Ku Vonakala Ka Xikwembu Ku Hlongola Munyama!

“I Yehovha la voningaka munyama wa mina.”—2 SAMUWELE 22:29.

 1. Ku vonakala ku fambisana njhani ni vutomi?

“XIKWEMBU xi ku: ‘Ku vonakala a ku ve kona.’ Hiloko ku vonakala ku va kona.” (Genesa 1:3) Hi marito wolawo ya nkoka, rungula leri vulavulaka hi ku tumbuluxa leri nga eka Genesa ri hlamusela Yehovha tanihi xihlovo xa ku vonakala, laha vutomi a byi nga ta va kona emisaveni loko a ku nga ri kona. Yehovha nakambe i xihlovo xa ku vonakala ka moya, loku nga ka nkoka eka nkongomiso wa hina evuton’wini. (Pisalema 43:3) Hosi Davhida u kombise vuxaka lebyikulu exikarhi ka ku vonakala ka moya ni vutomi loko a tsala a ku: “Hi wena u nga ni xihlovo xa vutomi; hi ku vonakala loku humaka eka wena hi nga vona ku vonakala.”—Pisalema 36:9.

 2. Hilaha Pawulo a kombiseke hakona, ku vonakala ku fambisana swinene na yini?

² Malembe ya kwalomu ka 1 000 endzhaku ka nkarhi wa Davhida, muapostola Pawulo u vulavule hi mhaka yo tumbuluxa. Loko a tsalela vandlha ra Vakreste va le Korinto, u te: “Xikwembu hi xona xi nga te: ‘Ku vonakala a ku voninge emunyameni.’” Kutani Pawulo u kombise leswaku ku vonakala ka moya ku fambisana swinene ni vutivi lebyi humaka eka Yehovha loko a engetela hi marito lawa: “Xi voninge timbilu ta hina leswaku xi ti voningela hi vutivi lebyi vangamaka malunghana ni Xikwembu, hi xikandza xa Kreste.” (2 Vakorinto 4:6) Ku vonakala loku ku fika njhani eka hina?

Bibele—Buku Leyi Voningelaka

 3. Yehovha u hi nyika ku vonakala kwihi hi ku tirhisa Bibele?

³ Yehovha u hundzisa ku vonakala ka moya ngopfu-ngopfu hi ku tirhisa Rito ra yena leri huhuteriweke, ku nga Bibele. Hikwalaho loko hi dyondza Bibele kutani hi tswonga vutivi lebyi humaka eka Xikwembu, hi pfumelela ku vonakala ka xona leswaku ku hi voningela. Hi ku tirhisa Bibele, Yehovha wa hi voningela malunghana ni swikongomelo swa yena kutani a hi byela ndlela leyi hi nga endlaka ku rhandza ka yena ha yona. Leswi swi endla leswaku vutomi bya hina byi va ni xikongomelo swi tlhela swi hi pfuna leswaku hi enerisa swilaveko swa hina swa moya. (Eklesiasta 12:1; Matewu 5:3) Yesu u kandziyise leswaku hi fanele hi khathalela swilaveko swa hina swa moya, a tshaha Nawu wa Muxe a ku: “Ku tsariwile, ‘Munhu a nga fanelanga a hanya hi xinkwa ntsena, kambe u fanele ku hanya ni hi rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.’”—Matewu 4:4; Deteronoma 8:3.

 4. Yesu i “ku vonakala ka misava” hi ndlela yihi?

⁴ Yesu u fambisana swinene ni ku vonakala ka moya. Ina, u tihlamusele tanihi “ku vonakala ka misava” kutani a ku: “Loyi a ndzi landzelaka a nge pfuki a fambe emunyameni, kambe u ta kuma ku vonakala ka vutomi.” (Yohane 8:12) Marito lawa ma hi pfuna leswaku hi twisisa vutihlamuleri lebyikulu lebyi Yesu a nga na byona bya ku hundzisela ntiyiso wa Yehovha evanhwini. Loko hi ta papalata munyama kutani hi famba eku vonakaleni ka Xikwembu, hi fanele hi yingisa hinkwaswo leswi Yesu a swi vulaka kutani hi landzelerisisa xikombiso xa yena ni tidyondzo ta yena leti tsariweke eBibeleni.

