Yezgayezgani Kuconta Mtima wa Ŵategherezgi

KUSAZGAPO pa kupharazgira ŵantu, mukwenera kuyezgayezga kuconta mitima yawo. Mu Baibolo, kanandi mtima ukurongosoreka kuŵa wakupambana na umo muntu wakuwonekera kuwaro. Mtima wakuyerezgera ukwimira ivyo vili mukati mwa muntu—umo wakujipulikira, vyose ivyo wakughanaghana, cifukwa ico wakughanaghanira, na umo ivyo wakughanaghana vikumukhuŵirizgira kucita vintu. Ni mu mtima wakuyerezgera uwu umo mbuto zaunenesko zikupandika. (Mat. 13:19) Ndipo kupulikira Ciuta kukwenera kufumira mu mtima.—Zinth. 3:1; Rom. 6:17.

Kuti cisambizgo cinu ciconte mitima ya ŵategherezgi, ghanaghanirani fundo izi: (1) Manyani ivyo vili kale mu mtima wa mutegherezgi winu. (2) Khozgerani mikhaliro yiweme nga ni citemwa na kopa Ciuta. (3) Khuŵirizgani mutegherezgi winu kuti wasandenge wuntu wake wa mkati mwakuti wakondweske Yehova.

Kugwiriskira Ncito Umanyi. Vifukwa ivyo vingapangiska ŵantu kukana unenesko vikupambana. Para mukucitiska sambiro la Baibolo la panyumba, mukwenera kuwuskamo sanko mu mtima wa musambiri winu na kupereka fundo zakuti ziwuskemo kaghanaghaniro kaheni ako wangaŵa nako, panji mungakhumbikwira waka kupereka ukaboni wakuti ivyo mukuyowoya nvyaunenesko. Jifumbani mwaŵene kuti: ‘Kasi muntu uyu wakumanya kuti wali na vyakusoŵa vyauzimu? Ni vintu wuli ivyo wakugomezga kale? Ni vivici ivyo wakuleka kugomezga? Ncifukwa wuli wakughanaghana ntena? Kasi wakukhumbikwira kumuwovwira kuti watceŵe makhumbiro agho ghangamutondeska kuzomera maudindo agho ghakwiza para muntu wamanya unenesko?’

Ncipusu yayi kumanya cifukwa ico ŵantu ŵakugomezgera vintu vinyake. “Fundo mu mtima wa muntu yikukozgana na ndimba ya maji,” ndimo likuyowoyera lemba la Zintharika 20:5, “kweni muntu wa umanyi tiwaneghepo.” Umanyi ni luso lwa kumanya makora vintu ivyo vindambe kumanyikwa panji kuwoneka. Kucita ici kukukhumba kuŵa maso na kuwona vintu mwakupwererera.

Ivyo vili mu mtima wa muntu kuti vingamanyikwa para wayowoya pera yayi. Nkani yinyake yingapangiska cisko ca musambiri panji kapulikikwiro ka mazgu ghake kusinta. Usange ndimwe mupapi, mwambura kukayikira mukumanya kuti kusinta kwa nkaro ya mwana winu kungarongora kuti wayamba kucita vintu vinyake vyacilendo. Lekani kuzerezga vimanyikwiro ivi. Vikurongora wuntu wa mkati.

Mafumbo ghakusankika makora ghangamuwovwirani kumanya ivyo vili mu mtima wa muntu. Mungafumba kuti: “Kasi mukughanaghanapo wuli za . . . ?” “Ncivici cili kumukhorweskani kuti mu. . . ?” “Kasi mungacita wuli usange . . . ?” Kweni, iŵani ŵakucenjera mwakuti muleke kusuzga ŵantu na mafumbo. Mungafumba fumbo linu mwaluso mwakuyowoya kuti, “Kasi mungatemwa kuti nimufumbani kuti . . . ?” Kumanya ivyo vili mu mtima wa muntu kukutora nyengo yitali ndipo kukukhumba kucimbilira yayi. Kanandi pakutora nyengo kuti muntu wamugomezgani na kwamba kuvumbura ivyo vili mu mtima wake. Nanga ni apo wamba kumuvumbulirani, mukwenera kuŵa ŵakucenjera mwakuti waleke kuwona kuti mukufumba vintu ivyo vikuleka kumukhwaskani.—1 Pet. 4:15.

