NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 16
“Makwenu A Ta Pfuka”!
“Yesu a ku ka [Marta]: ‘Makwenu a ta pfuka.’” — YOH. 11:23.
LISIMU 151 A Vafi Vata Pfuxiwa
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZAa
1. Matewu a swi kombisise ku yini swaku a a kholwa swaku a vafi va ta pfuxiwa?
XIDJAHATANA xin’wani lexi vitaniwaka Matewu a xi ni mavabyi yamakulu lawa ma nga yendla swaku xi operariwa ka kunyingi. Khambi lin’wani a va sixtira JW Broadcasting®. Loko programa la Broadcasting li ya ku heleni, va kombise muzika lowu a wu kombisa vanhu na va hoyozela varhandziwa va vona lava va nga pfuxiwa aparadesi.b Loko programa li helile, xi vule leswi: “Papayi na mamani, mi swi vonile? Hambiloko no fa, ni ta pfuxiwa. Swi ta famba kahle, swo lava mi ni nyimelanyana.” Pimisa hi leswi vapsali va Matewu va nga titwisa xiswona hi ku vona swaku n’wana wa vona a a kholwa swaku vafi va ta pfuxiwa.
2-3. Hi mhaka muni minkama yin’wani swi li swinene ku pimisa hi ku pfuxiwa ka vafi?
2 Hi mhaka muni minkama yin’wani swi li swinene ku pimisa hi ku pfuxiwa ka vafi? (Yoh. 5:28, 29) Hi mhaka a hi swi tivi swaku i siku muni hi nga ta vabya kumbe ku feliwa hi munhu lweyi hi mu rhandzaka. (Ekl. 9:11; Yak. 4:13, 14) Se, ku kholwa swaku vafi va ta pfuxiwa, swi nga hi yendla hi tiyisela swikarhatu leswi hi kumanaka na swona. (1 Tes. 4:13) Bibele li hi byela swaku Yehovha Papayi wa hina wa hi tiva naswona wa hi rhandza. (Luk. 12:7) A hi tiva hintamu lakakuva a ta swi kota ku tlhela a hi pfuxa na hi tshamise xileswi a hi tshamise xiswona, ni ku tlhela hi khumbuka hinkwaswu leswi swi nga hi yendlekela. Leswi a hi rhandzisaka xiswona, swi mu yendla a hi nyika wutomi la ku kala li nga heli, hambi swi lava a tlhela a hi pfuxa.
3 Ka nhlokomhaka leyi hi ta rhanga hi ku vona swaku hi mhaka muni hi kholwa swaku vafi va ta pfuxiwa. Hi ta gama hi djondza hi leswi nga tshama swi yendleka ka Bibele, leswi nga ta tiyisa lipfumelo la hina. Lani hi nga ta djondza kona hi lani yi nga susiwa kona ndzimana ya nhlokomhaka ya hina ya namuntlha, leyi nge: “Makwenu a ta pfuxiwa.” (Yoh. 11:23) Hi wugamu, hi ta vona swaku hi nga yendla yini kuva hi tiyiseka swaku hikakunene vafi va ta pfuxiwa.
HI MHAKA MUNI HI FANELE HI KHOLWA KA XITSHEMBISO XA KU PFUXIWA KA LAVA NGA FA?
4. Leswaku u kholwa ka xitshembiso, hi fanele hi tiyiseka hi yini? Nyikela xikombiso.
4 Swaku hi kholwa ka xitshembiso, hi fanele hi tiyiseka swaku lweyi a hi tshembisaka xona, wa swi lava, a ni matimba ni swaku wa swi kota ku hetisisa xitshembiso lexo. Pimisa hi xikombiso lexi: U hohlokeliwe hi yindlo hi mhaka leswi ku nga ba moya wawukulu, se u lava ku yi lunghisa. Hi nkama wolowo, munghanu wa wena a ku: ‘Ni ta ku pfuna ku lunghisa yindlo leyi.’ Leswo swi kombisa swaku munghanu wa wena wa swi lava ku ku pfuna. Se loko munghanu wa wena a wu tiva kahle ntirho wa ku yaka a tlhela a va ni swilo hinkwaswu leswi lavekaka ka ku yaka, u nga swi tshemba swaku a nga swi kota ku hetisisa leswi a nga ku tshembisa swona. Se swi li yini hi Yehovha? Swa twala ku tshemba swaku a ta xi hetisisa xitshembiso xa yena xa ku pfuxa lava nga fa? Impela wa swi lava ku pfuxa vanhu lava nga fa a tlhela a va ni matimba ya ku yendla leswo?
