Langutelo Ra Bibele

Xana Xikwembu Xa Khathala Hi Swiharhi?

VUTOMI bya swiharhi byi le khombyeni. Vativi vo tala va sayense va tshemba leswaku ku dlayiwa ka swiharhi swi ya swi nyanya. Swiharhi swa xaniseka hikwalaho ka leswi vanhu se va tshamaka laha a swi fanele swi tshama kona. Tifeme leti endlaka swakudya, mintlangu ya tihanyi yo lwisa swiharhi ni ku lahleka ka swifuwo swi nyanyisa xiyimo xa swiharhi.

Hambiswiritano, van’wana va vona onge ku herisiwa loku ka swiharhi i vuyelo lebyi tisiwaka hi ku andza ka vanhu. Kambe, xana leswi hi swona leswi Xikwembu a xi swi kunguhatile? Xana xi tshike swiharhi leswaku swi xanisiwa hi vanhu? Hi swi tivisa ku yini leswaku Xikwembu xa khathala hi swiharhi?

Vumbhoni Bya Ku Khathaleriwa Ka Swiharhi Ku Sukela Eku Sunguleni

Endzhaku ka loko Xikwembu xi tumbuluxe tinhlampfi, swinyenyana ni swiharhi a xi tsakile. Bibele yi vula leswaku hiloko xi “swi vona leswaku a swi ri swinene.” (Genesa 1:21, 25) Swivumbiwa sweswo hinkwaswo, ku sukela eka leswitsongo ku ya eka leswikulu, Muvumbi u swi khathalela hi rirhandzu. Xikwembu a xi lo swi vumba ntsena, “hi ntumbuluko swi tlharihile” kambe xi tlhele xi swi endlela swakudya leswaku swi ta hanya kahle emakhwatini lawa swi tshamaka eka wona. Mutsari wa Bibele u swi veke kahle loko a ku: “Hinkwaswo ka swona—swi tshama swi ku rindzerile leswaku u swi nyika swakudya swa swona hi nguva ya kona. Swi rholela leswi u swi nyikaka swona. U pfula voko ra wena—swi eneriseka hi swilo leswinene.”—Swivuriso 30:24; Pisalema 104:24, 25, 27, 28.

I ntiyiso leswaku Xikwembu xi endle swiharhi leswaku swi fumiwa hi wanuna wo sungula, ku nga Adamu. A swi tumbuluxiwanga swi ri ni vuswikoti byo ehleketa kumbe ku va ni vuxaka ni Xikwembu. (2 Petro 2:12; Yudha 19) Ku hambana ni sweswo, Adamu a a ri xivumbiwa lexi tlakukeke, a a vumbiwe “hi xifaniso xa Xikwembu.” A a kota ku kombisa vumunhu bya Muvumbi wakwe, ku nga Yehovha. (Genesa 1:27; Pisalema 83:18) Kambe leswi a swi nga nyiki vanhu mpfumelelo wo lawula swiharhi handle ko kongomisiwa hi Muvumbi.

Hi xikombiso, Adamu u sungule ku thya swiharhi mavito hikuva Yehovha u n’wi nyike lunghelo ro endla tano. Ku engetela kwalaho, Yehovha u pfune Adamu hi ku “tisa [swiharhi] eka munhu leswaku a ta swi thya hilaha a vonaka hakona.” (Genesa 2:19) Hi ku landzela nkongomiso wa Muvumbi ntsena, Adamu a a ta swi kota ku khathalela swiharhi.

Xikwembu Xa Khathala Hakunene!

Lexi twisaka ku vava, Adamu u xandzukele Muvumbi wakwe. Ku xandzuka kakwe swi tise vuyelo byo biha eka vanhu ni le ka swivumbiwa hinkwaswo swa laha emisaveni. Hambiswiritano, Muvumbi, u yi veke erivaleni ndlela leyi swiharhi swi faneleke swi khomiwa ha yona. Hambileswi munhu eku heteleleni a pfumeleriweke leswaku a swi dya ni ku swi tirhisela swikongomelo swin’wana, Xikwembu a xi lerisanga leswaku swi khomiwa hi ndlela ya tihanyi. Bibele yi ri: “Lowo lulama u khathalela moya-xiviri wa xifuwo xakwe, kambe tintswalo ta lavo homboloka ti ni tihanyi.”—Swivuriso 12:10.