Kacitiro kinu para mwapulika kantu kakwenera kuŵaso kamahara. Kumbukani kuti cilato cithu nkumanya ŵantu mwakuti mumanye uthenga wa mu Baibolo uwo ungaŵakhuŵirizga. Lekani kuyowoya luŵiro kuti ivyo ŵakugomezga ni vyautesi. M’malo mwake, iŵani maso kuti mumanye maghanoghano ghawo kwizira mu ivyo ŵakuyowoya. Para mwacita ici, muzamumanya umo mungazgorera, ndipo musambiri winu wazamuwona kuti mukumupulikiska, ndipo wazamuŵika pwererero likuru ku ivyo mukuyowoya.—Zinth. 16:23.

Nyengo zinyake, mungakhuŵirizga ŵantu nanga mpanyengo iyo mukuyowoya ku wumba ukuru. Usange mukulaŵiska makora ŵategherezgi ŵinu, kuwona visko vyawo, na kufumba mafumbo ghakuŵapangiska kughanaghana, mwambura kukayikira muzamumanya umo ŵategherezgi ŵinu ŵakuwonera ivyo mukuyowoya. Para mukumanya makora ŵategherezgi ŵinu, yowoyani mwalusungu. Ghanaghanirani mpingo wose para mukuyowoya nawo fundo zakufuma mu Mazgu gha Ciuta.—Gal. 6:18.

Kuŵapangiska kuti Ŵaŵe na Kaghanaghaniro Kaweme. Para mwamanya ivyo muntu wakugomezga, na ivyo wakuleka kugomezga, ndiposo vifukwa vyake, mungadumbiskana nayo vintu ivyo. Pamanyuma pa ciwuka cake, Yesu wakaconta mitima ya ŵasambiri ŵake mwa ‘kuŵajulira Malemba’ ghakukhwaskana na vintu ivyo vikaŵa kuti vyacitika waka. (Luka 24:32) Namweso mukwenera kuyezgayezga kukoreraniska pamoza vintu ivyo muntu wakumana navyo, ivyo wakukhumba, na ivyo wakusambira mu Mazgu gha Ciuta. Mtima wa musambiri uzamuconteka comene usange wawona makoraghene kuti: “Uwu MBUNENESKO!”

Para mukudidimizga za uweme wa Yehova, citemwa cake, lusungu lwake, na urunji wa ntowa zake, mukovwira awo mukuŵasambizga kuti ŵatemwe Ciuta. Usange mukuŵa na nyengo ya kuphalira ŵategherezgi ŵinu za mikhaliro yiweme iyo Ciuta wakuyiwona mwa iwo, mukuŵawovwira kuti ŵagomezge kuti ncamacitiko kuŵa paubwezi na iye. Mungacita ici mwakugwiriskira ncito Malemba nga ni Salmo 139:1-3, Luka 21:1-4, na Yohane 6:44 ndiposo mwakovwira ŵategherezgi ŵinu kuti ŵamanye citemwa cikuru ico Yehova wali naco pa ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka. (Rom. 8:38, 39) Rongosorani kuti Yehova wakulaŵiska zakwananga zithu pera yayi, kweni wakuwonaso vyose ivyo tikucita, mwampu withu pa kusopa kutuŵa, ndiposo citemwa ico tiri naco pa zina lake. (2 Mid. 19:2, 3; Heb. 6:10) Iye wakukumbuka kalikose kakukhwaskana na kalengekero kithu, ndipo mu ntowa yakwenerera, wazamuwuska “wose awo ŵali mu mararo.” (Yohane 5:28, 29; Luka 12:6, 7) Pakuti ŵantu ŵali kulengeka mu cikozgo ca Ciuta, kudumbiskana za mikhaliro yake kuzamupangiska muntu kuti watemwe mikhaliro yake.—Gen. 1:27.

Mtima wa muntu ungacontekaso usange wasambira kuwona ŵantu ŵanji nga ni umo Yehova wakuŵawonera. Ncakupulikikwa kuti usange Ciuta wakutifipira mtima, wakufipiraso mtima ŵanji, mwambura kupwererako kantu za kababikiro kawo, uko ŵakukhala, panji mtundu wawo. (Mil. 10:34, 35) Usange muntu wamanya ivi, wazamuŵa na vifukwa vyakukhora vyakufuma m’Malemba vyakuwuskiramo thinko na sanko mu mtima wake. Ici cizamumuwovwira kuti wakhalenge makora na ŵanji peneapo wakusambira kucita khumbo la Ciuta.

