“Ŵapenje Chiuta, . . . Na Kumusanga Nadi”

1-3. (a) Chifukwa wuli mpositole Paulosi wakakweŵeka mu Ateni? (b) Kasi tingasambirako vichi kwa Paulosi?

PAULOSI wakakweŵeka chomene. Wakaŵa mu Ateni ku Girisi, malo agho Sokirate, Pulato, na Aristoto ŵakasambizgirangako ŵanthu. Msumba wa Ateni ukaŵa na ŵanthu ŵakutemwa kusopa. Palipose apo Paulosi wakaŵa, mu matempile, mu malo ghakuchezgera, na mu misewu, pakaŵa vikozgo limbwalimbwa, chifukwa Ŵaateni ŵakasopanga ŵachiuta ŵanandi. Paulosi wakamanyanga umo Yehova, Chiuta waunenesko, wakutinkhira kusopa vikozgo. (Eks. 20:4, 5) Nga ni Yehova, mpositole wakugomezgeka uyu nayo wakavitinkhanga chomene vikozgo.

² Paulosi wati wanjira mu msika, ivyo wakawona vikamuzizika. Wakawona vikozgo vinandi vyakuchita kuwumba vya viŵaro vyakubisika vya chiuta Heremesi, ivyo ŵakavindandika ku kona la kumpoto, pafupi na mulyango ukuru wakunjilira. Msika uwu ukazura na ŵakavuŵa. Kasi mpositole wamwamphu uyu wakapharazga wuli mu msumba wakuzura na ŵangoza uwu? Kasi wakajikora na kusanga fundo iyo wose ŵangakolerana nayo? Kasi wakawovwirako munthu waliyose kuti wapenje Chiuta waunenesko na kumusanga nadi?

³ Mazgu agho Paulosi wakayowoya ku ŵanthu ŵakusambira ŵa ku Ateni agho ghali pa Milimo 17:22-31, ntchakuwonerapo chiwemi kwa ise pa nkhani ya kuyowoya mwakukhorweska, mwaluso, kweniso mwamahara. Para tingawona umo Paulosi wakachitira, tingasambira vinandi pa nkhani ya kusanga fundo iyo waliyose wangakolerana nayo, na kovwira ŵategherezgi ŵithu kughanaghana.

4, 5. Kasi apo Paulosi wakaŵa ku Ateni wakapharazganga ku chigaŵa ntchi, ndipo ku malo agha kukaŵa ŵategherezgi wuli ŵakusuzga?

⁴ Paulosi wakaluta ku Ateni pa ulendo wake wachiŵiri wa umishonale, cha mu 50 C.E.a Apo wakalindiliranga Sila na Timote kuti ŵize kufuma ku Bereya, nga umo wakachitiranga nyengo zose, Paulosi “wakamba kudumbirana nawo mu sunagoge, Ŵayuda.” Kweniso wakaluta “mu msika” kuti wakapharazgire ŵanthu ŵa mu Ateni awo ŵakaŵa Ŵayuda yayi. (Mil. 17:17) Msika wa mu Ateni ukaŵa ukuru wakukwana maekara 12, ndipo ukaŵa kumpoto cha kumanjiliro gha dazi kwa Acropolis. Msika ukaŵa na ntchito zinandi. Padera pa kuŵa malo ghakugurako na kuguliskako vinthu, ghakaŵaso mphara iyo ŵanthu ŵakachezgerangako. Buku linyake likuti malo agha ndigho “ghakaŵa chinyina cha ndalama, vyandyali na mitheto mu msumba uwu.” Ŵaateni ŵakakondwanga kuwungana ku malo agha na kudumbiskana vya masambiro.

