“U Nga Titshegi Hi Ku Twisisa Ka Wena N’wini”

“Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini.”—SWIV. 3:5.

1, 2. (a) Hi swihi swiyimo leswi hi nga ha langutanaka na swona? (b) I mani loyi hi faneleke hi titshega hi yena loko hi langutane ni maxangu, loko hi lava ku endla swiboho kumbe loko hi lwisana ni miringo naswona ha yini?

MUTHORI wa Cynthiaa u hlongole van’wana va vatirhi va le khampanini yakwe. Kutani Cynthia a a karhatekile hileswaku na yena a nga tshuka a heleriwa hi ntirho. A a ta endla yini loko o heleriwa hi ntirho? A a ta swi hakela njhani swikweleti swakwe? Pamela, makwerhu un’wana wa xisati, u lava ku rhurhela endhawini leyi ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo, kambe xana u fanele a rhurhela endhawini yoleyo? Samuel u khome nyarhi hi timhondzo. Loko a ha ri ntsongo, a a ri ni mukhuva wo langutisa swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu. Sweswi u ni malembe ya kwalomu ka 20 naswona u ringeka ku tlhelela eka mukhuva wolowo. A nga swi kotisa ku yini ku hlula ndzingo lowu?

² I mani loyi u titshegaka ha yena loko u langutane ni maxangu, loko u lava ku endla swiboho swa nkoka ni loko u lwisana ni miringo? Xana wa titshemba kumbe u “lahlela ndzhwalo wa wena eka Yehovha”? (Ps. 55:22) Bibele yi ri: “Mahlo ya Yehovha ma le henhla ka lavo lulama, ni tindleve takwe ti yingisa xirilo xa vona xo kombela mpfuno.” (Ps. 34:15) Kutani i swa nkoka leswaku hi tshemba Yehovha hi mbilu ya hina hinkwayo naswona hi nga titshegi hi ku twisisa ka hina vini.—Swiv. 3:5.

 3. (a) Swi katsa yini ku tshemba Yehovha? (b) Ha yini van’wana va titshega hi ku twisisa ka vona vini?

³ Ku tshemba Yehovha hi mbilu hinkwayo swi katsa ku endla swilo hi ku ya hi ku rhandza kakwe. Nchumu wa nkoka swinene lowu nga hi pfunaka ku endla tano i ku khongela eka yena minkarhi hinkwayo ni ku kombela nkongomiso wakwe hi mbilu hinkwayo. Kambe vanhu vo tala va ehleketa leswaku swa tika ku titshega hi Yehovha. Hi xikombiso, Lynn, makwerhu un’wana wa xisati, u te: “A swi ndzi tikela ku tshemba Yehovha hi ku helela.” Ha yini? U te: “Tatana a a nga ri na mhaka na mina naswona manana a a nga ndzi khathaleli. Kutani hi ku hatlisa ndzi sungule ku dyondza ku tikhathalela.” Kutani sweswo swi endle leswaku Lynn swi n’wi tikela ku tshemba munhu un’wana hi ku helela. Nakambe van’wana va titshemba hikwalaho ka vuswikoti bya vona ni leswi va kotaka ku humelela loko va endla swilo. Hi xikombiso, nkulu un’wana loyi a titshegaka hi ntokoto lowu a nga na wona, a nga ha sungula ku lulamisa timhaka leti khumbaka vandlha handle ko rhanga hi ku khongela eka Xikwembu.

 4. I yini leswi nga ta kambisisiwa exihlokweni lexi?

⁴ Yehovha u langutele leswaku hi tikarhatela ku endla swilo hi ku pfumelelana ni swikhongelo swa hina ni ku rhandza kakwe. Kutani, hi nga swi tiva njhani loko hi fanele hi tshika Yehovha a hi tlhantlhela swiphiqo swa hina swo tika niloko hi fanele hi ringeta ku titlhantlhela swona? I yini leswi hi faneleke hi swi xalamukela loko hi endla swiboho? Ha yini swi ri swa nkoka ku khongela loko hi lwisana ni miringo? Hi ta hlamula swivutiso leswi hi ku kambisisa swikombiso swin’wana swa le Matsalweni.

Loko Hi Langutane Ni Maxangu

5, 6. Hezekiya u endle yini loko a xungetiwa hi hosi ya Asiriya?