5-6. Hi mhaka muni hi kholwa swaku Yehovha wa swi lava ku pfuxa lava nga fa?
5 Ku nga va swaku Yehovha wa swi lava ku pfuxa vanhu lava nga fa? Ina wa swi lava. Ku kombisa swaku a swi lava hintamu ku pfuxa lava nga fa, a yendle swaku vatsali va Bibele va tsala hi xitshembiso lexi, lexi nga ta yendleka ka nkama lowu taka. (Esa. 26:19; Hos. 13:14; Nhla. 20:11-13) Naswona loko Yehovha a tshembisa nchumu, minkama hinkwayu wa swi hetisisa. (Yoxu. 23:14) Funtshi Yehovha a nga wu voni nkama wa ku pfuxa lava nga fa. Hi swi tivisa ku yini leswo?
6 Hi xikombiso, vona leswi Yobo a nga swi tsala. Yena a a tiyiseka swaku loko o tshuka a fa, Yehovha a a ta mu xuva a tlhela a navela ku mu pfuxa. (Yobo 14:14, 15) Na yena Yehovha a va xuva hintamu vanhu va yena lava se va nga fa. A swi navela hintamu ku va pfuxa swaku va hanya na va tsakile va tlhela va nga vabyi. Hambi hi vanhu lava va nga fa na va nga vanga na wona mukhandlu wa ku djondza ntiyiso hi Yehovha, Yehovha Xikwembu xa lirhandzu a swi lava hintamu ku va pfuxa. (Mint. 24:15) A lava ku va nyika mukhandlu wa ku va vanghanu va yena leswaku va kuma wutomi la ku kala li nga heli lani misaveni. (Yoh. 3:16) A hi kanakani swaku Yehovha a swi navela hintamu ku pfuxa lava nga fa.
7-8. Hi mhaka muni hi kholwa swaku Yehovha a na wona matimba ya ku pfuxa lava nga fa?
7 Ku nga va swaku Yehovha a na wona matimba ya ku pfuxa lava nga fa? Ha tiyiseka swaku a na wona, hikusa i Xikwembu xa “Matimba Hinkwawu.” (Nhla. 1:8) Yehovha a ni matimba ya ku helisa valala va yena hinkwavu ku patsa ni lifu. (1 Kor. 15:26) Ku tiva leswo swi hi nyika ntamu swi tlhela swi hi tiyisa. Vona leswi nga humelela makwerhu Emma Arnold. Yena ni ndjangu wa yena va kumane ni swikarhatu leswi nga ringa lipfumelo la vona ka nkama wa Nyimpi Ya Wumbirhi Ya Misava va tlhela va feliwa hi vanhu lava a va va rhandza ka tindhawu leti a va hlupheliwa ka tona. Leswaku a tiyisa n’wana wa yena, makwerhu Emma a te: “Loko lifu a lo va ni matimba ya ku kala ma nga heli lani misaveni, a swi ta vula swaku li ni matimba ku tlula Xikwembu.” Kambe a hi kanakani swaku Yehovha a nga tsandziwi hi nchumu! Leswi a nga yendla wutomi, a nge swi tsandzi ku tlhela a li nyika lava va nga li luza.
8 Xivangelo xin’wani lexi hi yendlaka hi kholwa swaku Yehovha a nga swi kota ku pfuxa lava nga fa hileswaku mimpimiso ya yena a yi pimiwanga ku fana ni ya hina funtshi a nga na xikhohlwisani. Hi xikombiso, wa swi kota ku vitana nyeleti yin’wani ni yin’wani hi vito la yona. (Esa. 40:26) Handle ka leswo, a khumbuka vanhu hinkwavu lava va nga fa. (Yobo 14:13; Luk. 20:37, 38) Swa mu vevukela Yehovha ku khumbuka swilo hinkwaswu swa lava a nga ta va pfuxa; leswi a va tshamise xiswona, wumunhu la vona ni swilo hinkwaswu leswi nga va humelela awuton’wini.