⁵ Paulosi wakasangana na ŵanthu ŵakusuzga chomene mu msika. Pa awo ŵakamupulikizganga pakaŵa Ŵaepikuro na Ŵastoyiki, ŵanthu ŵakufuma mu masukulu ghakusambizga vinjeru vya Ŵagiriki.b Ŵaepikuro ŵakagomezganga kuti vinthu vyamoyo vikaŵako mwamwaŵi waka. Mwakudumura, maghanoghano ghawo pa nkhani ya umoyo ghakaŵa ghakuti: “Palije chifukwa cha kopera Chiuta; Para munthu wafwa wakupulika vyakuŵinya yayi; Munthu wangachita vinthu viwemi; Munthu wangazizipizga viheni.” Ŵastoyiki ŵakatemwanga kughanaghanirapo pa tunthu na kutulongosora ndipo ŵakagomezganga yayi kuti Chiuta ni munthu wanadi. Ŵaepikuro na Ŵastoyiki ŵakagomezganga yayi kuti kuli chiwuka icho ŵasambiri ŵa Khristu ŵakapharazganga. Maghanoghano gha vinjeru vya charu gha magulu ghaŵiri agha, ghakaŵa ghakupambana na unenesko wakuzirwa wa Chikhristu chenecho, uwo Paulosi wakapharazganga.

6, 7.Kasi Ŵagiriki ŵanyake ŵakusambira ŵakachita wuli ŵati ŵapulika chisambizgo cha Paulosi, ndipo kasi mazuŵa ghano ŵanthu ŵangatichitira wuli ivyo ŵakachitira Paulosi?

⁶ Kasi Ŵagiriki ŵakusambira aŵa ŵakachita wuli na ivyo Paulosi wakasambizganga? Ŵanyake ŵakamunena Paulosi na lizgu ilo likung’anamura “muŵeleŵesi” panji “musori mbewu.” (Mil. 17:18) Pakuyowoya za lizgu Lachigiriki ili, munthu munyake wakusambira wakuti: “Lizgu ili pakwamba likayowoyanga za kayuni kachoko ako kakasoranga mbewu, ndipo pamasinda likamba kuyowoya vya munthu uyo wakasolerezganga vyakurya vyakutayika mu msika. Nyengo yati yajumphaposo, likamba kuyowoya vya munthu waliyose uyo wakasolerezganga tunkhani, chomenechomene uyo paumaliro wakatondekanga kutulongosora makora.” Mu mazgu ghanyake, ŵakatenge Paulosi wakaŵavya mahara ndipo wakawerezgangapo waka ivyo wakapulika ku ŵanyake. Kweni nga umo tiwonerenge, Paulosi wakachita wofi yayi na awo ŵakamuthyanga mazina ghamsinjiro.

⁷ Ndimo viliriso mazuŵa ghano. Pakuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova, kanandi ŵanthu ŵakutithya mazina ghamsinjiro chifukwa cha vigomezgo vithu vya mu Baibolo. Mwachiyelezgero, ŵanthu ŵanyake ŵakusambira ŵakusambizga kuti chisambizgo chakuti vinthu vikachita kusintha kufuma ku vinyake ndicho ntchaunenesko ndipo ŵakuti usange muli na mahara mukwenera kuzomerezga fundo iyi. Ntheura ŵakuti awo ŵakukana kugomezga chisambizgo ichi ndikuti mbabulu. Ŵanthu ŵakusambira aŵa, ŵangapangiska ŵanthu ŵanyake kughanaghana kuti ndise ‘ŵasori mbewu’ para tikupharazga ivyo Baibolo likuyowoya na kulongora ukaboni wa fundo iyi uwo uli mu chilengiwa. Kweni tikuchita wofi yayi. M’malo mwake, tikuyowoya na chikanga pakuvikilira chigomezgo chithu chakuti vinthu vyamoyo ivyo vili pa charu chapasi, vikachita kulengeka na Yehova Chiuta, Mlengi wamahara.—Chivu. 4:11.

 8. (a) Kasi ŵanthu ŵanyake awo ŵakapulika upharazgi wa Paulosi ŵakaghanaghana vichi? (b) Chifukwa wuli Paulosi ŵakamutolera ku Areyopaga? (Wonani mazgu ghamusi.)

⁸ Ŵanthu ŵanyake awo ŵakapulikizganga apo Paulosi wakapharazganga ŵakaŵa na maghanoghano ghanyake. Ŵakati: “Wakuŵa nga ni mupharazgi wa ŵachiuta ŵachilendo.” (Mil. 17:18) Kasi Paulosi wakaphaliranga nadi Ŵaateni za ŵachiuta ŵanyake? Uwu ukaŵa mulandu ukuru, ukayananga na mulandu uwo Sokirate wakapika ndipo wakakomekerapo mu vyaka vyakumasinda. Ntchakuzizika yayi kuti Paulosi ŵakamutolera ku Areyopaga na kumupempha kuti walongosore visambizgo ivyo vikawoneka vyachilendo ku Ŵaateni.c Kasi Paulosi wakavikilira wuli uthenga wake ku ŵanthu awo ŵakaghamanyanga yayi Malemba?

