Mungalekanga Yayi Kuwonga
“Nako nkhuzirwa kwa maghanoghano ghinu . . . , A Yehova! nawo mbunandi pakughapenda!”—SALMO 139:17.
1, 2. Cifukwa wuli tikwenera kuzirwiska Mazgu gha Ciuta, ndipo Davide wakayowoyaci?
WAKASANGA cinthu cakukondweska comene. Apo ŵakanozganga tempele la Yehova mu Yerusalemu, Hilikiya, Musofi Mukuru, wakasanga “buku la malango gha Yehova agho ghakapika kwa Mozesi.” Likwenera kuŵa buku lakwamba ilo likalembeka pafupifupi vilimika 800 kumanyuma kwake! Ghanaghanani waka umo Yosiya, Themba lakopa Yehova, wakwenera kuti wakajipulikira ŵakati ŵiza nalo kwa iyo buku ili! Wakalitemwa comene, mwakuti nyengo yeneyiyo wakatuma Shafani, mulembi, kuti waliŵazge mwakukwezga.—2 Midauko 34:14-18.
2 Mazuŵa ghano, ŵanthu mabiliyoni ghanandi ŵali nalo Baibolo lose panji cigaŵa cake. Kweni kasi ici cikung’anamura kuti Malemba ngakuzirwa pacoko mazuŵa ghano? Yayi. Unenesko ngwakuti mu Baibolo muli maghanoghano gha Wankhongono Zose, likalembekera ise kuti tisange nalo candulo. (2 Timote 3:16) Pakuyowoya umo wakawoneranga Mazgu gha Ciuta, Davide wakalemba kuti: “Nako nkhuzirwa kwa maghanoghano ghinu kwa ine, A Yehova! nawo mbunandi pakughapenda!”—Salmo 139:17.
3. Kasi nchivici ico cikulongora kuti Davide wakacindikanga ubwezi wake na Ciuta?
3 Davide wakaleka yayi kuwonga Yehova, Mazgu ghake, na ndondomeko yake ya kusopa kwaunenesko. Mu sumu ziwemi zinandi izo Davide wakalemba, wakayowoyamo umo wakajipulikiranga. Mwaciyelezgero, pa Salmo 27:4, wakalemba kuti: ‘Kanthu kamoza ndalomba kwa Yehova, kenekako ndiko ndipenjenge; kuti ndikhalilire mu nyumba ya Yehova mazuŵa ghose gha umoyo wane, mwakuti ndidaŵirenge utozi wa Yehova, na kutataŵa vyamu tempele lake.’ Mu Cihebere, mazgu ghakuti ‘kutataŵa’ ghakung’anamura kulanguruka, kusanda, kulaŵiska mwakukondwa, kusangwa, na kudokera. Nchakuwonekerathu kuti Davide wakacindikanga ubwezi wake na Ciuta, lekani wakawonganga na mtima wose vinthu vyauzimu ivyo Yehova wakapeleka, kweniso wakasangwanga comene na unenesko wose uwo Ciuta wakavumbura. Ndimo nase tikwenera kucitira.—Salmo 19:7-11.
Wongani Cifukwa Cakuti Mukumanya Unenesko
4. Kasi nchivici ico cikapangiska Yesu ‘kusekelera mu mzimu utuŵa’?
4 Kuti munthu wamanye Mazgu gha Ciuta, vikuthemba pa kuŵa na vinjeru vinandi yayi, nesi masambiro gha ku caru, agho kanandi ghakupangiska munthu kuŵa wakujikuzga. M’malo mwake, vikuthemba pa lusungu lwa Yehova, ulo wakucitira ŵanthu ŵakujiyuyura na ŵa mtima uwemi awo ŵakumanya ukavu wawo wauzimu. (Mateyu 5:3; 1 Yohane 5:20) Apo Yesu wakalangurukanga kuti mazina gha ŵanthu ŵanyake ŵambura kufikapo ghakulembeka kucanya, ‘wakasekelera mu mzimu utuŵa, ndipo wakati, Nkhumuwongani Imwe, Ŵadada, Fumu yakucanya na pasi, cifukwa mukabisa vyeneivi ku ŵamahara na ŵakumanya, ndipo mukavivumbulira ŵabonda.’—Luka 10:17-21.