Kopa Ciuta ni mukhaliro unyake uwo mukwenera kovwira ŵantu kuti ŵaŵe nawo. (Sal. 111:10; Civ. 14:6, 7) Wofi wa mtundu uwu, panji kopa Ciuta, kungapangiska muntu kucita vintu ivyo watenge wavikwaniskenge yayi pa iyo yekha. Mwa kuyowoya milimo yakuzizwiska ya Yehova na lusungu lwake lwakuzizwiska, mungawovwira ŵanji kuti ŵawopenge kumukwiyiska.—Sal. 66:5; Yer. 32:40.

Woneseskani kuti ŵategherezgi ŵinu ŵakumanya kuti nkaro yawo ncintu cakuzirwa comene kwa Yehova. Iye wali na maghanoghano, ndipo tingamupangiska kuŵa na citima panji cimwemwe kwizira mu ivyo tikucita kurazga ku urongozgi wake. (Sal. 78:40-42) Rongosorerani ŵantu umo nkaro yawo yingapangiskira kuti Ciuta wamuzgore Satana panji watondeke kumuzgora.—Zinth. 27:11.

Wovwirani ŵategherezgi ŵinu kuwona kuti kurondezga ivyo Ciuta wakukhumba nkwacandulo kwa iwo. (Yes. 48:17) Ntowa yimoza yakucitira ici nkuyowoya vyakufumapo viheni vya kuthupi na mu maghanoghano, ivyo vikwiza para muntu waleka kurondezga mahara gha Ciuta, nanga pangaŵa panyengo yicoko waka. Rongosorani umo kwananga kukutipangiskira kutalikirana na Ciuta, umo kukujalira mwaŵi wakuti ŵanji ŵasambire unenesko kwa ise, na umo kukutimbanizgira wanangwa wa muntu. (1 Tes. 4:6) Wovwirani ŵategherezgi ŵinu kuti ŵazirwiskenge vitumbiko ivyo ŵali navyo kale cifukwa ca kurondezga marango gha Ciuta. Kuzgani kuwongera kwawo kuti ntowa za urunji za Yehova zikutivikirira ku ngozi zinandi. Usange muntu wali na cigomezgo mu mahara agho ghali mu ntowa za Ciuta, iye wazamukana kucita cilicose ico cikususkana nagho. (Sal. 119:104) Iye wazamuwona kuti kupulikira ni mphingo yayi, kweni ni ntowa ya kurongolera kuti tikopa Yehova.

Kovwira Ŵanji Kuti Ŵajisande. Kuti ŵarutilire kukura mwauzimu, ŵantu ŵakwenera kumanya ivyo vili mu mitima yawo. Rongosorani umo Baibolo lingaŵawovwilira kucita ici.

Wovwirani ŵategherezgi ŵinu kuti ŵamanye kuti Baibolo ni buku waka la marango, urongozgi, mdauko, panji maucimi cara. Kweni likuvumburaso maghanoghano gha Ciuta. Pa Yakobe 1:22-25, Mazgu gha Ciuta ghakuyerezgereka na kayirole [gilasi]. Kwizira mu kacitiro kithu kurazga ku ivyo likuyowoya ndiposo kurazga ku ntowa izo Yehova wakufiskira vilato vyake, Baibolo likuvumbura ivyo vili mu mtima withu. Mwanteura likuvumbura umo Yehova uyo “wakuyezga mitima” wakutiwonera. (Zinth. 17:3) Khuŵirizgani ŵategherezgi ŵinu kuti ŵakumbukirenge fundo iyi. Ŵaciskani kuti ŵaŵikenge maghanoghano ghawo pa ivyo Ciuta watisungira mu Baibolo na ivyo ŵakwenera kusinta mu umoyo wawo kuti ŵamukondweske. Ŵawovwirani kuti ŵawone kuŵazga Baibolo nga ni ntowa yakusangira mahara gha mu “maghanoghano na madazgo” gha Yehova mwakuti ŵakolerane na Ciuta pa kusinta mikhaliro yawo.—Heb. 4:12; Rom. 15:4