9. Hi mhaka muni u tiyiseka swaku Yehovha a ta va pfuxa lava nga fa?
9 Hi nga tiyiseka swaku Yehovha a ta va pfuxa lava nga fa hikusa wa swi lava naswona a na wona matimba ya ku yendla leswo. Xin’wani xi hi kholwisaka hileswaku Yehovha a nga swi kota ku pfuxa vafi, hileswaku a tshame a va pfuxa. Ka minkama ya khale Yehovha a nyike matimba vanhu va yena, ku patsa na Yesu ya ku pfuxa lava nga fa. Se, swoswi a hi voneni rungula leli nga ka Bibele leli kumekaka ka Yohani ndzima 11 leli vulavulaka hi munhu lweyi Yesu a nga tshama a mu pfuxa.
YESU A FELIWA HI MUNGHANU WA YENA LWEYI A MU RHANDZAKA
10. I yini leswi Yesu va nga mu byela, naswona yena a yendle yini? (Yohani 11:1-3)
10 Lerha Yohani 11:1-3. A hi voneni leswi nga yendleka a ku heleni ka lembe la 32 E.C., ka ndhawu leyi vitaniwaka Betaniya. Yesu a a ni vanghanu ka doropa leliyani ku nga Lazaru, Marta na Mariya vamakwavu va Lazaru. (Luk. 10:38-42) Loko Lazaru a sungula ku vabya, Marta na Mariya va vavisekile. Hi mhaka leyo, va kombele vanhu leswaku va ya byela Yesu mhaka leyi, lweyi a a kumeka ka ndhawu yin’wani ya nambu wa Yordani, ku nga mpfhuka lowu a wu heta masiku mambirhi leswaku u fika. (Yoh. 10:40) Lexi vavisaka, na va ha li ku fika Betaniya, Lazaru a file. Kambe hambileswi a nga swi tiva swaku Lazaru a file, Yesu a hete masiku mambirhi na a nge se ya Betaniya. Se loko Yesu a fika Betaniya, a kume swaku se a ku hundza 4 wa masiku na Lazaru a file. Se, hi mhaka muni Yesu a hete nkama hinkwawu lowu? Hi mhaka Yesu a a nga lavi ku pfuna vanghanu va yena ntsena, kambe a a lava leswaku ku dzunisiwa Yehovha Xikwembu. — Yoh. 11:4, 6, 11, 17.
11. Hi djondza yini hi vanghanu ka mhaka leyi?
11 Hi djondza nchumu wa lisima hi ku va ni vanghanu. Pimisa hi leswi: Nkama Marta na Mariya va nga rhuma vanhu swaku va ya ka Yesu, a va va rhumanga swaku va ya vitana Yesu, kambe va va rhume swaku va ya byela Yesu swaku Lazaru wa vabya. (Yoh. 11:3) Phela loko a a yo swi lava, Yesu ina a mu pfuxile Lazaru na a li kohala. Kambe a lange ku ya Betaniya lani a ku na Marta na Mariya. Indjhe u na yena munghanu wa ku fana na Yesu, lweyi a kumekaka kusuhi na wena nkama wun’wani ni wun’wani lowu u mu lavaka hi wona? Munghanu wa ku fana ni lweyi a u nge chavi ku mu vitana loko u kumaka ni swikarhatu. (Swi. 17:17) Ku fana na Yesu, na hina hi nga va vanghanu va ku tshamisa xileswo. Se swoswi a hi buleni hi leswi nga gama swi yendlekela Lazaru.