5. Cifukwa wuli ŵasambiri ŵa Yesu ŵakeneranga kuwuwona mwakupepuka yayi unenesko uwo ukavumbulika kwa iwo?
5 Yesu wakati wamalizga lurombo lwakufumira pasi pa mtima ulu, wakang’anamukira ku ŵasambiri ŵake ndipo wakati: ‘Nga mwaŵi maso agho ghakuwona vyeneivyo imwe mukuviwona: cifukwa nkhumunenerani, kuti ŵaprofeti ŵanandi na ŵakaronga ŵanandi ŵakadokanga kuwona vyeneivyo imwe mukuviwona, ndipo kuti ŵakaviwona cara; na kupulika vyeneivyo imwe mukuvipulika, ndipo kuti ŵakavipulika cara.’ Enya, Yesu wakaciska ŵalondezgi ŵake ŵakugomezgeka kuti ŵaleke kuwuwona mwakupepuka unenesko wa Ufumu wa Ciuta uwo ukavumbulika kwa iwo. Unenesko uwu ukavumbulika yayi ku ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵakudankha, nesi ku “ŵamahara na ŵakumanya.”—Luka 10:23, 24.
6, 7. (a) Yowoyani vifukwa ivyo tikwenera kuwongera unenesko uwo Ciuta wakutipa. (b) Kasi pali mphambano wuli pakati pa cisopo caunenesko na cautesi mazuŵa ghano?
6 Mazuŵa ghano, tili na vifukwa vinandi vyakuwongera cifukwa ca unenesko, pakuti Yehova, kwizira mwa “muzga wa magomezgeko na wa vinjeru,” wawovwira ŵanthu ŵake kughapulikiska makora Mazgu ghake. (Mateyu 24:45; Daniel 12:10) Pakuyowoya za mazuŵa ghaumaliro, nchimi Daniyeli yikalemba kuti: “Ŵanandi ŵamkucimbira uku na uko, na mahara ghamkwandana.” (Daniel 12:4) Kasi mukuzomerezga yayi kuti mahara gha kumanya Ciuta ‘ghandana’ mazuŵa ghano, ndiposo kuti ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakurya makora mwauzimu?
7 Pali mphambano yikuru comene pakati pa usambazi wauzimu wa ŵanthu ŵa Ciuta na nthimbanizgo iyo yili mu visopo vya Babulone Mukuru! Pa cifukwa ici, ŵanthu ŵanandi awo ŵakukhuŵara panji kuseluka na cisopo cautesi ŵakwiza ku cisopo caunenesko. Ŵanthu aŵa ŵakukhumba yayi “kusangana nayo [Babulone Mukuru] zakwananga zake” panji “kupokako vilengo vyake.” Yehova na ŵateŵeti ŵake ŵakucemera ŵanthu ŵantheura aŵa ku mpingo waunenesko Wacikhristu.—Civumbuzi 18:2-4; 22:17.
Ŵanthu Awo Ŵakuwonga Ŵakwiza kwa Ciuta
8, 9. Kasi mazgu agho ghali pa Hagai 2:7 ghakufiskika wuli mazuŵa ghano?
8 Pakuyowoya za tempele lake lauzimu, Yehova wakayowoyerathu kuti: “Ndisunkhunyeso mitundu yose ntheura kuti vyuma vyose vya mitundu yose vyizengemo, ndipo nditizuzge nyumba iyi na nchindi.” (Hagai 2:7) Ucimi uwu ukafiskika mu nyengo ya Hagai apo ŵanthu ŵa Ciuta awo ŵakawelera kukwawo ŵakazengaso tempele ku Yerusalemu. Mazuŵa ghano, mazgu gha Hagai ghakufiskikaso pa tempele likuru lauzimu la Yehova.
