“U Fanele U Tsaka Hilaha Ku Heleleke”

“U ta tlangela nkhuvo eka Yehovha . . . , u fanele u tsaka hilaha ku heleleke.”—DETERONOMA 16:15.

 1. (a) Hi yihi mimphikamakaneta leyi Sathana a yi pfuxeke? (b) I yini leswi Yehovha a swi profeteke endzhaku ka loko Adamu na Evha va xandzukile?

LOKO Sathana a kucetele Adamu na Evha leswaku va xandzukela Muvumbi wa vona, u pfuxe mimphikamakaneta yimbirhi ya nkoka. Yo sungula, u tlhontlhe ndlela leyi Yehovha a fumaka ha yona, a vula leswaku a hi ya ntiyiso naswona a yi fanelanga. Ya vumbirhi, Sathana u vule leswaku vanhu va tirhela Xikwembu hikwalaho ka vutianakanyi. Mphikamakaneta leya vumbirhi yi vuriwe hi ku kongoma enkarhini wa Yobo. (Genesa 3:1-6; Yobo 1:9, 10; 2:4, 5) Nilokoswiritano, Yehovha u hatlise a teka goza a lulamisa mhaka leyi. Yehovha u profete ndlela leyi A nga ta tlhantlha timhaka leti ha yona, Adamu na Evha va ha ri entangeni wa Edeni. U vulavule hi ku ta ka “mbewu” leyi endzhaku ko lumiwa xirhendze a yi ta pfotlosa Sathana enhlokweni.—Genesa 3:15.

 2. Xana Yehovha u nyikele rungula rihi leri engetelekeke malunghana ni ndlela leyi a a ta byi hetisisa ha yona vuprofeta lebyi nga eka Genesa 3:15?

² Loko nkarhi wu ya wu famba, Yehovha u nyikele rungula leri engetelekeke eka vuprofeta byebyo, a kombisa leswaku byi ta hetiseka hakunene. Hi xikombiso, Xikwembu xi byele Abrahama leswaku “mbewu” a yi ta huma eka xitukulwana xa yena. (Genesa 22:15-18) Ntukulu wa Abrahama, Yakobe, u ve tata wa tinyimba ta 12 ta Israyele. Hi 1513 B.C.E., loko tinyimba teto ti va matiko, Yehovha u ti nyike milawu leyi a yi katsa ni minkhuvo yo hambana-hambana ya lembe ni lembe. Muapostola Pawulo u vule leswaku minkhuvo yoleyo a yi ri “ndzhuti wa swilo leswi nga ta ta.” (Vakolosa 2:16, 17; Vaheveru 10:1) A yi tamele vuthala bya ku hetiseka ka xikongomelo xa Yehovha malunghana ni Mbewu. Ku tlangela minkhuvo yoleyo a swi tisela Vaisrayele ntsako lowukulu. Ku yi kambisisa hi ku komisa swi ta tiyisa ripfumelo ra hina eka switshembiso swa Yehovha.

Ku Humelela Ka Mbewu

 3. A ku ri mani Mbewu leyi tshembisiweke, naswona yi lumiwe njhani exirhendzeni?

³ Mbewu leyi tshembisiweke yi humelele eka malembe lama tlulaka 4 000 endzhaku ka vuprofeta bya Yehovha byo sungula. Mbewu leyi a ku ri Yesu. (Vagalatiya 3:16) Leswi a a ri munhu la hetisekeke, Yesu u tshame a tshembekile kukondza a fa naswona u kombise leswaku swihehlo swa Sathana a ku ri mavunwa. Ku engetela kwalaho, leswi Yesu a a nga ri na xidyoho, rifu rakwe a ku ri xitlhavelo xa risima swinene. Ha xona, Yesu u ntshunxe vatukulu lava tshembekaka va Adamu na Evha eka xidyoho ni rifu. Ku fa ka Yesu emhandzini ya nxaniso a ku ri ‘ku lumiwa xirhendze’ ka Mbewu leyi tshembisiweke.—Vaheveru 9:11-14.

