Xilalelo Xa Hosi I Xa Nkoka Swinene Eka Wena

XANA Xilalelo xa Hosi xi ni nhlamuselo ya nkoka ni leyi nga rivalekiki eka wena? Leswaku hi kuma nhlamulo, a hi sungule hi ku twisisa leswi Yesu Kreste hi yexe a laveke leswaku xiendlakalo lexi xo hlawuleka xi va xiswona.

Hi vusiku bya Nisan 14, 33 C.E., Yesu u hlengeletane ni vaapostola va yena va 12 ekamareni ra le xithezini xa le henhla eYerusalema leswaku va ta tlangela nkhuvo wa lembe ni lembe wa Paseka. Endzhaku ka loko va dye Paseka, Yudasi la nga tshembekiki u humile ekamareni rero leswaku a ya xenga Yesu. (Yohane 13:21, 26-30) Yesu u simeke “xilalelo xa Hosi” ni vaapostola lavan’wana va 11 lava saleke. (1 Vakorinto 11:20) Nakambe xi vuriwa Xitsundzuxo, hikuva Yesu u lerise valandzeri va yena, a ku: “Endlani leswi leswaku mi ndzi tsundzuka ha swona.” Xiendlakalo lexi hi xona ntsena lexi Vakreste va lerisiweke ku xi tsundzuka.—1 Vakorinto 11:24,The Jerusalem Bible.

Ku ya hi dikixinari ya Webster xitsundzuxo i nchumu lowu endlaka leswaku “xilo xo karhi xi nga rivaleki.” Etindhawini to tala vanhu va yimisa ribye ra xitsundzuxo kumbe va hlawula siku ro hlawuleka leri va nga ta tsundzuka nchumu kumbe munhu wo karhi wa nkoka ha rona. Emhakeni leyi, Yesu u simeke xitsundzuxo xa swakudya—swakudya leswi a swi ta va xitsundzuxo, swi pfuna vadyondzisiwa va yena leswaku va tshama va ri karhi va tsundzuka swiendlakalo swa nkoka leswi endlekeke hi siku rero ro hlawuleka. Eka switukulwana leswa ha taka, swakudya leswi swa xitsundzuxo a swi ta tsundzuxa lava nga ta va kona eka nkhuvo wolowo hi ntikelo lowukulu wa leswi Yesu a swi endleke hi vusiku byebyo, ngopfu-ngopfu hi swifanekiselo leswi a swi tirhiseke. Hi swihi swifanekiselo leswi Yesu a swi tirhiseke naswona swi vula yini? A hi kambisise rungula ra le Bibeleni malunghana ni leswi endlekeke evusikwini byebyo bya 33 C.E.

Ku Fanekisela Swilo Swo Kwetsima

“A teka xinkwa, a nkhensa, a xi phema, ivi a va nyika xona, a ku: ‘Leswi swi vula miri wa mina lowu nga ta nyikeriwa hikwalaho ka n’wina. Tshamani mi ri karhi mi endla leswi leswaku mi ndzi tsundzuka.’”—Luka 22:19.

Loko Yesu a teka xinkwa kutani a ku, “leswi swi vula miri wa mina,” a a kombisa leswaku xinkwa xo kala comela a xi yimela kumbe a xi fanekisela miri wa yena lowu nga riki na xidyoho, lowu a wu nyikeleke “hikwalaho ka vutomi bya misava.” (Yohane 6:51) Hambileswi vuhundzuluxeri byin’wana bya Bibele byi nge, “lowu i [hi Xigriki, es·tinʹ] miri wa mina,” Greek-English Lexicon of the New Testament ya Thayer yi vula leswaku hakanyingi riendli leri ri vula “ku yimela, ku kombisa, ku fanekisela.”—Matewu 26:26.

Swi tano ni hi xinwelo xa vhinyo. Yesu u te: “Xinwelo lexi xi vula ntwanano lowuntshwa hikwalaho ka ngati ya mina, leyi nga ta halateriwa n’wina.”—Luka 22:20.

Eka rungula ra Matewu, Yesu u vule leswi malunghana ni xinwelo: “Leswi swi vula ‘ngati ya ntwanano’ ya mina, leyi nga ta halateriwa vo tala leswaku va rivaleriwa swidyoho.” (Matewu 26:28) Yesu u tirhise vhinyo leyi a yi ri exinwelweni tanihi leyi yimelaka kumbe ku fanekisela ngati ya yena. Ngati ya yena leyi halatiweke a yi ta va xisekelo xa “ntwanano lowuntshwa” eka vadyondzisiwa va yena lava totiweke hi moya, lava a va ta fuma na yena tanihi tihosi ni vaprista etilweni.—Yeremiya 31:31-33; Yohane 14:2, 3; 2 Vakorinto 5:5; Nhlavutelo 1:5, 6; 5:9, 10; 20:4, 6.

