Lwisana Ni Mianakanyo Yo Biha!
LOKO a ri emaxangwini, mupatriyaka Yobo u endzeriwe hi vanghana vakwe vanharhu, ku nga Elifazi, Bilidadi na Sofara. A va tele ku ta n’wi tshandzisa ni ku n’wi chavelela. (Yobo 2:11) Loyi a a ri ni nhlonhlotelo lowukulu naswona a ri lonkulu eka lavanharhu i Elifazi. Hi yena wo sungula ku vulavula naswona u vule swilo swo tala. I mianakanyo ya muxaka muni leyi Elifazi a yi kombiseke eka tinkulumo takwe tinharhu?
Loko a tsundzuka nchumu wo karhi lowu nga tolovelekangiki lowu tshameke wu n’wi humelela, Elifazi u te: “Moya hi woxe wu hundza exikandzeni xa mina; misisi ya nyama ya mina yi sungula ku yima yi ku jivinini! Hiloko wu yima wu nga fambi, kambe a ndzi ku tivanga ku languteka ka wona; xivumbeko xa wona a xi ri emahlweni ka mahlo ya mina; ku ve ni ku rhula, kutani ndzi twa rito.” (Yobo 4:15, 16) I moya wa muxaka muni lowu kuceteleke mianakanyo ya Elifazi? Marito yo xopaxopa lawa a ma vuleke ma kombise leswaku moya wa kona a wu nga humi eka ntsumi ya Xikwembu yo lulama. (Yobo 4:17, 18) A ku ri xivumbiwa xa moya lexo homboloka. Loko swi nga ri tano, ha yini Yehovha a sole Elifazi ni vanghana va yena vambirhi hikwalaho ko vulavula mavunwa? (Yobo 42:7) Ina, Elifazi a a kuceteriwa hi dimona. Leswi a swi vuleke swi kombise mianakanyo leyi nga fambisaniki ni ya Xikwembu.
Xana i mianakanyo ya njhani leyi nga xiyiwaka eka marito ya Elifazi? Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi tivonela eka mianakanyo yo biha? Naswona hi nga endla yini leswaku hi lwisana na yona?
“A Xi Ri Veki Ripfumelo Eka Malandza Ya Xona”
Eka tinkulumo letinharhu hinkwato, Elifazi u kombise mianakanyo ya leswaku Xikwembu xi ni tihanyi swinene lerova xin’wana ni xin’wana lexi malandza ya xona ma xi endlaka a xi xi tsakisi. Elifazi u byele Yobo a ku: “Waswivo! A xi ri veki ripfumelo eka malandza ya xona, naswona xi vona swihoxo eka [tintsumi ta] xona.” (Yobo 4:18, nhlamuselo ya le hansi ya NW) Endzhakunyana Elifazi u vule leswi malunghana ni Xikwembu: “A xi na rona ripfumelo eka vakwetsimi va xona, entiyisweni matilo hi woxe a ma basanga ematihlweni ya xona.” (Yobo 15:15) Kutani u vutisile a ku: “Xana Lowa Matimba Hinkwawo wa tsaka hileswi u lulameke?” (Yobo 22:3) Bilidadi a a pfumelelana ni vonelo leri, hikuva u te: “Hambi wu ri n’weti wu kona, kambe a wu vangami; ni tinyeleti hi toxe a ti basanga ematihlweni ya [Xikwembu].”—Yobo 25:5.
Hi fanele hi tivonela leswaku hi nga kuceteriwi hi mianakanyo yo tano. Yi nga endla hi vona onge Xikwembu xi langutele swo tala eka hina. Mianakanyo leyi yi onha vuxaka bya hina na Yehovha. Ku engetela kwalaho, loko hi va ni mianakanyo yo tano, xana hi ta angula njhani loko hi nyikiwa ndzayo leyi faneleke? Ematshan’weni ya leswaku hi amukela ndzayo hi ku titsongahata, mbilu ya hina yi nga ha “karihela Yehovha,” naswona hi nga va ni xikhomela eka yena. (Swivuriso 19:3) Hakunene sweswo swi nga onha vuxaka bya hina na yena!
“Xana Munhu La Tiyeke eMirini A Nga Pfuna Yini Eka Xikwembu?”
Mianakanyo ya leswaku Xikwembu xi langutele swo tala yi fambisana swinene ni langutelo ra leswaku xi teka vanhu va nga pfuni nchumu. Nkulumo ya vunharhu ya Elifazi yi tamele xivutiso lexi nge: “Xana munhu la tiyeke emirini a nga pfuna yini eka Xikwembu, leswaku un’wana ni un’wana la nga ni ku twisisa a xi pfuna?” (Yobo 22:2) Elifazi a a vula leswaku munhu a nga pfuni nchumu eka Xikwembu. Hilaha ku fanaka, Bilidadi u te: “Xana munhu wa nyama a nga va la lulameke hi ndlela yihi emahlweni ka Xikwembu, kumbe, xana munhu la velekiweke hi wansati a nga basa hi ndlela yihi?” (Yobo 25:4) Hi ku ya hi langutelo rolero, xana Yobo, loyi o va munhu wa nyama, a a ta vurisa ku yini leswaku u lulamile emahlweni ka Xikwembu?