 4. Xitlhavelo xa Yesu xi fanekiseriwe njhani?

⁴ Yesu u fe hi Nisani 14, 33 C.E.a EIsrayele, Nisani 14 a ku ri siku ro tsakisa swinene ra ku tlangeriwa ka Paseka. Lembe ni lembe hi siku rero, mindyangu a yi dya swakudya leswi katsaka xinyimpfana lexi nga solekiki. Hi ndlela yoleyo a va tsundzuka ntirho lowu ngati ya xinyimpfana yi wu endleke hi nkarhi wa ku ponisiwa ka mativula ya Vaisrayele loko ntsumi ya rifu yi dlaya mativula ya Vaegipta hi Nisani 14, 1513 B.C.E. (Eksoda 12:1-14) Xinyimpfana xa Paseka a xi fanekisela Yesu, loyi muapostola Pawulo a vulavuleke ha yena a ku: “Kreste la nga paseka ya hina u endliwe xitlhavelo.” (1 Vakorinto 5:7) Ku fana ni ngati ya xinyimpfana xa Paseka, ngati ya Yesu leyi halatiweke yi ponisa vo tala.—Yohane 3:16, 36.

‘Swirhangana Swa Lava Feke’

5, 6. (a) Xana Yesu u pfuxiwe rini, naswona xiendlakalo xexo xi fanekiseriwe njhani eNawini? (b) Genesa 3:15 yi hetiseke njhani hikwalaho ka ku pfuxiwa ka Yesu?

⁵ Hi siku ra vunharhu, Yesu u pfuxiwile eku feni leswaku a nyikela ntikelo wa xitlhavelo xakwe eka Tata wa yena. (Vaheveru 9:24) Ku pfuxiwa ka yena ku fanekiseriwe hi nkhuvo wun’wana. Hi siku ra le ndzhaku ka Nisani 14 a ku sungula Nkhuvo wa Swinkwa swo Kala Comela. Hi xa mundzuku wa kona, hi Nisani 16, Vaisrayele a va tisa nyandza ya ntshovelo lowuntshwa wa maxalana, ku nga ntshovelo wo sungula eIsrayele, leswaku muprista a wu nyikela eka Yehovha. (Levhitika 23:6-14) Swa fanela swinene leswi hi siku rero hi lembe ra 33 C.E., Yehovha a heriseke matshalatshala ya Sathana yo biha yo lava ku dlaya “mbhoni [ya yena] yo tshembeka ni ya ntiyiso”! Hi Nisani 16 ya 33 C.E., Yehovha u pfuxe Yesu eka lava feke a va xivumbiwa xa moya lexi nga fiki.—Nhlavutelo 3:14; 1 Petro 3:18.

⁶ Yesu u ve “xirhangana xa lava va etleleke eku feni.” (1 Vakorinto 15:20) Ku hambana ni lava tshameke va pfuxiwa, Yesu a nga ha tlhelanga a fa. Ku ri na sweswo, u tlhandlukele etilweni evokweni ra xinene ra Yehovha, laha a fikeke a rindza kukondza a vekiwa ku va Hosi ya Mfumo wa Yehovha wa le tilweni. (Pisalema 110:1; Mintirho 2:32, 33; Vaheveru 10:12, 13) Ku sukela loko a ri Hosi, Yesu sweswi u lunghekele ku pfotlosa nala lonkulu, Sathana, enhlokweni hi ku helela, ni ku herisa mbewu ya yena.—Nhlavutelo 11:15, 18; 20:1-3, 10.