Vhinyo leyi nga exinwelweni yi tlhele yi va xitsundzuxo xa leswaku ngati ya Yesu leyi halatiweke a yi ta va xisekelo xa ku “rivaleriwa ka swidyoho,” kutani yi pfula ndlela eka lava nga ta yi nwa leswaku va va vadyandzhaka swin’we na Kreste evuton’wini bya le tilweni. Kahle-kahle, lava va vitaneriwaka etilweni—ku nga nhlayo leyitsongo—hi vona ntsena lava faneleke ku dya xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni.—Luka 12:32; Vaefesa 1:13, 14; Vaheveru 9:22; 1 Petro 1:3, 4.

Kambe, ku vuriwa yini hi valandzeri lavan’wana hinkwavo va Yesu lava nga riki eka ntwanano lowuntshwa? Vona i “tinyimpfu tin’wana” ta Hosi leti languteleke ku tiphina hi vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi, ku nga ri ku ya fuma na Kreste etilweni. (Yohane 10:16; Luka 23:43; Nhlavutelo 21:3, 4) Tanihi “ntshungu lowukulu” wa Vakreste vo tshembeka lava ‘endlelaka Xikwembu ntirho wo kwetsima nhlikanhi ni vusiku,’ swa va tsakisa ku va vahlaleri eXilalelweni xa Hosi. Hi marito ni hi swiendlo swa vona va huwelela va ku: “Ku ponisiwa hi ku kolota Xikwembu xa hina, lexi tshameke exiluvelweni, ni le ka Xinyimpfana.”—Nhlavutelo 7:9, 10, 14, 15.

Xana Xi Fanele Xi Tlangeriwa Kangani?

“Tshamani mi ri karhi mi endla leswi leswaku mi ndzi tsundzuka.”—Luka 22:19.

Xana Xitsundzuxo xi fanele ku tlangeriwa kangani leswaku rifu ra Kreste ri tshama ri ri karhi ri tsundzukiwa? Yesu a nga vulanga hi ku kongoma. Kambe, leswi a simekeke Xilalelo xa Hosi hi Nisan 14, ku nga vusiku lebyi Paseka a yi tlangeriwa ha byona, leyi Vaisrayele a va yi tlangela lembe ni lembe, swi le rivaleni leswaku Yesu u lave leswaku Xitsundzuxo xi tlangeriwa hi ndlela leyi fanaka. Lembe ni lembe Vakreste va tlangela ku ntshunxiwa ka vona evuhlongeni bya xidyoho ni rifu hambileswi lembe ni lembe Vaisrayele a va tlangela ku ntshunxiwa ka vona evuhlongeni bya le Egipta.—Eksoda 12:11, 17; Varhoma 5:20, 21.

Kunene swi tolovelekile leswaku lembe ni lembe ku va ni nkhuvo wa ku tlangela xiendlakalo xo karhi xo hlawuleka. Hi xikombiso, mpatswa wu tlangela siku leri wu cateke ha rona kumbe tiko ri tlangela xiendlakalo xa nkoka lexi humeleleke ematin’wini ya rona. Hi ntolovelo nkhuvo lowu wu endliwa kan’we elembeni hi siku leri xiendlakalo lexi xi humeleleke ha rona. Lexi xiyekaka, ku hundze malembe-xidzana yo hlayanyana endzhaku ka loko Kreste a tlhelele etilweni, vanhu vo tala lava tivulaka Vakreste va ri karhi va vitaniwa Ma-quartodeciman, leswi vulaka “Ma-14,” hikwalaho ka leswi a va tlangela nkhuvo wa rifu ra Yesu kan’we hi lembe, hi Nisan 14.

A Xi Rharhangananga Kambe I Xa Nkoka Swinene

Muapostola Pawulo u hlamusele leswaku ku tlangela Xilalelo xa Hosi a swi ta endla leswaku vadyondzisiwa va Yesu va kota ku ‘hambeta va huwelela rifu ra Hosi.’ (1 Vakorinto 11:26) Hikwalaho, ku tlangela nkhuvo lowu a ku ta kandziyisa leswi rifu ra Yesu ri swi hetisiseke malunghana ni xikongomelo xa Xikwembu.