9-11. (a) Kasi Paulosi wakachita wuli kuti wayowoye fundo iyo waliyose wangakolerana nayo? (b) Kasi tingamuyezga wuli Paulosi mu uteŵeti?

⁹ Kumbukani kuti Paulosi vikamuŵinya chomene kuwona umo ŵanthu ŵa ku malo agha ŵakasoperanga vikozgo. M’malo mwa kuŵakalipira chifukwa cha kusopa vikozgo, wakajikora. Mwaluso, wakayezgayezga kuti wayowoye nyengo yitali na ŵategherezgi ŵake ndipo wakasanga fundo iyo nawo ŵangakolerana nayo. Wakayamba na mazgu ghakuti: “Mwaŵanthu ŵa mu Ateni, nkhuwona kuti mu vinthu vyose mukuwoneka kuti mukopa chomene ŵachiuta kuluska ŵanthu ŵanyake.” (Mil. 17:22) Apa Paulosi wakatenge, ‘nkhuwona kuti mukutemwa kusopa.’ Paulosi wakachita vinthu mwavinjeru chomene, chifukwa wakaŵalumba kuti ŵakatemwanga kusopa. Wakamanya kuti ŵanthu ŵanyake awo ŵakaŵa ŵakubulumutizgika na vigomezgo vyautesi ŵangapulikira makani ghawemi. Nakuti Paulosi wakamanya kuti nayo pakwamba wakaŵa ‘wambura kumanya kanthu kweniso wambura chipulikano.’—1 Tim. 1:13.

¹⁰ Paulosi wakalutilira kuyowoya fundo iyo waliyose wangakolerana nayo, ndipo wakayowoya kuti wakawona ukaboni wakukwana wakuti Ŵaateni ŵakaŵa ŵanthu ŵakutemwa kusopa. Ukaboni uwu ukaŵa jotchero la “Chiuta Wambura Kumanyikwa.” Kuyana na buku linyake, “kakaŵa kaluso ka Ŵagiriki na ŵanji kupanga majochero gha ‘ŵachiuta ŵambura kumanyikwa,’ chifukwa cha kopa kuti panji pakusopa ŵalekapo chiuta munyake uyo wangakwiya nawo.” Na jotchero ili, Ŵaateni ŵakazomera kuti kuli Chiuta munyake uyo wakaŵa wambura kumanyikwa kwa iwo. Paulosi wakayowoya vya jotchero ili kuti wayowoye vya makani ghawemi agho wakapharazganga. Wakalongosora kuti: “Icho mukusopa kwambura kuchimanya, ndicho nkhumupharazgirani.” (Mil. 17:23) Mazgu agho Paulosi wakayowoya ghakayowoyeka mwamahara kweni ghakaŵa ghankhongono chomene. Mwakupambana na ivyo ŵanji ŵakayowoya, Paulosi wakapharazganga vya chiuta munyake panji wachilendo yayi. Wakalongosoranga vya Chiuta uyo iwo ŵakamumanyanga yayi, Chiuta waunenesko.

¹¹ Kasi tingamuyezga wuli Paulosi mu uteŵeti pa nkhani iyi? Usange tikuwoneseska, tingawona ukaboni wakuti munthu uyo tikumupharazgira wakutemwa kusopa. Panyake tingamanya fundo iyi para tikuwona vinthu vinyake vya chisopa ivyo wavwara panji wapayika mu nyumba yake panji pa luŵaza. Tingayowoya kuti: ‘Nkhuwona kuti ndimwe munthu wakutemwa kusopa. Nakhazganga kuyowoya na munthu uyo wakutemwa kusopa.’ Para tingamuwonga munthu uyo wakutemwa kusopa, tingasanga fundo iyo nayo wangakolerana nayo. Kumbukani kuti chilato chithu ntchakuti teruzge munthu chifukwa cha vigomezgo vyake yayi. Pakati pa ŵasopi ŵanyithu pali ŵanthu ŵanyake awo kale ŵakavitemwanga chomene vigomezgo vya chisopa chautesi.