Swirho Leswi Engetelekeke Swa Mbewu Ya Abrahama

 7. Nkhuvo wa Mavhiki a ku ri yini?

⁷ Yesu a a ri Mbewu leyi tshembisiweke aEdeni naswona ha yona Yehovha a a “ta herisa mintirho ya Diyavulosi.” (1 Yohane 3:8) Hambiswiritano, loko Yehovha a vulavula na Abrahama, U kombise leswaku “mbewu” ya Abrahama a ku nga ta va munhu un’we. A yi ta “fana ni tinyeleti ta matilo ni ku fana ni swiribyana swa sava leri nga eribuweni ra lwandle.” (Genesa 22:17) Ku humelela ka swirho swin’wana swa “mbewu” swi fanekiseriwe hi nkhuvo wun’wana lowu tsakisaka. Loko Nisani 16 yi hundze hi masiku ya 50, Vaisrayele a va tlangela Nkhuvo wa Mavhiki. Nawu malunghana ni nkhuvo lowu wu te: “Mi ta hlayela masiku ya 50 ku ya fikela eka siku ra le ndzhaku ka savata ya vunkombo, kutani mi fanele mi nyikela gandzelo ra mavele lerintshwa eka Yehovha. Mi ta tisa swinkwa swimbirhi swi huma etindhawini leti mi tshamaka eka tona swi va gandzelo leri ndziwitiwaka. Swi fanele swi ri mimpimo yimbirhi ya vukhume bya mpimo wa efa ya mapa lama silekeke kahle. Swi fanele swi bakiwa swi cheriwe comela, swi ri mihandzu leyi wupfaka ku sungula eka Yehovha.”b—Levhitika 23:16, 17, 20.

 8. Hi xihi xiendlakalo lexi xiyekaka lexi humeleleke hi Pentekosta ya 33 C.E.?

⁸ Loko Yesu a ha ri emisaveni, Nkhuvo wa Mavhiki a wu vitaniwa Pentekosta (leri humaka eritweni ra Xigriki leri vulaka “vu-50”). Hi Pentekosta ya 33 C.E., Muprista Lonkulu, Yesu Kreste la pfuxiweke eku feni, u chululele moya lowo kwetsima eka ntlawa lowutsongo wa vadyondzisiwa va 120 lava hlengeletaneke eYerusalema. Kutani vadyondzisiwa volavo va ve vana va Xikwembu lava totiweke, naswona va ve vamakwavo va Yesu Kreste. (Varhoma 8:15-17) Va ve tiko lerintshwa, “Israyele wa Xikwembu.” (Vagalatiya 6:16) Ku sukela eka nhlayo leyitsongo, tiko rero eku heteleleni a ri ta va ni vanhu va 144 000.—Nhlavutelo 7:1-4.

9, 10. Xana vandlha ra Vakreste lava totiweke ri fanekiseriwe njhani enkarhini wa Pentekosta?

⁹ Vandlha ra Vakreste lava totiweke a ri fanekiseriwa hi swinkwa swimbirhi leswi nga ni comela leswi a swi ndzulutiwa emahlweni ka Yehovha hi Pentekosta yin’wana ni yin’wana. Ku cheriwa ka swinkwa comela a swi kombisa leswaku Vakreste lava totiweke a va ta hambeta va ri ni comela xa xidyoho lexi va tswariweke na xona. Nilokoswiritano, a va kota ku tshinela eka Yehovha hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu. (Varhoma 5:1, 2) Ha yini a ku nyikeriwa swinkwa swimbirhi? Kumbexana a swi kombetela emhakeni ya leswaku vana va Xikwembu lava totiweke eku heteleleni a va ta hlawuriwa eka mintlawa yimbirhi—eka Vayuda va xiviri ku sungula kutani endzhakunyana va hlawuriwa eka Vamatiko.—Vagalatiya 3:26-29; Vaefesa 2:13-18.

¹⁰ Swinkwa swimbirhi leswi a swi nyikeriwa hi Pentekosta a swi huma eka swirhangana swa ntshovelo wa koroni. Hilaha ku fanaka, Vakreste volavo lava tswariweke hi moya va vuriwa “swirhangana swo karhi swa swivumbiwa swa yena.” (Yakobo 1:18) Hi vona vo sungula ku rivaleriwa swidyoho exisekelweni xa ngati leyi halatiweke ya Yesu, kutani sweswo swi endla leswaku va swi kota ku hanya hi masiku etilweni, laha va fumaka na Yesu eMfun’weni wa yena. (1 Vakorinto 15:53; Vafilipiya 3:20, 21; Nhlavutelo 20:6) Hikwalaho, ku nga ri khale va ta “risa [matiko] hi nhonga ya nsimbi” ni ku vona ku ‘pfotlosiwa ka Sathana ehansi ka milenge ya vona.’ (Nhlavutelo 2:26, 27; Varhoma 16:20) Muapostola Yohane u te: “Lava hi vona lava hambetaka va landzela Xinyimpfana ku nga khathariseki leswaku xi ya kwihi. Lava va xaviwe evanhwini leswaku va va swirhangana eka Xikwembu ni le ka Xinyimpfana.”—Nhlavutelo 14:4.

