Xana Ku Na Ni Muhluwuki Laha Ngangweni?

1, 2. (a) Hi wihi a mufananiso lowu Jesu a wu nyikileko kasi ku dlunyatisa a kungatsumbeki ka varangeli va wukhongeli va vaJuda? (b) Hi yihi a mhaka xungetano hi lava va nga tangeni yo rama leyi hi zi kotako a ku yi gonza mufananisweni wa Jesu?

KA MASIKU ma tsongwani mahlweni ka kufa kakwe, Jesu i lo wutisa a ntlawa wa varangeli va wukhongeli va vaJuda a xiwutiso xi tlhotlhako maalakanyo. I te ngalo: “Mu yini nwina ke hi mhaka leyi? A munhu i wa hi ni vana vambiri; i loya ka nhonzwa, a yaku ngalo: Nwananga, famba u ya tira xivineni nyamutlha. I lo hlamula, aku: Nyawowe; kanilezi hi lenzhako i lo hunzuluka, aya kona. Zonake i loya ka nzisana, a ya wulisa za lezo. I lo hlamula, aku: Nzi taya, hosi; kanilezi a nga yangi. Hi wihi wa lava vambiri a nga maha kuranza ka raru wakwe ke?” A varangeli va vaJuda va lo hlamula vaku: “Hi loyi wa kuranga.” — Mateu 21:28-31.

² Laha Jesu i wa dlunyatisa a kungatsumbeki ka varangeli va vaJuda. Va wa fana ni n’wana loyi wa nzisana, va tsumbisa a ku maha kuranza ka Nungungulu kanilezi va nga hlayisi a xitsumbiso xabye. Kanilezi a vapswali vo tala va ta zi tiva lezaku a mufananiso wa Jesu wu wa seketelwa ka kuzwisisa khwatsi a wutomi ga ngango. Khwatsi hi lezi a zi kombileko ziku dlunya, a zikhati zo tala za karata a ku tiva lezi a vanhu vaswa va zi pimisako kutani a ku tiva na ka ha hi mahlweni lezi va ta nga maha. A munhu muswa a nga ha vanga zikarato zo tala nzeni ka malembe yakwe yo rama, kanilezi anzhako ka lezo wa zi kota ku kula ava munhu wa hombe wa mahanyela yo dzunzeka ni wo kombisiwa xichawo. Leyi i mhaka hi faneleko ku yi alakanya a xikhati lexi hi bhulisanako hi xikarato xa kuhluwuka ka lava va nga tangeni yo rama.

 3. Hikuyini a vapswali va nga faneliko ku hatlisela ku alakanya lezaku a n’wana wabye muhluwuki?

³ Ka zikhati zo kari, u nga hazwa hi lava va nga tangeni yo rama va hluwukelako vapswali vabye hi kukongoma. Wena wutsumbu u nga ha tiva a ngango wo kari lowu wu nga ni n’wana a nga tangeni yo rama a wonekako ku khwatsi wa tsanza. Hambulezo, a hi zikhati zontlhe zi olovako a ku tiva lezaku a nwanana wo kari muhluwuki hakunene. Ahandle ka lezo, zi nga ha karata a ku zwisisa lezaku hikuyini a vana vo kari va hluwukako niku hikuyini a vanwani — hambu vahi va muti wunwe — va nga hluwukiko. Loku a vapswali va kanakanela a munwe wa vana vabye lezaku kuzilava o maha muhluwuki wa lisine, zini lezi va faneleko ku zi maha? Kasi ku hlamula, a kuranga hi fanele ku wulawula hi ku xini a muhluwuki.

4-6. (a) Xini a muhluwuki? (b) Zini lezi a vapswali va faneleko ku zi alakanya loku a n’wana wabye a nga tangeni yo rama a nga ingisi ka zikhati zo kari?