12. Kasi Paulosi wakasintha wuli upharazgi kuti waŵafike pa mtima ŵategherezgi ŵake?

¹² Paulosi wakasanga fundo iyo wose ŵakakolerana nayo, kweni kasi wakalutilira na fundo iyi apo wakalutiliranga kuŵapharazgira? Pakumanya kuti ŵategherezgi ŵake ŵakasambizgika vinjeru vya Ŵagiriki ndipo ŵakaghamanyanga yayi Malemba, iyo wakasintha upharazgi wake mu nthowa zinandi. Yakwamba, wakayowoya visambizgo vya mu Baibolo kwambura kuzunura Malemba. Yachiŵiri, nayo wakajiŵika mu gulu la ŵategherezgi ŵake ndipo wakayowoya mazgu ghakuti “ise.” Yachitatu, wakazunura mazgu gha mu mabuku gha Ŵagiriki kuti walongore kuti vinthu vinyake ivyo wakasambizganga vikalembeka mu mabuku ghawo. Sono tiyeni tisande mazgu ghankhongono agho Paulosi wakayowoya. Kasi wakayowoya unenesko wuli wakuzirwa wakukhwaskana na Chiuta uyo wakaŵa wambura kumanyikwa ku Ŵaateni?

13. Kasi Paulosi wakalongosora kuti kuchanya na charu vikaŵako wuli, ndipo kasi mazgu agha ghakaŵa na uthenga wuli?

¹³ Chiuta wakalenga kuchanya na charu chapasi. Paulosi wakati: “Chiuta uyo wakalenga charu na vyose ivyo vilimo, Iyo pakuŵa Fumu yakuchanya na charu chapasi, wakukhala mu matempile ghakuzengeka na mawoko yayi.”d (Mil. 17:24) Kuchanya na charu chapasi vikaŵako vyekha yayi. Chiuta waunenesko ndiyo wakalenga vinthu vyose. (Sal. 146:6) Mwakupambana na chiuta Atena panji ŵangoza ŵanyake awo ŵakathembanga matempile, ŵakavuŵa, na majotchero kuti ŵapike uchindami, Fumu Yikuru ya kuchanya na charu chapasi yingakhala mu matempile ghakuzengeka na mawoko gha ŵanthu yayi. (1 Mathe. 8:27) Uthenga wa Paulosi ukaŵa wakupulikikwa makora nkhanira, ukaŵa wakuti: Chiuta waunenesko ni mukuru chomene kuluska vikozgo vyakupangika na ŵanthu ivyo vikusangika mu matempile ghakupangika na ŵanthu.—Yes. 40:18-26.

14. Kasi Paulosi wakalongora wuli kuti Chiuta wakuthemba ŵanthu yayi?

¹⁴ Chiuta wakuthemba ŵanthu chara. Ŵanthu ŵakusopa vikozgo aŵa ŵakazgoŵera kuvwalika vikozgo vyawo malaya ghakudura, na kuvipa vyawanangwa vyapachanya, panji kuvipa vyakurya na vyakumwa, nga ni para vikozgo vikakhumbanga vinthu ivi. Ndipouli, ŵanyake pa Ŵagiriki awo ŵakategherezganga kwa Paulosi ŵakwenera kuti ŵakagomezganga kuti chiuta wangakhumba chinthu chakufuma ku ŵanthu yayi. Usange ndimo vikaŵira, tikukayika yayi kuti ŵakakolerana na mazgu gha Paulosi ghakuti Chiuta ‘wakuteŵetereka na mawoko gha ŵanthu chara nga ni para wakusoŵerwa kanthu.’ Nadi, palije chinthu chakuthupi icho ŵanthu ŵangapeleka kwa Mlengi. Kweni iyo ndiyo wakupa ŵanthu “umoyo na mvuchi na vinthu vyose,” nga dazi, vula, kweniso dongo lavundira, ivyo iwo ŵakukhumbikwira. (Mil. 17:25; Gen. 2:7) Ntheura Chiuta, uyo ni Mupi, wakuthemba ŵanthu yayi, awo ŵakuchita kupokera vinthu.