Siku Leri Kandziyisaka Ku Ponisiwa

11, 12. (a) I yini leswi a swi humelela hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa Swidyoho? (b) I vuyelo byihi lebyi Vaisrayele va byi kumeke hikwalaho ka magandzelo ya nkunzi ni ya timbuti?

¹¹ Hi siku ra vukhume ra Etanimi (leri endzhaku ri vitaniweke Tishri),c Vaisrayele a va tlangela nkhuvo lowu a wu fanekisela ndlela leyi vuyelo bya gandzelo ra nkutsulo ra Yesu a byi ta tirhisiwa ha yona. Hi siku rero, tiko hinkwaro a ri hlangana ri tlangela Siku ro Kombela ku Rivaleriwa Swidyoho leswaku ri endla magandzelo ya ku rivaleriwa swidyoho swa rona.—Levhitika 16:29, 30.

¹² Hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa Swidyoho, muprista lonkulu a a tlhava xinkunzana, naswona eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu, a a xuva ngati ya xona ka nkombo emahlweni ka xifunengeto xa Areka, leswi yimelaka ku nyikela ngati eka Yehovha. Xitlhavelo xexo a xi ri xa swidyoho swa muprista lonkulu ni “va yindlu yakwe,” ku nga vaprista lavatsongo ni Valevhi. Kutani muprista lonkulu a a teka timbuti timbirhi. Yin’wana a a yi tlhavela gandzelo ra xidyoho “xa vanhu.” Ngati ya yona a yi xuviwa emahlweni ka xifunengeto xa Areka eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu. Endzhaku ka sweswo, muprista lonkulu a a tlhandleka mavoko yakwe ehenhla ka nhloko ya mbuti ya vumbirhi kutani a vula swidyoho swa vana va Israyele. Kutani a a tshika mbuti leyi yi ya emananga leswaku yi rhwala swidyoho swa tiko hi ndlela yo fanekisela.—Levhitika 16:3-16, 21, 22.

13. Xana swiendlakalo swa Siku ro Kombela ku Rivaleriwa Swidyoho a swi byi fanekisela njhani vutihlamuleri bya Yesu?

¹³ Hilaha swiendlakalo sweswo swi kombiseke hakona, Muprista Lonkulu, Yesu, u tirhise ntikelo wa ngati yakwe leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho. Xo sungula, ntikelo wa ngati yakwe wu tirhe eka “yindlu ya moya” ya Vakreste lava totiweke va 144 000, leswi endlaka leswaku va vitaniwa lava lulameke ni leswaku va va lava baseke emahlweni ka Yehovha. (1 Petro 2:5; 1 Vakorinto 6:11) Sweswo swi fanekiseriwa hi gandzelo ra nkunzi. Kutani va pfulekeriwe hi ndlela ya leswaku va kuma ndzhaka ya vona ya le tilweni. Xa vumbirhi, ntikelo wa ngati ya Yesu, wu tirha eka vanhu van’wana va timiliyoni lava kombisaka ripfumelo eka Kreste, hilaha swi kombisiweke hakona hi gandzelo ra mbuti. Volavo va ta kuma vutomi lebyi nga heriki kwala misaveni, ku nga ndzhaka leyi lahliweke hi Adamu na Evha. (Pisalema 37:10, 11) Hikwalaho ka ngati yakwe leyi halatiweke, Yesu u rhwala swidyoho swa vanhu, hilaha mbuti leyi hanyaka yi rhwaleke swidyoho swa Vaisrayele hi ndlela yo fanekisela, yi famba na swona emananga.—Esaya 53:4, 5.

Ku Tsaka eMahlweni Ka Yehovha

14, 15. A ku endleka yini hi nkarhi wa Nkhuvo wa Mitsonga, naswona leswi a swi va tsundzuxa yini Vaisrayele?