⁴ Hi mawulela yo olova, a muhluwuki munhu loyi hi kuziranza ni hi kutiyileko a nga ingisiko kutani a alako ni ku phikiza a wurangeli ga vahombe. Hakunene, ‘a wupumbu gi namarele mbilwini ya nwanana.’ (Mavingu 22:15) Hikwalaho a vanana vontlhe va ala a wurangeli ga vapswali ni ga vanwani ka zikhati zo kari. Lezi zi maheka nguvunguvu xikhatini xa kukula ka miri ni ka mapimo, xi tiviwako kota tanga yo rama. A kucica wutomini ga munhu wihi ni wihi ku vanga kukarateka, niku a tanga yo rama yontlhe xikhati xa kucica. A n’wana wa wena wa mufana kutani wa nhanyana a nga tangeni yo rama i huma ka wunwanana aya ka wuhombe. Hi xigelo lexi, nzeni ka malembe yo rama, a vapswali vo kari za va karatela a ku zwanana ni vana. A kutala ka zikhati a vapswali va zama ku nyimisa a kucica loko na va nga zi alakanyi, kuveni lava va nga tangeni yo rama va lava a ku ku hatlisisa.

⁵ Loyi a nga tangeni yo rama na a hi muhluwuki i ala a milayo ya vapswali. Hambulezo, alakanya lezaku a kungaingisi kutsongwani a ku mahi munhu ava muhluwuki. Niku xungetano hi zilo za moya, a vana vo kari a kuranga va nga ha komba a kutsakela kutsongwani kutani hambu ku nga tsakeli a zinene za Biblia, kanilezi za koteka ku ngha va nga hi vahluwuki. Kota mupswali, u nga hatliseli ku alakanya lezaku a n’wana wa wena muhluwuki.

⁶ Xana a malembe yo rama ya vanhu vaswa vontlhe ma kombisiwa hi kuhluwukela a wurangeli ga vapswali? A hi zona, ne ni kutsongwani. Hakunene, ku woneka ku khwatsi a matshango ma komba lezaku i tsengo wu tsongwani ntsena wa lava va nga tangeni yo rama va kombisako wuhluwuki ga hombe tangeni leyo. Hambulezo, ku nga wuliwa yini hi nwanana loyi a hluwukako ha womu hi kuphindaphinda? Zini zi nga ha vangako a kuhluwuka loko?

 7. Xana a matshamela ya tiko ga Satani ma nga kucetelisa kuyini a n’wana lezaku a hluwuka?

⁷ A xigelo xa hombe xa wuhluwuki matshamela ya tiko ga Satani. “A tiko gontlhe gi le ntanwini wa loyi wa kubiha.” (1 Johani 5:19) A tiko legi gi nga ntanwini wa Satani gi vangile mahanyela yo biha lawa a maKristu ma faneleko ku lwisana na wona. (Johani 17:15) A wunyingi ga mahanyela lawo ma na ni tihanyi nguvu, nja mhango nguvu, na ma tele hi mikucetelo yo biha nguvu inyamutlha a ku hunza kale. (2 Timote 3:1-5, 13) Loku a vapswali va nga gonzisi, va nga tlharihisi, ni ku vikela a vana vabye, a vanana va nga hluliwa hi kuolova hi “moya lowu wu tirako makunu ka lava va nga ingisiko.” (Va Le Efesusi 2:2) A tshikelelo wa vanghana wu yelana ni lezo. A Biblia gi ngalo: ‘Loyi a mahako wunghana ni zipumbu i ta onheka.’ (Mavingu 13:20, NM) Hi kufanana, loyi a hlengelako ni lava va nweleko a moya wa tiko legi za koteka nguvu lezaku a kucetelwa hi moya lowo. A vanhu vaswa va lava xivuno xikhati ni xikhati kasi va zwisisa lezaku a ku ingisa a matshinya ya milayo ya Nungungulu xiseketelo xa ndlela ya yi nene nguvu ka tontlhe ya kuhanya. — Isaya 48:17, 18.