Ŵasambiri ŵanyake ŵa Baibolo ŵangakhumba kucita mwakukolerana na ivyo ŵakusambira, kweni ŵangafipa mtima na umo ŵantu ŵanyake ŵangaŵawonera. Ŵangaŵa kuti ŵakulimbana na makhumbiro ghanyake gha thupi. Panji ŵangaŵa kuti ŵakupenja ntowa za umo ŵangateŵeterera Ciuta, uku kulwande linyake ŵacali kudemerera ku vintu vya caru. Yowoyani ngozi ya kucita nteura. (1 Mathe. 18:21) Ŵaciskani kuti ŵapemperenge kwa Ciuta kuti wasande na kutoweska mitima yawo.—Sal. 26:2; 139:23, 24.

Ŵaphalirani kuti Yehova wakughamanya makora masuzgo ghawo ndipo Baibolo likurongosora ivyo vikucitika. (Rom. 7:22, 23) Ŵawovwirani kuti ŵaŵe maso mwakuti ŵaleke kuzomerezga makhumbiro gha mtima withu wakwananga kuti ndigho ghawusenge.—Zinth. 3:5, 6; 28:26; Yer. 17:9, 10.

Khuŵirizgani wose kuti ŵamanye cifukwa cakucitira nteura. Ŵasambizgani kuti wajifumbenge kuti: ‘Ncifukwa wuli nkukhumba kucita ici? Kasi ico cirongorenge Yehova kuti nkuwongera nadi vintu vyose ivyo wali kunicitira?’ Khozgerani fundo yakuti kuŵa pa ubwezi na Yehova ncintu ca mtengo wapacanya kuruska cilicose ico muntu wangaŵa naco.

Wovwirani ŵategherezgi ŵinu kuti ŵamanye makora uweme wa kuteŵetera Yehova na ‘mtima wawo wose.’ (Luka 10:27) Ici cikung’anamura kuti maghanoghano ghawo ghose, makhumbiro ghawo, na ivyo ŵakuranguruka vikwenera kukolerana na ntowa za Yehova. Mwanteura, sambizgani ŵategherezgi ŵinu kuti ŵasandenge ivyo ŵakucita pera yayi, kweniso ivyo ŵakughanaghana kurazga ku ivyo Ciuta wakukhumba na kumanya umo khumbo lawo la kumuteŵetera liliri. (Sal. 37:4) Peneapo ŵasambiri ŵinu ŵayamba kumanya vigaŵa ivyo ŵakukhumbikwira kunyolorera, ŵakhuŵirizgani kuti ŵapemperenge kwa Yehova kuti: “Murunge mtima wane uŵenge umoza kulopa zina linu.”—Sal. 86:11.

Usange musambiri waŵa pa ubwezi na Yehova, wazamupulikira Ciuta cifukwa ca cipulikano cake, kuti cifukwa ca kumuciska yayi. Ndipo pa iyo yekha, ‘wazamusanda ico cikukondweska Fumu.’ (Efe. 5:10; Fil. 2:12) Kupulikira kwakufumira pasi pa mtima kwa nga ni uku, kukumukondweska Yehova.—Zinth. 23:15.

Kumbukirani kuti Yehova ndiyo wakuyezga mitima na kuguza ŵantu kuti ŵaŵe pa ubwezi na iye. (Zinth. 21:2; Yohane 6:44) Ncito yithu njakuti tikolerane nayo. (1 Kor. 3:9) Vili “nga ndi para Ciuta wakuŵeyera mwa ise.” (2 Kor. 5:20; Mil. 16:14) Yehova wakucicizga muntu cara kuti wazomere unenesko, kweni peneapo tikugwiriskira ncito Malemba, iye wangapangiska ŵategherezgi ŵithu kuwona kuti ivyo ŵakupulika ni mazgoro gha mafumbo ghawo—panji malurombo ghawo ghazgoreka. Kumbukirani fundo iyi panyengo yiliyose iyo mukusambizga muntu, ndipo rombani Yehova kuti wamupani urongozgi na kumovwirani.—1 Mid. 29:18, 19; Efe. 1:16-18.