Leswi Bandla Li Tirhisaka Xiswona Ni Leswi Li Rhangelisiwaka Xiswona

KA KARTA la ku sungula leli mupostolo Pawulo a nga li tsalela bandla la le Korinto, a vulavule hi ntiyiso wa lisima hi Xikwembu. Yena a tsale leswi: “Hikusa Xikwembu a hi Xikwembu xa mpfilumpfilu, kambe i xa ku rhula.” A tlhele a vulavula hi mintlhanganu ya bandla, a te: “Kambe swilo hinkwaswu a swi yendliwe hi ndlela yayinene ni hi nawu wa kona.” — 1 Ko. 14:33, 40.

² Ka xingheniso xa karta leli, Pawulo a vulavule hi mpfilumpfilu leyi a yi li kona ka bandla la Korinto. A khumbukise vamakwerhu swaku “va vulavula hi ku twanana” a tlhela a va byela swaku va ‘twanana hi ku helela ka mimpimiso ya vona ni ka mavonelo ya vona.’ (1 Ko. 1:10, 11) A tlhele a va ba ndleve hi timhaka tin’wani leti a ti va yendla va nga twanani abandleni. A tirhise xikombiso xa muzimbha wa munhu leswaku a va komba lisima la kuva va twanana va tlhela va tirhisana. A byele Vakreste hinkwavu ka bandla leliyani la Korinto swaku hambileswi a va yendla mintirho ya ku hambana a va fanele va hanyisana va tlhela va rhandzana. (1 Ko. 12:12-26) Loko vamakwerhu lava va tirhisana, a swi ta yendla swaku bandla li twanana li tlhela li yendla swilo hi nawu wa kona.

³ Bandla la Wukreste a li ta tshamisa ku yini hi nawu wa kona? I mani lweyi a a ta yendla swaku li famba hi nawu wa kona? A li ta tirhisa ku yini? I vamani lava a va ta li rhangela? Loko hi pfumelela Bibele swaku li hi kongomisa, hi ta kuma tinhlamulu leti twalaka ta swivutiso leswi. — 1 Ko. 4:6.

⁴ A bandla la Wukreste li sungule hi Pentekoxta wa 33 E.C. Kasi bandla leli la minkama ya vapostolo a li tshamise ku yini? Lona a li tirha hi ndlela ya Xikwembu, leswi vulaka swaku a li fumiwa (kra’tos) hi Xikwembu (the·os’). Marito lawa ya mambirhi hi Xigriki ma humelela ka 1 Pedru 5:10, 11, lama vulaka swaku i “matimba” ni “Xikwembu”. Leswi swi nga tsaliwa mayelana ni leswi nga yendleka aYerusalema ka 2.000 wa malembe lama nga hundza, swi hi tiyisekisa swaku a bandla la Vakreste lava va nga totiwa li sunguliwe hi Xikwembu. (Min. 2:1-47) Lona a a li yindlo ni ndjangu wa Yehovha. (1 Ko. 3:9; Efe. 2:19) A bandla la Wukreste namuntlha li tirha ku fana ni leswi a li tirhisa xiswona bandla la minkameni ya vapostolo.

⁵ A bandla la ku sungula la minkameni ya vapostolo, a li ni kolomuyani ka 120 wa vadjondzisiwa. Naswona ku hetiseke a wuprofeta leli nga ka Yuwele 2:28, 29, nkama moya wa ku kwetsima wu nga chululiwa henhla ka vona. (Min. 2:16-18) Hi siku lolelo, vanhu va ku tlula 3.000 va tsakamisiwile naswona va sungule ku lumba bandla la vanhu lava va nga totiwa hi moya wa ku kwetsima. Phela vona va yamukele leswi Bibele li nga swi vula hi Kreste naswona a “va tinyiketela ka leswi vapostolo a va swi djondzisa.” Hi wugamu, “Yehovha a tame a va tisela vanhu lava a a ta va ponisa swaku va va vadjondzisiwa.” — Min. 2:41, 42, 47.

⁶ A bandla la Wukreste a li ya li kula swinene naswona vaprista va Vayuda va sungule ku khala va vula swaku vadjondzisiwa va tate doropa hinkwalu hi tidjondzo ta vona. Ka vadjondzisiwa volavo va nyuwani a ku ni vaprista va Vayuda lava hi ku famba ka nkama na vona va nga gama va lumba bandla la Wukreste. — Min. 5:27, 28; 6:7.