 8. Hi zihi zigelo lezi zi nga ha mahako lezaku a n’wana a hluwuka?

⁸ A xinwani xigelo xa wuhluwuki xi nga hava mahanyela ya laha mutini. Hi xikombiso, loku a mupswali munwe a hi xidakwa, a delela mimuri ya kulahlisa mapimo, kutani ku khoma a munghana wakwe wa wukati hi tihanyi, a mawonela ya lava va nga tangeni yo rama xungetano hi wutomi ma nga onhiwa. Hambu lomu ka miti leyi yi nga ni kurulanyana, a kuhluwuka ku nga ha humelela loku a n’wana a wona lezaku a vapswali vakwe a va mu khataleli. Hambulezo, a kuhluwuka ka lava va nga tangeni yo rama a ku vangiwi ntsena hi mikucetelo ya le handle. A vana vo kari va ala milayo ya vapswali hambu lezi va nga ni vapswali lava va tirisako a matshinya ya milayo ya Nungungulu va tlhela va va vikela, hi mpimo wa hombe, ka tiko legi gi va ranzelako. Hikuyini? Kuzilava hi kota ya xigelo-tshinya xinwani xa zikarato za hina — kungambheleli ka munhu. Paule i te ngalo: “Khwatsi hi lezi a kuonha ku nga enghena misaveni hi kota ya munhu munwe [Adamu], ni kufa ku tile hi kota ya kuonha; hizalezo a kufa ku lo thapela vanhu vontlhe, hakuva vontlhe va onhile.” (Va Le Roma 5:12) Adamu i wa hi muhluwuki wa makangwa, niku i siyele a pswalo wakwe wontlhe a tshomba yo biha. A vana vo kari va su ti hlawulela ku hluwuka a ku khwatsi hi lezi a kokwani wabye a mahileko.

 9. Hi wahi a mawundlela ya vana lawa ma zi kotako ku maha a n’wana a hluwuka?

⁹ A xinwani xi yisako ka wuhluwuki ga lava va nga tangeni yo rama mawonela ma nga ringaniselwiko ya vapswali xungetano hi ku wundla vana. (Va Le Kolosi 3:21) A vapswali vo kari va khatalako va tiyisa nguvu woko va tlhela va laya a vana vabye. A vanwani va va hena, va nga nyiki a wurangeli legi gi nga wa ta vikela a n’wana wabye a nga buvangiko loyi a nga tangeni yo rama. A hi xontlhe xikhati zi olovako a kuva ni kuringanisela xikari ka ku hena ni ku tiyisa nguvu woko. Niku a vana vo hambana va na ni zilaveko zo hambana kambe. A munwe a nga ha lava a ku wonelelwa nguvu a ku hunza munwani. Hambulezo, a zikombiso zimbiri za lomu ka Biblia zi ta vuna a ku komba a timhango ta ku byekelela nguvu ka kutiyisa woko kutani ka kuhena.

10. Hambu lezi Eli kuzilava a nga hi mupristi wa hombe wo tsumbeka, hikuyini a nga kala a nga hi mupswali mu nene?

¹⁰ Eli, a mupristi wa hombe wa Israeli wa kale i wa hi mupswali. I tirile kuringana 40 wa malembe, handle ko kanakana na a wu tiva khwatsi a Nayo wa Nungungulu. Kuzilava Eli i wa maha mitiro yakwe yo toloveleka ya wupristi hi kutsumbeka niku za koteka ku ngha a gonzisile khwatsi a Nayo wa Nungungulu ka vana vakwe, Hofeni na Fineasi. Hambulezo, Eli i wa hena nguvu a vana vakwe. Hofeni na Fineasi va wa tira kota vapristi va kuwonelela, kanilezi va wa hi “vavanuna vo biha,” va nga khatalela ntsena a ku tatisa a kunavela kabye ku nga hlazekangiko. Kanilezi, a xikhati lexi va nga maha zilo za tingana wutshanwini go basa, Eli a nga vangi ni hlana wa ku va hlongola ntirweni. I lo va kawuka ntsena hi ndlela yo olova. Hi kota ya kuhena kakwe, Eli i lo dzunza vana vakwe a ku hunza Nungungulu. Kota wuyelo ga kona, a vana vakwe va lo hluwukela a wukhozeli gi basileko ga Jehova niku a ngango wontlhe wa Eli wu lo welwa hi khombo. — 1 Samueli 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. Zini lezi a vapswali va nga zi gonzako ka xikombiso xo biha xa Eli?