12. I yini leswi Yesu a nga swi tshembisa Marta, naswona hi mhaka muni Marta a a fanele a kholwa xitshembiso xolexo? (Yohani 11:23-26)
12 Lerha Yohani 11:23-26. Nkama Marta a nga tiva swaku Yesu a le ku teni aBetaniya, a sukile hi ku tsutsuma a ya kumana na Yesu a gama a vula leswi: “Hosi, loko a wu li kona, makwerhu ina a nga fanga.” (Yoh. 11:21) I ntiyiso swaku Yesu ina a dahe Lazaru nkama na a vabya, kambe a a lava ku yendla swa ku tlula leswo. Yena a tshembise Marta a ku: “Makwenu a ta pfuka.” A tlhele a nyika Marta xivangelo xin’wani lexi a xi ta mu tiyisekisa swaku hikakunene a ta mu pfuxela makwavu, loko a te: “Hi mina ni pfuxaka vafi ni tlhela ni va nyika wutomi.” Phela Yehovha a nyike Yesu matimba ya ku pfuxa lava nga fa hikusa a a ngo to sungula ku pfuxa munhu hi Lazaru hikusa ka makhambi man’wani se a a pfuxe xintombhani lexi a xa ha li ku fa ni xidjahatani lexi swi nga yendleka a xi file hi siku lolelo a nga xi pfuxa hi lona. (Luk. 7:11-15; 8:49-55) Se swi li yini hi Lazaru lweyi se a a ni 4 wa masiku na a file naswona miri wa yena se a wu sungule ku bola? Ku nga va swaku Yesu a a ta swi kota ku mu pfuxa?
“LAZARU, HUMA HANDLE!”
Yesu a vaviseke hintamu loko a vona vanghanu va yena na va vavisekile (Vona maparagrafu 13-14)
13. Hi ku ya hi Yohani 11:32-35, Yesu a yendle yini nkama lowu a nga vona Mariya ni van’wani na va rila? (Vona mufoto.)
13 Lerha Yohani 11:32-35. Tivoni na u li kohala u vona leswi yendlekaka. Mariya ku nga makwavu mun’wani wa Lazaru a kumana na Yesu a tlhela a phindha marito lawa ma nga vuliwa hi makwavu a ku: “Hosi, loko a wu li kona, makwerhu ina a nga fanga.” Mariya ni lava a va li kona va vaviseka hintamu. Se loko Yesu a va vona na va rila a khumbeka hintamu kutani a vaviseka. Hi ku twa ku vava loku vanghanu va yena a va ku twa, Yesu na yena a sungula ku rila. A a swi tiva swaku swi vavisa ku fikela kwini ku feliwa hi lweyi hi mu rhandzaka. Ha tiyiseka swaku Yesu a a swi lava hintamu ku helisa leswi a swi va yendla va rila!
14. Leswi Yesu a nga swi yendla nkama a nga vona Mariya na a rila swi hi djondzisa yini hi Yehovha?
14 Leswi Yesu a nga swi yendla nkama lowu a nga vona Mariya na a rila, swi hi djondzisa swaku Yehovha wa vaviseka loko a hi vona na hi hlupheka. Hi swi tivisa ku yini leswo? Hi swi tiva hikusa ka nhlokomhaka leyi nga hundza hi djondze swaku Yesu a mu tekelele hi ku helela Yehovha ku patsa ni leswi a titwisaka xiswona. (Yoh. 12:45) Se loko hi djondza hi leswi Yesu a va twelisaka xiswona wusiwana vanghanu va yena, lakakuva a za a rila loko a va vona na va hlupheka, swa tikomba swaku Yehovha na yena wa vaviseka hintamu loko a hi vona na hi rila. (Pis. 56:8) Ku pimisa hi leswo swi hi yendla hi swi lava hintamu ku tama hi va vanghanu va Yehovha Xikwembu xa hina xa lirhandzu.
