanmak’ gibi konularda mektubun verdiği hikmetli öğütleri uygulamalıdır (2:15). Timoteos’un zamanındaki Efesos şehrinde olduğu gibi, çağımızda da ‘aptalca ve cahilce tartışmalara’ girenler vardır (2:23). Böyleleri “devamlı bilgi alan fakat hiçbir zaman hakikatle ilgili tam bilgiye sahip olamayan” kişilerdir (3:7). Onlar, bencil isteklerine uyan, kulaklarına hoş gelen şeyleri söyleyen öğretmenleri tercih edip ‘sağlıklı öğretimi’ reddederler (4:3, 4). Dünyanın bu bulaşıcı etkisinden kaçınabilmek için iman ve sevgi göstermemiz ve “sağlıklı sözlerdeki örneği izlemeye devam” etmemiz şarttır (1:13). Ayrıca gittikçe daha çok kişinin, “Tanrı adamı” Timoteos gibi cemaatin hem içindekilere hem de dışındakilere “öğretmeye yeterli” duruma gelmesi için acil bir ihtiyaç var (2:2). ‘Yumuşak başlılıkla öğretmeye’ yeterli duruma gelerek bu sorumluluğu üstlenen ve “tahammülünü ve öğretme sanatını ortaya koyarak” sözü duyuran herkese ne mutlu! (2:24, 25; 4:2).
11. Gençlerle ilgili hangi öğüt verildi?
11 Timoteos, Pavlus’un da dediği gibi, Lois ile Evniki’nin sevgiyle verdiği eğitim sayesinde kutsal yazıları “bebekliğinden beri” biliyordu (3:15). “Bebekliğinden beri” ifadesi, bugün çocuklara Kutsal Kitap eğitimi vermeye ne zaman başlanacağını da gösterir. Peki bir gencin ilk baştaki gayreti sonraki yıllarda zayıflamaya başlarsa? Pavlus ikiyüzlülükten uzak imanı koruyarak, ‘güç, sevgi ve sağduyu ruhuyla’ bu gayreti alevlendirmeyi tembihler (1:5-7). Elçi “son günlerde”, suçlar ve sahte öğretiler gibi sorunların olduğu bunalımlı bir dönemin geleceğini söyledi (3:1-5). Bu nedenle, gençler başta olmak üzere herkesin ‘her konuda uyanık olması ve hizmetini eksiksiz şekilde yerine getirmesi’ kesinlikle şarttır (4:5).
12. (a) Pavlus Krallığı yönetecek Soy’a nasıl dikkat çekti? Hangi ümidini dile getirdi? (b) Tanrı’nın kulları bugün Pavlus’un zihniyetine nasıl sahip olabilir?
12 Alacağımız ödül her mücadeleye değer (2:3-7). Pavlus bu bağlamda Krallığın yöneticisi olacak Soy’a şöyle dikkat çeker: “İsa Mesih’in diriltildiğini ve onun Davut’un soyundan olduğunu unutma; . . . . iyi haber bununla ilgilidir” (2:8). Pavlus’un ümidi o Soy’la birlik içinde kalmaktı. Daha sonra, yaklaşan infazını bir zafer gibi görerek şöyle dedi: “Bundan böyle beni bekleyen şey, adil hâkim olan Efendimizin bana o günde ödül olarak vereceği doğruluk tacıdır. Onu sadece bana değil, kendisinin ortaya çıkışını özlemle bekleyenlerin hepsine verecektir” (4:8). Sadakatle hizmet ederek geçirdikleri uzun yıllara dönüp baktığında aynısını söyleyebilen kişilere ne mutlu! Ancak bunun için şimdiden sadakatle hizmet etmek, İsa Mesih’in ortaya çıkışını özlemle beklemek ve Pavlus gibi şu güveni duyabilmek gerekir: “Efendimiz beni bütün kötülüklerden kurtaracak ve gökteki krallığı için koruyacak. O sonsuza dek yüceltilsin. Amin” (4:18).
[Dipnot]
a The Complete Works of Tacitus, 1942, Moses Hadas, sayfa 380-381.