¹¹ A vana va Eli va wa sina va hi vanhu va hombe a xikhati lexi zi nga maheka lezo, kanilezi a matimu lawa ma dlunyatisa a mhango ya ku nga nyiki kulaya. (Ringanisa Mavingu 29:21.) A vapswali vo kari a va zi koti ku hambanyisa a liranzo ni kuhena, va tsanzeka ku veka ni ku tiyisa a milayo yo dlunyateka, yo tiya, ni yo ringaniselwa. Vona va honisa ku tirisa a kulaya ka liranzo, hambu loku ku tshoviwa a milayo ya Nungungulu. Hi kota ya kuheniwa loko, za koteka ku a vana vabye vaza va nga khataleli a wurangeli ga vapswali kutani ga vanwani. — Ringanisa Mutshawuteli 8:11.

12. Xihoxo muni lexi Rehoboamu a xi mahileko kutiriseni ka wurangeli?

¹² Rehoboamu xikombiso xa matirisela manwani ya wurangeli. Yena ive hosi yo gumesa ya mufumo wo bohana wa Israeli, kanilezi i wa nga hi hosi ya yi nene. Rehoboamu i wa hi xiga-tshomba ya tiko legi a vanhu va kona va nga khunguvanyekile hi kota ya mikhinyavezo leyi va nga rwexilwe hi dadani wakwe, Solomoni. Xana Rehoboamu i va zwisisile? Ahihi. A xikhati lexi ku ngata varumiwa va ta mu kombela lezaku a va hungulela a milayo yo kari leyi yi nga va binzela, yena i lo tsika ku ingisa a wusungukati go buva ga masungukati yakwe ma kulileko zonake a laya lezaku ku binziswa nguvu a pingu wa vanhu. A matshanza yakwe ma kucile a wuhluwuki ga khume ga tixaka ta le nwalungu, zonake a mufumo wu avanyiswa wu maha yimbiri. — 1 Tihosi 12:1-21; 2 Kronekele 10:19.

13. Xana a vapswali va nga potsisa kuyini a xihoxo xa Rehoboamu?

¹³ A vapswali va zi kota ku gonza zigonzo za lisima ka tlhatlhambuto wa Biblia xungetano hi Rehoboamu. Va fanele ku ‘lava Jehova’ hi mukhongelo va tlhela va kambisisa a mawundlela yabye ya vana maringano ni matshinya ya milayo ya Biblia. (Tisimu 105:4) “A kutsimbeketwa ku hungukisa vatlharihileko,” ku wula Mutshawuteli 7:7. A mimbhingano yi alakanyelweko khwatsi yi nyika xikhati xa lezaku lava va nga tangeni yo rama va kula na va vikelwe ka timhango. Kanilezi a vana a va faneli ku hanya ka matshamela yo nonoha nguvu ni yo tshikelelwa laha ka kuza va tsanzeka ku kula na va hi ni kutitsumba ko kari. Loku a vapswali va ti karatela a ku ringanisela xikari ka kuhena ni mimbhingano yo tiya leyi yi zwisisekako khwatsi, a kutala ka lava va nga tangeni yo rama va nga ta byekelela nguvu kuhluwukeni.

14, 15. Xana a vapswali va fanele ku ku wonisa kuyini a kukula ka n’wana wabye?

¹⁴ Hambu lezi a vapswali va tsakako hi ku wona a nwanana wabye na a kula hi tlhelo ga miri kusukela wunwananeni aya ka wuhombe, vona va nga ha karateka a xikhati lexi a n’wana wabye a nga tangeni yo rama a sangulako ku huma ka kuva hasi kabye aya ka kutifuma ku faneleko. Nzeni ka xikhati lexi xa kucica, mu nga hlamali loku a n’wana wa nwina a nga tangeni yo rama ava wo phikiza kutani a nga tirisani na nwina ka zikhati zo kari. Tshamani na mu alakanya lezaku a kuxuva ka mupswali a nga muKristu ku fanele kuva ku wundla a n’wana kasi ava muKristu wo buva, wo tiya, a nga ni wutihlamuleli. — Ringanisa 1 Va Le Korinte 13:11; Va Le Efesusi 4:13, 14.

