Ntshikilelo Wa Mianakanyo—Ndlela Leyi Wu Nga Tshunguriwaka Ha Yona

RUTH loyi se a nga ni malembe yo tala a ri ni ntshikilelo wa mianakanyo, u ri: “Mina ni nuna wa mina hi ye eka madokodela leswaku ndzi ya lava murhi, ndzi endle mindzulamiso evuton’wini bya mina naswona ndzi tikarhatele ku tivekela xiyimiso xa mintirho leyi a ndzi ta kota ku yi endla. Swi tikomba onge hi kume vutshunguri lebyi ndzi pfunaka naswona ndza antswa. Kambe loko ndzi nga si byi kuma vutshunguri byebyo, rirhandzu leri nuna wa mina ni vanghana va mina a va ndzi kombisa rona ri ndzi pfunile leswaku ndzi nga lan’wi.”

Hilaha ntokoto wa Ruth wu swi kombisaka hakona, vanhu lava khomiweke hi ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo va lava ku seketeriwa swinene swin’we ni ku kuma vutshunguri byin’wana ni byin’wana lebyi madokodela ma nga byi ringanyetaka. Swi nga va ni khombo ku byi ba hi makatla vuvabyi lebyi hikuva minkarhi yin’wana loko byi nga tshunguriwi byi nga veka vutomi bya munhu ekhombyeni. Emalembeni ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke, Yesu Kreste u vule leswaku madokodela a ma ta pfuna vanhu lava lavaka mpfuno. U vule leswaku ‘lava vabyaka va lava n’anga.’ (Marka 2:17) Entiyisweni madokodela ma nga va pfuna swinene vanhu vo tala lava nga ni vuvabyi bya ntshikilelo wa mianakanyo.a

Rungula Rin’wana Leri Pfunaka

Ku ni tindlela to tala to tshungula vuvabyi bya ntshikilelo wa mianakanyo, ti hambana hi ku ya hi swikombiso swa vuvabyi byebyo nileswaku byi tinyike matimba ku fikela kwihi. (Vona bokisi leri nga eka tluka 5 leri nge, “Xana Muvabyi U Ni Ntshikilelo Wa Muxaka Muni?”) Vanhu vo tala va nga ha pfuniwa hi dokodela loyi va toloveleke ku ya eka yena, kambe van’wana va nga ha ya eka madokodela lama tirhanaka ni vuvabyi byolebyo. Dokodela yoloye a nga ha ku nyika mirhi leyi tirhisiwaka ku tshungula vuvabyi bya ntshikilelo wa mianakanyo kumbe a ringanyeta leswaku u pfuniwa hi tindlela tin’wana. Vanhu van’wana va pfuniwe hi ku tirhisa mirhi leyi hakanyingi yi endliweke hi matluka, va tshika ku dya swakudya swo karhi, kumbe va endla vutiolori byo karhi.

Leswi Toloveleke Ku Humelela Vanhu Lava Nga Ni Ntshikilelo Wa Mianakanyo

1. Vanghana lava nga ni xikongomelo lexinene lava tivaka switsongo kumbe va nga tiviki nchumu hi ta vutshunguri va nga ha ringeta ku ku byela leswaku hi byihi vutshunguri lebyi u nga byi tirhisaka ni lebyi u nga fanelangiki u byi tirhisa. Va nga ha tlhela va ku khorwisa leswaku u fanele u tirhisa mirhi leyi endliweke hi matluka, kumbe leyi humaka eka dokodela kumbe va ku byela leswaku u nga tirhisi nchumu.

Xiya: Tiyiseka leswaku xitsundzuxo xin’wana ni xin’wana lexi u xi tirhisaka xi huma eka munhu loyi a tshembekaka. Tsundzuka leswaku hi wena n’wini u faneleke u tiendlela xiboho.

2. Ku hela matimba swi nga ha endla leswaku vanhu lava nga ni ntshikilelo wa mianakanyo va tshika ku tirhisa mirhi leyi va nyikiweke yona hi dokodela hikwalaho ka leswi va vonaka va nga antswi kumbe hikwalaho ka leswi yi va endlaka swin’wana emirini leswi va nga swi tsakeliki.

Xiya: “Makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni, kambe laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.” (Swivuriso 15:22) Vutshunguri byin’wana ni byin’wana byi tala ku tirha loko dokodela ni muvabyi va tirhisana kahle. Hlamusela dokodela wa wena swilo leswi ku karhataka kumbe swikombiso swa vuvabyi bya wena naswona u n’wi vutisa loko u fanele u cinca mirhi leyi u yi tirhisaka kumbe loko u fanele u ya emahlweni u yi tirhisa kukondza u sungula ku vona vuyelo bya kona.

3. Ku titshemba ku tlula mpimo swi nga endla leswaku vanhu lava nga ni ntshikilelo wa mianakanyo va hatla va tshika ku tirhisa mirhi ya vona loko va titwa va sungula ku antswa. Va nga ha rivala ndlela leyi vuvabyi lebyi a byi va tshikilele ha yona loko va nga si kuma vutshunguri lebyi va byi tirhisaka.

Xiya: Ku tshika ku tirhisa vutshunguri hi xitshuketa handle ko tivisa dokodela swi nga ha ku vangela swiphiqo leswikulu hambi ku ri ku veka vutomi bya wena ekhombyeni.

Hambileswi Bibele a yi nga endleriwanga ku nyika vanhu swiletelo malunghana ni timhaka ta vutshunguri kambe Yehovha Xikwembu loyi a nga Mutsari wa yona i Muvumbi wa hina. Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi nchavelelo ni nkongomiso lowu lava nga ni ntshikilelo wa mianakanyo ni lava va va khathalelaka va wu kumaka eRitweni ra Xikwembu.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 5]

XANA MUVABYI U NI NTSHIKILELO WA MUXAKA MUNI?

Ku tirha ka murhi wun’wana ni wun’wana swi titshege hi leswaku muvabyi u ni ntshikilelo wa muxaka muni.

◼ Ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo wu ni swikombiso leswi nga tinyikaka matimba swinene lerova swi teka tin’hweti ta tsevu kumbe ku tlula loko munhu loyi a nga na wona a nga vonani na madokodela naswona wu khumba vutomi bya yena hi tindlela to tala.

◼ Ntshikilelo wa mianakanyo lowu endlaka munhu a va ni swipfukela wu endla leswaku minkarhi yin’wana munhu loyi a khomiweke hi wona a tsaka swinene ku ringana nkarhi wo leha kambe minkarhi yin’wana a va ni gome lerikulu ku ringana nkarhi wo leha.—Vona xihloko lexi nge “Ku Hanya Ni Vuvabyi Bya Ku Pfilunganyeka Ka Mianakanyo,” eka nkandziyiso wa January 8, 2004 wa magazini lowu.

◼ Ntshikilelo wa mianakanyo lowu endlaka munhu a nyangatseka, hambileswi wu nga riki na vuyelo byo biha swinene ku fana ni ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo, wu vanga swikombiso leswi tshikilelaka leswi endlaka leswaku miri wa munhu loyi a khomiweke hi wona wu nga tirhi hi ndlela leyi tolovelekeke. Van’wana va nga ha khomiwa hi ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo minkarhi yin’wana.

◼ Ntshikilelo wa mianakanyo lowu vavasati van’wana va vaka na wona loko va heta ku veleka wu khoma vamanana vo tala endzhaku ka loko va veleke n’wana, wu va endla va titwa va tsanile.—Vona xihloko lexi nge “Ku Twisisa Ntshikilelo Wa Mianakanyo Lowu Vamanana Van’wana Va Vaka Na Wona Loko Va Heta Ku Veleka,” eka nkandziyiso wa Xinghezi wa June 8, 2003, wa magazini lowu.

◼ Ntshikilelo wa mianakanyo lowu vangiwaka hi ku cinca ka tinguva swi nga ha endleka leswaku wu khoma vanhu hileswi va nga kumiki ku hisa ka dyambu hi nguva ya xixikana ni ya xixika. Hakanyingi ntshikilelo wolowo wa hela hi nguva ya ximun’wana ni ya ximumu.