⁷ Yesu a te: “Mi ta va timboni ta mina aYerusalema ni le tikweni hinkwalu la Yudiya ni le Samariya anze amagamu ya misava.” (Min. 1:8) Leswo swi yendlekile loko mudjondzisiwa Stefano a file. Vadjondzisiwa va sungule ku hluphiwa aYerusalema naswona va hangalakile ka tiko hinkwalu la Yuda ni le Samariya. Kambe hinkwaku lomu a va li kona a va tama va chumayela mahungu ya ku tsakisa ni ku djondzisa vanhu va vanyingi swaku va va vadjondzisiwa, ku patsa ni vanhu van’wani va le Samariya. (Min. 8:1-13) Hi ku famba ka nkama, mahungu ya ku tsakisa ma yendle leswaku ni vanhu lava kalaka va nga li Vayuda va pfuneka. (Min. 10:1-48) Ntirho wa ku chumayela wu yendle swaku vanhu va vanyingi va va vadjondzisiwa naswona ku sunguliwa mabandla ka matiko man’wani ku nga li Yerusalema ntsena. — Min. 11:19-21; 14:21-23.

⁸ Hi swihi swiboho leswi nga yendliwa swaku bandla la Wukreste li kongomisiwa hi ndlela yayinene ni hi ndlela ya Xikwembu? Hi ku pfuniwa hi moya wa ku kwetsima ku langiwe vavanuna swaku va hlayisa tinyempfu. Pawulo na Barnaba va lange madoda ka mabandla lawa va nga ma yendzela ka liyendzo la vona la ku sungula la wumisiyonariyu. (Min. 14:23) Luka, mutsali wa Bibele a vulavula hi ntlhanganu lowu mupostolo Pawulo a nga va na wona ni madoda ya bandla la le Efeza. Pawulo a ma byele leswi: “Tihlayiseni mi tlhela mi hlayisa ni ntlhambi hinkwawu, lowu moya wa ku kwetsima wu nga mi veka ku va vavoneleli va wona, leswaku mi risa bandla la Xikwembu leli xi nga li xava hi ngati ya N’wana wa xona.” (Min. 20:17, 28) Wona a ma faneleka ku va madoda hikusa a ma hetisisa hinkwaswu leswi Bibele li swi vulaka. (1 Tm. 3:1-7) Tito lweyi a a tirha na Pawulo, a nyikiwe mpfumelelo wa ku langa madoda ka mabandla ya Kreta. — Tit. 1:5.

⁹ Hi ku famba ka nkama mabandla ya minkameni ya vapostolo ma ye ma tala swinene ma za ma va kona ni ka matiko man’wani. Kambe vapostolo ni madoda ya Yerusalema hi vona lava a va tama va rhangela, hikusa a va lumba ntlawa lowu rhangelaka.

¹⁰ Nkama lowu mupostolo Pawulo a nga tsalela karta bandla la Vaefeza, a tlhamusele swaku, leswaku bandla li twanana a swi lava li kongomisiwa hi moya wa ku kwetsima li tlhela li pfumela ku kongomisiwa hi Yesu Kreste. Mupostolo Pawulo a byele Vakreste lavayani swaku va tiveka hansi va tlhela va “twanana hi mhaka ya moya wa ku kwetsima” ni ku hanyisana hi ku rhula. (Efe. 4:1-6) A game a tirhisa marito lawa ma kumekaka ka Tipisalema 68:18 swaku a tlhamusela swaku hi mhaka muni Yehovha a lange vavanuna lava nga ni wunghanu la ku tiya na Yena swaku va hlayisa bandla hi ku tirha tanihi vapostolo, vaprofeta, vachumayeli, varisi ni vadjondzisi. Vavanuna lava i nyiko leyi taka hi ka Yehovha, naswona va hlayisa bandla leswaku li kulisa wunghanu la lona na Yehovha li tlhela li yendla leswi tsakisaka Yehovha. — Efe. 4:7-16.