¹⁵ Hambu zo karatisa kuyini, a vapswali va fanele ku tsika a tolovelo wa ku alela a vana vabye va nga tangeni yo rama a xikombelo xihi ni xihi xa ku lava kutlhatlheka ka hombe. Hi ndlela yi nene, a nwanana i na ni xilaveko xa ku kula kota munhu. Hakunene, hambu loku va ha hi vaswanyana, a vo kari xikari ka lava va nga tangeni yo rama va sangula ku kombisa matshamela ya vanhu va hombe. Hi xikombiso, a Biblia gi wula lezi hi Hosi Josia: “Na ha hi muswa [wa xipimo xa 15 wa malembe], i lo sangula ku hlota Nungungulu wa dadani wakwe Davida.” Zi te dlunya lezaku a mufana loyi wo hlamalisa a nga hi tangeni yo rama i wa hi munhu a nga hi ni wutihlamuleli. — 2 Kronekele 34:1-3.

16. A xikhati lexi a vana va nyikiwako a wutihlamuleli go engeteleka, zini lezi va faneleko ku zi tiva?

¹⁶ Hambulezo, a kutlhatlheka ku neha wutihlamuleli. Hikwalaho, vumelela n’wana wa wena a kombisako kuya a buva lezaku azwa wuyelo ga ziboho ni zimaho zakwe zo kari. A tshinya ga nayo gi nge, “lezi munhu a xi byalako, xwalexo i ta xi tshovela,” ga tira ka lava va nga tangeni yo rama a ku fana ni ka vahombe. (Va Le Galatia 6:7) A vana a va nge vikelwi kala kupinzuka. Kutani-ke, ku nga wuliwa yini loku a n’wana wa wena a lava ku maha zilo lezi zi nga vumelekiko ne ni kutsongwani? Kota mupswali a nga ni wutihlamuleli, u fanele ku wula uku, “Ahihi.” Niku a xikhati lexi u tlhamuselako a zigelo za kona, ku nga humeleli nchumu wu cicako a ahihi wa wena ava ina. (Ringanisa Mateu 5:37.) Hambulezo, zama ku wula ku “Ahihi” hi ndlela yo rula ni yo ringanisela hakuva “a hlamulo wu olovileko wu rengisa khulo.” — Mavingu 15:1.

17. Hi zihi a zilaveko zo kari za loyi a nga tangeni yo rama lezi a mupswali a faneleko ku zi tatisa?

¹⁷ A vanhu vaswa va na ni xilaveko xa kutshamiseka ni kulayiwa ko khanzakanya hambu loku va nga ti yimiselangi a ku vumela a mimbhingano ni milayo leyo. Za khunguvanyisa loku a milayo yi tshama hi ku cicaciciwa, hi kuyelana ni lezi a vapswali va ti zwisako zona ka xikhati xo kari. Ahandle ka lezo, loku lava va nga tangeni yo rama va tiyisiwa hlana ni ku vuniwa, hi kuya hi xilaveko, a ku yimisana ni kuchava, tingana, kungatitsumbi, va ta anda ku kula na va hi ni kutiya. Lava va nga tangeni yo rama kambe va tsaka hi ku amukela kutsumba loku va ku kumileko ka vapswali vabye. — Ringanisa Isaya 35:3, 4; Luka 16:10; 19:17.