¹⁴ Endzhaku ka Siku ro Kombela ku Rivaleriwa Swidyoho, Vaisrayele a va tlangela Nkhuvo wa Mitsonga, lowu a wu ri nkhuvo lowu tsakisaka swinene elembeni ra Vayuda. (Levhitika 23:34-43) Nkhuvo wolowo a wu tlangeriwa ku sukela eka siku ra vu-15 ku ya eka siku ra vu-21 ra Etanimi naswona a wu gimetiwa hi nhlengeletano ya ximfumo hi ti-22 ta n’hweti yoleyo. A wu kombisa ku hela ka ku hlengeletiwa ka ntshovelo naswona a wu ri nkarhi wa ku nkhensa vunene lebyikulu bya Xikwembu. Hi xivangelo xexo, Yehovha u lerise lava wu tlangelaka a ku: “Yehovha Xikwembu xa wena u ta ku katekisa entshovelweni wa wena hinkwawo ni le ntirhweni wun’wana ni wun’wana wa voko ra wena, u fanele u tsaka hilaha ku heleleke.” (Deteronoma 16:15) Wolowo a ku ri nkarhi lowu tsakisaka hakunene eka vona!

¹⁵ Hi nkarhi wa nkhuvo wolowo, Vaisrayele a va tshama emitsongeni ku ringana masiku ya nkombo. Sweswo a swi va tsundzuxa leswaku ku ve ni nkarhi lowu a va tshama emitsongeni emananga. Nkhuvo lowu a wu va nyika nkarhi lowu eneleke wo anakanyisisa hi nkhathalelo lowukulu wa Yehovha. (Deteronoma 8:15, 16) Naswona, tanihi leswi hinkwavo ka vona, lava fuweke ni lava pfumalaka, a va tshama eka mitsonga yo fana, Vaisrayele a va tsundzuxiwa leswaku hi nkarhi wa nkhuvo wolowo, hinkwavo ka vona a va ringana.—Nehemiya 8:14-16.

16. I yini leswi fanekiseriweke hi Nkhuvo wa Mitsonga?

¹⁶ Nkhuvo wa Mitsonga a wu ri nkhuvo wa ntshovelo lowu tsakisaka wa ku hlengeleta, naswona wu fanekisela ku hlengeletiwa loku tsakisaka ka lava va kombisaka ripfumelo eka Yesu Kreste. Ku hlengeletiwa loku ku sungule hi Pentekosta ya 33 C.E., loko vadyondzisiwa va Yesu va 120 va totiwa leswaku va va xiphemu xa “vaprista vo kwetsima.” Tanihi leswi Vaisrayele a va tshama emitsongeni ku ringana masiku ma nga ri mangani, vatotiwa va swi tiva leswaku i “vatshami va nkarhinyana” eka misava leyi nga chaviki Xikwembu. Ntshembo wa vona i wa ku ya etilweni. (1 Petro 2:5, 11) Ku hlengeletiwa koloko ka Vakreste lava totiweke a ku ta hela “emasikwini [lawa] yo hetelela,” loko ku hlengeletiwa masalela yo hetelela ya lava 144 000.—2 Timotiya 3:1.

17, 18. (a) I yini lexi kombisaka leswaku xitlhavelo xa Yesu a xi pfuni Vakreste lava totiweke ntsena kambe xi pfuna ni van’wana? (b) I vamani namuntlha lava vuyeriwaka eka Nkhuvo wa Mitsonga wo fanekisela, naswona nkhuvo wolowo lowu tsakisaka wu ta hela rini?

¹⁷ Lexi xiyekaka hileswaku enkarhini wa nkhuvo lowu wa khale, a ku nyikeriwa tinkunzi ta 70. (Tinhlayo 29:12-34) Nhlayo ya 70 yi yimela 7 leyi andzisiweke hi 10, naswona eBibeleni, teto i tinhlayo leti yimelaka ku hetiseka ka le tilweni ni le misaveni. Hikwalaho, xitlhavelo xa Yesu xi ta pfuna lava tshembekaka eka mindyangu hinkwayo ya 70 leyi davukeke eka Nowa. (Genesa 10:1-29) Hi ku pfumelelana ni sweswo, enkarhini wa hina ntirho wo hlengeleta wu ndlandlamuxiwile wu katsa vanhu lava humaka eka matiko hinkwawo lava kombisaka ripfumelo eka Yesu, lava nga ni ntshembo wo hanya misaveni leyi endliweke paradeyisi.