Xikwembu xi tlhele xi nyika tiko ra khale ra Israyele milawu malunghana ni vuhlayiseki bya swiharhi. Lunghiselelo ra Savata, siku ra ku wisa ra vhiki na vhiki, ri vuyerise swiharhi swa Vaisrayele hikuva hi siku rero na swona a swi kuma ku wisa. (Eksoda 23:12) Xa nkoka, hambileswi a ku nga fanelanga ku tirhiwa hi siku leri ro kwetsima, vanhu a va fanele va pfuna swiharhi leswi nga emaxangwini. (Luka 14:5) Ku tlula kwalaho, Xikwembu xi lerise leswaku tihomu a ti fanelanga ti tsoniwa swakudya loko ti ri karhi ti tirha naswona swiharhi a swi nga fanelanga swi rhwexiwa ndzhwalo wo tika. (Eksoda 23:5; Deteronoma 25:4) Ku pana nkuzi na mbhongolo swin’we a swi nga pfumeleriwi, ku endlela leswaku swi nga vavisani. (Deteronoma 22:10) Swi le rivaleni leswaku Bibele yi dyondzisa leswaku swiharhi swi fanele swi khomiwa kahle, hi xichavo ni hi ntwela-vusiwana!

Hambileswi vanhu vo tala va khathalaka hi swilaveko swa vona vini kambe va honisa swiharhi, hi musa Xikwembu xa khathala ha swona. Loko muprofeta Yonasi a nga kombisanga tintswalo loko vaaki va le Ninivha va hundzukile kutani va pona vuavanyisi bya Xikwembu, Yehovha u te: “Loko ku ri mina, xana a ndzi fanelanga ndzi va ni nsovo eka muti lowukulu wa Ninivha, lowu wu nga ni vanhu vo tlula 120 000, lava va nga ku tiviki nikatsongo ku hambana exikarhi ka voko ra vona ra xinene ni ra ximatsi, ku nga hlayiwi swifuwo swo tala?” (Yonasi 4:11) Ina, hambi ku ri swiharhi Muvumbi u swi twele vusiwana!

Nkhathalelo Lowu Nga Ta Va Kona eNkarhini Lowu Taka

Swi le rivaleni leswaku Xikwembu xa khathala hi ndlela leyi swiharhi swi khomiwaka ha yona. N’wana wa xona la rhandzekaka, ku nga Yesu, u vule leswaku hambi ku ri xindzingiri xin’we a xi nge weli ehansi Tata wakwe a nga swi tivi. (Matewu 10:29) Ku hambana ni sweswo, hambiloko vanhu va ringeta ku ka va nga wu onhi mbango, a va byi twisisi hi ku helela vuyelo lebyi swiendlo swa vona swi nga na byona. Leswaku vanhu va kota ku khathalela swiharhi hi ndlela leyinene va fanele va cinca ndlela leyi va anakanyaka ha yona.

Lexi tsakisaka, Bibele yi hlamusela leswaku ehansi ka Mfumo wa Xikwembu, “misava yi ta tala hi ku tiva Yehovha.” (Esaya 11:9) Vutivi byo tano byi ta nyika vanhu lava yingisaka dyondzo ni vuleteri lebyi va byi lavaka leswaku va kota ku yi lawula kahle misava. Kutani matimba ya Muvumbi ma ta endla leswaku ku va ni ku twanana exikarhi ka swiharhi ni vanhu, xisweswo a vuyetela xiyimo xa misava tanihi leswi a ku ri xikongomelo xakwe xo sungula.

Loko Bibele yi hlamusela ku vuyeteriwa loku nga ta endleka, yi ri: “Mhisi yi ta tshama nkarhinyana ni xinyimpfana xa xinuna, yingwe yi ta etlela ni ximbutana, rhole ni xinghalana ni xifuwo lexi wundliweke kahle swi ta tshama swin’we; kutani swi ta rhangeriwa hi mufana lontsongo. Homu ni bere swi ta dya swin’we; vana va kona va ta vundza swin’we. Ni nghala yi ta dya byanyi kukota nkunzi. Kunene n’wana la an’waka u ta tlangela enceleni wa xivatlankombe; naswona n’wana la lumuriweke u ta nghenisa voko ra yena enkeleni wa nyoka leyi nga ni vuxungu.” Mawaku ntshembo wo tsakisa wo anakanyisisa ha wona!—Esaya 11:6-8.

XANA U TSHAME U TIVUTISA?

● Xana Xikwembu xa khathala hi ndlela leyi swiharhi swi khomiwaka ha yona?—Swivuriso 12:10; Matewu 10:29.

● Xana swi nga koteka leswaku swiharhi ni vanhu va hanyisana kahle?—Esaya 11:6-9.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 11]

Ku khathalela swiharhi hi ndlela leyinene swi lava leswaku vanhu va cinca ndlela leyi va anakanyaka ha yona

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 11]

La Voz de Galicia/Fotógrafo: Víctor Mejuto