Vanhu van’wana namuntlha va karhatiwa hi mintlhaveko leyi nga riki yinene malunghana na vona vini. Swilo swo tanihi ndlela leyi va kurisiweke ha yona, ku langutana ni mintshikilelo ya vutomi, kumbe ku vengiwa hikwalaho ka rixaka kumbe tiko ku nga ha va ku hoxe xandla emhakeni leyi. Kambe Sathana ni madimona yakwe na vona va tsakela ku chavisa vanhu. Loko vo hlohlotela munhu leswaku a vona onge xin’wana ni xin’wana lexi a xi endlaka a xi nge xi tsakisi Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, a nga hatla a heleriwa hi ntshembo. Hi ku famba ka nkarhi, munhu yoloye a nga ha khukhuleka hambi ku ri ku sukela Xikwembu lexi hanyaka.—Vaheveru 2:1; 3:12.
Ku dyuhala ni swiphiqo swa rihanyo swi nga ha endla hi tsandzeka ku endla swilo swin’wana. Ntirho lowu hi wu endlaka lowu fambisanaka ni Mfumo wu nga ha vonaka wu nga ri nchumu loko wu pimanisiwa ni leswi a hi swi endla loko ha ha ri vatsongo, hi hanye kahle naswona ha ha tiyile. Hakunene i swa nkoka ku tiva leswaku Sathana ni madimona yakwe va lava hi kholwa leswaku leswi hi swi endlaka a swi xi tsakisi Xikwembu! Hi fanele hi lwisana ni mianakanyo yo tano.
Ndlela Yo Lwisana Ni Mianakanyo Yo Biha
Ku nga khathariseki maxangu lawa a vangeriweke wona hi Sathana Diyavulosi, Yobo u te: “Ndzi nga ka ndzi nga tshiki vutshembeki bya mina kukondza ndzi timeka!” (Yobo 27:5) Leswi a rhandza Xikwembu, Yobo a a tiyimiserile ku hlayisa vutshembeki byakwe hambi ko ba lexi dumaka, naswona a xi kona lexi a xi ta n’wi endla a cinca mianakanyo. Hi lexi xilotlelo xo lwisana ni mianakanyo yo biha. Hi fanele hi ri twisisa kahle rirhandzu ra Xikwembu naswona hi ri tlangela swi huma embilwini. Nakambe hi fanele hi xi rhandza swinene. Sweswo hi nga swi endla hi ku dyondza Rito ra Xikwembu nkarhi ni nkarhi ni ku anakanyisisa hi xikhongelo hi leswi hi swi dyondzaka.
Hi xikombiso, Yohane 3:16 yi ri: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe.” Yehovha u yi rhandza swinene misava ya vanhu naswona ndlela leyi a tirhisaneke ni vanhu ha yona yi kombisa rirhandzu rero. Ku anakanyisisa hi swikombiso swa khale swi fanele swi kurisa ku tlangela ka hina Yehovha ni ku kurisa ndlela leyi hi n’wi rhandzaka ha yona, xisweswo swi hi pfuna leswaku hi lwisana ni mianakanyo leyi hoxeke kumbe leyo biha.
Xiya ndlela leyi Yehovha a tirhisaneke ha yona na Abrahama loko muti wa Sodoma na Gomora yi ri ekusuhi ni ku lovisiwa. Abrahama u vutisise Yehovha ka nhungu malunghana ni vuavanyisi bya Yena. Yehovha a nga kalanga a nyangatseka kumbe a hlundzuka. Ematshan’weni ya sweswo, tinhlamulo takwe ti tiyisekise Abrahama ni ku n’wi chavelela. (Genesa 18:22-33) Loko Xikwembu xi ponise Lota ni ndyangu wakwe eSodoma, Lota u kombele ku balekela emutini wa le kusuhi ematshan’weni yo ya etintshaveni. Yehovha u te: “Ndza ku ehleketelela nakambe ni le ka leswi, hi ku ka ndzi nga wu lovisi muti lowu u vulavuleke ha wona.” (Genesa 19:18-22) Xana timhaka leti ti kombisa Yehovha tanihi mufumi la koxaka swo tala, loyi a nga riki na rirhandzu naswona a nga ni voko ra nsimbi? Doo! Ti kombisa leswi a nga swona—Hosi Leyikulu leyi nga ni rirhandzu, musa, tintswalo naswona yi twisisaka.
Aroni, Davhida na Manase, va le Israyele wa khale i swikombiso leswinene swa ku lwisana ni mianakanyo ya leswaku Xikwembu xi languta swihoxo nileswaku a wu kona ntirho lowu amukelekaka eka xona lowu endliwaka hi munhu. Aroni a a ri ni nandzu wa swidyoho swinharhu leswikulu. U endle rhole ra nsuku, yena na makwavo wakwe Meriyamu va sole Muxe, naswona u tsandzeke ku kwetsimisa ni ku dzunisa Xikwembu eMeriba. Nilokoswiritano, Yehovha u vone leswinene eka yena kutani a n’wi pfumelela ku hambeta a n’wi tirhela tanihi muprista lonkulu kukondza a fa.—Eksoda 32:3, 4; Tinhlayo 12:1, 2; 20:9-13.
Hosi Davhida u endle swidyoho leswikulu enkarhini wa ku fuma kakwe. Swidyoho swa kona a swi katsa vuoswi, ku endla rhengu ro dlaya wanuna la pfumalaka nandzu ni ku hlaya vanhu swi nga ri enawini. Hambiswiritano, Yehovha u xiye ku hundzuka ka Davhida kutani a hetisisa ntwanano wa Mfumo hi ku tshembeka hi ku n’wi pfumelela leswaku a hambeta a n’wi tirhela tanihi hosi kukondza a fa.—2 Samuwele 12:9; 1 Tikronika 21:1-7.
Hosi Manase wa le Yuda u akele Bali tialtari, a hundzisa vana vakwe va majaha endzilweni, a khutaza ku tirhisiwa ka mimoya, a tlhela a aka tialtari ta vukhongeri bya mavunwa eswivaveni swa tempele. Hambiswiritano, endzhaku ko tisola swi huma embilwini, Yehovha u n’wi rivalerile, a n’wi humesa evuhlongeni, kutani a tlhela a n’wi nyika vuhosi. (2 Tikronika 33:1-13) Xana Xikwembu lexi ku nga riki na munhu la nga endlaka leswi xi tsakisaka xi nga swi endla sweswo? Nikatsongo!
Muhehli La Nga Ni Vunwa U Ni Nandzu
A swi fanelanga swi hi hlamarisa leswaku Sathana i hosi leyikulu ya swilo leswi ku hehliwaka Yehovha ha swona. Sathana u ni tihanyi naswona u koxa swo tala. Leswi swi nga voniwa kahle eka mukhuva wo endla magandzelo hi vana lowu fambisanaka ni vukhongeri bya mavunwa bya le nkarhini lowu hundzeke. Vaisrayele lava gwineheke a a va hisa vana va vona va majaha ni va vanhwanyana endzilweni—ku nga nchumu lowu nga vangiki kona embilwini ya Yehovha.—Yeremiya 7:31.
Loyi a xopaxopaka i Sathana ku nga ri Yehovha. Nhlavutelo 12:10 yi vulavula hi Sathana tanihi “muhehli wa vamakwerhu . . . , loyi a va hehlaka vusiku ni nhlikanhi emahlweni ka Xikwembu xa hina!” Hi hala tlhelo, mupisalema u yimbelerile malunghana na Yehovha a ku: “Loko a wu languta swihoxo, Wena Yah, Oho Yehovha, i mani loyi a a ta yima? Hikuva u ni ndzivalelo wa ntiyiso.”—Pisalema 130:3, 4.
Loko Mianakanyo Yo Biha Yi Ta Va Yi Nga Ha Ri Kona
Tintsumi ti fanele ti titwe ti ntshunxekile loko Sathana Diyavulosi ni madimona yakwe va hlongoriwa etilweni! (Nhlavutelo 12:7-9) Endzhaku ka sweswo, swivumbiwa leswi swa moya swo homboloka a swi nga ha ta swi kota ku kavanyeta mintirho ya tintsumi ta Yehovha etilweni.—Daniyele 10:13.
Vaaki va laha misaveni va ta tsaka ku nga ri khale. Ku nga ri khale, ntsumi leyi humaka etilweni yi ri ni xilotlelo xa khele ni nketana leyikulu evokweni ra yona yi ta boha Sathana ni madimona yakwe kutani yi va hoxa ekheleni laha va nga taka va nga koti ku endla nchumu. (Nhlavutelo 20:1-3) Hi ta titwa hi ntshunxekile loko sweswo swi humelela!
Sweswi, hi fanele hi lwisana ni mianakanyo leyi hoxeke. Loko hi sungula ku tela hi mianakanyo leyi hoxeke kumbe leyo biha, hi fanele hi lwisana na yona hi ku anakanyisisa hi rirhandzu ra Yehovha. Kutani ‘ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta hina ni matimba ya hina ya mianakanyo.’—Vafilipiya 4:6, 7.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Yobo u lwisane ni mianakanyo yo biha
[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]
Lota u dyondze leswaku Yehovha i Hosi leyi twisisaka