Tshemba Rito Ra Yehovha

“Ndzi tshembele eritweni ra wena.”—PISALEMA 119:42.

 1. I yini lexi u nga xi vulaka malunghana ni munhu la tsaleke Pisalema 119, naswona u tiva yini hi mboyamelo wa yena?

MUQAMBHI wa Pisalema 119 a a ri tlangela rito ra Yehovha. Swi nga ha endleka a ku ri Hosi Hezekiya wa le Yuda. Marito lama phofuriweke eka risimu leri, leri huhuteriweke ma fambisana kahle ni mboyamelo wa Hezekiya, loyi a “hambete[ke] a namarhela Yehovha” loko a ri hosi ya Yuda. (2 Tihosi 18:3-7) Hi nga tiyiseka hi xilo xin’we: Muqambhi wa yona a a khathala hi xilaveko xa yena xa moya.—Matewu 5:3.

 2. Hi yihi nhloko-mhaka ya Pisalema 119, naswona risimu leri ri hleriwe njhani?

² Yinhla-nkulu ya Pisalema 119 i nkoka wa rito kumbe rungula ra Xikwembu.a Kumbexana mutsari u endle risimu leri ri landzelelana hi maletere leswaku ri ta va xitsundzuxo. Tindzimana ta yona ta 176 ti sekeriwe eka maletere lama landzelelanaka ya Xiheveru. Eka Xiheveru xo sungula, tindzimana tin’wana ni tin’wana ta 22 ta pisalema ti ni tilayini ta 8 leti sungulaka hi letere leri fanaka. Pisalema leyi yi vulavula hi rito, nawu, switsundzuxo, tindlela, swileriso, swiboho swa vuavanyisi ni milawu ya Xikwembu. Exihlokweni lexi ni le ka lexi landzelaka, Pisalema 119 yi ta kambisisiwa hi ku ya hi vuhundzuluxeri lebyi pakanisaka bya tsalwa ra Bibele ra Xiheveru. Ku anakanyisisa hi mintokoto leyi katsaka malandza ya Yehovha ya le nkarhini lowu hundzeke ni ya sweswi swi fanele swi kurisa ku twisisa ka hina risimu leri huhuteriweke hi Xikwembu swi tlhela swi kurisa ku tlangela ka hina Rito ra Xikwembu leri tsariweke, ku nga Bibele.

Yingisa Rito Ra Xikwembu Kutani U Tsaka

 3. Hlamusela u tlhela u kombisa leswi swi vulaka swona ku pfumala xihoxo.

³ Ntsako wa xiviri wu titshege hi ku va hi famba enawini wa Xikwembu. (Pisalema 119:1-8) Loko hi endla tano, Yehovha u ta hi teka ‘hi ri lava pfumalaka xihoxo endleleni ya hina.’ (Pisalema 119:1) Ku pfumala xihoxo a swi vuli swona leswaku hi hetisekile, kambe swi kombisa leswaku hi tikarhatela ku endla ku rhandza ka Yehovha Xikwembu. Nowa “u tikombise a pfumala xihoxo exikarhi ka lava a a hanya swin’we na vona” tanihi wanuna loyi a a “famba ni Xikwembu xa ntiyiso.” Mupatriyaka yoloye wo tshembeka ni ndyangu wakwe va pone Ndhambi hileswi va hanyeke hi ku pfumelelana ni milawu ya Yehovha. (Genesa 6:9; 1 Petro 3:20) Hilaha ku fanaka, leswaku hi pona makumu ya misava leyi swi titshege hi ku va hi ‘swi hlayisa hi vukheta swileriso swa Xikwembu,’ xisweswo hi endla ku rhandza ka xona.—Pisalema 119:4.