9 Ŵanthu mamiliyoni ghanandi ŵali kwiza kale ku tempele lauzimu kuti ŵasopenge Ciuta “mu mzimu na mu unenesko,” ndipo cilimika cilicose ‘vyuma [vinandi] vya mitundu’ vikwiza. (Yohane 4:23, 24) Mwaciyelezgero, lipoti la pa caru cose la cilimika ca uteŵeti ca 2006 likulongora kuti ŵanthu ŵakukwana 248,327 ŵakabapatizika kulongora kuti ŵali kujipatulira kwa Yehova. Ici cikung’anamura kuti ŵanthu 680 ŵakabapatizikanga zuŵa lililose! Pakuti ŵakutemwa unenesko ndiposo ŵakukhumba kuteŵetera Yehova, uwu mbukaboni wakuti Ciuta ndiyo wakaŵaguza.—Yohane 6:44, 65.
10, 11. Longosorani cakucitika ico cikulongora umo ŵanthu ŵakwambira kuwonga unenesko wa mu Baibolo.
10 Ŵanandi mwa ŵanthu ŵa mtima uwemi aŵa, ŵakakopeka na unenesko cifukwa cakuti ŵakamanya “kupatura pakati pa ŵakunyoroka na ŵaheni, pakati pa uyo wakuteŵetera Ciuta na uyo kuti wakumuteŵetera cara.” (Malaki 3:18) Wonani ivyo vikacitikira Wayne na Virginia, ŵakutorana awo ŵakaŵa mu chalichi la Cipurotesitanti, kweni ŵakaŵa na mafumbo ghanandi ghambura kuzgoreka. Iwo ŵakatinkhanga nkhondo, ntheura ŵakapulikiska yayi ŵakati ŵawona mulongozgi munyake wa cisopo wakutumbika ŵasilikari na vilwero vya nkhondo. Nangauli Virginia wakasambizgapo sande sukulu kwa vilimika vinandi, kweni mbumba iyi yikati yamba kucekura, ŵanyawo mu chalichi ŵakaŵasuranga. Iwo ŵakati: “Palije uyo wakatiyenderanga kuti wawone umo tikacitiranga mwauzimu. Chalichi likakhumbanga waka ndarama kwa ise. Tikasoŵa cakucita.” Ŵakakhuŵara comene apo chalichi likazomerezga kuti ŵanalume panji ŵanakazi ŵangatorana ŵekhaŵekha.
11 Pa nyengo iyi, muzukuru wa Wayne na Virgina wakaŵa yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova. Pamanyuma pake, mwana wawo msungwana nayo wakaŵa yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova. Nangauli pakwamba Wayne na Virgina ŵakakwiya, kweni pamanyuma pake ŵakasintha ndipo ŵakazomera sambiro la Baibolo. Wayne wakati: “Mu myezi yitatu pera, tikasambira vinthu vinandi vyakukhwaskana na Baibolo kuluska ivyo tikasambira mu vilimika 70! Tikamanyanga yayi kuti zina la Ciuta ni Yehova, kweniso palije ico tikamanyanga cakukhwaskana na Ufumu wa Ciuta na caru ca Paradiso.” Nakalinga, Wayne na Viginia ŵakamba kuluta ku maungano na kupharazga. Virginia wakati: “Tikukhumba kuphalira waliyose za unenesko.” Wose ŵaŵiri ŵakabapatizika mu 2005 apo ŵakaŵa na vilimika vya mu ma 80. Iwo ŵakati: “Tasanga mbumba ya Ŵakhristu ŵaunenesko.”