15. Kasi Paulosi wakayowoya nawo wuli Ŵaateni pa ivyo ŵakagomezganga vyakuti mtundu wawo ukaŵa wakuzirwa kuluska mitundu yinyake, ndipo ni sambiro wuli lakuzirwa ilo tikusambirako kwa Paulosi pa nkhani iyi?

¹⁵ Chiuta wakalenga munthu. Ŵaateni ŵakagomezganga kuti iwo ŵakaŵa ŵapachanya kuluska ŵanthu ŵa mitundu yinyake. Kweni para munthu wakujikuzga chifukwa cha mtundu panji fuko ndikuti wakususkana na unenesko wa mu Baibolo. (Doto. 10:17) Paulosi wakayowoya fundo iyi mwaluso. Wati wayowoya kuti “[Chiuta] wakalenga mitundu yose ya ŵanthu kufuma mwa munthu yumoza,” ŵategherezgi ŵake ŵakwenera kuti ŵakaghanaghanirapo. (Mil. 17:26) Wakayowoyanga nkhani ya mu buku la Genizesi ya Adamu, dada wa ŵanthu wose. (Gen. 1:26-28) Pakuti ŵanthu wose ŵali kufuma kwa munthu yumoza, palije fuko panji mtundu uwo ngwapachanya kuluska unyake. Ŵategherezgi ŵa Paulosi ŵakwenera kuti ŵakayipulikiska fundo iyi. Apa tikusambirapo sambiro lakuzirwa chomene. Nangauli tikukhumbikwira kuŵa ŵaluso pakupharazga, kweni tikukhumba yayi kuchepeskako nkhongono ya unenesko wa mu Baibolo na chilato chakuti ŵanthu ŵanyake ŵawupokelere.

16. Kasi chilato cha Mlengi pakulenga ŵanthu ntchakuti wuli?

¹⁶ Chiuta wakukhumba kuti ŵanthu ŵaŵenge nayo pafupi. Nanga vingaŵa kuti ŵategherezgi ŵa Paulosi ŵakusambira ŵara ŵakadumbiskana kwa nyengo yitali chifukwa icho ŵanthu ŵakaŵirako, ŵakaŵa ŵakuti ŵangalongosora mwakukhorweska yayi. Ndipouli, Paulosi wakavumbura mwakupulikikwa makora chilato cha Mlengi icho wakalengera ŵanthu, wakati: “Kuti ŵapenje Chiuta usange ŵangamupapaska na kumusanga nadi, nangauli kuti wali kutali yayi na waliyose wa ise.” (Mil. 17:27) Chiuta uyo wakaŵa wambura kumanyikwa ku Ŵaateni ngwakuti ŵanthu ŵangatondeka kumumanya yayi. Iyo wali kutali chara na awo ŵakukhumba nadi kumusanga na kusambira vya iyo. (Sal. 145:18) Wonani kuti Paulosi wakayowoya kuti “ise,” kulongora kuti nayo wakajisazga pa ŵanthu awo ŵakeneranga ‘kupenja’ na ‘kupapaska’ Chiuta.

17, 18. Chifukwa wuli ŵanthu ŵakwenera kuŵa paubwezi na Chiuta, ndipo tikusambirapo vichi umo Paulosi wakachitira kuti waŵafike pamtima ŵategherezgi ŵake?