 4. Ntsako ni ku humelela ka hina swi titshege hi yini?

⁴ Yehovha a nge hi fularheli loko hi ‘n’wi dzunisa hi ku lulama ka mbilu kutani hi hambeta hi hlayisa swileriso swa yena.’ (Pisalema 119:7, 8) Xikwembu a xi n’wi lahlanga Yoxuwa murhangeri wa Vaisrayele, loyi a tirhiseke xitsundzuxo xa ku ‘hlaya buku ya nawu nhlikanhi ni vusiku leswaku a ta endla hinkwaswo leswi tsariweke eka yona.’ Sweswo swi n’wi endle a humelela naswona swi endle a kota ku endla hi vutlhari. (Yoxuwa 1:8) Loko a ri kusuhi ni ku fa, Yoxuwa a a ha dzunisa Xikwembu naswona u tsundzuxe Vaisrayele a ku: “Mi swi tiva kahle hi timbilu ta n’wina hinkwato ni mimoya-xiviri ya n’wina hinkwayo leswaku a ri wanga ni rito rin’we eka marito hinkwawo lamanene lawa Yehovha Xikwembu xa n’wina a ma vuleke.” (Yoxuwa 23:14) Ku fana na Yoxuwa ni mutsari wa Pisalema 119, hi nga kuma ntsako hi tlhela hi humelela loko hi dzunisa Yehovha ni ku tshemba rito rakwe.

Rito Ra Yehovha Ri Hi Hlayisa Hi Basile

 5. (a) Hlamusela leswaku hi nga swi kotisa ku yini ku tshama hi basile hi tlhelo ra moya. (b) Muntshwa la endleke xidyoho lexikulu a nga pfuniwa njhani?

⁵ Hi nga va lava baseke hi tlhelo ra moya loko hi tshama hi tihlayisile hi ku pfumelelana ni rito ra Xikwembu. (Pisalema 119:9-16) Sweswo swi nga endleka hambiloko vatswari va hina va nga hi vekelanga xikombiso lexinene. Hambileswi tata wa Hezekiya a a gandzela swikwembu swa hava, Hezekiya ‘u tengise ndlela ya yena,’ kumbexana eka nkucetelo wa vuhedeni. A hi nge muntshwa la tirhelaka Xikwembu namuntlha u endla xidyoho lexikulu. Ku hundzuka, xikhongelo, mpfuno lowu humaka eka vatswari ni mpfuno wa rirhandzu wa vakulu lava nga Vakreste swi nga n’wi pfuna leswaku a fana na Hezekiya kutani a ‘tengisa ndlela ya yena a tshama a rindzile.’—Yakobo 5:13-15.

 6. I vavasati vahi lava ‘tengiseke ndlela ya vona kutani va tshama va rindzile hi ku landza rito ra Xikwembu’?

⁶ Hambileswi Rahava na Rhuti va hanyeke khale swinene Pisalema 119 yi nga si qambhiwa, va ‘tengise ndlela ya vona.’ Rahava a a ri nghwavava leyi nga Mukanana, kambe u tiviwile hikwalaho ka ripfumelo ra yena tanihi mugandzeri wa Yehovha. (Vaheveru 11:30, 31) Rhuti wa Mumowabu u fularhele swikwembu swakwe, a tirhela Yehovha, kutani a fambisana ni Nawu wa yena eka Vaisrayele. (Rhuti 1:14-17; 4:9-13) Vavasati lavambirhi lava a va nga ri Vaisrayele va ‘tshame va rindzile hi ku landza rito ra Xikwembu’ naswona va ve ni lunghelo lerikulu ra ku va vakokwa wa xisati wa Yesu Kreste.—Matewu 1:1, 4-6.

 7. Xana Daniyele ni vantshwa van’wana vanharhu va Vaheveru va veke xikombiso lexinene hi ku tshama va tengile hi tlhelo ra moya hi ndlela yihi?

⁷ “Mboyamelo wa mbilu ya munhu wu bihile ku sukela evuntshweni byakwe,” kambe vantshwa va nga landzela ndlela leyi baseke, hambi ku ri emisaveni leyi onhakeke leyi lawuriwaka hi Sathana. (Genesa 8:21; 1 Yohane 5:19) Loko va ri mahlonga eBabilona, Daniyele ni vantshwa van’wana vanharhu va Vaheveru va ‘tshame va rindzile hi ku landza rito ra Xikwembu.’ Hi xikombiso, a va nga ta tithyakisa “hi switshongo swa hosi.” (Daniyele 1:6-10) Vababilona a va dya swiharhi leswi nga tengangiki, leswi yirisiweke eNawini wa Muxe. (Levhitika 11:1-31; 20:24-26) A va nga tolovelanga ku halata ngati ya swiharhi leswi dlayiweke, naswona leswi a va dya nyama leyi nga halatiwangiki ngati a va tlula nawu wa Xikwembu malunghana ni ngati. (Genesa 9:3, 4) A swi hlamarisi leswi Vaheveru lava va mune va nga swi dyangiki switshongo swa hosi! Vantshwa volavo lava chavaka Xikwembu va tshame va tengile hi tlhelo ra moya xisweswo va veka xikombiso lexinene.

Rito Ra Xikwembu Ra Pfuna Leswaku Hi Tshembeka

 8. Hi fanele hi va ni langutelo ni vutivi byihi loko hi ta twisisa ni ku tirhisa nawu wa Xikwembu?

⁸ Nchumu wa nkoka swinene lowu nga hi pfunaka ku tshama hi tshembekile eka Yehovha i ku rhandza rito ra yena. (Pisalema 119:17-24) Loko hi fana ni mupisalema la huhuteriweke, hi ta navela ku twisisa “swilo leswi hlamarisaka” swa nawu wa Xikwembu. Nkarhi hinkwawo hi ta ‘navela swiboho swa Yehovha swa vuavanyisi’ hi tlhela hi kombisa ‘ku rhandza switsundzuxo swa yena.’ (Pisalema 119:18, 20, 24) Loko hi nga ri na nkarhi wo leha hi tinyiketele eka Yehovha, xana se hi ‘hlakulele ku navela ntswamba wa rito lowu nga pfanganyisiwangiki na nchumu’? (1 Petro 2:1, 2) Hi fanele hi twisisa tidyondzo ta masungulo ta Bibele leswaku hi ta kota ku twisisa hi tlhela hi tirhisa nawu wa Xikwembu.

 9. Hi fanele hi endla yini loko nawu wa Xikwembu wu lwisana ni leswi laviwaka hi vanhu?

⁹ Hi nga ha va hi swi rhandza switsundzuxo swa Xikwembu, kambe ku vuriwa yini loko “tihosana” ti kanele ku lwa na hina hi swivangelo swo karhi? (Pisalema 119:23, 24) Namuntlha, valawuri hakanyingi va ringeta ku hi sindzisa leswaku hi teka milawu ya vanhu yi ri ya nkoka ku tlula nawu wa Xikwembu. Loko leswi laviwaka hi vanhu swi lwisana ni ku rhandza ka Xikwembu, xana hi ta endla yini? Ku rhandza ka hina rito ra Xikwembu ku ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile eka Yehovha. Ku fana ni vaapostola va Yesu Kreste lava a va xanisiwa, hi ta ku: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu.”—Mintirho 5:29.

10, 11. Kombisa ndlela leyi hi nga hlayisaka vutshembeki eka Yehovha ha yona ehansi ka swiyimo swo tika swinene.

¹⁰ Hi nga tshama hi tshembekile eka Yehovha ni le hansi ka swiyimo swo tika swinene. (Pisalema 119:25-32) Loko hi ta swi kota ku hlayisa vutshembeki bya hina eka Xikwembu, hi fanele hi dyondziseka naswona hi khongelela ndzetelo wa xona hi mbilu hinkwayo. Hi fanele hi tlhela hi hlawula “ndlela ya ku tshembeka.”—Pisalema 119:26, 30.

¹¹ Hezekiya, loyi a nga ha vaka a tsale Pisalema 119, u hlawule “ndlela ya ku tshembeka.” U endle tano hambileswi a a rhendzeriwe hi vagandzeri va mavunwa naswona a nga ha va a hlekuriwe hi swirho swa le hubyeni ya vuhosi. Swi nga ha endleka ‘moya-xiviri wakwe a wu ri ni nkelunkelu hikwalaho ka gome’ leri a ri vangiwa hi swiyimo swo tano. (Pisalema 119:28) Kambe Hezekiya a a tshemba Xikwembu, a a ri hosi leyinene naswona u endle “leswi lulameke ematihlweni ya Yehovha.” (2 Tihosi 18:1-5) Loko hi titshega hi Xikwembu, na hina hi nga tiyisela miringo kutani hi hlayisa vutshembeki.—Yakobo 1:5-8.

Rito Ra Yehovha Ri Nyikana Xivindzi

12. Hi nga yi tirhisa njhani Pisalema 119:36, 37 eka hina?

¹² Ku landzela nkongomiso wa rito ra Xikwembu swi hi nyika xivindzi lexi hi xi lavaka leswaku hi langutana ni miringo ya vutomi. (Pisalema 119:33-40) Hi lava ndzetelo wa Yehovha hi ku titsongahata leswaku hi ta hlayisa nawu wakwe ‘hi mbilu hinkwayo.’ (Pisalema 119:33, 34) Ku fana ni mupisalema, hi kombela Xikwembu hi ku: “Voyamisela mbilu ya mina eswitsundzuxweni swa wena, hayi empindzulweni,” kumbe “mpindzulo wo homboloka.” (Pisalema 119:36) Ku fana ni muapostola Pawulo, hi “tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.” (Vaheveru 13:18) Loko muthori a lava hi endla nchumu lowu humeke endleleni, hi va ni xivindzi xo namarhela nkongomiso wa Xikwembu—naswona minkarhi hinkwayo Yehovha wa yi katekisa ndlela yoleyo. Entiyisweni, u hi pfuna leswaku hi kota ku lawula mimboyamelo hinkwayo yo biha. Hikwalaho a hi khongeleni hi ku: “Endla leswaku mahlo ya mina ma hundza ma nga swi voni swilo leswi nga pfuniki nchumu.” (Pisalema 119:37) A hi nge pfuki hi lave ku languta nchumu wihi na wihi lowu nga pfuniki nchumu lowu vengiwaka hi Xikwembu ivi hi wu navela. (Pisalema 97:10) Xa nkoka swinene, hi susumeteleka ku papalata swilo swo naveta rimbewu ni swilo leswi fambisanaka ni vungoma.—1 Vakorinto 6:9, 10; Nhlavutelo 21:8.

13. Vadyondzisiwa va Yesu lava a va xanisiwa va xi kume njhani xivindzi xa ku chumayela hi vurhena?

¹³ Vutivi lebyi kongomeke bya rito ra Xikwembu byi hi nyika ku tiyiseka ka ku chumayela hi xivindzi. (Pisalema 119:41-48) Naswona hi lava xivindzi xa ku ‘hlamula loyi a hi rhukanaka.’ (Pisalema 119:42) Minkarhi yin’wana hi nga ha fana ni vadyondzisiwa va Yesu lava a va xanisiwa, lava khongeleke va ku: “Yehovha, . . . pfumelela mahlonga ya wena leswaku ma hambeta ma vula rito ra wena hi vurhena lebyi heleleke.” Vuyelo byi ve byihi? “Hinkwavo va tala moya lowo kwetsima va vula rito ra Xikwembu hi vurhena.” Hilaha ku fanaka Hosi leyi Lawulaka yi hi nyika xivindzi xa ku vula rito ra yona hi vurhena.—Mintirho 4:24-31.

14. I yini lexi hi pfunaka ku nyikela vumbhoni hi xivindzi hilaha Pawulo a endleke hakona?

¹⁴ Loko hi tlangela “rito ra ntiyiso” hi tlhela hi ‘hlayisa nawu wa Xikwembu nkarhi hinkwawo,’ hi ta va ni xivindzi lexi lavekaka xa ku nyikela vumbhoni handle ko chava ku khomisiwa tingana. (Pisalema 119:43, 44) Loko hi ri dyondza hi ku hiseka Rito ra Xikwembu leri tsariweke swi hi hlomisela ku ‘vulavula hi switsundzuxo swa xona emahlweni ka tihosi.’ (Pisalema 119:46) Xikhongelo ni moya wa Yehovha swi ta tlhela swi hi pfuna ku vula swilo leswi faneleke hi ndlela leyi faneleke. (Matewu 10:16-20; Vakolosa 4:6) Pawulo u byele vafumi va lembe-xidzana ro sungula hi switsundzuxo swa Xikwembu hi xivindzi. Hi xikombiso, u nyikele vumbhoni eka Felikisi Ndhuna-nkulu ya Murhoma loyi “a n’wi yingis[eke] malunghana ni ku pfumela eka Kreste Yesu.” (Mintirho 24:24, 25) Pawulo u tlhele a nyikela vumbhoni emahlweni ka Ndhuna-nkulu Festo na Hosi Agripa. (Mintirho 25:22–26:32) Hi ku pfuniwa hi Yehovha, na hina hi nga va timbhoni leti nga ni xivindzi, hi nga “khomiwi hi tingana hi mahungu lamanene.”—Varhoma 1:16.

Rito Ra Xikwembu Ra Hi Chavelela

15. Rito ra Xikwembu ri nga hi chavelela njhani loko van’wana va hi hlekula?

¹⁵ Rito ra Yehovha ri hi chavelela hi ndlela leyi tiyeke. (Pisalema 119:49-56) Ku ni minkarhi yin’wana laha hi lavaka ku chaveleriwa hakunene. Hambiloko hi vulavula hi xivindzi tanihi Timbhoni ta Yehovha, “lava tikukumuxaka”—lava tikukumuxaka eka Xikwembu—minkarhi yin’wana ‘va hi hlekula ngopfu.’ (Pisalema 119:51) Hambiswiritano, loko hi khongela hi nga ha tsundzuka swilo leswinene leswi vuriweke eRitweni ra Xikwembu, xisweswo hi “tikumela nchavelelo.” (Pisalema 119:52) Loko hi endla swikombelo swa hina, hi nga ha tsundzuka nawu wa le Matsalweni kumbe nsinya wa nawu lowu hi chavelelaka wu tlhela wu hi nyika xivindzi lexi lavekaka exiyin’weni lexi tshikilelaka.

16. I yini lexi malandza ya Xikwembu ma nga xi endlangiki hambiloko ma xanisiwa?

¹⁶ Vanhu lava tikukumuxaka lava hlekuleke mupisalema a ku ri Vaisrayele—swirho swa tiko leri tinyiketeleke eka Xikwembu. A hi ku nyumisa ka swona! Hambiswiritano, ku hambana na vona a hi tiyimiseleni ku nga pfuki hi hambukile enawini wa Xikwembu. (Pisalema 119:51) Loko va xanisiwa hi Manazi ni hi van’wana emalembeni yo tala, magidi ya malandza ya Xikwembu ma arile ku hambuka emilawini ni le ka misinya ya milawu leyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu. (Yohane 15:18-21) Naswona a swi tiki ku yingisa Yehovha, hikuva swileriso swa yena swi fana ni tinsimu leti chavelelaka eka hina.—Pisalema 119:54; 1 Yohane 5:3.