¹¹ Mabandla hinkwawu ya Timboni ta Yehovha ma landzela xikombiso xa vapostolo. Ma twanana xikarhi ka wona naswona lava va tinyempfu tin’wani va pfuna vamakwerhu lava nga totiwa. (Zak. 8:23) Yesu Kreste hi yena a yendlaka swaku leswo swi koteka, a xi hetisisa hi ku tshembeka xitshembiso lexi a nga xi yendla xa leswaku a a ta va ni vadjondzisiwa va yena lava va nga totiwa naswona a a ta tama a va na vona masiku hinkwawu “anze ku fika magamu.” Lava va tipatsaka ni bandla va yamukela mahungu ya ku tsakisa ya Xikwembu, va nyiketela wutomi la vona ka Yehovha va tlhela va tsakamisiwa tanihi vadjondzisiwa va Yesu. (Mat. 28:19, 20; Mar. 1:14; Min. 2:41) Va pfumela leswaku Yesu Kreste “murisi wamunene,” hi yena nhloko ya ntlhambi lowu vumbiwaka hi Vakreste lava va nga totiwa ni “tinyempfu tin’wani.” (Yoh. 10:14, 16; Efe. 1:22, 23) Vona i “ntlhambi wun’we” naswona leswaku va tama va hlayisa ku twanana ka vona, va pfumela ku kongomisiwa hi Kreste va tlhela va tiveka hansi ka “mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha,” ku nga ndlela leyi Yesu a yi tirhisaka swaku a hlayisa nhlengeletanu ya Yehovha. A hi tameni hi tshemba mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha lweyi a hi kongomisaka namuntlha. — Mat. 24:45.

¹² Leswaku hi kuma leswi swi hi pfunaka swaku hi kulisa wunghanu la hina na Yehovha hi nkama wa kona, ni leswaku ntirho wa ku chumayela wu tama wu yendliwa na magamu ma nge se fika, a nhlengeletanu ya Yehovha yi yendle lunghiselelo la leswaku ku va ni mintlawa leyi yi hi nyimelelaka ka swa wukhongeli, leyi yi tsalisiwaka ka mfumu hi ku landza minawu ya matiko ya ku hambanahambana ya lomu yi kumekaka kona. A mintlawa leyi, yi yendla swaku swi hi vevukela ku chumayela amisaveni hinkwayu naswona ya tirhisana hi xiyona.

¹³ Loko Betele la ha li ku pfuliwa, a Ntlawa Lowu Rhangelaka wu langa madoda manharhu kumbe ku tlula akuva ma lumba Comissão la Betele. Vamakwerhu lava va vonelela ntirho wa tiko kumbe wa matiko man’wani lawa ma kongomisiwaka hi Betele la nyuwani. Lin’we la madoda ya comissão li tirha tanihi mutlhanganisi wa Comissão la Betele.

¹⁴ Mabandla lawa ma voneleliwaka hi Betele, ma yaviwa hi masirkwitu. Masirkwitu ma hambana hi ku kula ka wona, hi ku ya hi lomu ma kumekaka kona ni hi lirimi leli li vulavuliwaka. Ma tlhela ma hambana hi ku tala ka mabandla ndzeni ka teritoriyu la Betele. Mudjikelezi wa vekiwa swaku a pfuxela mabandla ka sirkwitu. A Betele li nyika mudjikelezi minkongomiso leyi yelanaka ni ntirho wa yena.

¹⁵ A mabandla ma nyima ni swiboho leswi nhlengeletanu ya Yehovha yi swi yendlaka hikusa swi pfuna hinkwerhu. Mabandla ma seketela madoda lawa ma vekiwaka swaku ma rhangela ntirho lowu yendliwaka Betele, ma va vadjikelezi kumbe ma va madoda ya bandla. Naswona vona va kuma leswi va swi lavaka swaku va kulisa wunghanu la vona na Yehovha ka mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha naswona va swi kuma hi nkama wa kona. A mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha a landzelela nkongomiso lowu a wu kumaka ka Kreste a tlhela a landzelela matshinya ya minawu ya Bibele ni ku kongomisiwa hi moya wa ku kwetsima. Loko hinkwerhu hi tirhisana hi ku twanana, ku ta humelela leswi nga yendleka ka nkama wa vapostolo lani “mabandla a ma tiyisiwa lipfumelo naswona a ma ya ma tala siku ni siku.” — Min. 16:5.