Wongani Kuti Muli ‘Wakunozgekera Milimo Yose Yiwemi’
12. Kasi Yehova nyengo zose wakuŵapa vici ŵateŵeti ŵake, ndipo tikwenera kucitaci kuti tandule?
12 Nyengo zose Yehova wakovwira ŵateŵeti ŵake kucita khumbo lake. Mwaciyelezgero, Nowa wakaphalirika umo wangazengera cingalaŵa, nchito iyo yikeneranga kucitika nkhanira ndendende umo Ciuta wakakhumbiranga, ndiposo kakaŵa kakwamba kuti yicitike! Ndipo yikacitika nadi umo Ciuta wakakhumbira. Cifukwa wuli? Cifukwa cakuti Nowa “wakacita . . . kwakulingana na umo Ciuta wakamuwuzgira, ndimo wakacitira.” (Genesis 6:14-22) Ndimo Yehova wakucitiraso mazuŵa ghano. Wakovwira ŵateŵeti ŵake kuti ŵaŵe ŵakunozgeka kucita khumbo lake. Mulimo withu ukuru nkhupharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Ciuta na kovwira ŵanthu ŵakwenelera kuti ŵaŵe ŵasambiri ŵa Yesu Khristu. Ndipo nga ni umo vikaŵira na Nowa, kuti nase tifiske mulimo uwu tikwenera kupulikira. Tikwenera kulondezga ulongozgi uwo Yehova wakutipa kwizira mu Mazgu ghake ndiposo gulu lake.—Mateyu 24:14; 28:19, 20.
13. Kasi Yehova wakutisambizga wuli?
13 Kuti tifiske mulimo uwu, tikwenera kusambira ‘kurunjika makora’ Mazgu gha Ciuta, agho ‘ghakwandula [pa] kusambizga, na kucenya, na kunozga, na kulanga uko kuli mu urunji; mwakuti munthu wa Ciuta waŵenge wakufikapo, wakunozgekera nkhanira milimo yose yiwemi.’ (2 Timote 2:15; 3:16, 17) Nga ni umo vikaŵira apo Cikhristu cikambanga waka, Yehova wakutisambizga kwizira mu mpingo. Mazuŵa ghano, mu mipingo yakukwana 99,770 pa caru cose capasi, mukucitika Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta na Ungano wa Uteŵeti sabata yiliyose kuti vitovwire mu uteŵeti. Kasi mukuwonga cifukwa ca maungano ghakuzirwa agha, mwa kufikapo nyengo zose na kucita ivyo mukusambira?—Ŵahebere 10:24, 25.
14. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakulongora wuli kuti ŵakuwonga mwaŵi uwo ŵali nawo wa kuteŵetera Ciuta? (Sazganipo ivyo vili pa chati ico cili pa mapeji 27 mpaka 30.)
14 Ŵanthu ŵa Ciuta ŵanandi pa caru cose capasi ŵakulongora kuti ŵakuwonga ivyo ŵakusambira mwa kulimbikira comene mu uteŵeti. Mwaciyelezgero, mu cilimika ca uteŵeti ca 2006, ŵapharazgi 6,741,444 ŵakamalira maora 1,333,966,199 mu uteŵeti, ndipo ŵakacitiska masambiro gha Baibolo 6,286,618. Ivi ni vinyake mwa vinthu vyakukhozga ivyo vili mu lipoti la pa caru cose la 2006. Tikumupemphani kuti musande mwakufwasa lipoti ili mwakuti limukhozgani, nga ni umo Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakwenera kuti ŵakakhozgekera na lipoti la umo mulimo wakupharazga ukakulira mu nyengo yawo.—Milimo 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7.
15. Cifukwa wuli yose uyo wakuteŵetera Yehova na mtima wose wakwenera kugongowa yayi?
15 Malumbo agho ghakuluta kwa Ciuta cilimika na cilimika, ghakulongora kuti ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakuwonga comene mwaŵi uwo ŵali nawo wa kumanya Yehova na kuŵa ŵakaboni ŵake. (Yesaya 43:10) Sembe ya malumbo iyo ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵacekuru panji ŵalwari ŵakupeleka, yingayana na ivyo cokoro cikavu cikapeleka. Kweni tingaluwanga yayi kuti Yehova na Mwana wake ŵakuŵawonga wose awo ŵakuteŵetera Ciuta na mtima wose, cikuru ŵakucita vyose ivyo ŵangafiska.—Luka 21:1-4; Ŵagalatiya 6:4.