Ri Tlangele Rito Ra Yehovha

17. Ku tlangela rito ra Xikwembu swi hi susumetela ku endla yini?

¹⁷ Loko hi hanya hi ku pfumelelana ni rito ra Xikwembu hi kombisa leswaku ha ri tlangela. (Pisalema 119:57-64) Mupisalema ‘u tshembise ku hlayisa marito ya Yehovha,’ hambi ku ri ‘exikarhi ka vusiku a a pfuka leswaku a nkhensa Xikwembu hikwalaho ka swiboho swa xona swo lulama swa vuavanyisi.’ Loko hi pfuka nivusiku, hi nga va ni nkarhi lowunene wo phofula ku tlangela ka hina eka Xikwembu hi xikhongelo! (Pisalema 119:57, 62) Ku tlangela ka hina rito ra Xikwembu ku hi susumetela ku lava dyondzo ya xona naswona ku hi endla ‘vanghana lava tsakeke va vanhu lava chavaka Yehovha’—vanhu lava xiximaka Xikwembu swinene. (Pisalema 119:63, 64) A ku na vanghana vo tlula volavo lava hi nga va kumaka emisaveni.

18. Yehovha u swi hlamula njhani swikhongelo swa hina loko ‘mapindza ya lavo homboloka ma hi rhendzerile’?

¹⁸ Loko hi khongela hi mbilu hinkwayo kutani hi ku titsongahata hi kombela Yehovha leswaku a hi dyondzisa, ha n’wi ‘tsakisa’ kutani u ta hi amukela. Ngopfu-ngopfu hi fanele hi khongela loko ‘mapindza ya lavo homboloka ma hi rhendzerile.’ (Pisalema 119:58, 61) Yehovha a nga tsema mapindza ya valala lama hi kavanyetaka kutani a hi ntshunxa leswaku hi ta ya emahlweni ni ntirho wo chumayela hi Mfumo ni wo endla vadyondzisiwa. (Matewu 24:14; 28:19, 20) Sweswo swi kombisiwe hi ku phindha-phindha ematikweni lawa ntirho wa hina a wu yirisiwile.

Vana Ni Ripfumelo eRitweni Ra Xikwembu

19, 20. Ha yini swi ri swinene ku xanisiwa?

¹⁹ Ku va ni ripfumelo eka Xikwembu ni le ritweni ra xona swi hi pfuna ku tiyisela ku xanisiwa ni ku endla ku rhandza ka xona. (Pisalema 119:65-72) Hambileswi lava tikukumuxaka a va ‘n’wi tote hi mavunwa,’ mupisalema u yimbelerile: “I swinene eka mina leswi ndzi xanisiweke.” (Pisalema 119:66, 69, 71) Ha yini swi ri swinene leswaku nandza wihi na wihi wa Yehovha a tiyisela ku xanisiwa?

²⁰ Loko hi tiyisela ku xanisiwa handle ko kanakana hi kombela Yehovha hi mbilu hinkwayo, kutani sweswo swi hi tshineta ekusuhi na yena. Hi nga ha heta nkarhi wo tala hi dyondza Rito ra Xikwembu leri tsariweke naswona hi nga ha endla matshalatshala lamakulu leswaku hi tirhisa leswi hi swi dyondzaka. Leswi swi endla leswaku hi va ni vutomi lebyi tsakisaka. Kambe ku vuriwa yini loko hi xanisiwa kutani hi kombisa mikhuva leyi nga tsakisiki yo tanihi ku hela mbilu ni ku tikukumuxa? Hi nga hlula ku tsana koloko kutani hi “tiambexa vumunhu lebyintshwa” hi ku hetiseka, hi ku khongela swi huma embilwini na hi ku pfuniwa hi Rito ra Xikwembu ni moya wa xona. (Vakolosa 3:9-14) Ku tlula kwalaho, ripfumelo ra hina ra tiyisiwa loko hi tiyisela maxangu. (1 Petro 1:6, 7) Maxangu ya Pawulo ma n’wi pfunile hikuva ma n’wi endle a titshega swinene hi Yehovha. (2 Vakorinto 1:8-10) Xana hi pfumelela ku xaniseka ku hi vuyerisa?

