NHLOKO-MHAKA YA XIFUNENGETO
Ha Yini U Fanele U Khongela?
U nga ha tivutisa u ku, ‘Loko ku ri leswaku Xikwembu xi tiva swilo hinkwaswo ku katsa leswi ndzi swi anakanyaka ni leswi ndzi swi lavaka, ha yini ndzi fanele ndzi khongela?’ Xexo i xivutiso xa nkoka. Yesu u tshame a vula leswaku Xikwembu xi “tiva swilo leswi mi swi lavaka mi nga si swi kombela eka xona.” (Matewu 6:8) Hosi Davhida wa le Israyele wa khale u yi xiyile mhaka leyi naswona u tsale a ku: “Hikuva a ri kona rito eririmini ra mina, kambe waswivo, wena Yehovha, ana se u swi tiva hinkwaswo.” (Pisalema 139:4) Kutani ha yini hi fanele hi khongela eka Xikwembu? Leswaku hi kuma nhlamulo ya xivutiso xexo, a hi xiyeni leswi Bibele yi swi vulaka hi swikhongelo swa vagandzeri va Xikwembu.a
“Tshinelani eka Xikwembu, kutani xi ta tshinela eka n’wina.”—Yakobo 4:8
XIKHONGELO XI HI ENDLA HI TSHINELA EKA XIKWEMBU
Hambileswi Bibele yi vulaka leswaku Yehovhab Xikwembu u tiva swilo hinkwaswo, yi tlhela yi vula ni leswaku wa khathala hi vagandzeri vakwe. (Pisalema 139:6; Varhoma 11:33) Mianakanyo yakwe leyi hetisekeke a yi fani ni khompyuta leyi ngo hlayisa rungula ra munhu un’wana ni un’wana. Entiyisweni, Xikwembu xi khathala swinene hi leswi hi swi anakanyaka hikuva xi lava leswaku hi va ekusuhi na xona. (Pisalema 139:23, 24; Yakobo 4:8) Hi yona mhaka leyi Yesu a khutazeke valandzeri vakwe leswaku va khongela hambileswi Tata wakwe a swi tivaka kahle leswi va swi lavaka. (Matewu 6:6-8) Loko hi khongela nkarhi ni nkarhi eka Muvumbi wa hina, vuxaka bya hina na yena byi ta ya byi kula.
Minkarhi yin’wana swi nga ha tika ku tiva leswi hi faneleke hi swi vula loko hi khongela. Leswi Xikwembu xi tivaka ni leswi hi nga si swi kombelaka naswona xi swi tivaka kahle swilaveko swa hina, xi hi nyika leswi hi swi lavaka. (Varhoma 8:26, 27; Vaefesa 3:20) Loko hi vona leswaku Xikwembu xa hi pfuna hi ndlela yo karhi, hambi ku ri hi ndlela leyi hi nga yi langutelangiki, vuxaka bya hina na xona bya kula.
XANA XIKWEMBU XI HLAMULA SWIKHONGELO HINKWASWO?
Bibele yi hi tiyisekisa leswaku Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xi yingisa swikhongelo swa malandza ya xona lama tshembekaka kambe yi tlhela yi hi byela swivangelo swa leswaku ha yini swikhongelo swin’wana xi nga swi yingisi. Hi xikombiso, hi nkarhi lowu a ku ri ni madzolonga yo tala le Israyele wa khale, Xikwembu xi rhume muprofeta Esaya leswaku a byela vanhu a ku: “Hambiloko mi endla swikhongelo swo tala, a ndzi yingisi; mavoko ya n’wina ma tele ku halata ngati.” (Esaya 1:15) Swi le rivaleni leswaku Xikwembu a xi swi yingisi swikhongelo swa vanhu lava tlulaka milawu ya xona kumbe lava khongelelaka swilo leswi nga riki swinene.—Swivuriso 28:9; Yakobo 4:3.
Bibele yi tlhela yi ku: “Ku nga khathariseki leswaku i yini lexi hi xi kombelaka hi ku ya hi ku rhandza ka xona, xa hi twa.” (1 Yohane 5:14) Xana sweswo swi vula leswaku Xikwembu xi ta nyika vagandzeri va xona xin’wana ni xin’wana lexi va xi lavaka? Doo! Anakanya hi mhaka ya muapostola Pawulo loyi a kombeleke Xikwembu kanharhu leswaku xi n’wi susa “mutwa enyameni.” (2 Vakorinto 12:7, 8) Swi nga ha endleka leswaku Pawulo a a ri ni vuvabyi bya matihlo lebyi nga tshungulekiki. Sweswo a swi nga n’wi dyisi byi rhelela. Pawulo a a ri ni nyiko ya ku tshungula lava vabyaka naswona u tshame a pfuxa munhu la feke kambe yena u boheke ku kayakaya ni vuvabyi lebyi a a ri na byona. (Mintirho 19:11, 12; 20:9, 10) Hambileswi xikhongelo xakwe xi nga hlamuriwangiki hi ndlela leyi a a yi languterile, Pawulo u tlangele ndlela leyi Xikwembu xi n’wi hlamuleke ha yona.—2 Vakorinto 12:9, 10.