Hi ku tshembeka ka yena kukondza a fa, Yesu Kreste u kombise leswaku Yehovha Xikwembu i Muvumbi wa vutlhari ni la nga ni rirhandzu naswona i Mufumi wo lulama. Ku hambana na Sathana na Adamu, Yesu u kombise leswaku vanhu va nga swi kota ku tshama va tshembekile eka Xikwembu, hambiloko va ri emaxangwini lamakulu.—Yobo 2:4, 5.

Xilalelo xa Hosi xi tlhela xi endla leswaku hi nga rivali rirhandzu ra Yesu ra ku tinyiketela. Ku nga khathariseki miringo leyikulu, Yesu u tshame a tshembekile eka Tata wa yena hilaha ku heleleke. Xisweswo u swi kotile ku nyiketela miri wa yena lowu hetisekeke wa nyama leswaku a herisa xidyoho lexikulu lexi vangiweke hi Adamu. Hilaha Yesu hi yexe a hlamuseleke hakona, a a tele “ku nyikela moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala.” (Matewu 20:28) Hikokwalaho, hinkwavo lava nga ni ripfumelo eka Yesu va nga rivaleriwa swidyoho swa vona kutani va kuma vutomi lebyi nga heriki, hilaha Yehovha a tshembiseke vanhu hakona eku sunguleni.—Varhoma 5:6, 8, 12, 18, 19; 6:23; 1 Timotiya 2:5, 6.a

Nakambe leswi hinkwaswo swi kandziyisa vunene lebyikulu bya Yehovha ni musa lowu nga hi faneriwiki hileswi a lunghiseleleke leswaku vanhu va ponisiwa. Bibele yi ri: “Rirhandzu ra Xikwembu ri kombisiwile eka hina, hileswi Xikwembu xi rhumeke N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe emisaveni leswaku hi ta kuma vutomi ha yena. Rirhandzu ri tise xileswi, ku nga ri leswaku hina hi rhandze Xikwembu, kambe xona xi hi rhandzile kutani xi rhuma N’wana wa xona a va gandzelo ra ku vuyelelana ra swidyoho swa hina.”—1 Yohane 4:9, 10.

Ina, nkhuvo wa Xitsundzuxo i xiendlakalo xa nkoka! A wu rharhangananga naswona emisaveni hinkwayo wu nga tlangeriwa hi ku olova ehansi ka swiyimo swo hambana-hambana, kambe lexi wu fanekiselaka xona xi ni ntikelo lowu nga ta teka nkarhi wo leha wu nga rivaleki.

Leswi Xi Vulaka Swona Eka Wena

Rifu ra xitlhavelo ra Hosi ya hina Yesu Kreste ri koxe swo tala eka yena ni le ka Tata wa yena, Yehovha. Leswi Yesu a a ri munhu la hetisekeke, a nga kumanga ndzhaka ya rifu ku fana na hina hinkwerhu. (Varhoma 5:12; Vaheveru 7:26) A a ri ni mfanelo ya ku hanya hilaha ku nga heriki. A a nga ta sindzisiwa ku nyikela vutomi bya yena loko a nga swi lavi. U te: “A ku na munhu loyi a [tekeke vutomi bya mina] eka mina, kambe ndzi [byi] nyiketa hi ku swi rhandza.”—Yohane 10:18.

Nilokoswiritano, hi ku tirhandzela Yesu u nyiketele vutomi bya yena lebyi hetisekeke leswaku byi va xitlhavelo, leswaku “hi rifu rakwe a ta herisa la nga ni tindlela to vanga rifu, ku nga Diyavulosi; ni leswaku a ta ntshunxa hinkwavo lava hikwalaho ko chava rifu a va ri evuhlongeni vutomi bya vona hinkwabyo.” (Vaheveru 2:14, 15) Rirhandzu ra ku tinyiketela ka Kreste ri tlhela ri vonaka eka ndlela leyi a feke ha yona. A a yi tiva kahle ndlela leyi a nga ta xaniseka ni ku fa ha yona.—Matewu 17:22; 20:17-19.