18. Hi lihi a lisine lo kari xungetano hi vana va nga tangeni yo rama leli li tiyisako hlana?

¹⁸ A vapswali va zi kota ku chavelelwa hi ku tiva lezaku loku a kurula, a kutiya, ni liranzo zi hi kona ngangweni a vanana va nengela a kutala ka zikhati. (Va Le Efesusi 4:31, 32; Jakobe 3:17, 18) Hi lisine, ku na ni vanana vo tala va nga humelela hambu lezi va wundlilweko ka matshamela yo biha ngangweni, na vata hi ka mingango yi karatwako hi wudakwa, tihanyi, kutani kucetelo wunwani wo biha, kanilezi va kulile va maha vanhu va hombe va va nene. Hikwalaho, loku mu wundla a ngango lowu a vana va wona va nga tangeni yo rama va ti zwako na va vikelekile na va zi tiva lezaku va ta kombisiwa liranzo ni ku khatalelwa — hambu loku a kuseketelwa loko ku fambisana ni mimbhingano yo ringaniselwa ni kulaya ku yelanako ni matshinya ya milayo ya Mitsalo — vona va anda ku kula va maha vanhu va hombe lava mu to tizwa matshanza hi vona. — Ringanisa Mavingu 27:11.

19. Hambu lezi a vapswali va faneleko ku gonzisa nwanana lomu ndleleni leyi a ta nga famba ha yona, hi gihi wutihlamuleli legi gi salelako a n’wana?

¹⁹ A kuva mupswali mu nene za vuna nguvu. A bhuku ga Mavingu 22:6 gi ngalo: “Gonzisa nwanana lomu ndleleni leyi a ta nga famba ha yona, hambu loku a hi wa kale a nga ta yi tsika.” Hambulezo, ku nga wuliwa yini hi vanana lava va nga ni zikarato za hombe hambu loku vahi ni vapswali va nene? Xana za koteka lezo? Ina. A magezu ya vingu legi ma fanele ku zwisisiwa hi kuyelana ni mavesi manwani lawa ma khanyisako a wutihlamuleli ga n’wana ga ‘kuzwa’ ni ku ingisa a vapswali. (Mavingu 1:8) A mupswali ni n’wana hi wumbiri ga vona va fanele ku tirisana kulanzeleni ka matshinya ya milayo ya Mitsalo kasi vava ni ngango wo zwanana. Loku a vapswali ni vana va nga tirisani, ku tava ni zikarato.

20. A xikhati lexi a vana va hoxisako hi kota ya wupumbu, hi wahi a mamahela ya wutlhari lawa a vapswali va nga wa ta ma tirisa?

²⁰ Xana a vapswali va fanele ku hlamulisa kuyini loku a n’wana a nga tangeni yo rama a hoxisa a tlhela a wela zikaratweni? Nguvunguvu ka xikhati lexo hi kona a nwanana a lavako xivuno. Loku a vapswali va alakanya lezaku vo tirisana ni munhu muswa a nga buvangiko, zi ta va hehukela a ku ti khoma kasi va nga byekeleli a ku hlamula hi ndlela yi nga faneliko. Paule i nyikile wusungukati legi ka vanhu vo kari va buvileko bandleni: “Loku a munhu a kumiwa xionhweni xo kari, nwina lava mu nga va moya, lulekani a wa kunghaho hi moya wa kuolova.” (Va Le Galatia 6:1) A vapswali va nga lanzela a mamahela yalawa ya manwe a xikhati lexi va wulawulako ni munhu muswa loyi a mahako xihoxo hi kota ya wupumbu. Hambu loku vona va mu tlhamusela ziku dlunya lezaku a mahanyela yakwe ma bihile ni lezi a zi kotako ku potsisa zona a ku phinda a xihoxo lexo, a vapswali va fanele ku zi veka kubaseni lezaku lexi xi bihileko mahanyela ya hava, na ku nga hi munhu muswa. — Ringanisa Juda 22, 23.

21. Hi ku lanzela xikombiso xa bandla ga wuKristu, xana a vapswali va fanele ku mahisa kuyini loku a vana vabye va maha xionho xa hombe?

²¹ Ku nga wuliwa yini loku a mahanyela ya n’wana ma bihile nguvu? Loku zi hi lezo, a n’wana i lava xivuno xo hlawuleka ni kongomiso wa wutlhari. Loku a xiro xa bandla xi maha xionho xa hombe, xi kuciwa lezaku xi ti sola xi tlhela xi kombela xivuno ka madota. (Jakobe 5:14-16) A xikhati lexi xi ti solako, a madota ma tira naxo kasi ku xi wuyisa hi tlhelo ga moya. Laha ngangweni a wutihlamuleli ga ku vuna n’wana a nga muonhi loyi a nga tangeni yo rama gi lumba vapswali, hambu lezi kuzilava va to lava ku bhulisana hi mhaka leyi ni madota. Hakunene a va faneli ku zama ku fihlela a hubye ya madota a xionho xihi ni xihi xa hombe xi mahilweko hi munwe wa vana vabye.

22. Hi ku pimanyisa Jehova, hi wahi matshamela lawa a vapswali va ti karatelako ku ma hlayisa loku a n’wana wabye a maha xihoxo xa hombe?

²² A xikarato xa hombe xi mahilweko hi n’wana wa wena wutsumbu xi neha xiringo xa hombe. Hi kota ya kukarateka maalakanyweni, a vapswali va nga ha byekelela ku bhongela n’wana loyi a nga fumelekiko; kanilezi lezo ntsena zi ngo mu zangarisa nguvu. Tivani lezaku a wumanziko ga munhu muswa loyi gi nga ha khegela ka lezi a khomisiswako zona xikhatini lexi xo nonoha. Alakanyani kambe lezaku Jehova i wa ti yimisele ku tsetselela a vanhu vakwe a xikhati lexi va nga hambuka ka lezi zi lulamileko — loku ntsena va ti sola. Zwana a magezu yakwe ya liranzo: “Tanani, hi wulawulisana timhaka, ku wula Jehova. Hambu loku zionho za nwina zi pswhukile, zi nga basa khwatsi i gapongo; hambu loku zi pswhukisile ku zirila, zi nga ku khwatsi i woya go basa.” (Isaya 1:18) A hi kusaseka ka xikombiso lexi ka vapswali!

23. Loku a munwe wa vana vabye a mahile xionho xa hombe, xana a vapswali va fanele ku maha yini, niku zini lezi va faneleko a ku zi potsa?

²³ Hikwalaho, zamani a ku kuca loyi a nga fumelekiko lezaku a cica a mahanyela yakwe. Lavani wusungukati gi nene ka vapswali vo buva ni ka madota ya bandla. (Mavingu 11:14) Zamani a ku nga mahi zilo hi matloti ni ku wula kutani ku maha zilo lezi zi nga wa ta karatisa a kutlhelela ka n’wana ka nwina. Potsani a zanga yi nga fumelekiko ni khulo. (Va Le Kolosi 3:8) Mu nga hatliseli ku mbhela ntamu. (1 Va Le Korinte 13:4, 7) Hambu lezi mu vengako a kubiha, potsani a ku nonohela ni ku zangarela nguvu a n’wana wa nwina. A xa lisima nguvu hi lezaku a vapswali va fanele ku nyika xikombiso xi nene va tlhela va hlayisa a kukholwa kabye ka Nungungulu na ku tiyile.

24. Hi xihi a xiyimo xo bayisa lexi a zikhati zinwani xi humelelako ngangweni wa wuKristu, niku xana a mupswali i fanele ku maha yini?

²⁴ Ka zikhati zo kari za dlunyateka lezaku a munhu muswa i mahile xiboho xa ku hluwuka ha womu a tlhela a ala milayo ya wuKristu hi kumbhelela. Loku zi hi tano, a kukhatala ku fanele ku yisiwa kuhlayiseni ni kuakeni ka wutomi ga ngango ga lava va ha tiyileko. Ti wonele lezaku u nga tiriseli a ntamu wa wena wontlhe ka muhluwuki laha ka kuza u nga khataleli a vana lava vanwani. Wutshanwini ga ku zama ku fihlela a xikarato lexi ka ngango wontlhe, bhulisanani hi mhaka leyo hi mpimo wu faneleko hi ndlela yi akako. — Ringanisa Mavingu 20:18.

25. (a) Hi ku lanzela a mamahela ya bandla ga wuKristu, xana a vapswali va nga mahisa kuyini loku a n’wana wo kari a maha muhluwuki ha womu? (b) Xini lexi a vapswali va faneleko a ku xi alakanya loku a munwe wa vana vabye a hluwuka?

²⁵ Mupostoli Johani i wulawulile hi munhu a mahako muhluwuki wo tlanyala lomu bandleni: “Mu nga mu amukeli tindlwini ta nwina, hambu ku mu losa.” (2 Johani 10) A vapswali va nga ha zi wona na zi laveka a ku lanzela a mamahela lawa xungetano hi n’wana wabye loku a hi tangeni ya ku ti hlamulela na a mahile muhluwuki wa lisine. Hambu loku lezo zi karata, zona za tshuka zi hi za lisima kasi ku vikela a ziro zinwani za ngango. A ngango wa nwina wu lava a wuvikeli ni wuwoneleli ga nwina xikhati xontlhe. Hikwalaho, simamani ku hlayisa a mimbhingano ya mahanyela yo tiya ni yo dlunyateka, kanilezi na yi hi yo ringaniselwa. Bhulisanani ni vana lava vanwani. Khatalelani lezi va humelelisako zona xikoleni ni bandleni. Ahandle ka lezo, va byeleni lezaku hambu lezi mu nga vumeleliko a mitiro ya n’wana loyi a hluwukileko, nwina a mu mu vengi. Vengani a mitiro yo biha wutshanwini ga ku venga a n’wana. A xikhati lexi a vana vambiri va Jakobe va nga maha lezaku a ngango wakwe wu vengiwa hi kota ya ximaho xabye xa tihanyi, Jakobe i lo ruka a zanga yabye ya tihanyi, na ku nga hi vana. — Genesisi 34:1-31; 49:5-7.

26. Xana a vapswali lava va ti karatako hi mbilu yontlhe va nga ku kuma kwihi kuchavelelwa loku a munwe wa vana vabye a hluwuka?

²⁶ U nga ha tizwa na u hi ni nanzu hi kota ya lezi zi humeleleko ngangweni wa wena. Kanilezi loku u khongelile ni ku maha zontlhe u zi kotako, na u lanzele a wusungukati ga Jehova hi laha u zi kotileko ha kona, a ku na xilaveko xa ku ti solasola na zi nga faneli. Tiyiseka hi mhaka ya lezaku ku hava ni munwe a zi kotako kuva mupswali wo mbhelela, kanilezi wena u zamile hi mbilu yontlhe a kuva mupswali wa mu nene. (Ringanisa Mitiro 20:26.) A kuva ni muhluwuki wa lisine laha ngangweni za panza mbilu, kanilezi loku lezo zi maheka ka wena, tiyiseka lezaku Jehova wa zi zwisisa niku yena a nga ta tshuka a tsika malanza yakwe ma ti nyiketelako hi mbilu yontlhe. (Tisimu 27:10) Hikwalaho ti yimisele ku hlayisa a ngango wa wena na wu vikelekile, wu hi wuchavelo ga moya ka vanana vahi ni vahi lava va ha tiyileko.

27. Na va alakanya a mufananiso wa n’wana a lahlekileko, xini lexi a vapswali va n’wana a hluwukileko va faneleko ku xi tsumba xontlhe xikhati?

²⁷ Ku nga hi lezo ntsena, cima a wu faneli ku mbhelelwa hi kutsumba. A mizamo ya wena ya kusangula kugonziseni ku faneleko hi kugumesa yi nga ha khumba a mbilu ya n’wana a pengileko yi tlhela yi mu wuyisa kupimeni ku nene. (Mutshawuteli 11:6) A mingango yo kari ya maKristu yi humelelwe hi zilo zo fana, niku a yinwani ya yona yi wonile vana vabye va nga hluwukile na va wuya, a ku fana ni lezi zi nga humelela a dadani wa lomu mufananisweni wa Jesu wa n’wana a lahlekileko. (Luka 15:11-32) A nchumu wo fana wu nga ha ku mahekelawo.