16. Ni mabuku wuli ghakovwira pakusambizga agho Ciuta watipa mu vilimika vya sonosono apa?
16 Padera pa kutisambizga uteŵeti, Yehova, kwizira mu gulu lake, wakutipaso mabuku ghawemi ghakusambizgira. Mu vilimika vya sonosono apa, Yehova watipa mabuku agha: Unenesko Weneuwo Ukulongozgera ku Umoyo wa Muyirayira, Mungathe Kukhala ndi Moyo Kosatha m’Paradaiso pa Dziko Lapansi, Cimanyisko Ceneico Cikurongozgera ku Umoyo Wamuyirayira, ndipo pa nyengo yasono watipa buku lakuti Kasi Baibolo Likusambizgaci Comenecomene? Awo ŵakuwonga nadi mabuku agha ŵakughagwiliskira nchito makora mu uteŵeti.
Gwiliskirani Nchito Makora Buku la Baibolo Likusambizgaci?
17, 18. (a) Ni vipaturo wuli mu buku la Baibolo Likusambizgaci? ivyo mukutemwa para muli mu uteŵeti? (b) Kasi mulaŵiliri munyake wa dera wakati wuli za buku la Baibolo Likusambizgaci?
17 Buku la Kasi Baibolo Likusambizgaci Comenecomene? liri na vipaturo 19. Liliso na vyakusazgirapo, ndipo citumbuka cake nchipusu. Buku ili likuwoneka kuti ndakovwira comene mu uteŵeti. Mwaciyelezgero, cipaturo 12 cili na mutu wakuti “Kuŵa na Nkharo Yakukondweska Ciuta.” Cipaturo ici cikulongosolera musambiri umo wangaŵira paubwezi na Ciuta, cinthu ico ŵanthu ŵanandi ŵakughanaghana kuti cingacitika yayi. (Yakobe 2:23) Kasi ŵanthu ŵakuti wuli na buku ili?
18 Mulaŵiliri wa dera ku Australia wakati buku la Baibolo Likusambizgaci? “likukopa ŵanthu para ŵaliwona waka, ico cikupangiska kuti ciŵe cambura kusuzga kuti tambe kudumbiskana nawo.” Wakasazgirapo kuti buku ili ndipusu comene kuligwiliskira nchito mwakuti “lapangiska ŵapharazgi ŵanandi kuŵaso na cikanga ndiposo cimwemwe mu uteŵeti. Lekani ŵanandi ŵakuti ni golide!”
19-21. Longosorani vyakucitika vinyake ivyo vikulongora uwemi wa buku la Baibolo Likusambizgaci?
19 Mwanakazi munyake wakaphalira mupayiniya uyo wakiza pa nyumba yake kuti: “Ciuta wakwenera kuti wakutuma.” Mwanalume uyo wakamusomphora wakaŵa kuti wamucimbira waka, ndipo wakamulekera ŵana ŵacoko ŵaŵiri. Mupayiniya uyu wakajura buku la Baibolo Likusambizgaci? pa cipaturo 1 na kuŵazga mwakukwezga ndime 11, pa kamutu kakuti “Kasi Ciuta Wakujipulika Wuli Para Vinthu Vyambura Urunji Vikuticitikira?” Mupayiniya uyu wakati: “Fundo izo zili pa kamutu aka zikamukhwaska comene. Nakuti wakafumapo dankha, wakaluta kuseri kwa sitoro yake na kulira comene.” Mwanakazi uyu wakazomera kuti wasambirenge Baibolo na mudumbu wa kwenekuko ndipo wakucita makora mwauzimu.