Xitsundzuxo xi tlhela xi hi tsundzuxa ndlela leyikulu ku tlula hinkwato leti Yehovha, Tata wa hina la nga matilweni, a tshameke a kombisa rirhandzu ha tona. Leswi a nga ni “xinakulobye lexikulu swinene ni ntwela-vusiwana,” swi n’wi twise ku vava ku twa ni ku vona “swirilo swa matimba ni mihloti,” ku biwa ni ku beleriwa hi tihanyi swin’we ni ku fa hakatsongo-tsongo ka Yesu, loku vavaka, entangeni wa Getsemani. (Yakobo 5:11, nhlamuselo ya le hansi ya NW; Vaheveru 5:7; Yohane 3:16; 1 Yohane 4:7, 8) Ninamuntlha, endzhaku ka malembe-xidzana yo tala, vanhu vo tala va ha twa ku vava loko va anakanya hi mhaka leyi.

Anakanya hakelo leyikulu swonghasi leyi Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste va yi hakeleke hikwalaho ka hina vadyohi! (Varhoma 3:23) Siku rin’wana ni rin’wana hi langutana ni vuyelo byo biha lebyi vangiwaka hi vudyoho ni ku nga hetiseki ka hina. Hambiswiritano, hi kota ku kombela ndzivalelo eka Xikwembu loko hi ri ni ripfumelo egandzelweni ra nkutsulo ra Yesu. (1 Yohane 2:1, 2) Sweswo swi endla leswaku hi kota ku va ni ntshunxeko wo vulavula ni Xikwembu ni ku va ni ripfalo leri baseke. (Vaheveru 4:14-16; 9:13, 14) Tlhandlakambirhi, hi nga va ni ntshembo wa ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. (Yohane 17:3; Nhlavutelo 21:3, 4) Mikateko leyi ni yin’wana yo tala yi tisiwa hi xiendlo lexikulu xa ku tinyiketela ka Yesu.

Ku Kombisa Ku Tlangela Xilalelo Xa Hosi

A swi kanakanisi leswaku Xilalelo xa Hosi i xikombiso lexi nga rivalekiki xa “musa lowu nga faneriwiki lowukulu wa Xikwembu.” Naswona lunghiselelo ra Yehovha Xikwembu ra gandzelo ra nkutsulo—leri veke kona hikwalaho ka rirhandzu ra ku tinyiketela ka Yesu—hakunene i “nyiko ya [yena] ya mahala leyi nga hlamuselekiki.” (2 Vakorinto 9:14, 15) Xana swikombiso leswi swa vunene bya Xikwembu, lebyi xi byi kombiseke hi Yesu Kreste a swi ku susumeteli ku kombisa ku tlangela lokukulu?

Ha tiyiseka leswaku swi ku susumetela ku endla tano. Hikwalaho, ha ku rhamba leswaku u hlangana ni Timbhoni ta Yehovha loko ti tlangela Xitsundzuxo xa rifu ra Yesu. Nan’waka Xitsundzuxo xi ta tlangeriwa hi Ravunharhu, April 16, endzhaku ka ku pela ka dyambu. Timbhoni ta Yehovha ta le ndhawini ya ka n’wina ti ta tsakela ku ku tivisa nkarhi lowu kongomeke ni ndhawu leyi xiendlakalo lexi xa nkoka swinene xi nga ta tlangeriwa eka yona.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 6]

EKA MARITO LAMA NGE “LOWU I MIRI WA MINA” NI LAMA NGE “LESWI SWI VULA MIRI WA MINA” HI WAHI LAMA KONGOMEKE?

Loko Yesu a vula leswaku “hi mina nyangwa” naswona “ndzi murhi wa vhinyo wa ntiyiso,” a nga kona la n’wi tekeke a ri nyangwa wa xiviri kumbe murhi wa vhinyo. (Yohane 10:7; 15:1) Hilaha ku fanaka, loko The New Jerusalem Bible yi tshaha Yesu a ku: “Xinwelo lexi i ntwanano lowuntshwa,” a hi teki xinwelo xexo xi ri ntwanano lowuntshwa hi ku kongoma. Nakambe, loko a vule leswaku xinkwa ‘a xi ri’ miri wa yena, swi le rivaleni leswaku xinkwa a xi yimela kumbe a xi fanekisela miri wa yena. Hi yona mhaka leyi vuhundzuluxeri bya Charles B. Williams byi nge: “Leswi swi yimela miri wa mina.”—Luka 22:19, 20.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Xinkwa xo kala comela ni vhinyo swi wu fanekisela kahle miri wa Yesu lowu nga riki na xidyoho ni ngati ya yena leyi halatiweke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Xitsundzuxo xi hi tsundzuxa rirhandzu lerikulu leri kombisiweke hi Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste