“Huwelelani Leswi Exikarhi Ka Matiko”

 1. Ha yini ndlela leyi Yehovha a vulavuleke ha yona ni muprofeta yi fanisiwa ni ku vomba ka nghala?

XANA u tshama u twa nghala yi ri karhi yi vomba? Pongo ra ku vomba ka yona a ri tiyiseleleki. Xana u nga endla yini loko wo twa nghala yi ri karhi yi vomba exikarhi ka vusiku, nkarhi lowu ku nga lo tititi? A wu nge he yimayimi. Amosi, loyi a nga un’wana wa vaprofeta lava 12 loyi sweswi hi dyondzaka matsalwa yakwe, u tirhise xifananisi lexi, a ku: “Ku ni nghala leyi yi vombeke! I mani loyi a nga ta ka a nga chavi? Yehovha, Hosi leyi Lawulaka u vurile! I mani loyi a nga ta ka a nga profeti?” (Amosi 3:3-8) Loko u twa Yehovha hi yexe a vulavula, xana a wu nge teki goza hilaha Amosi a endleke hakona? A nga ha yimayimanga, u vhele a sungula ku profeta ta ku xupuriwa ka tinxaka ta khume ta Israyele.

 2. (a) Xana u nga yi tekelela njhani ndlela leyi Amosi a wu endleke ha yona ntirho wakwe wa ku profeta? (b) I yini leswi hi nga ta dyondza ha swona eka ndzima leyi?

² U nga ha ku, ‘Phela mina a ndzi muprofeta!’ U nga ha titwa u nga faneleki hikuva a wu leteriwanga ku va muprofeta. Kambe tsundzuka Amosi. Loko muprista Amaziya la gandzelaka rhole a tlhontlha Amosi, u te: “A ndzi nga ri muprofeta naswona a ndzi nga ri n’wana wa muprofeta; kambe a ndzi ri murisi, ndzi kha makuwa ya swinkuwana.” (Amosi 7:14) Hambileswi Amosi a a nga ri munhu wa xiyimo xa le henhla a a swi rhandza ku endla ntirho wa yena wa ku va muprofeta wa Yehovha. Wena ke? Xana wa swi vona leswaku u nyikiwe ntirho lowu hi ndlela yo karhi wu fanaka ni wa vaprofeta lava 12? U fanele u twarisa rungula ra Xikwembu leri tirhaka namuntlha u tlhela u dyondzisa vanhu ni ku va endla vadyondzisiwa. Xana u wu languta njhani ntirho wolowo wa nkoka? Hi rihi rungula leri u ri huwelelaka exikarhi ka matiko? Xana ntirho wolowo u wu endla hi ku hetiseka ku fika kwihi? I yini leswi kombaka loko ntirho wa wena wu ri ni mihandzu? A hi xiyisiseni tinhlamulo ta swivutiso leswi.

 3. Xana u nga wu endla njhani ntirho wo fana ni wa vaprofeta lava sweswi hi dyondzaka hi rungula ra vona?

³ Xana wa wu endla hakunene ntirho wo fana ni luwa wa vaprofeta? Swi nga ha endleka u nga si tshama u ‘twa nghala yi vomba,’ hikwalaho ka leswi Yehovha a nga ku huhutelangiki moya wakwe hi ku kongoma. Kambe u ri twile Rito ra yena ku nga Bibele, u twe rungula ra yena ra xihatla leri vulavulaka hi siku ra yena leri tshineleke. Hilaha hi dyondzeke hakona eka Ndzima 1 ya buku leyi, rito leri nge “muprofeta” ni leri nge “vuprofeta” ma vula swilo swo hambana-hambana. Hambileswi u nga ha vaka u nga ri muprofeta ku fana na Amosi kumbe vaprofeta van’wana va khale, na wena u nga ha vulavula hi leswi nga ta humelela enkarhini lowu taka. Njhani? U nga twarisa marungula ya vuprofeta lawa u ma dyondzeke eMatsalweni yo Kwetsima ku katsa ni ya vaprofeta lava 12. Lowu hi wona nkarhi wo endla tano.

 4. Xana vuprofeta lebyi nga eka Yuwele 2:28-32 byi hetiseka njhani namuntlha?

⁴ Languta mhaka leyi hi ndlela yin’wana. Yehovha Xikwembu u byele muprofeta Yuwele hi ta nkarhi lowu vanhu va tinxaka hinkwato a va ta profeta hi ndlela yo fanekisela, a ku: “Endzhaku ka sweswo ndzi ta chululela moya wa mina ehenhla ka nyama ya muxaka wun’wana ni wun’wana, kunene vana va n’wina va majaha ni va vanhwanyana va ta profeta. Loko ku ri vavanuna lava kuleke eka n’wina, va ta lorha milorho. Loko ku ri majaha ya n’wina, ma ta vona swivono.” (Yuwele 2:28-32) Hi Pentekosta ya 33 C.E., muapostola Petro u tirhise tindzimana leti loko a vulavula hi ku chuluriwa ka moya lowo kwetsima ehenhla ka lava a va hlengeletane ekamareni ra le henhla le Yerusalema ni ku chumayeriwa ka “swilo leswikulu ngopfu swa Xikwembu.” (Mintirho 1:12-14; 2:1-4, 11, 14-21) Kutani sweswi xiya leswi humelelaka enkarhini wa hina. Vuprofeta bya Yuwele byi hetiseke swinene ku sukela eku sunguleni ka lembe-xidzana ra vu-20. Vakreste lava totiweke hi moya—va xinuna ni va xisati, lavakulu ni lavatsongo—va sungule ku “profeta,” ku nga ku twarisa “swilo leswikulu ngopfu swa Xikwembu” ku katsa ni mahungu lamanene ya Mfumo lowu se wu simekiweke etilweni.

 5. (a) Hi rihi lunghelo leri hinkwerhu hi nga na rona? (b) Xana ku nyikela “swinkunzana swa milomu ya [wena]” swi vula yini eka wena naswona ha yini ku ri lunghelo eka wena?

⁵ Hambileswi “ntshungu lowukulu” wa “tinyimpfu tin’wana” wu nga totiwangiki hi moya lowo kwetsima leswaku wu va vana va Xikwembu, wu byela valandzeri va Yesu Kreste lava totiweke, wu ku: “Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.” (Nhlavutelo 7:9; Yohane 10:16; Zakariya 8:23) Hambi u ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki etilweni kumbe emisaveni, u ni lunghelo ro nyikela “swinkunzana swa milomu ya [wena].” (Hosiya 14:2) Xana xi vula yini xiga lexi xa vuprofeta bya Hosiya? Xidyondzi xa Bibele C. F. Keil, u te: “Swinkunzana . . . a ku ri swifuwo leswinene ngopfu swo endla switlhavelo swo nkhensa.” Muapostola Pawulo a a kongomise eka Hosiya 14:2, loko a tsala a ku: “A hi nyikeleni eka Xikwembu xitlhavelo xa ku dzunisa nkarhi hinkwawo, ku nga mbhandzu wa milomu leyi endlaka xitiviso xa le rivaleni eka vito ra xona.” (Vaheveru 13:15) Ina, xiga lexi nge “swinkunzana swa milomu ya hina” xi vula swilo leswinene ngopfu leswi hi swi vulaka hi milomu ya hina, ku nga marito lawa hi dzunisaka Yehovha ha wona.

 6. Ha yini hi fanele hi kambisisa ntikelo wa magandzelo ya hina yo dzunisa?

⁶ U va u nyikela switlhavelo swo dzunisa eka Yehovha loko u khongela swi huma embilwini, loko u vulavula hi Yehovha eminhlanganweni ya vandlha niloko u hisekela ku bula ha yena ni van’wana ensin’wini. Kambe un’wana ni un’wana wa hina a nga ha tivutisa leswi, ‘Loko ndzi endla sweswo, xana ndzi swi endla hi mbilu hinkwayo?’ Hi ku ya hi leswi se u swi dyondzeke, a swi kanakanisi leswaku wa swi nyenya leswi endliweke hi vaprista va le nkarhini wa Malakiya, lava a va tisa swifuwo leswi lamaleke ealitarini ya Xikwembu hi vomu. Yehovha u tirhise Malakiya leswaku a kandziyisa leswaku switlhavelo swa vona a swi nyenyetsa hikuva a swi nga va tovi helo leswaku va le ku deleleni ka tafula ra Yehovha. (Malakiya 1:8) Hikwalaho, i swinene ku kambisisa ntikelo wa magandzelo ya hina leswaku hi tiyiseka leswaku ma amukeleka naswona ma nga vi lama solekaka hi ndlela yo karhi.

 7. Hi rihi rungula leri nga ni swiyenge swimbirhi leri swi lavaka xivindzi leswaku hi ri twarisa?

⁷ Ku nyikela “swinkunzana swa milomu ya hina” ensin’wini swi lava xivindzi, xana a swi tano? Hikuva rungula leri hi ri byelaka vanhu ri ni swiyenge swimbirhi, naswona lexin’wana a xi tsakisi. Muprofeta Yuwele u byele vanhu va Xikwembu a ku: “Huwelelani leswi exikarhi ka matiko, ‘Hlawulekisani nyimpi! Pfuxani vavanuna lava nga ni matimba! A va tshinele! A va tlhandluke, vavanuna hinkwavo va nyimpi!’” (Yuwele 3:9) Tanihi leswi yinhla leyi yi hetisekaka enkarhini wa hina, hakunene swa tika leswaku matiko ma lwa enyimpini yoleyo! I xitiviso xa nyimpi ya Yehovha yo lulama yo lwa ni vanhu lava n’wi delelaka. Loko Yehovha a ri karhi a lerisa vanhu va yena leswaku va “fula mabanga ya vona ma va swikomu ni mafumu ya vona ma va swikhutulo,” matiko lama nga valala va yena u ma lerisa leswaku ma ‘fula swikomu swa wona swi va mabanga ni swikhutulo swa wona swi va matlhari.’ (Mikiya 4:3; Yuwele 3:10) Ina, malandza ya Xikwembu ma fanele ma ti lunghiselela ku ya hlangana ni Muvumbi wa vuako hinkwabyo enyimpini. Rungula rero leri hi faneleke hi ri hundzisela eka van’wana a ri phyuphyisi nikatsongo.

 8. Ha yini “lava va seleke va Yakobe” va fanisiwa ni nghala?

⁸ Eka rungula ra muprofeta Mikiya, lava va nyikelaka ‘swinkunzana swa milomu ya vona’ va fanisiwa ni nghala. U tsale a ku: “Lava va seleke va Yakobe va fanele va fana ni nghala exikarhi ka swivandzana swa le khwatini, va fana ni xinghalana xa ntshiva exikarhi ka mintlhambi ya tinyimpfu, lexi, loko xi hundza, kunene xi kandziyelaka ni ku handzulela; kutani ku hava mukutsuri.” (Mikiya 5:8) Ha yini swi fanela ku va va fanisiwa ni nghala? Namuntlha, vanhu va Xikwembu swin’we ni masalela ya vatotiwa lama rhangelaka va fanele va va ni xivindzi xo kota xa nghala loko va ri karhi va lemukisa matiko.a

 9. (a) Hi kwihi laha u faneleke u va ni xivindzi xo kota xa nghala? (b) Xana u nga swi kotisa ku yini ku va ni xivindzi loko u kanetiwa kumbe loko vanhu va nga tsakeli?

⁹ Xana u ni xivindzi ku fana ni nghala loko u ri karhi u twarisa rungula ro lemukisa vanhu? U fanele u va ni xivindzi xo tano ku nga ri ntsena loko u ri emahlweni ka valawuri kambe niloko u vulavula ni tintangha ta wena exikolweni kumbe entirhweni kumbe maxaka ya wena lama nga riki Timbhoni. (Mikiya 7:5-7; Matewu 10:17-21) Xana u nga xi kuma kwihi xivindzi loko u langutane ni nkaneto kumbe loko vanhu va nga tsakeli ensin’wini? Twana ndlela leyi Mikiya a swi koteke ha yona ku endla ntirho wo tika wo lemukisa vanhu hi ta ku lovisiwa ka Samariya na Yerusalema, u ri: “Ndzi tele matimba, hi moya wa Yehovha, ni vululami ni matimba, leswaku ndzi byela Yakobe swiendlo swa yena swa ku pfukela na Israyele xidyoho xakwe.” (Mikiya 1:1, 6; 3:8) U nga ‘tala matimba’ hikuva na wena u nga wu kuma moya wa Xikwembu lowu wu hi nyikaka xivindzi. (Zakariya 4:6) Loko u titshega hi Xikwembu hi ku khongela eka xona, u ta swi kota ku twarisa rungula leri nga ha hlohlonyaka tindleve ta vayingiseri.—2 Tihosi 21:10-15.

10. Xana hi nga n’wi tekelela njhani Sofaniya, loko hi ri karhi hi twarisa rungula leri vulavulaka hi “siku ra Yehovha”?

¹⁰ U fanele u va ni xivindzi kambe u fanele u tirhisa ni vutlhari loko u ri karhi u vulavula ni vanhu hi rungula ro va lemukisa. Hi fanele hi vulavula hi ndlela yo “olova [kumbe hi “vukheta”] eka hinkwavo” hambiloko rungula leri hi va byelaka rona ri vulavula hi “siku ra Yehovha.” (2 Timotiya 2:24; nhlamuselo ya le hansi ya NW; Yuwele 2:1, 11; Sofaniya 1:14) Nakambe hi nga dyondza swo karhi eka vaprofeta lava 12. Va ri twarise hi xivindzi rungula ra Yehovha ra ku avanyisa, kambe a va anakanyela lava va ri yingisaka. Hi xikombiso, muprofeta Sofaniya a a nga tilumalumi loko a vulavula ni tihosana ta le nkarhini wakwe leti omeke tinhloko, kambe loko a ri karhi a sola tihosana teto a nga n’wi solanga Hosi Yosiya lowo tshembeka. (Sofaniya 1:8) Loko hi ri karhi hi twarisa rungula ro lemukisa vanhu, hi fanele hi pfuna vanhu naswona hi va languta va ri tinyimpfu, hi nga va teki va ri timbuti.—Matewu 25:32-34.

11. (a) Hi xihi xiyenge xa vumbirhi xa rungula leri ri nga ni swiyenge swimbirhi leri hi ri twarisaka? (b) Xana u nga va tekelela njhani vaprofeta lava 12 loko u ri karhi u twarisa hi ta siku ra Yehovha?

¹¹ Hi xihi xiyenge xin’wana xa rungula ra hina ra swiyenge swimbirhi leri hi ri twarisaka? Xiyenge xexo xi kandziyisiwe eka Mikiya ndzima 5. “Lava va seleke va Yakobe, va fanele va fana ni mberha leyi humaka eka Yehovha exikarhi ka vanhu vo tala, va fana ni mpfula leyikulu ehenhla ka swimila, leyi yi nga tshembiki munhu kumbe yi rindzela vana va munhu wa la misaveni.” (Mikiya 4:1; 5:7) Namuntlha “lava va seleke” va Yakobe wa moya, kumbe Israyele wa moya swin’we ni vanghana va vona, va fana ni “mberha leyi humaka eka Yehovha” leyi phyuphyisaka naswona va fana ni “mpfula leyikulu ehenhla ka swimila” hikwalaho ka mahungu lamanene lawa va ma byelaka “vanhu vo tala.” Hi fanele hi dyondza swo tala etibukwini leta 12 to hetelela ta Matsalwa ya Xiheveru malunghana ni xiyenge xa vumbirhi xa rungula ra hina, tanihi leswi vaprofeta volavo va twariseke ku lovisiwa ni ku pfuxetiwa ka tiko. Loko u ri karhi u chumayela hi siku ra Yehovha, xana u kandziyisa rungula leri khutazaka ha rona?

12, 13. (a) Ha yini vanhu va Xikwembu va fanisiwa ni switsotswana? (b) Xana u titwisa ku yini hi marito ya Yuwele 2:7, 8?

¹² Xana u ri twarisa njhani rungula leri ra swiyenge swimbirhi? Muprofeta Yuwele u fanise ntirho lowu endliwaka hi vanhu va Xikwembu ni makhombo lama taka hi ku landzelelana, ku nga khombo ra switsotswana ku katsa ni ra tinjiya. (Yuwele 1:4) Ha yini hi fanisa vanhu va Yehovha ni switsotswana? Hilaha Yuwele 2:11 yi hlamuselaka hakona, switsotswana leswi, Xikwembu xi swi vula ‘vandla ra xona ra nyimpi.’ (Vanhu va Yehovha va fanisiwa ni tinjiya ni le bukwini ya Nhlavutelo. Vona Nhlavutelo 9:3, 4.) Ntirho wa switsotswana lowu Yuwele a wu hlamuseleke wu fanisiwe ni ndzilo lowu lovisaka, naswona emahlweni ka swona lexi vonakaka xi fana ni “ntanga wa le Edeni” xi hundzuriwe “mananga yo pfumala vaaki.” (Yuwele 2:2, 3) Xana u nga swi kombisa njhani leswaku wa wu xiya nkoka wa ku hetiseka ka vuprofeta bya Yuwele?

¹³ Ehleketa ndlela leyi switsotswana leswi swi hlaselaka ha yona. Loko Yuwele a swi munhuhata u ri: “Va tsutsuma kukota vavanuna lava nga ni matimba. Va tlhandluka erirhangwini kukota vavanuna va nyimpi. Un’wana ni un’wana wa vona u ya etindleleni takwe, a va hundzuluki emintileni ya vona. A va susumetani. Va hambeta va famba, kukota munhu la tiyeke emirini endleleni yakwe; loko van’wana vo tshuka va wa exikarhi ka miseve, lavan’wana a va hambuki.” (Yuwele 2:7, 8) A ku na ‘rirhangu’ ra nala leri a ri ta sivela khombo leri a ri ta vangiwa hi switsotswana leswi. ‘Loko swin’wana swo tshuka swi wa exikarhi ka miseve,’ hilaha swi veke hakona eka Vakreste vo tshembeka lava va dlayiweke hi valala lava tshikilelaka, swin’wana swi ye emahlweni ni ntirho wolowo, swi hetisisa ntirho lowu Yehovha a swi nyikeke wona. Xana u tiyimisele ku huwelela hi ta siku ra Yehovha kukondza Xikwembu xi vula leswaku ntirho lowu wu hetisekile? Swi nga ha endleka leswaku u le ku endleni ka ntirho lowu endliweke hi Vakreste van’wana vo tshembeka lava se va feke.

14. Hi yihi ndlela leyi hi nga hoxaka xandla ha yona leswaku ntirho wo chumayela wu endliwa hilaha ku heleleke?

¹⁴ Leswi hi swi dyondzaka laha hileswaku hi fanele hi chumayela hilaha ku heleleke. Xana wena hi wexe u nga chumayerisa ku yini hilaha ku heleleke, hilaha swi hlamuseriweke hakona evuprofeteni bya Yuwele? U nga chumayela hi yindlu ni yindlu ni ku tlhelela u ya dyondzisa lava tsakelaka. U nga tlhelela ni laha u nga kumangiki munhu. Hi ndlela yoleyo u va u swi veka erivaleni leswaku wa xi twisisa xifaniso xa vuprofeta lebyi. Nakambe, loko u chumayela exitarateni u nga ha hlangana ni lava a wu nga ta kota ku vonana na vona emakaya. Ndlela yin’wana hi leyi: U nga kota ni ku pfuna vanhu lava nga emugangeni wa ka n’wina lava humaka ematikweni mambe.b Xana wa yi xalamukela minkarhi yo fana ni yoleyo, u hoxa xandla leswaku ntirho wo chumayela wu endliwa hilaha ku heleleke?

15. Xana vanhu va angule njhani eka marungula ya vaprofeta lava 12?

¹⁵ Xana vanhu va angula njhani loko u va byela hi ta siku ra Yehovha leri chavisaka? U nga hlamali loko va ku kaneta kumbe va nga tsakeli. Swi ve tano eka vaprofeta vo tala va Xikwembu lava vo tala va vona a va fanele va twarisa marungula ya vuavanyisi lawa a ma hlohlonya etindleveni. (Yeremiya 1:17-19; 7:27; 29:19) Hambiswiritano, rungula ra vaprofeta vo tala ri yingisiwile! Ntlhanu wa vona—Yonasi, Mikiya, Sofaniya, Hagayi na Zakariya—va khumbhe timbilu ta vanhu van’wana lerova va hundzuka eswidyohweni swa vona va cinca ni tindlela ta vona.

16. Xana matshalatshala ya Mikiya ma veke mihandzu ya njhani?

¹⁶ Ntirho wa Sofaniya tanihi muprofeta wu khumbhe mbilu ya Hosi Yosiya lerova a kala a pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke. Mikiya u ri twarise hi xivindzi rungula ro avanyisa vakulukumba va Yuda, naswona mintirho ya Hosi Hezekiya yi pfumelelane ni marito ya Mikiya. (Mikiya 3:1-3) Lexi tsakisaka hileswaku vakulukumba van’wana va le sikwini ra Yeremiya va vule leswaku ndlela leyi Hezekiya a anguleke ha yona yi ve xikombiso lexinene, va vule nileswaku hosi yi ‘chave Yehovha, lerova Yehovha a tisola hikwalaho ka khombo leri a ri vuleke.’ (Yeremiya 26:18, 19; 2 Tihosi 18:1-4) Loko ku lawula Hezekiya, vanhu va le Yuda ni lava va swi tsakelaka va le mfun’weni wa le n’walungwini va tlangele Paseka ni Nkhuvo wa Swinkwa Leswo-ke-comela, va tlhela va wu tlulerisa ni le ka vhiki leri landzeleke. Xana ku tlhelela ka vona evugandzerini bya ntiyiso swi ve ni vuyelo byihi? ‘Ku ve ni ntsako lowukulu eYerusalema.’ (2 Tikronika 30:23-26) Mikiya a a sungurile ku twarisa rungula ra Xikwembu ra ku avanyisa etikweni leri gwineheke leri a ri fumiwa hi Hosi Akazi. Hambiswiritano, muprofeta yoloye u vone vuyelo lebyinene bya matshalatshala yakwe loko Hezekiya n’wana Akazi a angula kahle.

17. I yini leswi Hagayi na Zakariya va koteke ku swi hetisisa?

¹⁷ Nakambe anakanya hi muprofeta Hagayi na Zakariya. Va hoxe xandla leswaku Vayuda lava a va nga ri na mhaka tlhelo va ri lava tikukumuxaka, va kota ku tlhelela etikweni ra rikwavo. (Hagayi 1:1, 2; Zakariya 1:1-3) Loko vaprofeta lavambirhi va sungula ntirho wa vona, se a ku hundze malembe ya 16 hi mpfhuka ku akiwa masungulo ya tempele. Munhu ‘un’wana ni un’wana a a tsutsumela endlwini yakwe’ kambe yindlu ya Yehovha yi ri “rhumbi.” Hagayi u byele Vayuda a ku: “‘Vanani ni matimba, n’wina hinkwenu vanhu va tiko,’ ku vula Yehovha, ‘mi tirha.’” Xana ku humelele yini? Yehovha u ye emahlweni a “pfuxa moya” wa Ndhuna-nkulu Zerubabele ni wa Yoxuwa Muprista Lonkulu ni wa “vanhu hinkwavo lava va seleke.” Sweswo swi endle leswaku va kota ku heta ntirho wo aka tempele.—Hagayi 1:9, 12, 14; 2:4.

18, 19. (a) Xana vanhu va le matikweni man’wana va angula njhani loko va byeriwa rungula leri vulavulaka hi siku ra Yehovha? (b) Xana wena u ta angula njhani eka xilaveko xa ku twarisa rungula ro lemukisa vanhu hinkwavo?

¹⁸ Vo tala va vaprofeta lava 12 va twarise marungula etikweni leri khale ka rona a ri tinyiketele eka Yehovha. Hi nga ha va hi chumayela vanhu lava va nga si tshamaka va twa nchumu hi ta Xikwembu xa ntiyiso, kambe hi nga ha dyondza swo karhi eka vuyelo bya mintirho ya vaprofeta lava. Ninamuntlha, etindhawini to tala vanhu va angula kahle loko va byeriwa rungula ra xihatla ra siku ra Yehovha. Hi vona vuyelo byo kota lebyi profetiweke hi Zakariya, lebyi nge: “Matiko yo tala ma ta tihlanganisa na Yehovha esikwini rero, ma ta va vanhu va mina; kutani mina ndzi ta tshama exikarhi ka n’wina.” (Zakariya 2:11) Sweswi, “matiko yo tala” ma rhiya ndleve loko vanhu va Xikwembu va ma chumayela. (Nhlavutelo 7:9) Zakariya u profete a ku: “Vanhu vo tala ni matiko ya matimba va ta ta va ta lava Yehovha wa mavuthu eYerusalema ni ku tsakisa Yehovha.” Va vuriwa “vavanuna va khume lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko” lava nga ta khoma nguvu ya wanuna la nga Muisrayele wa moya, va ku: “Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.”—Zakariya 8:20-23.

¹⁹ Xiya marito lama nge “lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko.” Bibele ni tibuku leti sekeriweke eBibeleni swi karhi swa hundzuluxeriwa hi tindzimi to tala, naswona Timbhoni ta Yehovha ti letela vanhu lava tiyimiseleke ku chumayela hi Mfumo leswaku va dyondzisa vanhu “lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko.” (Matewu 28:19, 20; Mintirho 1:8) U nga ha va u dyondze ririmi rin’wana leswaku u ta pfuna vanhu va le ndhawini ya ka n’wina lava vulavulaka ririmi rero. Naswona vo tala va tsakela ku dyondza tindzimi tin’wana, ku nga ha va rin’we kumbe timbirhi ivi endzhaku ka sweswo va rhurhela ematikweni lawa ku nga ni vanhu vo tala lava angulaka kahle eka mahungu lamanene. Xana u nga swi kota ku rhurhela emasin’wini wolawo lama nga ni mihandzu u ya ‘ma huwelela exikarhi ka matiko’? Yi anakanyisise hi xikhongelo mhaka leyi. Loko wa ha kurisa vana, tshama u ri karhi u bula na vona hi mhaka yoleyo ya ku rhurha, naswona u tshama u ri karhi u vulavula na vona hi pakani yoleyo.

20. Xana Yehovha u ve ni langutelo rihi hi vanhu va le Ninivha?

²⁰ Muprofeta un’wana loyi vayingiseri va yena va rhiyeke ndleve eka rungula rakwe, ivi va angula kahle, a ku ri Yonasi. Vanhu va le Ninivha hi vula ni hosi hi yoxe va angule kahle eka rungula ra Yonasi, ivi va va ni ripfumelo eka Yehovha. Kutani Yehovha u vutisile a ku: “Xana a ndzi fanelanga ndzi va ni nsovo eka muti lowukulu wa Ninivha, lowu wu nga ni vanhu vo tlula 120 000, lava va nga ku tiviki nikatsongo ku hambana exikarhi ka voko ra vona ra xinene ni ra ximatsi?” (Yonasi 4:11) Anakanya hi marito wolawo loko u ri karhi u kambisisa leswi ku susumetelaka ku byela van’wana hi ta siku ra Yehovha leri chavisaka. Xana u titwa u kolota Yehovha leswi a ku poniseke hi gandzelo ra nkutsulo? Xana leswi u nga nandza wa Yehovha la tinyiketeleke u titwa u ri ni vutihlamuleri? (1 Vakorinto 9:16, 17) Leswi hi swona swivangelo leswi twalaka swo twarisa siku ra Yehovha. Tlhandlakambirhi, xana u va “twela vusiwana” vanhu lava u va byelaka hi ta siku ra Yehovha? Entiyisweni, swi ta ku tsakisa ngopfu loko musa wo fana ni wa Xikwembu wu ku susumetela ku byela vanhu hi ta siku rero!

21. U dyondza yini eka xikombiso xa Amosi xa ndlela leyi a anguleke ha yona loko a xungetiwa hi Amaziya?

²¹ A hi tivi to tala hi ndlela leyi vanhu va anguleke ha yona eka Yuwele, Obadiya, Nahume, Habakuku na Malakiya. Kambe ha swi tiva leswaku va angule njhani eka Amosi. Amaziya u kanete Amosi hi ndlela yo chavisa, a n’wi hehla hileswaku u endle xikhiri xo dlaya hosi, hiloko a ringeta ku yirisa Amosi leswaku a nga chumayeli eBethele. (Amosi 7:10-13) Amosi u langutane ni nkaneto wolowo hi xivindzi. Ninamuntlha, lava byi hisekelaka etlhelo vukhongeri va nga ha ringeta ku kucetela varhangeri van’wana va tipolitiki leswaku va xanisa vanhu va Yehovha kumbe hambi ku ri ku yirisa ntirho wa vona wo chumayela lowu pfunaka vanhu. Xana u ta tekelela Amosi hi ku chumayela mahungu lamanene hi xivindzi hambiloko u kanetiwa?

22. Ha yini u nga vulaka leswaku ntirho wo chumayela wu ni mihandzu ensin’wini ya n’wina?

²² Hambileswi vanhu va anguleke hi tindlela to hambana-hambana eka vaprofeta lava 12, kambe hinkwavo ka vona va wu endle hi ku helela ntirho wa vona. Xa nkoka a hi ndlela leyi vanhu va angulaka ha yona eka rungula ra hina ra swiyenge swimbirhi, kambe i ku va hi “nyikela swinkunzana swa milomu ya hina” eka Yehovha ku nga “xitlhavelo xa ku dzunisa” xa xiyimo xa le henhla. (Hosiya 14:2; Vaheveru 13:15) Kutani leswin’wana hi ta swi siya emavokweni ya Xikwembu. Kutani xona xi ta koka lava va nga tinyimpfu hakunene. (Yohane 6:44) Ku tlula kwalaho, swi ta ku fambela kahle tanihi muhuweleri wa rungula ra Xikwembu ku nga khathariseki ndlela leyi vanhu va angulaka ha yona. A swi kanakanisi leswaku “milenge ya loyi a tisaka mahungu lamanene, loyi a twarisaka ku rhula” yi xongile emahlweni ka loyi a amukelaka mahungu lamanene hi mbilu hinkwayo, naswona xa nkoka ngopfu hileswaku yi xongile ematihlweni ya Yehovha. (Nahume 1:15; Esaya 52:7) Tanihi leswi siku lerikulu ra Yehovha ri nga kwala nyongeni, tiyimisele ku hambeta u endla leswi Yuwele a swi profeteke malunghana ni nkarhi wa hina, loko a ku: “Huwelelani leswi exikarhi ka matiko, ‘Hlawulekisani nyimpi! Pfuxani vavanuna lava nga ni matimba!’” Nyimpi yoleyo i ya Xikwembu yo lwa ni matiko.—Yuwele 3:9.