“Ku tiyiseka loku hi nga na kona ha xona, i ka leswaku, ku nga khathariseki leswaku i yini lexi hi xi kombelaka hi ku ya hi ku rhandza ka xona, xa hi twa.”—1 Yohane 5:14
I ntiyiso leswaku swikhongelo swa vanhu van’wana va le Bibeleni swi hlamuriwe hi ndlela ya singita. (2 Tihosi 20:1-7) Kambe hambi ku ri enkarhini wa ku tsariwa ka Bibele, a hi vanhu hinkwavo lava a va hlamuriwa hi ndlela yo tano. Van’wana a va hela matimba loko va vona onge Xikwembu a xi swi hlamuli swikhongelo swa vona. Hosi Davhida u vutise a ku: “Oho Yehovha, xana u ta ndzi rivala ku fikela rini? Hi masiku?” (Pisalema 13:1) Kambe loko Davhida a xiye ndlela leyi Yehovha a n’wi poniseke ha yona eswiyin’weni swo tala, u tlhele a tshemba Xikwembu. Loko a ya emahlweni ni xikhongelo xakwe, Davhida u te: “Loko ku ri mina, ndzi tshembe musa wa wena wa rirhandzu.” (Pisalema 13:5) Ku fana na Davhida, vagandzeri va Yehovha namuntlha va fanele va hambeta va khongela kukondza Yehovha a hlamula swikhongelo swa vona.—Varhoma 12:12.
NDLELA LEYI XIKWEMBU XI HLAMULAKA SWIKHONGELO HA YONA
Xikwembu xi hi nyika swilaveko swa nkoka.
A hi minkarhi hinkwayo laha vatswari lava nga ni rirhandzu va nambaka va nyika vana va vona xin’wana ni xin’wana lexi va xi kombelaka. Hilaha ku fanaka, swi nga endleka Xikwembu xi nga hi hlamuli hi ndlela leyi hi yi languteleke kumbe hi nkarhi lowu hi wu languteleke. Kambe hi fanele hi tiyiseka leswaku Muvumbi wa hina, la fanaka ni tatana la nga ni rirhandzu, u ta hi nyika swilaveko swa nkoka hi nkarhi ni hi ndlela leyi faneleke.—Luka 11:11-13.
Xikwembu xi nga hi hlamula hi ndlela leyi hi nga yi langutelangiki.
Ku vuriwa yini loko hi khongelela ku pfuniwa eka xiphiqo lexi tshamelaka ku hi karhata? Loko hi nga hlamuriwi hi ndlela leyi a hi yi languterile, xana hi fanele hi anakanya leswaku Yehovha a nga swi hlamulanga swikhongelo swa hina? I swinene ku xiya tindlela tin’wana leti hi nga ti langutelangiki leti Xikwembu xi nga ha vaka xi hi hlamule ha tona. Hi xikombiso, swi nga ha endleka leswaku munghana loyi a ku rhandzaka u ku pfune hi swo karhi hi nkarhi lowu a wu swi lava ha wona. (Swivuriso 17:17) Xana swi nga endleka leswaku Yehovha hi yena a endleke leswaku munghana yoloye a ku pfuna? Ku tlula kwalaho, Xikwembu xi nga hlamula swikhongelo swa hina hi ku tirhisa Bibele. Eka yona hi nga kuma tindlela leti nga hi pfunaka ku tiyisela swiphiqo swa hina.—2 Timotiya 3:16, 17.
Minkarhi yo tala Xikwembu a xi swi susi swiphiqo swa hina kambe xi hi nyika matimba ya leswaku hi kota ku swi tiyisela. (2 Vakorinto 4:7) Hi xikombiso, loko Yesu a kombela Tata wakwe leswaku a susa maxangu lawa a a langutane na wona hileswi a a chava leswaku ma ta endla leswaku vito ra Xikwembu ri sandziwa, Yehovha u rhume ntsumi yakwe leswaku yi ya n’wi tiyisa. (Luka 22:42, 43) Hilaha ku fanaka, Xikwembu xi nga ha tirhisa munghana lonkulu leswaku a hi khutaza loko swi tika. (Swivuriso 12:25) Hikwalaho, hi fanele hi tshama hi ri karhi hi tsundzuka leswaku Xikwembu xi nga tirhisa tindlela tin’wana ku hlamula swikhongelo swa hina.
Xikwembu xi nga hi hlamula hi nkarhi lowu xi vonaka wu ri wunene.
Bibele yi vula leswaku “hi nkarhi lowu faneleke.”Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xi pfuna vanhu lava titsongahataka. (1 Petro 5:6) Kutani loko swi tikomba onge Yehovha wa hlwela ku hlamula swikhongelo swa hina, a hi fanelanga hi swi teka onge a nga na mhaka na hina. Ematshan’weni ya sweswo, leswi Muvumbi wa hina loyi a hi rhandzaka a tivaka swilo hinkwaswo, u hlamula swikhongelo swa hina hi ndlela leyi a tivaka leswaku yi ta hi vuyerisa.
“Hikokwalaho, titsongahateni ehansi ka voko ra matimba ra Xikwembu, leswaku xi ta mi tlakusa hi nkarhi lowu faneleke.”—1 Petro 5:6
Hi xikombiso, a hi nge n’wana wa wena u kombela leswaku u n’wi xavela xikanyakanya. Xana u ta namba u n’wi xavela? Loko u vona onge a nga si kula ku ringana leswaku a va ni xikanyakanya, u nga ha vona swi antswa ku nga hatli u n’wi xavela. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi u nga n’wi xavela xona loko u vona leswaku swa fanela. Hilaha ku fanaka, loko u hambeta u khongela, Xikwembu xi ta ku “nyika leswi mbilu ya wena yi swi navelaka” hi nkarhi lowu faneleke.—Pisalema 37:4, Bibele—Mahungu Lamanene.
TIYISEKA LESWAKU YEHOVHA WA SWI YINGISA SWIKHONGELO
Bibele yi khutaza Vakreste va ntiyiso leswaku va nga tshiki ku teka xikhongelo xi ri xa nkoka. Van’wana va nga vula leswaku a swi olovi ku endla tano. Loko ku ri leswaku hi ni xiphiqo lexi nga hi dyisiki byi rhelela kumbe hi nga kombiwanga vululami eka timhaka to karhi, swi nga ha tika ku rindza kukondza Xikwembu xi hi endlela leswi hi swi lavaka. Kambe hi ta va hi endla kahle loko hi tshama hi ri karhi hi tsundzuka leswi Yesu a swi dyondziseke malunghana ni ku hambeta hi khongela.
Yesu u vulavule hi xifaniso xa noni leyi a yi ri xisiwana leyi a yi hambeta yi ya eka muavanyisi loyi a a nga anakanyeli leswaku yi ta kombisiwa vululami. (Luka 18:1-3) Hambileswi muavanyisi yoloye eku sunguleni a aleke ku yi pfuna, eku heteleleni u tibyele a ku: “Ndzi ta tiyiseka leswaku yi kuma vululami, leswaku yi nga ha tshameli ku ta, yi ta ndzi xanisa ku tlula mpimo.” (Luka 18:4, 5) Hi ku ya hi ririmi ra Xigriki, muavanyisi yoloye u pfune noni leyi leswaku yi nga n’wi “onhi ndhuma.”c Loko muavanyisi la nga anakanyeliki a pfune noni yoleyo hikwalaho ka leswi a a chava ndlela leyi vanhu a va ta n’wi teka ha yona, hakunene Xikwembu xa hina lexi nga ni rirhandzu xi ta kombisa vululami hi ndlela leyikulu eka “lava huwelelaka eka xona vusiku ni nhlikanhi.” Hilaha Yesu a vuleke hakona, Xikwembu “xi ta endla leswaku ku endliwa vululami eka vona hi ku hatlisa.”—Luka 18:6-8.
“Hambetani mi kombela, mi ta nyikiwa.”—Luka 11:9
Hambileswi minkarhi yin’wana hi nga karhalaka ku kombela mpfuno, a hi fanelanga hi tshika ku khongela. Loko hi hambeta hi khongela, hi va hi kombisa leswaku hi swi lava hi mbilu hinkwayo ku pfuniwa hi Xikwembu. Swi ta tlhela swi hi pfuna ku xiya loko Xikwembu xi swi hlamurile swikhongelo swa hina kutani sweswo swi ta endla leswaku hi va ni vuxaka lebyikulu na xona. Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi hlamula loko hi hambeta hi khongela swi huma embilwini naswona hi ri ni ripfumelo.—Luka 11:9.
a Loko hi lava leswaku Xikwembu xi yingisa swikhongelo swa hina, hi fanele hi tikarhatela ku yingisa milawu ya xona. Loko hi endla tano, hi ta vona ndlela leyi xikhongelo xi nga hi pfunaka ha yona hilaha xihloko lexi xi hlamuselaka hakona. Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, hlaya ndzima 17 ya buku leyi nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene? leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
b Yehovha i vito ra Xikwembu hilaha swi hlamuseriweke hakona eBibeleni.
c Eminkarhini ya Bibele, Xikwembu a xi langutele leswaku vaavanyisi va le Israyele va khathalela ngopfu tinoni ni vana lava nga riki na vatswari.—Deteronoma 1:16, 17; 24:17; Pisalema 68:5.