¹⁷ Ŵanthu ŵakwenera kusendelera kwa Chiuta. Paulosi wakati chifukwa cha Chiuta, “tili ŵamoyo, tikwenda ndipo tiliko.” Ŵanthu ŵanyake ŵakusambira ŵakuti Paulosi wakayowoyanga mazgu gha Epimenides, uyo wakalembanga mapowemu wa ku Kerete mu vyaka vya m’ma 500 B.C.E. ndiposo uyo wakaŵa “munthu wakuzirwa pa kasopero ka Ŵaateni.” Paulosi wakayowoya chifukwa chinyake icho ŵanthu ŵakwenera kuŵira pafupi na Chiuta, wakati: “Umo ŵanyake awo ŵakulemba pakati pinu ŵayowoyera kuti, ‘Chifukwa nase ndise ŵana ŵake.’” (Mil. 17:28) Ŵanthu ŵakwenera kujipulika kuti ŵali pafupi na Chiuta. Iyo wakalenga munthu uyo kuli kufuma ŵanthu wose. Kuti wantchonthe mtima wa ŵategherezgi ŵake, mwavinjeru Paulosi wakazunura mazgu gha mu mabuku gha Ŵagiriki agho tikukayika yayi kuti iwo ŵakaghachindikanga.e Nga ni Paulosi, nase nyengo zinyake tingazunura pachoko waka mazgu gha mu mabuku gha mdauko gha ku charu, ma encyclopedias, panji ghanyake agho ŵanthu wose ŵakughachindika. Mwachiyelezgero, mazgu ghakwenelera ghakufuma mu buku linyake lakuchindikika ghangawovwira kuti ŵanthu awo Mbakaboni yayi ŵakhorwe na umo vigomezgo vinyake vya chisopa chautesi vikambira.

¹⁸ Mpaka pa nyengo iyi, Paulosi wakalongosora fundo zikuruzikuru zakukhwaskana na Chiuta, ndipo mwaluso wakaziyaniska na umo ŵategherezgi ŵake ŵakaghanaghaniranga. Kasi mpositole uyu wakakhumbanga kuti ŵategherezgi ŵake ŵa ku Ateni ŵachite wuli na fundo zakuzirwa izi? Wakaŵaphalira mwaluŵiro ivyo ŵakeneranga kuchita apo wakalutilira kuyowoya nawo.

19, 20. (a) Kasi Paulosi wakavumbura wuli mwaluso uzeleza wa ŵanthu awo ŵakasopanga vikozgo? (b) Kasi ŵategherezgi ŵa Paulosi ŵakeneranga kuchita vichi?

¹⁹ Paulosi wakaŵa wakunozgeka kuchiska ŵategherezgi ŵake kuti ŵachitepo kanthu. Pakuweleraso ku mazgu agho wakazunura ghakufuma mu ivyo Ŵagiriki ŵakalemba, iyo wakati: “Pakuti ndise ŵana ŵa Chiuta, tileke kughanaghana kuti Chiuta wali nga ni golide panji siliva panji libwe, panji nga ntchinthu chakuŵajika mwaluso na mahara gha munthu.” (Mil. 17:29) Nadi, usange Chiuta ndiyo wakalenga munthu, ipo Chiuta wangaŵa wuli chikozgo, icho chikupangika na munthu? Umo Paulosi wakalongosoleranga vinthu mwaluso wakavumbura uzeleza wa ŵanthu awo ŵakasopanga vikozgo. (Sal. 115:4-8; Yes. 44:9-20) Tikukayika yayi kuti pakuyowoya mazgu ghakuti “tileke . . . ,” Paulosi wakachepeskako ulwilwi wa mazgu ghake ku ŵategherezgi ŵake.

²⁰ Mpositole uyu wakalongora makora kuti pakukhumbikwa kuchitapo kanthu, wakati: “Chiuta wakazerezga nyengo za ulemwa izi, kweni sono wakuphalira ŵanthu wose kulikose kuti ŵang’anamuke mtima.” (Mil. 17:30) Ŵanyake awo Paulosi wakayowoyanga nawo, ŵakwenera kuti ŵakazizwa kupulika kuti ŵakwenera kulapa. Kweni mazgu ghankhongono agho wakaŵaphalira ghakalongora pakweru kuti umoyo uwo ŵakaŵa nawo ukafuma kwa Chiuta, ntheura usange ŵaleka kulapa ŵazamupatawura kwa iyo. Ŵakakhumbikwiranga kupenja Chiuta, kusambira unenesko wakukhwaskana na iyo, na kusintha umoyo wawo wose kuti ukolerane na unenesko uwu. Ichi chikang’anamuranga kuti Ŵaateni ŵamanye na kuleka kwananga kwawo kwa kusopa vikozgo.

21, 22. Kasi ni mazgu wuli ghankhongono agho Paulosi wakayowoya paumaliro, ndipo kasi mazgu ghake ghali na chandulo wuli kwa ise mazuŵa ghano?

²¹ Paulosi wakamalizga kuyowoya na mazgu ghankhongono, ghakuti: “[Chiuta] watema zuŵa, ilo wakukhumba kweruzgira charu mu urunji kwizira mwa munthu uyo wimika, ndipo wakapeleka ukaboni ku ŵanthu wose apo wakamuwuska ku ŵakufwa.” (Mil. 17:31) Zuŵa la Cheruzgo ilo lili pafupi ntchifukwa chakukwana nadi chakupenjera Chiuta waunenesko. Paulosi wakazunura yayi zina la Mweruzgi uyo wali kwimikika. Kweni Paulosi wakayowoya chinthu chinyake chakukhwaskana na Mweruzgi uyu, wakati: Wakakhala pa charu nga ni munthu, wakafwa, ndipo Chiuta wakamuwuska ku ŵakufwa.

²² Mazgu ghaumaliro agha nase ghakutikhwaska mazuŵa ghano. Tikumanya kuti Mweruzgi wakwimikika na Chiuta ni Yesu Khristu uyo wali kuwuskika. (Yoh. 5:22) Kweniso tikumanya kuti Zuŵa la Cheruzgo lizamuŵa la vyaka 1,000 ndipo lili pafupi chomene. (Chivu. 20:4, 6) Ise tikopa yayi Zuŵa la Cheruzgo, chifukwa tikumanya kuti lizenge na vitumbiko vinandi ku awo mbakugomezgeka. Ukaboni wakuti chigomezgo ichi chizamufiskika kwambura kutondeka ni munthondwe ukuru kuluska minthondwe yose, wa kuwuskika kwa Yesu Khristu.

23. Kasi ŵanthu ŵakachita vinthu wuli vyakupambana ŵati ŵapulika mazgu gha Paulosi?

²³ Ŵanthu ŵakachita vinthu vyakupambana ŵati ŵapulika mazgu gha Paulosi. Ŵati ŵapulika za chiwuka “ŵanyake ŵakamba kuhoya.” Ŵanyake ŵakachita vinthu mwantchindi kweni ŵakagomezga yayi, ŵakati: “Uzakatiphalireso ivi nyengo yinyake.” (Mil. 17:32) Ndipouli, ŵanyake ŵakapulikana. Nkhani iyi yikuti: “Ŵanthu ŵanyake ŵakajibatika kwa iyo ndipo ŵakagomezga. Pakaŵa Diyonisiyo, uyo wakaŵa mweruzgi mu khoti la Areyopaga, na mwanakazi zina lake Damarisi, na ŵanyakeso.” (Mil. 17:34) Ivi ndivyo nase vikutichitikira mu uteŵeti. Ŵanthu ŵangatinena, apo ŵanyake ŵakukana waka mwantchindi. Ndipouli, tikukondwa para ŵanyake ŵazomera uthenga wa Ufumu na kugomezga.

24. Kasi tikusambira vichi ku mazgu agho Paulosi wakayowoya mu Areyopaga

²⁴ Apo tikughanaghanira mazgu gha Paulosi, tikusambira vinandi vyakukhwaskana na umo tingalongosolera vinthu mwandondomeko, umo tingapelekera ukaboni wakukhorweska kweniso umo tingasinthira kuyana na ŵanthu awo tikuyowoya nawo. Kweniso, tikusambirapo kuti ntchakuzirwa chomene kuŵa ŵakuzikira na ŵaluso ku awo ŵabulumutizgika na vigomezgo vya chisopa chautesi. Tikusambiraposo sambiro lakuzirwa ili lakuti: Tikwenera chara kubendezga unenesko wa mu Baibolo kuti tikondweske ŵategherezgi ŵithu. Ndipouli, para tingayezga mpositole Paulosi, tingaŵa ŵasambizgi ŵaluso ndipo tingaŵafika pa mtima ŵanthu awo tikuŵapharazgira. Kweniso ŵalaŵiliri nawo ŵangaŵa ŵaluso chomene pakusambizga mu mpingo. Ntheura tizamuŵa ŵakukwana kovwira ŵanyake kuti “ŵapenje Chiuta . . . na kumusanga nadi.”—Mil. 17:27.