20 José, uyo wakukhala ku Spain, muwoli wake wakafwa pa ngozi ya galimoto. Wakamba kumwa munkhwara wakuloŵezga kuti wacepeskeko citima. Wakapenjaso wovwiri ku madokotala agho ghakumanya za maghanoghano. Kweni madokotala agha ghakatondeka kuzgora fumbo ilo likamusuzga comene José, lakuti: “Cifukwa wuli Ciuta wakazomerezga kuti muwoli wake wafwe?” Zuŵa linyake José wakakumana na Francesc, uyo ŵakagwiranga nchito ku kampani yimoza. Francesc wakamupempha kuti ŵadumbiskane cipaturo 11 mu buku la Baibolo Likusambizgaci?, ico cili na mutu wakuti “Cifukwa wuli “Ciuta Wakuzomerezga Masuzgo Kuŵako?” Fundo za mu Malemba izo zikulongosoreka mu cipaturo ici na ciyelezgero ca msambizgi na mwana wa sukulu vikamukhwaska comene José. Wakamba kufwilirapo kusambira, wakaluta ku ungano wa dera, ndipo sono wakwiza ku maungano gha mpingo.
21 Mwanalume munyake wabizinesi ku Poland wa vilimika 40, zina lake Roman, wakacindikanga Mazgu gha Ciuta kwambira kale. Kweni cifukwa ca kutangwanika na bizinesi yake, wakakuranga yayi mwauzimu nangauli wakasambiranga Baibolo. Ndipouli, wakaluta ku ungano wa Cigaŵa ndipo wakapokera buku la Baibolo Likusambizgaci? Wakati wawera ku ungano, wakamba kucita makora comene. Iyo wakati: “Cifukwa ca buku ili, nili na cithuzithuzi cose ca ivyo Baibolo likusambizga.” Sono Roman wakusambira Baibolo mwakukhazikika ndipo wakucita makora mwauzimu.
Muwongenge Comene
22, 23. Kasi tingalutilira wuli kuwonga cifukwa ca cigomezgo ico tili naco?
22 Nga ni umo tikasambilira pa Ungano wa Cigaŵa wa “Kuwombokwa Kuli Pafupi!,” Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakukhumba ciponosko camuyirayira ico Ciuta wali kulayizga. Ciponosko ici ciliko cifukwa ca ndopa za Yesu Khristu. Palije nthowa yinyake iyo tingalongolera kuti tikuwonga cigomezgo ici padera pa kulutilira kuphotora ‘milimo yakufwa kuti titeŵetere Ciuta wamoyo.’—Ŵahebere 9:12, 14.
23 Enya, nchakuzizwiska nadi kuti peneapo ŵanthu ŵanandi ŵakughanaghanira waka vyawo pera nyengo zose, ŵapharazgi ŵakujumpha 6 miliyoni ŵakulutilira kuteŵetera Ciuta mwakugomezgeka. Uwu mbukaboni wakuti ŵateŵeti ŵa Yehova wakuwonga comene mwaŵi uwo ŵali nawo wa kuteŵetera Ciuta, pakumanya kuti ‘kuteŵeta kwawo kuti nkhwa waka cara mu Fumu.’ Mphanyi talutilira kuwonga!—1 Ŵakorinte 15:58; Salmo 110:3.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi wamasalmo wakutisambizgaci pa nkhani ya kuwonga Ciuta kweniso vinthu vyauzimu ivyo wakutipa?
• Kasi mazgu agho ghali pa Hagai 2:7 ghakufiskika wuli mazuŵa ghano?
• Kasi Yehova wakovwira wuli ŵateŵeti ŵake kuti ŵacite makora uteŵeti wake?
• Kasi mungacitaci kuti mulongore kuti mukumuwonga Yehova cifukwa ca uwemi wake?
[Chati pa peji 27-30]
2006 LIPOTI LA CILIMIKA CA UTEŴETI CA XXXX LA ŴAKABONI ŴA YEHOVA PA CARU COSE
(Mu magazini yakusindikizga ndimo vikuwoneka makora)
[Cithuzithuzi pa peji 31]
Yehova wakutovwira kuti tiŵe ŵakunozgeka kucita khumbo lake