Jesus demonstrated his power over death (See paragraphs 15-16)
15. Hi ku ya hi Yohani 11:41-44, ku yendleke yini nkama Yesu a nga fika ka sirha la Lazaru? (Vona mufoto.)
15 Lerha Yohani 11:41-44. Loko Yesu a fika ka sirha a kombela swaku va susa ribye. Marta a nga pfumelanga hikusa swi nga yendleka miri wa Lazaru se a wu sungule ku bola. Kambe Yesu a ku: “Kasi a ni ku byelanga swaku loko u pfumela u ta vona matimba ya Xikwembu?” (Yoh. 11:39, 40) Yesu a gama a languta matilweni a yendla xikhongelo na a voniwa hi vanhu hinkwavu, a lava swaku leswi a nga ta swi yendla swi dzunisa Yehovha. Se Yesu a gama a vulavula hi rito la ku tlakuka a ku: “Lazaru, huma handle!” Kutani Lazaru a huma na a tifambela hi yexe. Yesu a yendle nchumu lowu hi mavonelo ya van’wanyani a swi nga ta koteka kuva wu yendleka.
16. Buku la Yohani 11 li hi pfunisa ku yini ku kholwa swaku lava nga fa va ta pfuxiwa?
16 Buku la Yohani ndzima 11 li tiyisa ntshembo wa hina wa ku pfuxiwa ka lava nga fa. Hi xikombiso, pimisa hi leswi Yesu a nga swi tshembisa Marta, a te: “Makwenu a ta pfuka.” (Yoh. 11:23) Ku fana ni Papayi wa yena, Yesu na yena wa swi lava funtshi a ni matimba ya ku hetisisa xitshembiso xa yena. Ku va Yesu a rilile swi kombisa swaku wa swi lava ku helisa lifu ni ku hlupheka loku vaka kona hi mhaka ya lifu. Handle ka leswo, nkama Lazaru a nga huma sirheni a kombise swaku Yesu a ni matimba ya ku pfuxa lava nga fa. Hi wugamu, pimisa hi leswi Yesu a nga swi byela Marta. A te: “Kasi a ni ku byelanga swaku loko u pfumela u ta vona matimba ya Xikwembu?” (Yoh. 11:40) Leswo swi hi yendla hi kholwa swaku Yehovha a ta xi hetisisa xitshembiso xa yena xa ku pfuxa lava nga fa. Se, hi nga yendla yini swaku hi tama hi tiyiseka swaku lava nga fa va ta pfuxiwa?
HI NGA YENDLA YINI SWAKU HI YA HI TIYISEKA SWAKU LAVA NGA FA VA TA PFUXIWA?
17. I yini leswi hi faneleke hi pimisa hi swona nkama lowu hi lerhaka hi vanhu lava se va nga pfuxiwa?
17 Tinyiki nkama wa ku lerha u tlhela u pimisa hi vanhu lava se va nga pfuxiwa. Ka Bibele ku vulavuliwa hi 8 wa vanhu lava nga pfuxiwa swaku va hanya kola misaveni.c Se swi ngo yini u lerha hi leswi nga yendleka hi vanhu volavo? Khumbuka swaku vanhu lava nga pfuxiwa a ku li vanhu va hikakunene, a va patsa vavanuna, vavasati ni vana. Zama ku vona leswi u nga swi djondzaka ka leswi nga yendleka. Pimisa hi leswi ku pfuxiwa ka vanhu lava swi hi tiyisekisaka xiswona swaku Xikwembu xa swi lava funtshi xi ni matimba ya ku yendla leswo. Tlhela u pimisa hi ku pfuxiwa ka lisima loku nga tshama ku va kona, ku nga ku pfuxiwa ka Yesu. Phela nkama Yesu a nga pfuxiwa a voniwe hi vanhu va vanyingi. Se u nga khohlwi swaku leswo swi hi tiyisa lipfumelo. — 1 Kor. 15:3-6, 20-22.
18. U nga yendla yini swaku u pfuneka hi tinsimu leti vulavulaka hi ku pfuxiwa ka vafi? (Vona ntlhamuselo wa le hansi.)
18 Yingisela tinsimu leti vulavulaka hi ku pfuxiwa ka lava nga fa.d (Efe. 5:19) Tinsimu leti ti tiyisa lipfumelo la hina ka ntshembo lowu wa ku tsakisa. Leswo swi yendla swaku hi kholwa swaku lava nga fa va ta pfuxiwa. Yingisela tinsimu toleto u tlhela u zama ku ti yimbelela. Loko mi li ka wugandzeli la n’wina la ndjangu, zamani ku twisisa leswi tinsimu toleto ti vulaka swona. Zama ku ti tiva tinsimu leto u tlhela u ti yimbelela hi nhloko. Leswo swi ta ku pfuna swaku loko u kumana ni nghozi kumbe u feliwa hi munhu lweyi u mu rhandzaka, moya wa ku kwetsima wa Yehovha wu ta ku pfuna swaku u khumbuka tinsimu leti wu tlhela wu ku nyika ntamu ni ku ku tiyisa.
19. Hi nga yendla tiyi swaku hi pimisa hi ku pfuxiwa ka vafi? (Vona kwadru leli nge: “U Ta Va Vutisa Yini?”)
19 Tirhisa mimpimiso ya wena. Yehovha a hi yendle na hi swi kota ku tivona na hi li Paradesi. Makwerhu mun’wani wa xisati a vule leswi: “Ni heta nkama wa wunyingi na ni tivona ni li ka misava ya nyuwani, ni tlhela ni vona a Paradesi na yi li leyi tsakisaka.” Pimisa hi ndlela leyi swi nga ta tsakisa hi yona ku tlhangana ni vavanuna ni vavasati va ku tshembeka lava nga tsaliwa ka Bibele. I mani lweyi u navelaka ku mu tiva? U navela ku mu vutisa yini? Tlhela u pimisa hi nkama lowu u nga ta kumana ni maxaka ya wena ni vanghanu va wena lava se va nga fa. Pimisa hi hinkwaswu leswi nga ta yendleka. Hi wini nchumu wa ku sungula lowu u nga ta mu byela wona? U ta mu barasarisa ku yini? Tlhela u pimisa hi leswi mi nga ta tsakisa xiswona.
20. Hi fanele hi tinyimisela ku yendla yini?
20 Hi mu khensa hintamu Yehovha hileswi a tshembisaka swaku a ta pfuxa vanhu lava nga fa. Ha tiyiseka swaku Yehovha a ta xi hetisisa xitshembiso lexo hikusa a swi lava hintamu ku pfuxa lava nga fa naswona a ni matimba ya ku yendla swoleswo. Se, a hi tinyimiseleni ku tiyisa lipfumelo la hina ka ntshembo lowu wa ku tsakisa. Loko hi yendla leswo, hi ta ya hi va kusuhi hintamu na Yehovha Xikwembu lexi ku tshembisaka leswi: ‘Lweyi u mu rhandzaka a ta pfuka!’
LISIMU 147 Hi Tshembisiwile Wutomi Laku ali Heli
a Loko ku li swaku u tshame u feliwa hi munhu lweyi u mu rhandzaka, ha tiyiseka swaku ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi wa ku tiyisa. U nga mu tlhamuselisa ku yini munhu mun’wani swaku hi mhaka muni u kholwa swaku vafi va ta pfuxiwa? Funtshi u nga yendla yini swaku ntshembo lowu wu va wa ntiyiso ka wena? Xikongomelo xa nhlokomhaka leyi i ku hi pfuna ku tiyiseka swaku lava nga fa va ta pfuxiwa.
b A lisimu leli Matewu ni vapsali va yena va nga li sixtira, a ku li leli nge: A Paradesi se yi Kola Kusuhi, li nga humesiwa ka broadcasting wa Novembro wa 2016.
c Vona kwadru leli nge: “Ku Pfuxiwa Ka Vanhu Va Nhungu Lava Ku Vulavuriwaka Ha Vona Ebibeleni” ka Murindzi wa 1 ka Agosto wa 2015 paj. 4 (hi Xitsonga).
d Vona tinsimu tin’wani leti kumekaka ka buku la hina la tinsimu, ta ku fana ni leti: “Tivoni Se Na U Hanya Ka Misava Ya Nyuwani” (Lisimu 139), “Tama U Nyimela Hakelo!” (Lisimu 144), ni leli nge: “A Vafi Vata Pfuxiwa” (Lisimu 151). Tlhela u vona ni tinsimu ta broadcasting, ta ku fana ni leti: “A Paradesi se yi Kola Kusuhi,” “Tivoni se na U Li Paradesi,” ni leli nge: “Ni Landze U Ta Swi Vona.”