Tshemba Yehovha Minkarhi Hinkwayo

21. Ku endleka yini loko Xikwembu xi va khomisa tingana lava tikukumuxaka?

²¹ Rito ra Xikwembu ri hi nyika xisekelo lexi twalaka xo tshemba Yehovha. (Pisalema 119:73-80) Loko hi tshemba Muvumbi wa hina hakunene, a hi nge vi na xivangelo xo khomiwa hi tingana. Kambe, hikwalaho ka leswi endliwaka hi van’wana hi lava nchavelelo naswona hi nga ha titwa hi lava ku khongela hi ku: “Lava tikukumuxaka a va khomiwe hi tingana.” (Pisalema 119:76-78) Yehovha u khomisa vanhu vo tano tingana hi ku paluxa tindlela ta vona to homboloka kutani vito ra yena leri kwetsimaka ri kwetsimisiwa. Hi nga tiyiseka leswaku vanhu lava xanisaka vanhu va Xikwembu a va vuyeriwi hi nchumu nikatsongo. Hi xikombiso, a va si tshama va herisa Timbhoni ta Yehovha, leti tshembaka Xikwembu hi timbilu ta tona hinkwato, naswona a va nge pfuki va ti herisile.—Swivuriso 3:5, 6.

22. Mupisalema a a “fana ni gula ra dzovo emusini” hi ndlela yihi?

²² Rito ra Xikwembu ri tiyisa ku xi tshemba ka hina loko hi xanisiwa. (Pisalema 119:81-88) Leswi lava tikukumuxaka a va n’wi xanisa, mupisalema u titwe a “fana ni gula ra dzovo emusini.” (Pisalema 119:83, 86) Eminkarhini ya Bibele, mabodlhela lama endliweke hi dzovo ra xiharhi a ma tirhiseriwa ku chela mati, vhinyo ni swihalaki swin’wana. Loko ma nga tirhisiwi, mabodlhela lawa a ma finyela loko ma hayekiwe ekusuhi ni ndzilo endlwini leyi nga riki na chimela. Xana maxangu kumbe ku xanisiwa swi pfa swi ku endla u titwa u “fana ni gula ra dzovo emusini”? Loko swi ri tano, tshemba Yehovha kutani u khongela u ku: “Ndzi londzovote ndzi hanya hi ku ya hi musa wa wena wa rirhandzu, leswaku ndzi ta hlayisa xitsundzuxo xa nomu wa wena.”—Pisalema 119:88.

23. Hi kambisise yini eka Pisalema 119:1-88, naswona hi nga ha tivutisa yini leswi hi tiyimiseleke ku kambisisa Pisalema 119:89-176?

²³ Leswi se hi swi kambisiseke eka xiphemu xo sungula xa Pisalema 119 swi kombisa leswaku Yehovha u kombisa musa wa rirhandzu eka malandza yakwe, hikuva ma tshemba rito rakwe naswona ma rhandza milawu, switsundzuxo ni swileriso swakwe. (Pisalema 119:16, 47, 64, 70, 77, 88) Wa tsaka hileswaku lava tinyiketeleke eka yena va tshama va rindzile hi ku landza rito ra yena. (Pisalema 119:9, 17, 41, 42) Leswi u tiyimiseleke ku kambisisa pisalema leyi hinkwayo yo saseka, u fanele u tivutisa leswaku, ‘Xana ndzi pfumelela rito ra Yehovha ri ndzi voningela endleleni ya mina?’

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Ntsako wa xiviri wu titshege hi yini?

• Rito ra Yehovha ri hi hlayisa hi basile hi tlhelo ra moya hi ndlela yihi?

• Rito ra Xikwembu ri hi nyika xivindzi ni nchavelelo hi tindlela tihi?

• Ha yini hi fanele hi va ni ripfumelo eka Yehovha ni le ritweni rakwe?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 11]

Rhuti, Rahava ni vantshwa va Vaheveru lava a va yisiwe evuhlongeni eBabilona ‘va tshame va rindzile hi ku landza rito ra Xikwembu’

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]

Pawulo u ‘vulavule hi xivindzi malunghana ni switsundzuxo swa Xikwembu emahlweni ka tihosi’