 5. Valandzeri va Yesu a va ri ni vutihlamuleri byihi endzhaku ka rifu rakwe?

⁵ Masiku ma nga ri mangani loko a nga si fa, Yesu u tlhele a tivula ku vonakala, a byela vadyondzisiwa va yena a ku: “Ku vonakala ku ta va exikarhi ka n’wina nkarhinyana. Fambani ma ha ri ni ku vonakala, leswaku munyama wu nga mi hluli; loyi a fambaka emunyameni a nga ku tivi laha a yaka kona. Loko ma ha ri ni ku vonakala, kombisani ripfumelo eku vonakaleni, ku endlela leswaku mi va vana va ku vonakala.” (Yohane 12:35, 36) Lava va veke vana va ku vonakala va dyondze “ntila wa marito lama nga ni rihanyo” lama nga eBibeleni. (2 Timotiya 1:13, 14) Kutani va tirhise marito lawa ma nga ni rihanyo leswaku va koka vanhu van’wana va timbilu letinene va va humesa emunyameni va va tisa eku vonakaleni ka Xikwembu.

 6. Hi wihi ntiyiso wa xisekelo malunghana ni ku vonakala ni munyama, lowu hi wu kumaka eka 1 Yohane 1:5?

⁶ Muapostola Yohane u tsarile: “Xikwembu i ku vonakala, naswona munyama a wu vi kona nikatsongo loko hi ri ni vun’we na xona.” (1 Yohane 1:5) Xiya ku hambana loku nga kona laha, exikarhi ka ku vonakala ni munyama. Ku vonakala ka moya ku huma eka Yehovha naswona munyama wa moya a wu hlangani helo na yena. Kutani, i mani xihlovo xa munyama?

Xihlovo Xa Munyama Wa Moya

 7. I mani la vangaka munyama wa moya lowu nga kona emisaveni, naswona u ni nkucetelo wihi?

⁷ Muapostola Pawulo u vulavule hi “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.” A a kombetela eka Sathana Diyavulosi hi marito wolawo. U tlhele a vula leswaku u “[dlaye mianakanyo ya lava nga riki vapfumeri], leswaku ku voninga ka mahungu lamanene lama vangamaka malunghana na Kreste, loyi a nga xifaniso xa Xikwembu, ku nga va voningeli.” (2 Vakorinto 4:4) Vo tala va vula leswaku va pfumela eka Xikwembu; kambe vunyingi bya vona a byi pfumeli leswaku Diyavulosi u kona. Ha yini? A va swi lavi ku pfumela leswaku ku nga va ku ri ni vuhomboloki byo karhi, matimba lama tlulaka ya munhu lama kucetelaka ndlela leyi va anakanyaka ha yona. Nilokoswiritano, hilaha Pawulo a kombiseke hakona, Diyavulosi u kona, naswona u kucetela vanhu leswaku va nga ku voni ku vonaka ka ntiyiso. Matimba ya Sathana yo kucetela mianakanyo ya vanhu ma vonaka eka nhlamuselo ya vuprofeta leyi vulavulaka ha yena tanihi “[loyi a] xisaka misava hinkwayo leyi akiweke.” (Nhlavutelo 12:9) Vuyelo bya mintirho ya Sathana hileswaku xiyimo lexi profetiweke hi muprofeta Esaya, sweswi xi tirha eka vanhu hinkwavo handle ka lava va tirhelaka Yehovha: “Waswivo, munyama wu ta funengeta misava, ni ku dzwihala lokukulu ku ta funengeta vanhu va matiko.”—Esaya 60:2.

 8. Lava va nga emunyameni wa moya va swi kombisa njhani leswaku va pfilunganyekile?

⁸ A wu nge swi koti ku vona nchumu loko u ri emunyameni lowukulu. Munhu a nga ha pfilunganyeka hi ku olova a nga tivi leswaku u fanele a ya kwihi. Hilaha ku fanaka, lava nga emunyameni wa moya va pfumala ku twisisa naswona va hatla va pfilunganyeka hi tlhelo ra moya. Va nga ha lahlekeriwa hi vuswikoti bya ku hambanisa ntiyiso ni mavunwa, leswinene ni leswo biha. Muprofeta Esaya u vulavule hi vanhu lava nga emunyameni wo tano loko a tsala a ku: “Khombo eka lava vulaka leswaku leswinene swi bihile nileswaku leswo biha i swinene, lava vekaka munyama ematshan’weni ya ku vonakala ni ku vonakala ematshan’weni ya munyama, lava vekaka leswo bava ematshan’weni ya leswo tsokombela ni leswo tsokombela ematshan’weni ya leswo bava!” (Esaya 5:20) Lava nga emunyameni wa moya va kuceteriwa hi xikwembu xa munyama, Sathana Diyavulosi, hikwalaho va fularhela xihlovo xa ku vonakala ni vutomi.—Vaefesa 4:17-19.

Ntlhontlho Wa Ku Suka eMunyameni U Ya Eku Vonakaleni

 9. Hlamusela vuxaka bya vadyohi ni munyama hi ndlela ya xiviri ni hi tlhelo ra moya.

⁹ Yobo wo tshembeka u kombise vuxaka lebyi vadyohi va nga na byona ni munyama wa xiviri loko a ku: “Loko ku ri tihlo ra muoswi, ri langutele vusiku, yena u ri, ‘Ku hava tihlo leri nga ta ndzi vona!’ Naswona u veka nguvu exikandzeni xa yena.” (Yobo 24:15) Vadyohi na vona va le munyameni wa moya naswona munyama wolowo wu nga va ni matimba swinene. Muapostola Pawulo u vule leswaku ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu, vukhamba, makwanga, vudakwa, ku rhuketela ni ku dyelela swi tolovelekile eka vanhu lava mphipheriweke hi munyama wolowo. Kambe un’wana ni un’wana la taka eku vonakaleni ka Rito ra Xikwembu a nga hundzuka. Pawulo u swi kombisa kahle epapileni rakwe leri yaka eka Vakorinto leswaku ku hundzuka ko tano ka koteka. Vakreste vo tala va le Korinto a va endla mintirho ya munyama, kambe Pawulo u va byerile a ku: “Kambe mi hlantswiwile mi basa, mi kwetsimisiwile, mi vuriwe lava lulameke hi vito ra Hosi ya hina Yesu Kreste ni hi moya wa Xikwembu xa hina.”—1 Vakorinto 6:9-11.

10, 11. (a) Yesu u n’wi anakanyele njhani munhu loyi a n’wi hanyiseke mahlo? (b) Ha yini vanhu vo tala va nga hlawuli ku vonakala?

¹⁰ Loko munhu a huma emunyameni lowukulu a ta eku vonakaleni, a swi kanakanisi leswaku mahlo yakwe ma ta lava nkarhinyana wa ku tolovela ku vonakala. Le Betsayida, Yesu u horise wanuna la nga bofu kambe sweswo u swi endle hakatsongo-tsongo. “A khoma munhu la feke mahlo hi voko, a n’wi humesa eximutanini, naswona, loko a tshwutelele mahlo yakwe, a n’wi tlhandleka mavoko kutani a n’wi vutisa a ku: ‘Xana xi kona lexi u xi vonaka?’ Kutani munhu loyi a languta ivi a ku: ‘Ndzi vona vanhu, hikuva ndzi xiya leswi vonakaka onge i mirhi, kambe swa famba-famba.’ Hiloko a veka mavoko yakwe nakambe ehenhla ka mahlo ya munhu loyi, kutani munhu loyi a vona kahle, a a hanyisiwile, naswona a a swi vona kahle hinkwaswo.” (Marka 8:23-25) Handle ko kanakana Yesu u endle leswaku wanuna loyi a kota ku vona hakatsongo-tsongo leswaku a nga tlunyiwi hi dyambu. Hi nga vona ndlela leyi wanuna loyi a a tsake ha yona loko a kote ku vona.

¹¹ Hambiswiritano, ntsako lowu wanuna loyi a veke na wona wu tluriwa hi ntsako wa lava va pfuniwaka ku huma hakatsongo-tsongo emunyameni wa moya va ta eku vonakaleni ka ntiyiso. Loko hi vona ntsako wa vona hi nga ha tivutisa leswaku ha yini vanhu vo tala va nga kokiwi hi ku vonakala. Yesu u nyikele xivangelo xa kona: “Xisekelo xa vuavanyisi i xa leswaku, ku vonakala ku tile emisaveni kambe vanhu va rhandze munyama ku ri ni ku vonakala, hikuva mintirho ya vona a yi hombolokile. Hikuva loyi a hanyaka hi swilo swo biha u venga ku vonakala naswona a nga ti eku vonakaleni, leswaku mintirho yakwe yi nga tshinyiwi.” (Yohane 3:19, 20) Ina, vo tala va rhandza ku endla “swilo swo biha”—swo tanihi mahanyelo yo biha, ku tshikilela van’wana, ku hemba, ku dyelela ni ku yiva—naswona munyama wa moya wa Sathana wu va pfumelela ku endla leswi va swi rhandzaka.

Ku Endla Nhluvuko Eku Vonakaleni

 12. Hi vuyeriwe hi tindlela tihi hileswi hi teke eku vonakaleni?

¹² Ku sukela loko hi tive ku vonakala, hi vone ku hundzuka kwihi evuton’wini bya hina? Minkarhi yin’wana i swinene ku anakanyisisa hi nhluvuko wa moya lowu hi wu endleke. I mikhuva yihi yo biha leyi hi yi tshikeke? Hi swihi swiphiqo swa le vuton’wini bya hina leswi hi koteke ku swi lulamisa? Makungu ya hina hi vumundzuku ma hundzuke hi ndlela yihi? Hi matimba ya Yehovha ni hi ku pfuniwa hi moya wa yena lowo kwetsima, hi nga hambeta hi endla mindzulamiso eka vumunhu bya hina ni ndlela leyi hi anakanyaka ha yona leyi nga ta kombisa leswaku ha ku amukela ku vonaka. (Vaefesa 4:23, 24) Pawulo u swi veka hi ndlela leyi: “Khale a mi ri munyama, kambe sweswi mi ku vonakala mayelana ni Hosi. Hambetani mi famba tanihi vana va ku vonakala, hikuva mihandzu ya ku vonakala yi katsa muxaka wun’wana ni wun’wana wa vunene ni ku lulama ni ntiyiso.” (Vaefesa 5:8, 9) Loko hi pfumela ku kongomisiwa hi ku vonakala ka Yehovha evuton’wini bya hina hi va ni ntshembo ni xikongomelo naswona hi tsakisa ni vanhu lava hi tshamaka na vona. Naswona loko hi endla mindzulamiso yo tano swi tisela Yehovha ntsako lowukulu!—Swivuriso 27:11.

 13. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi tlangela ku vonakala ka Yehovha, naswona ku tlangela koloko hi fanele hi ku kombisa njhani?

¹³ Hi kombisa ku tlangela ka hina vutomi lebyi tsakisaka lebyi hi tiphinaka ha byona hi ku kombisa ku vonakala ka Yehovha—hi byela swirho swa mindyangu ya hina, vanghana ni vaakelani, leswi hi swi dyondzeke eBibeleni. (Matewu 5:12-16; 24:14) Lava va alaka ku yingisa va tshinyiwa hi ku chumayela ka hina ni hi xikombiso lexinene xa mahanyelo ya hina ya Vukreste. Pawulo wa hlamusela: “Hambetani mi tiyiseka hi leswi amukelekaka eHosini; naswona tshikani ku hlanganyela na vona emintirhweni leyi nga vekiki mihandzu leyi fambisanaka ni munyama, kambe, ematshan’weni ya sweswo, mi tlhela mi yi tshinya.” (Vaefesa 5:10, 11) Ku pfuna van’wana leswaku va huma emunyameni kutani va hlawula ku vonakala swi lava leswaku hi va ni xivindzi. Xa nkoka swinene, swi lava ntwela-vusiwana ni ku khathala hi van’wana ni ku navela loku humaka embilwini ka ku va komba ku vonakala ka ntiyiso leswaku va ta vuyeriwa hilaha ku nga heriki.—Matewu 28:19, 20.

Tivonele Eka Ku Vonakala Ka Vuxisi!

 14. Hi fanele hi yingisa xitsundzuxo xihi malunghana ni ku vonakala?

¹⁴ Eka lava nga elwandle nivusiku, ku vonakala kun’wana ni kun’wana ka va tsakisa. Eminkarhini leyi hundzeke, a ku tshiveriwa mindzilo emagiyagiyeni lama nga ni maribye le Nghilandhi ku kombisa leswaku loko vanhu va lava ku balekela swidzedze va nga ya kwihi. Vatluti va swikepe a va tsaka ku kongomisiwa hi ku vonakala loku leswaku va ya emahlalukweni lama faneleke. Kambe, mindzilo yin’wana a yi ri ya vuxisi. Ematshan’weni yo kuma hlaluko, swikepe swo tala a swi hambukisiwa swi fika swi hima ribuwa kutani tinhundzu ta swona ti yiviwa. Emisaveni leyi yi nga ni vukanganyisi, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga kokiwi hi ku vonakala ka vuxisi loku nga hi yengaka kutani hi weriwa hi khombo ra moya, ku fana ni xikepe lexi tshovekeke. Hi byeriwa leswaku “Sathana hi byakwe u tihundzula ntsumi ya ku vonakala.” Hilaha ku fanaka, malandza yakwe, lama katsaka vagwinehi i “vatirhi lava xisaka” lava “na vona va [tihundzulaka] vatirheli va ku lulama.” Loko ho amukela mianakanyo ya vanhu vo tano ya mavunwa, ntshembo wa hina eRitweni ra Yehovha ra ntiyiso, ku nga Bibele, wu nga tsana naswona ripfumelo ra hina ri nga fa.—2 Vakorinto 11:13-15; 1 Timotiya 1:19.

 15. I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi tshama egondzweni leri yisaka evuton’wini?

¹⁵ Mupisalema u tsarile: “Rito ra wena i rivoni enengeni wa mina, ni ku vonakala endleleni ya mina.” (Pisalema 119:105) Ina, ‘gondzo ro khuma leri yisaka evuton’wini’ ri voningiwe kahle hi Xikwembu xa hina xa rirhandzu, ku nga Yehovha, la “rhandzaka leswaku vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa naswona va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (Matewu 7:14; 1 Timotiya 2:4) Ku tirhisa milawu ya mahanyelo leyi nga eBibeleni swi ta hi sirhelela leswaku hi nga hambuki egondzweni lero khuma hi ya etindleleni ta munyama. Pawulo u tsarile: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni.” (2 Timotiya 3:16) Loko hi ri karhi hi kula hi tlhelo ra moya, hi dyondzisiwa hi Rito ra Xikwembu. Hi nga titshinya hi ku tirhisa Rito ra Xikwembu kumbe loko swi laveka, hi tshinyiwa hi varisi lava nga ni rirhandzu evandlheni. Hilaha ku fanaka, hi nga lulamisa swilo kutani hi amukela ndzayo yo lulama hi ku titsongahata leswaku hi hambeta hi famba endleleni leyi yisaka evuton’wini.

Ku Famba Eku Vonakaleni Hi Ntsako

 16. Hi nga ku kombisa njhani ku tlangela ka hina lunghiselelo leri hlamarisaka ra Yehovha ra ku vonakala?

¹⁶ Hi nga ku kombisa njhani ku tlangela lunghiselelo lerinene ra Yehovha ra ku vonakala? Yohane ndzima 9 yi hi byela leswaku loko Yesu a horise wanuna la velekiweke a fe mahlo, wanuna loyi u susumeteleke ku kombisa ku tlangela ka yena. Njhani? U kombise ripfumelo eka Yesu tanihi N’wana wa Xikwembu, a n’wi vula erivaleni leswaku i “muprofeta.” Ku tlula kwalaho, u va tshinye hi xivindzi vanhu lava a va ringeta ku sola singita ra Yesu. (Yohane 9:17, 30-34) Muapostola Petro u vula leswaku swirho leswi totiweke swa vandlha ra Vukreste i “tiko leri nga nhundzu yo hlawuleka.” Ha yini? Hikuva va ni moya wa ku tlangela lowu fanaka ni wa wanuna la velekiweke a fe mahlo kutani a horisiwa. Va kombisa ku tlangela Yehovha, Mupfuni wa vona, hi ku ‘twarisa hinkwako-nkwako vunene bya loyi a va vitaneke va huma emunyameni va nghena eku vonakaleni kakwe loku hlamarisaka.’ (1 Petro 2:9; Vakolosa 1:13) Lava va nga ni ntshembo wa ku hanya hi masiku laha misaveni na vona va ni moya lowu fanaka wa ku tlangela, naswona va seketela vamakwavo va vona lava totiweke eku twariseni erivaleni “vunene” bya Yehovha. Mawaku lunghelo lerikulu swonghasi leri Xikwembu xi ri nyikaka vanhu lava nga hetisekangiki!

17, 18. (a) Hi byihi vutihlamuleri bya munhu un’wana ni un’wana? (b) Mukreste un’wana ni un’wana u khutaziwa ku tekelela Timotiya hi ku papalata yini?

¹⁷ Ku tlangela ku vonakala ka ntiyiso hi mbilu hinkwayo i swa nkoka. Tsundzuka, a nga kona la velekiwaka a wu tiva ntiyiso. Van’wana va wu dyondza se va kurile, naswona va hatla va swi vona leswaku ku vonakala ku tlula munyama. Van’wana va ni lunghelo lerikulu ra ku kurisiwa hi vatswari lava chavaka Xikwembu. Eka vanhu vo tano, swi nga olova ku honisa ku vonakala loku. Mbhoni yin’wana, leyi vatswari va yona va sunguleke ku tirhela Yehovha yona yi nga si tswariwa, ya pfumela leswaku swi yi tekele nkarhi wo leha swi tlhela swi lava matshalatshala leswaku yi twisisa nkoka wa ntiyiso lowu yi dyondzisiweke wona ku sukela loko ya ha ri ricece. (2 Timotiya 3:15) Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a hlakulela moya lowunene wa ku tlangela ntiyiso lowu Yehovha a wu paluxeke, hambi hi vatsongo kumbe hi vakulu.

¹⁸ Jaha Timotiya u dyondzisiwe “matsalwa yo kwetsima” a ha ri ricece, kambe u ve Mukreste la wupfeke hikwalaho ka ku tikarhata evutirhelini byakwe. (2 Timotiya 3:15) Kutani hi kona a koteke ku fanelekela ku pfuna muapostola Pawulo, loyi a n’wi khongoteleke a ku: “Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tivonakarisa u amukeleka eka Xikwembu, u ri mutirhi la nga riki na nchumu wo khomiwa hi tingana ha wona, u ri tamela khwatsi rito ra ntiyiso.” Onge hinkwerhu, ku fana na Timotiya hi nga papalata ku endla nchumu lowu nga hi endlaka hi khomiwa hi tingana—kumbe lowu nga ta endla leswaku Yehovha a khomiwa hi tingana hikwalaho ka hina!—2 Timotiya 2:15.

 19. (a) Ku fana na Davhida, i yini lexi hinkwerhu hi nga ni xivangelo lexi tiyeke xa ku xi vula? (b) Ku ta vulavuriwa hi yini exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁹ Hi ni xivangelo lexi tiyeke xa ku dzunisa Yehovha, loyi a hi nyikeke ku vonakala ka ntiyiso wa yena. Ku fana na Hosi Davhida, hi ri: “U rivoni ra mina, Wena Yehovha, i Yehovha la voningaka munyama wa mina.” (2 Samuwele 22:29) Hambiswiritano, a hi fanelanga hi va vanhu lava nga khathaliki hikuva leswi swi nga endla leswaku hi tlhelela emunyameni lowu hi humesiweke eka wona. Hikwalaho, xihloko lexi landzelaka xi ta hi pfuna leswaku hi kambisisa ndlela leyi ntiyiso wa Xikwembu wu nga wa nkoka ha yona evuton’wini bya hina.

U Dyondze Yini?

• Yehovha u ku nyikela njhani ku vonakala ka moya?

• Munyama wa moya lowu hi mphipheleke wu tisa ntlhontlho wihi?

• Hi wahi makhombo lawa hi faneleke hi ma papalata?

• Hi nga ku kombisa njhani ku tlangela ka hina ka ku vonakala ka ntiyiso?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]

Yehovha i xihlovo xa ku vonakala ka xiviri ni ka moya

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Tanihi leswi Yesu a horiseke wanuna loyi a ri bofu hakatsongo-tsongo, na hina u hi pfuna leswaku hi huma emunyameni wa moya

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Ku hambukisiwa hi ku vonakala ka vuxisi ka Sathana swi tisa khombo ra moya leri fanaka ni ra xikepe lexi tshovekeke