A Hi Tlakuseni Vito Ra Yehovha Swin’we

“Oho n’wina vanhu, twarisani Yehovha mi ri na mina, a hi tlakuseni vito rakwe swin’we.”—PISALEMA 34:3.

 1. Hi xihi xikombiso lexinene lexi Yesu a xi vekeke hi nkarhi wa vutirheli byakwe emisaveni?

HI VUSIKU bya Nisani 14, 33 C.E., Yesu ni vaapostola vakwe va yimbelelele Yehovha swidzuniso va ri swin’we ekamareni ra le henhla ra yindlu yin’wana eYerusalema. (Matewu 26:30) A ku ri ro hetelela leswaku Yesu a endla tano a ri ni vaapostola vakwe. Hambiswiritano, a swi fanela leswaku a gimeta nhlangano wakwe na vona hi ndlela yoleyo. Ku sukela eku sunguleni ka vutirheli byakwe emisaveni ku ya eku heteleleni, Yesu u dzunise Tata wakwe naswona u twarise vito ra Yena hi ku hiseka. (Matewu 4:10; 6:9; 22:37, 38; Yohane 12:28; 17:6) Entiyisweni, u phindhe xirhambo lexi khutazaka xa mupisalema a ku: “Oho n’wina vanhu, twarisani Yehovha mi ri na mina, a hi tlakuseni vito rakwe swin’we.” (Pisalema 34:3) Kunene i xikombiso lexinene eka hina xo xi landzela!

2, 3. (a) Hi swi tivisa ku yini leswaku Pisalema 34 yi ni vuprofeta bya nkoka? (b) Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi ni le ka lexi landzelaka?

² Endzhaku ka tiawara ti nga ri tingani a yimbelele swidzuniso na Yesu, muapostola Yohane u vone xiendlakalo lexi hambaneke swinene. U vone N’wini wakwe ni swigevenga swimbirhi va dlayiwa etimhandzini ta nxaniso. Masocha ya Varhoma ma tshove milenge ya swigevenga swimbirhi leswaku swi hatla swi fa. Hambiswiritano, Yohane u vika leswaku a ma yi tshovanga milenge ya Yesu. Loko masocha ma fika eka Yesu, se a a file. Eka Evhangheli yakwe, Yohane u hlamusele leswaku sweswo a ku ri ku hetiseka ka xiphemu xin’wana xa Pisalema 34: “Ku hava rhambu rakwe leri nga ta pfotlosiwa.”—Yohane 19:32-36; Pisalema 34:20, Septuagint.

³ Pisalema 34 yi ni tinhla tin’wana to tala leti tsakisaka eka Vakreste. Kutani, exihlokweni lexi ni le ka lexi landzelaka, hi ta pfuxeta swiyimo leswi Davhida a tsaleke pisalema leyi a ri ehansi ka swona kutani hi kambisisa tindzimana leti khutazaka ta pisalema leyi hi yoxe.

Davhida A Balekela Sawulo

 4. (a) Ha yini Davhida a totiwile leswaku a va hosi ya Israyele ya nkarhi lowu taka? (b) Ha yini Sawulo “a rhandz[e]” Davhida swinene?

⁴ Loko Davhida a ha ri ntsongo, Sawulo a a ri hosi eIsrayele. Hambiswiritano, Sawulo u sungule ku nga ha yingisi kutani a fularheriwa hi Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, muprofeta Samuwele u n’wi byerile a ku: “Yehovha u handzule vuhosi eIsrayele byi suka eka wena namuntlha, kunene u ta byi nyika munhu-kuloni la antswaka ku ku tlula.” (1 Samuwele 15:28) Endzhakunyana, Yehovha u lerise Samuwele leswaku a tota Davhida, n’wana wa Yese wa rikotse, leswaku a va hosi leyi landzelaka ya Israyele. Hi nkarhi wolowo, Hosi Sawulo a a tshamela ku kariha, hikuva a a ri hava moya wa Xikwembu. Leswi Davhida a a ri xiyimbeleri, u tisiwe eGibiya leswaku a ta yimbelelela hosi, kutani vuyimbeleri bya Davhida byi phyuphyise Sawulo loyi a a “n’wi rhandza swinene.”—1 Samuwele 16:11, 13, 21, 23.

 5. Ha yini langutelo ra Sawulo eka Davhida ri cincile, naswona Davhida u boheke ku endla yini?

⁵ Loko nkarhi wu ri eku fambeni, Yehovha u tikombise a ri na Davhida. Yehovha u n’wi pfune leswaku a hlula xihontlovila xa Mufilista, Goliyadi, a tlhela a seketela Davhida loko a fundzhiwa eIsrayele hikwalaho ka vutshila byakwe byo lwa. Hambiswiritano, nkateko wa Yehovha eka Davhida wu endle leswaku Sawulo a va ni mavondzo, kutani u sungule ku venga Davhida. Kambirhi loko Davhida a ri karhi a chayela Sawulo haripa, hosi yi n’wi hoxe hi tlhari. Minkarhi leyi yimbirhi, Davhida u kote ku vhika tlhari. Loko Sawulo a endle rhengu ra vunharhu ro n’wi dlaya, Davhida loyi a a ta va hosi ya Israyele u swi vonile leswaku u fanele a baleka a ponisa vutomi bya yena. Eku heteleleni, tanihi leswi Sawulo a a phikelela a lava ku n’wi khoma a n’wi dlaya, Davhida u ye a ya lava vutumbelo ehandle ka tiko ra Israyele.—1 Samuwele 18:11; 19:9, 10.

 6. Ha yini Sawulo a lerise leswaku ku dlayiwa vaaki va le Nobo?

⁶ Loko a kongome endzilakaneni wa Israyele, Davhida u fike emutini wa Nobo, laha a ku ri na tabernakela ya Yehovha. Swi tikomba onge Davhida u heleketiwe hi majaha, naswona Davhida u lave swo khomisa endzeni, a avelana swona ni majaha lawa. Sawulo u kume leswaku muprista lonkulu u nyike Davhida ni vavanuna vakwe swakudya ni tlhari leri Davhida a ri tekeke eka Goliyadi loko a file. Hi ku hlundzuka, Sawulo u lerise leswaku ku dlayiwa vaaki hinkwavo va muti wolowo, ku katsa ni vaprista va 85.—1 Samuwele 21:1, 2; 22:12, 13, 18, 19; Matewu 12:3, 4.

A Pona Rifu Nakambe

 7. Ha yini muti wa Gati a wu nga ri vutumbelo lebyinene eka Davhida?

⁷ Ku suka eNobo, Davhida u baleke tikhilomitara ta kwalomu ka 40 a ya etikweni ra Vafilista kutani a lava vutumbelo eka Hosi Akixi, eGati laha Goliyadi a a tshama kona. Kumbexana Davhida a a ehleketa leswaku Sawulo a a nga ta lorha hi ku n’wi lavela eGati. Kambe, endzhakunyana malandza ya hosi ya Gati ma lemuke Davhida. Loko Davhida a twa leswaku se wa tiviwa, “a n’wi chava swinene Akixi hosi ya Gati.”—1 Samuwele 21:10-12.

 8. (a) Pisalema 56 yi hi byela yini hi ta leswi Davhida a hlanganeke na swona eGati? (b) Xana Davhida u pone njhani ri ahlamile?

⁸ Kutani Vafilista va khome Davhida. Swi nga endleka ku ri wona nkarhi lowu Davhida a qambheke pisalema leyi humaka embilwini laha a kombeleke Yehovha a ku: “Chela mihloti ya mina eguleni ra wena ra dzovo.” (Pisalema 56:8 ni nhloko-mhaka ya yona) Xisweswo u kombise ku tiyiseka kakwe ka leswaku Yehovha a nge rivali gome ra yena kambe u ta n’wi khathalela hi rirhandzu a n’wi sirhelela. Nakambe Davhida u endle rhengu ro kanganyisa hosi ya Vafilista. U tiendle onge wa penga. Loko Hosi Akixi a vona sweswo, u karihele malandza yakwe hileswi ma n’wi tiseleke munhu la “pengaka.” Swi lo dlaa, leswaku Yehovha u katekise rhengu ra Davhida. Davhida u hlongoriwile emutini wolowo, endzhaku ko pona ri ahlamile nakambe.—1 Samuwele 21:13-15.

9, 10. Davhida u tsale Pisalema 34 hi xivangelo xihi, naswona kumbexana Davhida a a ehleketa hi vamani loko a qambha pisalema leyi?

⁹ Bibele a yi vuli nchumu malunghana ni loko vaseketeri va Davhida va ye na yena eGati kumbe va hambete va n’wi rindza va ri eswimitanini swa le kusuhi swa Israyele. Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, ku fanele ku ve ni ntsako loko Davhida a va byele ndlela leyi Yehovha a tlheleke a n’wi ponisa ha yona. Xiendlakalo xexo, hi xona xi vangeke ku qambhiwa ka Pisalema 34, hilaha swi kombisiwaka hakona hi nhloko-mhaka ya yona. Eka tindzimana to sungula ta nkombo ta pisalema leyi, Davhida u dzunisa Xikwembu hikwalaho ka leswi xi n’wi poniseke naswona u khutaze vaseketeri vakwe leswaku va hlanganyela na yena eku tlakuseni ka Yehovha tanihi leswi a nga Muponisi Lonkulu wa vanhu va Yena.—Pisalema 34:3, 4, 7.

¹⁰ Davhida ni vavanuna vakwe va kume vutumbelo ebakweni ra Adulamu endhawini yin’wana ya le tintshaveni ya Israyele, kwalomu ka 15 wa tikhilomitara ku suka evuxeni bya Gati. Kwalaho, Vaisrayele lava a va nga enerisiwi hi swiyimo leswi a swi ri kona ehansi ka mfumo wa Hosi Sawulo va sungule ku ta va ta tshama na vona. (1 Samuwele 22:1, 2) Loko Davhida a qambha marito ya Pisalema 34:8-22, kumbexana a a ehleketa hi vanhu lava. Switsundzuxo swa tindzimana leti i swa nkoka ni le ka hina namuntlha, naswona hi ta pfuneka loko ku kambisisiwa pisalema leyi hi vuenti.

Xana Ku Navela Ka Wena Lokukulu Ka Fana Ni Ka Davhida?

11, 12. Hi swihi swivangelo leswi hi nga na swona swo dzunisa Yehovha nkarhi na nkarhi?

¹¹ “Ndzi ta nkhensa Yehovha minkarhi hinkwayo; ku n’wi dzunisa ku ta va enon’wini wa mina nkarhi hinkwawo.” (Pisalema 34:1) Tanihi leswi a a tshama a ri eku balekeni, swi nga endleka Davhida a a kayivela swilo swo tala leswi vonakaka, kambe hilaha marito lawa ma kombisaka hakona, a nga pfumelanga leswaku mivilelo ya siku ni siku yi n’wi kavanyeta ku tiyimisela ka yena ku dzunisa Yehovha. Wa nga vona xikombiso lexinene eka hina loko hi langutana ni maxangu! Ku nga khathariseki leswaku hi le xikolweni, entirhweni, hi ni Vakreste-kulorhi kumbe hi le ku chumayeleni, ku navela ka hina lokukulu ku fanele ku va ku dzunisa Yehovha. Ehleketa hi swivangelo swa ntsandza-vahlayi leswi hi nga na swona swo endla tano! Hi xikombiso, hi nga kuma swilo swo tala leswi tsakisaka eka swihlamariso swa ntumbuluko wa Yehovha. Naswona xiya leswi a swi hetisiseke hi ku tirhisa xiphemu xa laha misaveni xa nhlengeletano yakwe! Hambileswi va nga hetisekangiki, Yehovha u tirhise vanhu vo tshembeka hi ndlela yo hlamarisa eminkarhini ya manguva lawa. Xana mintirho ya Xikwembu yi nga fanisiwa njhani ni ya vanhu lava endliwaka swikwembu? Xana a wu pfumelelani na Davhida loyi a tsaleke a ku: “A nga kona la fanaka na wena exikarhi ka swikwembu, Wena Yehovha, ni mintirho leyi fanaka ni ya wena a yi kona”?—Pisalema 86:8.

¹² Ku fana na Davhida, hi susumeteleka ku dzunisa Yehovha nkarhi ni nkarhi hikwalaho ka mintirho ya yena leyi nga ringanisiwiki na nchumu. Tlhandlakambirhi, ha tsaka leswi hi tivaka leswaku Mfumo wa Xikwembu wu le mavokweni ya Mudyandzhaka wa Davhida, Yesu Kreste. (Nhlavutelo 11:15) Leswi swi vula leswaku makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma le kusuhi. Vumundzuku lebyi nga heriki bya vanhu va tibiliyoni ta tsevu byi le khombyeni. A ku si tshama ku va ni xilaveko xo fana ni lexi xo byela van’wana hi ta Mfumo wa Xikwembu ni leswi wu nga ta swi endlela vanhu ku nga ri khale ni ku va pfuna leswaku va dzunisa Yehovha na hina. Hakunene xikongomelo xa hina evuton’wini i ku tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu hi wu kumaka hi khutaza van’wana leswaku va amukela “mahungu lamanene” va nga si peleriwa hi dyambu.—Matewu 24:14.

13. (a) Davhida u bumabumele mani, naswona ku angule vanhu va njhani? (b) Vanhu lava titsongahataka va nghena njhani evandlheni ra Vukreste namuntlha?

¹³ “Moya-xiviri wa mina wu ta tibuma eka Yehovha; lavo rhula va ta swi twa, kutani va tsaka.” (Pisalema 34:2) Davhida a nga tibanga xifuva hi leswi a nga swi fikelela. Hi xikombiso, a nga tibumanga hileswi a kanganyiseke hosi ya le Gati. U swi xiyile leswaku u sirheleriwe hi Yehovha loko a ri eGati ni leswaku u kote ku baleka hikwalaho ko pfuniwa hi Yehovha. (Swivuriso 21:1) Hikwalaho, Davhida u bumabumele Yehovha ku nga ri yena n’wini. Hikwalaho ka sweswo, lava titsongahataka va tshinele eka Yehovha. Hilaha ku fanaka, Yesu u twarise vito ra Yehovha, naswona sweswo swi endle leswaku vanhu lava titsongahataka, lava dyondzisekaka va ta eka Yena. Namuntlha, vanhu lava titsongahataka va tinxaka hinkwato va nghena evandlheni ra misava hinkwayo ra Vakreste lava totiweke, leri Nhloko ya rona ku nga Yesu. (Vakolosa 1:18) Timbilu ta vanhu volavo lava titsongahataka ta khumbeka loko va twa vito ra Xikwembu ri vangamisiwa hi malandza ya xona lama titsongahataka ni loko va twa rungula ra Bibele, leri moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu endlaka leswaku va ri twisisa.—Yohane 6:44; Mintirho 16:14.

Minhlangano Yi Tiyisa Ripfumelo Ra Hina

14. (a) Xana Davhida a a enerisekile hi ku dzunisa Yehovha a ri yexe exihundleni? (b) Hi xihi xikombiso lexi Yesu a xi vekeke malunghana ni minhlangano ya vugandzeri?

¹⁴ “Oho n’wina vanhu, twarisani Yehovha mi ri na mina, a hi tlakuseni vito rakwe swin’we.” (Pisalema 34:3) Davhida a a nga eneriseki hi ku dzunisa Yehovha a ri yexe exihundleni. Hi malwandla u rhambe vanghana va yena leswaku va tlakusa vito ra Xikwembu swin’we na yena. Hilaha ku fanaka, Yesu Kreste, Davhida Lonkulu, u tsakele ku dzunisa Yehovha erivaleni—esinagogeni ra le kusuhi ni laha a a tshama kona, eminkhubyeni ya tempele ya Xikwembu eYerusalema, ni loko a ri ni valandzeri va yena. (Luka 2:49; 4:16-19; 10:21; Yohane 18:20) I lunghelo lerinene ku tekelela xikombiso xa Yesu xo dzunisa Yehovha swin’we eka xiendlakalo xin’wana ni xin’wana ni vapfumeri-kulorhi, ngopfu-ngopfu leswi hi “vonaka siku ri tshinela”!—Vaheveru 10:24, 25.

15. (a) Ntokoto wa Davhida wu va khumbhe njhani vavanuna va yena? (b) Xana hi vuyeriwa njhani hi ku ta eminhlanganweni ya hina?

¹⁵ “Ndzi vutise Yehovha, kutani a ndzi hlamula, u ndzi kutsurile eku chaveni ka mina hinkwako.” (Pisalema 34:4) Ntokoto lowu a wu ri wa nkoka eka Davhida. Hikwalaho, u ye emahlweni a ku: “Loyi a xanisekaka u vitanile, Yehovha a n’wi twa. Kutani U n’wi ponisile emaxangwini yakwe hinkwawo.” (Pisalema 34:6) Loko hi tihlanganisa ni vapfumeri-kulorhi, hi kuma nkarhi wo tala wo hlamusela mintokoto leyi akaka ya ndlela leyi Yehovha a hi pfuneke ha yona leswaku hi tiyisela swiyimo swo tika. Leswi swi tiyisa ripfumelo ra vapfumeri-kulorhi, hilaha marito ya Davhida ma tiyiseke ripfumelo ra vaseketeri vakwe hakona. Loko ku ri Davhida, vanghana va yena va “langute eka [Yehovha] kutani va vangama, ni swikandza swa vona a swi nga ta khomiwa hi tingana.” (Pisalema 34:5) Hambileswi a va balekela Hosi Sawulo, a va khomiwanga hi tingana. A va tiyiseka leswaku Xikwembu a xi pfuna Davhida, kutani swikandza swa vona a swi vangama. Hilaha ku fanaka, lava ha ku tsakelaka xikan’we ni lava ku nga khale va ri Vakreste va ntiyiso va langute eka Yehovha leswaku a va seketela. Leswi va voneke mpfuno wakwe, swikandza swa vona leswi vangamaka swi kombisa ku tiyimisela ka vona ku tshama va tshembekile.

Tlangela Mpfuno Wa Tintsumi

16. Xana Yehovha u ti tirhise njhani tintsumi takwe leswaku ti hi ponisa?

¹⁶ “Ntsumi ya Yehovha yi aka nxaxa ku rhendzela hinkwavo lava n’wi chavaka, naswona ya va ponisa.” (Pisalema 34:7) Davhida a nga tekanga ku ponisiwa ka yena hi Yehovha ku ri nchumu lowu nga humelelaka eka yena ntsena. Entiyisweni, Davhida a a ri mutotiwa wa Yehovha, naswona a a ta va hosi ya Israyele; kambe a a swi tiva leswaku Yehovha u tirhisa tintsumi leswaku ti rindza vagandzeri va yena hinkwavo lava tshembekaka, ku nga khathariseki leswaku va le swiyin’weni swa le henhla kumbe swa le hansi. Ni le minkarhini ya hina, vagandzeri va ntiyiso va swi lemuke kahle leswaku Yehovha wa va sirhelela. Le Jarimani hi nkarhi wa Manazi, kun’we ni le Angola, Malawi, Mozambhiki ni le matikweni man’wana yo tala, valawuri va hlele matsima yo herisa Timbhoni ta Yehovha. Matshalatshala ya vona ma ve ya hava. Ematshan’weni ya sweswo, vanhu va Yehovha ematikweni wolawo va hambeta va andza loko va ri karhi va tlakusa vito ra Xikwembu swin’we. Ha yini? Hikuva Yehovha u tirhisa tintsumi takwe to kwetsima leswaku ti sirhelela ni ku kongomisa vanhu vakwe.—Vaheveru 1:14.

17. Xana tintsumi ta Xikwembu ti hi pfuna njhani?

¹⁷ Ku engetela kwalaho, tintsumi ta Yehovha ti nga endla leswaku munhu wihi ni wihi la khunguvanyisaka van’wana a susiwa exikarhi ka vanhu va Yehovha. (Matewu 13:41; 18:6, 10) Hambiloko hi nga swi voni, tintsumi ti susa swihinga leswi nga kavanyetaka ku tirhela ka hina Xikwembu, naswona ti hi sirhelela eka swilo leswi nga onhaka vuxaka bya hina na Yehovha. Xa nkoka swinene, ta hi kongomisa entirhweni wo twarisa “mahungu lamanene lama nga heriki” eka vanhu hinkwavo, ku katsa ni laha ntirho wo chumayela wu tirhiwaka ehansi ka swiyimo leswi nga ni khombo. (Nhlavutelo 14:6) Hakanyingi vumbhoni bya ku pfuniwa hi tintsumi bya hlamuseriwa etibukwini leti sekeriweke eBibeleni leti kandziyisiwaka hi Timbhoni ta Yehovha.a Mintokoto yo tano yi tele ngopfu lerova a hi swilo leswi endlekaka hi xiwelo.

18. (a) Xana hi fanele hi endla yini leswaku hi vuyeriwa hi ku pfuniwa hi tintsumi? (b) Ku ta kambisisiwa yini exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁸ Leswaku hi hambeta hi vuyeriwa hi ku kongomisiwa ni ku sirheleriwa hi tintsumi, hi fanele hi ya emahlweni hi tlakusa vito ra Yehovha hambiloko hi langutane ni nkaneto. Tsundzuka, ntsumi ya Xikwembu yi aka nxaxa yi ‘rhendzela lava chavaka Yehovha ntsena.’ Xana sweswo swi vula yini? Ku chava Xikwembu i yini, naswona hi nga ku hlakulela njhani? Ha yini Xikwembu xa rirhandzu xi lava leswaku hi xi chava? Swivutiso leswi swi ta kambisisiwa eka xihloko lexi landzelaka.

[Nhlamuselo ya le hansi]

U Nga Hlamula Njhani?

• Hi yihi miringo leyi Davhida a langutaneke na yona loko a ha ri jaha?

• Ku fana na Davhida, i yini leswi hi karhatekaka ngopfu ha swona?

• Xana minhlangano ya Vukreste hi yi teka njhani?

• Yehovha u ti tirhisa njhani tintsumi ta yena leswaku ti hi pfuna?

[Mepe lowu nga eka tluka 21]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

Rhama

Gati

Sikilaga

Gibiya

Nobo

Yerusalema

Betlehema

Adulamu

Keyila

Hebroni

Sifi

Horexe

Karimeli

Mawoni

Eni-gedi

Lwandle ra Munyu

[Xihlovo Xa Kona]

Map: Based on maps copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Hambiloko a ri mubaleki, Davhida u tlakuse vito ra Yehovha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Ripfumelo ra hina ra tiya loko hi yingisela mintokoto leyi akaka leyi hlamuseriwaka eminhlanganweni ya hina ya Vukreste