⁵ Loko Bibele yi vulavula hi Hosi Hezekiya wa le Yuda yi ri: “U hambete a namarhela Yehovha. A nga hambukanga eku n’wi landzeleni, kambe u ye emahlweni a hlayisa swileriso swakwe leswi Yehovha a swi leriseke Muxe.” Hakunene, “a a tshemba Yehovha Xikwembu xa Israyele.” (2 Tih. 18:5, 6) I yini leswi Hezekiya a swi endleke loko Hosi Senakeribi wa le Asiriya a rhumele vayimeri vakwe ku katsa na Rabuxake eYerusalema swin’we ni vuthu lerikulu ra nyimpi? Vuthu ra matimba ra Vaasiriya ana se a ri hlule miti yo tala leyi tiyisiweke ya le Yuda naswona sweswi Senakeribi a a lava ku ya hlasela muti wa Yerusalema. Hezekiya u ye endlwini ya Yehovha kutani a sungula ku khongela a ku: “Oho Yehovha Xikwembu xa hina, hi kombela u hi ponisa evokweni ra yena, leswaku mimfumo hinkwayo ya misava yi ta tiva leswaku wena, Wena Yehovha, u Xikwembu u ri wexe.”—2 Tih. 19:14-19.

⁶ Hezekiya u endle hi ku pfumelelana ni xikhongelo xakwe. Loko a nga si ya etempeleni leswaku a ya khongela, u lerise vanhu leswaku va nga hlamuli loko Rabuxake a va tlhontlha. Nakambe u rhumele vayimeri vakwe eka Esaya lowa muprofeta leswaku a ta kuma nkongomiso wakwe. (2 Tih. 18:36; 19:1, 2) U teke magoza lawa a a swi tiva leswaku ma ta tsakisa Yehovha. A nga ringetanga ku tlhantlha xiphiqo xexo hi ku endla nchumu lowu nga fambisaniki ni ku rhandza ka Yehovha hi ku lava mpfuno etikweni ra Egipta kumbe ematikweni lawa a va akelane na wona. Ematshan’weni yo va Hezekiya a titshega hi ku twisisa kakwe, u titshege hi Yehovha. Endzhaku ka loko ntsumi ya Yehovha yi dlaye vavanuna va 185 000 va Senakeribi, Senakeribi ‘u suke a famba’ a tlhelela eNinivha.—2 Tih. 19:35, 36.

 7. Xikhongelo xa Hana ni xa Yonasi xi nga hi chavelela hi ndlela yihi?

⁷ Hana, nsati wa Elkana lowa Mulevhi, na yena u titshege hi Yehovha loko a ri enhlomulweni hileswi a a ri mhika. (1 Sam. 1:9-11, 18) Muprofeta Yonasi u ponisiwile ekhwirini ra nhlampfi leyikulu endzhaku ka loko a khongerile a ku: “Ndzi huwelele Yehovha emaxangwini ya mina, yena u ndzi hlamurile. Ndzi kombele ku pfuniwa ndzi ri ekhwirini ra Sheol. U ri twile rito ra mina.” (Yon. 2:1, 2, 10) Swa chavelela hakunene ku tiva leswaku hi nga khongela eka Yehovha hi “kombela tintswalo,” ku nga khathariseki leswaku hi langutane ni xiyimo xo tika ku fikela kwihi!—Hlaya Pisalema 55:1, 16.

8, 9. I yini leswi Hezekiya, Hana na Yonasi a va karhateke ha swona loko va khongela naswona hi nga dyondza yini eka vona?

⁸ Xikombiso xa Hezekiya, Hana na Yonasi xi tlhela xi hi dyondzisa mhaka yin’wina ya nkoka malunghana ni swilo leswi hi faneleke hi swi tsundzuka loko hi khongela hi ri emaxangwini. Hinkwavo ka vona va karhatekile loko va langutane ni swiyimo swo tika swinene. Kambe swikhongelo swa vona swi kombisa leswaku a va nga karhatekanga hi swiphiqo swa vona ntsena. Ematshan’weni ya sweswo, swilo leswi a va karhateke ngopfu ha swona a ku ri vito ra Xikwembu, vugandzeri bya xona ni ku endla ku rhandza ka xona. Hezekiya u twe ku vava hileswi vito ra Yehovha a ri rhukaniwa. Hana u tshembise ku nyikela hi n’wana wakwe loyi a a n’wi lava swinene leswaku a ya tirhela Yehovha etabernakeleni eXilo. Naswona Yonasi u te: “Ndzi ta hakela leswi ndzi swi tshembiseke hi ku hlambanya.”—Yon. 2:9.

⁹ Loko hi khongelela ku ponisiwa eswiyin’weni swo tika, ku ta va vutlhari ku tikambisisa leswaku ha yini hi khongela. Xana hi karhateka ngopfu hi ku va swiphiqo swa hina swi hela kumbe hi karhateka hi Yehovha ni hi swikongomelo swakwe? Maxangu ya hina vini ma nga hi endla hi karhateka ngopfu hi xiyimo xa hina lerova hi nga ha khathali hi timhaka ta moya. Loko hi khongela eka Yehovha leswaku a hi pfuna, hi fanele hi tsundzuka ku khongelela ku kwetsimisiwa ka vito rakwe ni ku lweriwa ka vuhosi byakwe. Ku endla tano swi nga hi pfuna leswaku hi tshama hi ri ni langutelo lerinene hambiloko swiphiqo swa hina swi nga tlhantlhiwanga hi ndlela leyi a hi yi languterile. Minkarhi yin’wana Xikwembu xi hlamula swikhongelo swa hina hi ku hi nyika matimba yo tiyiselela swiphiqo leswi hi nga na swona.—Hlaya Esaya 40:29; Vafilipiya 4:13.

Loko Hi Endla Swiboho

10, 11. I yini leswi Yehoxafati a swi endleke loko a fanele a teka xiboho xo tika?

¹⁰ U swi endla njhani swiboho leswikulu evuton’wini? Xana u rhanga hi ku endla xiboho kutani u khongela eka Yehovha leswaku a katekisa xiboho lexi se u xi endleke? Xiya leswi Yehoxafati, hosi ya tiko ra Yuda, a swi endleke loko mavuthu lama hlanganeke ya Vamowabu ni ya Vaamone ma te ku ta lwa na yena. Tiko ra Yuda a ri nga ri na wona matimba yo lwa na wona. I yini leswi Yehoxafati a a ta swi endla?

¹¹ Bibele yi ri: “Yehoxafati a chava, a veka xikandza xakwe ku lava Yehovha.” U lerise leswaku tiko hinkwaro ra Yuda ri titsona swakudya naswona u hlengelete vanhu leswaku “va vutisa Yehovha.” Kutani u suke a yima enhlengeletanweni ya Yuda ni ya Yerusalema ivi a khongela. Xiphemu xa xikhongelo xakwe xi ri: “Oho Xikwembu xa hina, xana a wu nge va avanyisi? Hikuva hina a hi na matimba emahlweni ka ntshungu lowu lowukulu lowu wu taka ku ta lwa na hina; hina a hi swi tivi leswi hi faneleke hi swi endla, kambe mahlo ya hina ma le ka wena.” Xikwembu xa ntiyiso xi yingise xikhongelo xa Yehoxafati naswona xi va ponise hi singita. (2 Tikr. 20:3-12, 17) Kutani loko hi lava ku endla swiboho swa nkoka, ngopfu-ngopfu leswi khumbaka vuxaka bya hina na Yehovha, hi fanele hi titshega hi yena ematshan’weni yo titshega hi ku twisisa ka hina vini.

12, 13. Hi xihi xikombiso lexi Hosi Davhida a xi vekeke emhakeni yo endla swiboho?

¹² I yini leswi hi faneleke hi swi endla loko hi langutana ni swiphiqo leswi nga ha vonakaka swi olovile ku swi tlhantlha hileswi kumbexana hi tshameke hi tlhantlha swiphiqo swo tano enkarhini lowu hundzeke? Xikombiso xa Hosi Davhida xi nga hi pfuna ku hlamula xivutiso xexo. Loko Vaamaleke va phange muti wa Sikilaga, va teke vasati va Davhida ni vana vakwe swin’we ni mindyangu ya vavanuna vakwe. Davhida u vutise Yehovha a ku: “Xana ndzi fanele ndzi hlongorisa vuthu leri ra vaphangi?” Yehovha u n’wi hlamule a ku: “Va hlongorise, hakunene u ta va kuma, hakunene u ta va kutsula.” Davhida u endle tano naswona ‘u kutsule hinkwaswo leswi Vaamaleke a va swi tekile.’—1 Sam. 30:7-9, 18-20.

¹³ Endzhakunyana ka loko Vaamaleke va phange muti wolowo, Vafilisita va ye va ya lwa ni Vaisrayele. Davhida u tlhele a vutisa Yehovha naswona U n’wi nyike nhlamulo leyi kongomeke. U te: “Tlhandluka, hakunene ndzi ta nyiketa Vafilisita emavokweni ya wena.” (2 Sam. 5:18, 19) Endzhakunyana ka sweswo, Vafilisita va tlhele va vuya ku ta lwa na Davhida. A a ta endla yini sweswi? Kumbexana a a ta va a tibyele a ku: ‘Ndzi tshame ndzi langutana ni xiyimo lexi kambirhi. Inge ndzi famba ndzi ya lwa ni valala va Xikwembu hilaha ndzi endleke hakona enkarhini lowu hundzeke.’ Xana Davhida a a ta lava nkongomiso eka Yehovha? A nga titsheganga hi leswi a swi endleke enkarhini lowu hundzeke. U tlhele a khongela eka Yehovha naswona U n’wi byele leswaku a nga yi a ya lwa na vona. Hakunene Davhida u fanele a tsake ngopfu hileswi a vutiseke Yehovha! (2 Sam. 5:22, 23) Loko hi langutana ni xiyimo kumbe xiphiqo lexi hi xi toloveleke, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga titshegi hi ku helela hi leswi hi tshameke hi swi endla.—Hlaya Yeremiya 10:23.

14. Hi nga dyondza yini eka Yoxuwa ni vakulukumba va le Israyele eka leswi va swi endleke eka Vagibiyoni?

¹⁴ Tanihi leswi hinkwerhu hi nga hetisekangiki, ku katsa ni vakulu lava nga ni ntokoto, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga tshiki ku lava nkongomiso eka Yehovha loko hi lava ku endla swiboho. Xiya leswi Yoxuwa, mutlhandlami wa Muxe, ni vakulukumba va le Israyele va swi endleke loko Vagibiyoni lavo tlhariha, lava tiendleke onge va huma etikweni ra le kule, va te eka vona ku ta endla ku rhula. Yoxuwa ni vakulukumba volavo va endle ku rhula swin’we ni ntwanano na vona handle ko rhanga hi ku vutisa Yehovha. Hambileswi Yehovha a wu seketeleke ntwanano wolowo, u endle leswaku xihoxo xa vona xa ku nga lavi nkongomiso wakwe xi tsariwa eMatsalweni leswaku xi ta hi pfuna.—Yox. 9:3-6, 14, 15.

Loko Hi Lwisana Ni Miringo

15. Ha yini ku khongela swi ri swa nkoka leswaku hi kota ku hlula miringo?

¹⁵ Leswi hi nga ni “nawu wa xidyoho” endzeni ka swirho swa hina, hi fanele hi lwisana swinene ni ku navela ka hina ko endla xidyoho. (Rhom. 7:21-25) Hi nga swi kota ku hlula ku navela koloko. Njhani? Yesu u byele valandzeri vakwe leswaku va fanele va khongela leswaku va kota ku hlula miringo. (Hlaya Luka 22:40.) Hambiloko ku navela ko biha kumbe miehleketo yo biha yi hambeta yi hi karhata endzhaku ka loko hi khongerile, hi fanele hi ‘hambeta hi kombela vutlhari eka Xikwembu’ leswaku hi lwisana ni ndzingo wolowo. Bibele yi vula leswaku “xi nyika hinkwavo [vutlhari] hi mbilu yo basa, handle ka ku sandza.” (Yak. 1:5) Yakobo u tlhele a tsala a ku: “Xana u kona loyi a vabyaka [hi tlhelo ra moya] exikarhi ka n’wina? A a vitane vakulukumba va vandlha, kutani a va n’wi khongelele, va n’wi tota mafurha hi vito ra Yehovha. Kutani xikhongelo xa ripfumelo xi ta hanyisa la nga pfukiki swinene.”—Yak. 5:14, 15.

16, 17. Loko hi lava mpfuno wo hlula ndzingo, hi wihi nkarhi lowunene lowu hi faneleke hi khongela ha wona?

¹⁶ Xikhongelo i xa nkoka swinene loko hi lwisana ni miringo, kambe hi fanele hi tsundzuka ku khongela hi nkarhi lowunene. Xiya xikombiso xa jaha rin’wana leri boxiweke eka Swivuriso 7:6-23. Loko dyambu ri rhengile, jaha rero ri hundze hi le xitarateni lexi a ri swi tiva leswaku ku tshama nghwavava eka xona. Leswi nghwavava yoleyo yi hambukiseke jaha rero hi marito ya yona lama khorwisaka ni ku ri kanganyisa hi milomu ya yona yo olova, ri yi landzerile ku fana ni nkunzi leyi yaka eku dlayiweni. Ha yini jaha rero ri ye exitarateni xexo? Tanihi leswi a ri ri ni “mbilu leyi pfumalaka vutlhari,” leswi vulaka leswaku a ri nga ri na ntokoto, swi nga ha endleka leswaku a ri karhatiwa hi ku navela ko biha. (Swiv. 7:7) Hi wihi nkarhi lowunene lowu a ri fanele ri khongele ha wona? I ntiyiso leswaku a swi ta va swi ve swinene loko a ri lo khongela enkarhini lowu nghwavava yoleyo a yi vulavula na rona. Kambe nkarhi lowunene lowu a ri fanele ri khongele ha wona hi lowu ri sunguleke ku ehleketa hi ku ya hundza hi le xitarateni xexo.

¹⁷ Namuntlha, swi nga ha endleka leswaku wanuna u le ku ringeteni hi matimba ku va a tshika ku langutisa swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu. Hambiswiritano, a hi nge u nghena eka ti-website ta le ka Internet leti a swi tivaka kahle leswaku ti ni swifaniso kumbe tivhidiyo leti pfuxaka ku navela ka rimbewu. Xana wanuna yoloye u ta va a nga fani ni jaha leri boxiweke eka Swivuriso ndzima 7? Hakunene sweswo a swi ta fana ni ku famba egondzweni leri nga ni makhombo yo tala! Leswaku munhu a kota ku hlula ndzingo wo langutisa swifaniso leswi pfuxaka ku navela ka rimbewu, u fanele a kombela mpfuno eka Yehovha a nga si nghena eka Internet.

18, 19. (a) Ha yini swi tika ku lwisana ni ndzingo kambe u nga wu hlula njhani? (b) I yini leswi u tiyimiseleke ku swi endla?

¹⁸ A swi olovi ku lwisana ni ndzingo kumbe ku hlula mikhuva yo biha. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Nyama yi lwisana ni moya eku naveleni ka yona, kasi moya wu lwisana ni nyama.” Xisweswo, “leswi [hi] rhandzaka ku swi endla a [hi] swi endli.” (Gal. 5:17) Leswaku hi hlula xiphiqo lexi, hi fanele hi khongela hi mbilu hinkwayo loko hi sungula ku anakanya swilo swo biha kumbe hi langutana ni miringo, kutani hi endla hi ku pfumelelana ni swikhongelo swa hina. A hi tsundzukeni leswaku “a [hi] si weriwa hi ndzingo loko wu nga ri lowu tolovelekeke evanhwini” naswona Yehovha a nga hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile eka yena.—1 Kor. 10:13.

¹⁹ Ku nga khathariseki leswaku hi langutana ni swiyimo swo tika, hi lava ku endla xiboho xa nkoka kumbe hi lwisana ni miringo, Yehovha u hi nyike nyiko leyinene, ku nga xikhongelo. Loko hi khongela hi kombisa leswaku hi titshega hi yena. Hi fanele hi tlhela hi hambeta hi kombela moya lowo kwetsima eka Xikwembu, lowu wu hi kongomisaka ni ku hi tiyisa. (Luka 11:9-13) Hikwalaho, minkarhi hinkwayo a hi titshegeni hi Yehovha ematshan’weni yo titshega hi ku twisisa ka hina vini.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• I yini leswi u swi dyondzeke eka Hezekiya, Hana na Yonasi malunghana ni ku titshega hi Yehovha?

• Xikombiso xa Davhida ni xa Yoxuwa xi kandziyisa yini malunghana ni leswi hi faneleke hi swi xalamukela loko hi lava ku endla swiboho?

• Hi wihi nkarhi lowunene lowu hi nga khongelaka ha wona leswaku hi hlula ndzingo?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Hi wihi nkarhi lowunene lowu hi nga khongelaka ha wona leswaku hi kota ku hlula miringo?