¹⁸ Muapostola Yohane u kombiwe xivono xa ntirho lowu wo hlengeleta wa manguva lawa. Xo sungula, u twe xitiviso xa ku funghiwa ka lavo hetelela eka lava 144 000. Endzhaku, u vone “ntshungu lowukulu, lowu a ku nga ri na munhu la kotaka ku wu hlaya,” wu yime emahlweni ka Yehovha na Yesu, wu ri ni “marhavi ya micindzu emavokweni ya wona.” Lava hi lava va “humaka enhlomulweni lowukulu” va ya emisaveni leyintshwa. Na vona sweswi i vatshami va nkarhinyana eka mafambiselo lawa ya khale ya swilo, kutani va wu langutele hi ku tiyiseka nkarhi lowu “Xinyimpfana . . . xi [nga] ta va risa, xi va kongomisa eminseledyaneni ya mati ya vutomi.” Hi nkarhi wolowo, “Xikwembu xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona.” (Nhlavutelo 7:1-10, 14-17) Nkhuvo wa Mitsonga wo fanekisela wu ta hela endzhaku ka Mfumo wa Kreste wa Gidi ra Malembe, loko lava ntshungu lowukulu, ku katsa ni vanhu vo tshembeka lava nga ta va va pfuxiwile, va kuma vutomi lebyi nga heriki.—Nhlavutelo 20:5.

19. Hi vuyeriwa hi yini loko hi kambisisa minkhuvo leyi Vaisrayele a va yi tlangela?

¹⁹ Na hina hi nga “tsaka hilaha ku heleleke” loko hi anakanyisisa hi leswi minkhuvo ya le Yuda wa khale a yi vula swona. Swa tsakisa ku xiya leswaku Yehovha u hi nyike vuthala bya ndlela leyi vuprofeta lebyi a byi vuleke le Edeni byi nga ta hetiseka ha yona, naswona swa tsakisa ku byi vona byi hetiseka hi xiviri hakatsongo-tsongo. Namuntlha ha swi tiva leswaku Mbewu yi humelerile naswona yi lumiwe xirhendze. Sweswi i Hosi ya le tilweni. Ku tlula kwalaho, vunyingi bya lava va 144 000 ana se va tikombise va tshembekile ku ya fika eku feni. I yini lexa ha ta endliwaka? Ku sele nkarhi wo tanihi kwihi leswaku vuprofeta byi hetiseka hinkwabyo? Leswi ku ta buriwa hi swona eka xihloko lexi landzelaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamusela Xana?

• I yini lexi a xi fanekiseriwa hi xinyimpfana xa Paseka?

• I ku hlengeletiwa kwihi loku a ku fanekiseriwa hi Nkhuvo wa Pentekosta?

• Eka Siku ro Kombela ku Rivaleriwa Swidyoho, i yini leswi a swi kombisa ndlela leyi gandzelo ra nkutsulo ra Yesu a ri tirhisiwa ha yona?

• Ku hlengeletiwa ka Vakreste a ku fanekiseriwa njhani hi Nkhuvo wa Mitsonga?

[Chati leyi nga eka tluka 22, 23]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

Xiendlakalo: Leswi Fanekiseriweke:

↑

Masiku ya 50

↓

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Ku fana ni ngati ya xinyimpfana xa Paseka, ngati ya Yesu leyi halatiweke yi ponisa vo tala

[Swifaniso leswi nga eka tluka 22]

Swirhangana swa ntshovelo wa maxalana lowu a wu nyikeriwa hi Nisani 16, a swi fanekisela ku pfuxiwa ka Yesu

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

Swinkwa swimbirhi leswi a swi nyikeriwa hi Pentekosta a swi fanekisela vandlha ra Vakreste lava totiweke

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Nkhuvo wa Mitsonga a wu fanekisela ku hlengeletiwa loku tsakisaka ka vatotiwa ni “ntshungu lowukulu” wa lava humaka ematikweni hinkwawo