Yezgani Ucivindwe wa Yehova
“Fumu [Yehova] kuti njakuziwulika cara na cilayizgano cake, . . . kweni nja ucivindwe.”—2 PETROS 3:9.
1. Nchawanangwa wuli ciwemi comene ico Yehova wapa ŵanthu?
YEHOVA watipa cawanangwa ico palije munyake uyo wangatipa. Nchawanangwa ciwemi comene ndiposo cakuzirwa, kweni munthu wangagura yayi nesi kucisanga pa iyo yekha. Cawanangwa ici mbumoyo wamuyirayira, ndipo taŵanandi umoyo uwu tizamuŵa nawo mu paradiso pa caru capasi. (Yohane 3:16) Uzamuŵa umoyo wakukondweska comene! Kuzamuŵavya vinthu ivyo tikusuzgika navyo nga ni vivulupi, zawe, ukavu, kuswa malango, ulwari, ndiposo nyifwa. Mu Ufumu wa Ciuta, uwo uzamuwusa mwacitemwa, ŵanthu ŵazamukhala mwamtende ndiposo mwakukolerana. Caru ca Paradiso tikucikhumba comene!—Yesaya 9:6, 7; Civumbuzi 21:4, 5.
2. Cifukwa wuli Yehova wandaparanye mgonezi wa Satana?
2 Yehova nayo wakulindilira nyengo iyo wazamuzgora caru kuŵa Paradiso. Wacitenge nadi ici cifukwa wakutemwa urunji na kweruzga. (Salmo 33:5) Vikumukondweska yayi para wakuwona umo ŵanthu pa caru ŵakutinkhira fundo zake zaurunji, ndiposo umo ŵakukanira mazaza ghake na kusuzga ŵanthu ŵake. Kweni pali vifukwa vyakupulikikwa ivyo wandaparanyire mgonezi wa Satana. Vifukwa vyake ni vyakukhwaskana na muwuso wake. Kuti nkhani iyi yimare makora, Yehova walongora ukhaliro unyake wakukondweska comene. Ukhaliro uwu ni ucivindwe, uwo ŵanthu ŵanandi mazuŵa ghano ŵalije.
3. (a) Kasi lizgu la Cigiriki na Cihebere ilo mu Baibolo lili kung’anamulika kuti “ucivindwe” likung’anamuraci? (b) Ni mafumbo wuli agho tizgorekenge sono?
3 Pali lizgu la Cigiriki ilo mu Tumbuka Bible liri kung’anamulika kuti “ucivindwe.” Likung’anamura “kukunthirapo,” lekani mu malo ghanandi liri kung’anamulika kuti “kuzizipizga.” Mazgu gha Cigiriki na Cihebere agho kuli kufuma lizgu lakuti “ucivindwe” ghakung’anamura kulekelera, na kuleka kukwiya luŵiro. Kasi tikusanga wuli canduro na ucivindwe wa Yehova? Kasi ucivindwe na kuzizipizga kwa Yehova ndiposo ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka vingatisambizga vici? Kasi tikumanya wuli kuti ucivindwe wa Yehova wuli na mphaka? Tiyeni tiwone.
Ghanaghanirani Ucivindwe wa Yehova
4. Kasi mpositole Petrosi wakalemba vici pakukhwaskana na ucivindwe wa Yehova?
4 Pakuyowoya za ucivindwe wa Yehova, mpositole Petrosi wakalemba kuti: “Mungaluwanga cinthu cimoza ici, mwa ŵakutemweka, kuti zuŵa limoza ku Fumu [Yehova] likulingana na vilimika cikwi, ndipo vilimika cikwi nga ndi zuŵa limoza. Fumu [Yehova] kuti njakuziwulika cara na cilayizgano cake, umo ŵanji ŵakutiri nchiziwulika; kweni nja ucivindwe kwa imwe, njambura kukhumba kuti ŵanji ŵaparanyike, kweni kuti wose ŵafikeko ku cing’anamuka mu mtima.” (2 Petros 3:8, 9) Wonani fundo ziŵiri mu lemba ili izo zingatovwira kuti tipulikiske ucivindwe wa Yehova.
5. Kasi umo Yehova wakuwonera nyengo vikukolerana wuli na umo wakucitira vinthu?
5 Fundo yakwamba njakuti Yehova wakuwona nyengo nga umo ise tikuyiwonera yayi. Pakuti Iyo ngwamuyirayira, wakuwona vilimika cikwi nga ni zuŵa limoza. Wakuphuluphutira na nyengo yayi, kweniso wakuziwulika yayi pakucita vinthu. Pakuti Yehova wali na vinjeru vinandi comene, wakumanya nyengo yiwemi yakucitira cinthu mwakuti wose awo ŵakukhwaskika ŵasange canduro. Ndipo wakuzikira na kulindilira kuti nyengo iyo yikwane. Kweni tileke kughanaghana kuti Yehova wakuŵavya citima na ŵateŵeti ŵake para ŵakusuzgika pa nyengo yasono. Iyo ni Ciuta wa “ciwuravi,” ndipo mukhaliro wake ukuru nchitemwa. (Luka 1:78; 1 Yohane 4:8) Wali na nkhongono zakuwuskirapo vyakuŵinya vyose ivyo vyaŵapo cifukwa ca masuzgo agho waghazomerezga kwa nyengo yicoko.—Salmo 37:10.
6. Kasi tileke kumughanaghanira vici Ciuta, ndipo cifukwa wuli?
6 Kweni nchipusu yayi kwa munthu kulindilira cinthu ico wakucikhumba comene. (Zintharika 13:12) Mwantheura, para ŵanthu ŵakucedwa kufiska ivyo ŵalayizga, ŵanji ŵangaghanaghana kuti ŵakukhumba yayi kucita vinthu ivyo. Cingaŵa cambura mahara kumughanaghanira ivi Ciuta! Usange ucivindwe wa Ciuta tikuwuwona nga nchizita, cingaŵa cipusu kwamba kugongowa na kuwelera nyuma. Kweniso tingamba kusiwa mwauzimu. Kweni cakofya comene nchakuti tingamba kupusikika na ŵanthu awo Petrosi wakazunura kukwambilira. Ŵanthu aŵa ni ŵagoski, ŵanthu ŵambura cipulikano. Iwo ŵakuyowoya mwakugoska kuti: “Cilinkhu cilayizgano ca kwiza kwake? Cifukwa kufuma ku zuŵa ilo ŵasekuru ŵakagonera tulo, vinthu vyose vikukhalilira umo vikaŵira kufuma ku jando la ulengi.”—2 Petros 3:4.
7. Kasi ucivindwe wa Yehova ukukolerana wuli na khumbo lake lakuti ŵanthu ŵang’anamuke mtima?
7 Fundo yaciŵiri iyo tikusambira mu mazgu gha Petrosi njakuti Yehova ngwaucivindwe cifukwa wakukhumba kuti ŵanthu wose ŵang’anamuke mtima. Awo ŵakukanira dara kuleka nthowa ziheni, Yehova wazamuŵaparanya. Kweni Ciuta wakukondwa yayi na nyifwa ya muheni. Wakukondwa para wakuwona ŵanthu ŵakulapa, kuleka nthowa zawo ziheni, na kuŵa ŵamoyo. (Ezekiel 33:11) Pa cifukwa ici, iyo wakuzizipizga ndipo wakutuma ŵateŵeti ŵake kuti ŵapharazge makani ghawemi pa caru cose mwakuti ŵanthu ŵapike mwaŵi wakuti ŵaŵe ŵamoyo.
8. Kasi tikumanya wuli kuti Ciuta ngwaucivindwe pakuwona umo wakacitira na mtundu wa Israyeli?
8 Kweniso, tikumanya kuti Ciuta ngwaucivindwe pakuwona umo wakacitira na mtundu wa Israyeli. Ŵaisrayeli ŵakamugalukira kweni wakazizipizga nawo vilimika vinandi. Kwizira mu nchimi zake, wakaŵaciska kanandi waka kuti: “Weraniko ku nthowa zinu ziheni, musunge malango ghane na vilayizgo vyane kwakuyana na dango lose ilo nkhalangulira ŵasekuru ŵinu, leneilo nkhatumizga kwa imwe na ŵateŵeti ŵane zinchimi.” Kasi cikacitika nchivici? Nchacitima kuti ŵanthu “ntha ŵakapulikira.”—2 Mathemba 17:13, 14.
9. Kasi ucivindwe wa Yesu ukayana wuli na wa Awiske?
9 Paumaliro, Yehova wakatuma Mwana wake uyo wakayezgera umu na umu kupempha Ŵayuda kuti ŵaphemane na Ciuta. Ucivindwe wa Yesu ukayana ndendende na wa Awiske. Apo wakamanya kuti wakhala pacoko waka kukomeka, Yesu wakayowoya mwacitima kuti: “Okwe Yerusalemu, Yerusalemu, uyo wakukoma ŵaprofeti, na kudinya na mawe awo ŵakutumika kwa iyo! nkhene kanandi apo nkhatenge ndiŵawunganye pamoza ŵana ŵako, nga ndi nyatazi wakuwunganya twana twake kusi ku mapapindo ghake, ndipo imwe mukakananga!” (Mateyu 23:37) Mazgu agha nga mweruzgi wambura lusungu uyo wakukhumba kulanga munthu yayi, kweni nga mubwezi wacitemwa uyo wali na ucivindwe ku ŵanthu. Mwakuyana na Awiske kucanya, Yesu wakakhumbanga kuti ŵanthu ŵalape mwakuti ŵaleke kuparanyika. Ŵanyake ŵakapulikira cenjezgo la Yesu ndipo ŵakapona pharaniko lakofya ilo likiza pa Yerusalemu mu 70 C.E.—Luka 21:20-22.
10. Kasi tasanga wuli canduro na ucivindwe wa Ciuta?
10 Kasi ucivindwe wa Ciuta ngwakuzizika yayi? Nangauli ŵanthu ŵanandi ŵakumupulikira yayi, kweni Yehova wapeleka mwaŵi kwa ise, waliyose pa yekha, ndiposo ŵanthu mamiliyoni ghanandi kuti ŵamumanye na kulindizga kuzakapona. Petrosi wakalembera Ŵakhristu ŵanyake kuti: “Ucivindwe wa Fumu yithu mupimenge kuti nchiponosko.” (2 Petros 3:15) Kasi tikuwonga yayi kuti ucivindwe wa Yehova watipa mwaŵi wakuti tizakapone? Kasi tikulomba yayi kuti Yehova walutilire kutilongora ucivindwe apo tikumuteŵetera zuŵa lililose?—Mateyu 6:12.
11. Kasi ticitenge vici usange tapulikiska ucivindwe wa Yehova?
11 Para tapulikiska cifukwa ico Yehova waliri na ucivindwe, tikovwirika kuti tilindilire mwakuzika ciponosko cake, na kuleka kughanaghana kuti wakucedwa kufiska malayizgo ghake. (Citengero ca Yeremiya 3:26) Apo tikulutilira kulomba kuti Ufumu wa Ciuta wize, tikugomezga kuti Ciuta ndiyo wakumanya nyengo yiwemi yakuzgolera lurombo lwithu. Kweniso, tikuŵa na mtima wakuti nase tilongore ucivindwe nga ni Yehova pakucita vinthu na ŵabali ŵithu ndiposo awo tikuŵapharazgira. Nase tikukhumba yayi kuti munthu munyake wazakaparanyike kweni tingatemwa kuwona kuti ŵanthu ŵakulapa na kulindilira kuzakapona nga ndise.—1 Timote 2:3, 4.
Ghanaghanirani Ucivindwe ŵa Ŵaprofeti
12, 13. Kuyana na lemba la Yakobe 5:10, kasi mprofeti Yesaya wakakwaniska wuli kulongora ucivindwe?
12 Para taghanaghanira ucivindwe wa Yehova, tikwamba kudokera mukhaliro uwu na kukhumba kuŵa nawo. Nchipusu yayi kuti ŵanthu ŵambura kufikapo ŵaŵe na ucivindwe, kweni cingacitika. Tingasambirako ku ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵa mu nyengo yakale. Musambiri Yakobe wakalemba kuti: ‘Mwa ŵabali, muŵalaŵiske [Ŵaprofeti] nga ndi bambiro la kupulikira pa suzgo na la kuzizipizga, . . . awo ŵakayowoya mu zina la Fumu [Yehova].’ (Yakobe 5:10) Tikupembuzgika na kukhozgeka kumanya kuti ŵanji ŵatonda masuzgo agho ise tili nagho.
13 Mwaciyelezgero, mprofeti Yesaya wakakhumbikwiranga kuŵa na ucivindwe comene pakucita uteŵeti wake. Ndimo ghakulongolera mazgu agho Yehova wakamuphalira, apo wakati: “Pulikani na kupulika kwambura kupulikiska; laŵiskani na kulaŵiska kwambura kuwona fikepo. Tutuŵiska mitima ya ŵanthu aŵa, zotofya makutu ghawo, jara maso ghawo, mzire ŵalaŵiske na maso, na kupulika na makutu, na kumanyiska na mitima, na kuzgoka mtima ŵacizgike!” (Yesaya 6:9, 10) Nangauli ŵanthu ŵakapulikiranga yayi uthenga wake, kweni Yesaya wakazizipizga ndipo wakapharazga cenjezgo la Yehova kwa vilimika 46! Mwakuyana waka, nase ucivindwe utovwirenge kuti tizizipizgenge pakucita nchito yithu ya kupharazga makani ghawemi, nangauli ŵanthu ŵanandi ŵakukana.
14, 15. Nchivici cikawovwira Yeremiya kuti wazizipizge masuzgo na vinthu ivyo vikamugongoweskanga?
14 Nakuti apo ŵaprofeti ŵakacitanga uteŵeti wawo, ŵakeneranga kuzizipizga na ŵanthu awo ŵakakananga uthenga wawo, kweniso na nthambuzgo. Yeremiya ŵakaŵikika mu magoliwoli, mu “nyumba ya ukayidi,” na kumuponya mu zenje. (Yeremiya 20:2; 37:15; 38:6) Ŵanthu awo wakakhumbanga kuŵawovwira ndiwo ŵakamutombozganga nthena. Kweni Yeremiya wakaŵafingira yayi nesi kuŵawezgera. Wakajikora ndipo wakazizipizga kwa vilimika vinandi.
15 Yeremiya wakawelera nyuma yayi cifukwa ca nthambuzgo na kunyozeka, ndipo nase ivi vikutiwezgera nyuma yayi. Mbunenesko kuti nyengo zinyake nkhongono zingaguluruka. Yeremiya nayo ndivyo vikamucitikiranga. Wakalemba kuti: “Mazgu gha Yehova ghazgoleka kwa ine cisunjizgo na hoyelero zuŵa lose swi.” Kweniso wakati: “‘Kuti ndimuzunurenge Iye cara, nesi kuyowoyaso mu zina lake.” Kweni kasi wakacita wuli? Kasi Yeremiya wakaleka kupharazga? Iyo wakalutilira kuti: ‘Mu mtima wane [mazgu gha Ciuta] ghali ngati moto wakunyeka wakujalirika mu viwangwa vyane, nkhavuka na kuukora mukati, ndipo ndatondeka.’ (Yeremiya 20:8, 9) Wonani kuti Yeremiya wakagongowanga para waghanaghanira umo ŵanthu ŵakamunyozeranga. Kweni nkhongono zikizangamo para waghanaghanira za kuzirwa kwa uthenga wake. Nakuti Yehova wakaŵa na Yeremiya “nga ngwankhongono wakofya,” wakamukhozganga kuti wapharazge mazgu ghake mwamwamphu ndiposo mwacikanga.—Yeremiya 20:11.
16. Kasi tingacitaci kuti tilutilire kukondwa na nchito yithu ya kupharazga makani ghawemi?
16 Kasi mprofeti Yeremiya wakakondwanga nayo nchito yake? Comene nkhanira! Wakaphalira Yehova kuti: “Mazgu ghinu ghakasangika, ndipo nkhagharya, ndipo mazgu ghinu ghakaŵa kwa ine cimwemwe na kusekelera mu mtima wane; pakuti nkhucemeka na zina linu A Yehova.” (Yeremiya 15:16) Yeremiya wakakondwa na mwaŵi uwo wakaŵa nawo wa kuyimira Ciuta waunenesko na kupharazga mazgu ghake. Nase tingakondwa na mwaŵi uwu. Kweniso, tikukondwa nga ni ŵangelo cifukwa ŵanthu ŵanandi pa caru cose ŵakupokelera uthenga wa Ufumu, ŵakulapa, na kwamba kwenda mu nthowa yakuya ku umoyo wamuyirayira.—Luka 15:10.
‘Kukunthirapo kwa Yobu’
17, 18. Kasi Yobu wakazizipizga wuli, ndipo nchivici cikacitika pamanyuma pake?
17 Wakati wayowoya za ŵaprofeti awo ŵakaŵako pambere iyo wandaŵeko, musambiri Yakobe wakalemba kuti: ‘Mwapulika na kukunthirapo kwa Yobu, ndipo mwawona umo Fumu [Yehova] yikadumulira mlandu wake, ndipo na umo Fumu yiliri na ciwuravi na lusungu.’ (Yakobe 5:11) Lizgu ilo apa liri kung’anamulika kuti “kukunthirapo” likung’anamura cinthu cimoza na lizgu lakuti ‘kuzizipizga’ ilo Yakobe wakayowoya mu Yak. 5 vesi 10. Pakuyowoya za mphambano pakati pa mazgu ghaŵiri agha, munthu munyake wakusambira comene wakati: “Lizgu lakuti kukunthirapo likung’anamura kuzizipizga usange ŵanthu ŵaticitira viheni, ndipo linyake likung’anamura kuleka kuthera para tili mu mukhaliro wakusuzga panji tili na masuzgo ghanyake.
18 Yobu wakaŵa na masuzgo ghakuru comene. Wakakavuka, ŵana ŵake ŵakafwa, ndipo wakaŵa na nthenda yakuŵinya comene. Kweniso vikamuŵinyanga apo ŵanji ŵakamucomboranga kuti Yehova wakumulanga. Yobu vikamuŵinyanga waka kwambura kuyowoya yayi, kweni wakayowoya umo wakajipulikiranga ndipo wakayowoyaso kuti ni murunji kuluska Ciuta. (Job 35:2, NW) Ndipouli, cipulikano cake cikamara yayi ndipo wakaleka yayi kugomezgeka kwa Ciuta. Wakamutuka yayi Ciuta nga umo Satana wakayowoyera. (Job 1:11, 21) Kasi nchivici cikacitika pamanyuma pake? “Yehova wakatumbika umaliro wa Yobu kwakuluska jando lake.” (Job 42:12) Yehova wakamucizga nthenda yake, wakamupa usambazi unandi kuluska uwo wakaŵa nawo pakwamba, wakamupa umoyo wacimwemwe na wakukondweska pamoza na ŵakutemweka ŵake. Kuzizipizga kwa Yobu kukamovwiraso kuti wamanye makora wunthu wa Yehova.
19. Kasi tikusambiraci pa kukunthirapo kwa Yobu?
19 Kasi tikusambiraci pa kukunthirapo kwa Yobu? Nase tingasuzgika na matenda ndiposo masuzgo ghanyake nga ni Yobu. Tingamanya makora yayi cifukwa ico Yehova wazomelezgera kuti tiyezgeke. Kweni tili ŵakusimikizga za fundo yimoza: Para talutilira kugomezgeka, titumbikikenge. Yehova wakuleka yayi kutumbika awo ŵakumupenja na mtima wose. (Ŵahebere 11:6) Yesu wakati: “Mweneuyo wakuzizipizga mpaka ku umaliro, ndiyo wamkuponoskeka.”—Mateyu 10:22; 24:13.
‘Zuŵa la Yehova Lizenge’
20. Cifukwa wuli tingaŵa na cigomezgo cose kuti zuŵa la Yehova lizenge?
20 Nangauli Yehova ngwaucivindwe, kweni ni murunji, mwantheura wazomerezgenge yayi kuti viheni viŵepo kwamuyirayira. Ucivindwe wake wuli na mphaka. Petrosi wakalemba kuti: “Caru ca mwaka [Ciuta] kuti wakacilekerezga cara.” Nangauli Nowa na mbumba yake ŵakaparanyika yayi, kweni ŵanthu ŵambura kusopa Ciuta ŵakamara na maji. Kweniso, Yehova wakaparanya misumba ya Sodomu na Gomora na moto. Vyeruzgo ivi ‘nchakumanyirapo ca [ivyo vizamucitikira] awo mbakuwura kusopa Ciuta.’ Mwantheura, tili na cigomezgo cose kuti: “Zuŵa la Fumu [Yehova] liti lizenge.”—2 Petros 2:5, 6; 3:10.
21. Kasi tingalongora wuli ucivindwe na kuzizipizga, ndipo tizamusambiraci mu mutu wa panthazi apa?
21 Mwantheura, tiyeni titolere ucivindwe wa Yehova mwa kovwira ŵanthu kuti ŵalape mwakuti ŵazakaponoskeke. Kweniso, tiyeni tiyezge ucivindwe wa ŵaprofeti mwa kupharazga makani ghawemi nangauli ŵanji ŵakukana. Nakuti para tikuzizipizga viyezgo nga ni Yobu, tingaŵa na cigomezgo cose kuti Yehova watitumbikenge comene usange tilutilirenge kugomezgeka. Para tikuwona umo Yehova watumbikira ŵanthu ŵake cifukwa ca kulimbikira kupharazga makani ghawemi pa caru cose, tikuŵa na vifukwa vinandi vyakuti tikondwere na uteŵeti withu. Fundo iyi tizamuyiwona mu mutu wa panthazi apa.
Kasi Mukukumbuka?
• Cifukwa wuli Yehova wali na ucivindwe?
• Kasi tikusambiraci pa ucivindwe wa ŵaprofeti?
• Kasi Yobu wakalongora wuli kuzizipizga, ndipo cikacitika nchivici pamanyuma pake?
• Kasi tikumanya wuli kuti ucivindwe wa Yehova wuli na mphaka?
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Ucivindwe wa Yesu ukayana ndendende na wa Awiske
[Cithuzithuzi pa peji 16]
Kasi Yehova wakamutumbika wuli Yeremiya cifukwa ca kuŵa waucivindwe?
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Kasi Yehova wakamutumbika wuli Yobu cifukwa ca kuzizipizga?