Kubapatizika mu Zina la Njani Ndiposo la Vici?
“Ntheura, lutaninge mukazgore ŵanthu . . . kuŵa ŵasambiri, kuŵabapatiza mu zina la Ŵadada na la Mwana na la mzimu utuŵa.”—MAT. 28:19.
1, 2. (a) Nchivici cikacitika mu Yerusalemu pa Pentekoste mu 33 C.E.? (b) Cifukwa wuli ŵanthu ŵanandi ŵakabapatizika?
MU YERUSALEMU mukazura ŵanthu ŵakufuma mu vyaru vyakupambanapambana. Pa zuŵa la Pentekoste mu 33 C.E., mu msumba uwu mukaŵa ciphikiro cakuzirwa comene, ndipo pa ciphikiro ici pakaŵa ŵalendo ŵanandi. Cinthu cinyake cakuzizwiska cikacitika, ndipo pamasinda, mpositole Petrosi wakayowoya nkhani iyo yikacontha mitima ya ŵanthu ŵanandi. Ŵanthu 3,000, Ŵayuda ndiposo awo ŵakaphendukira ku Ciyuda ŵakacontheka mtima na ivyo Petrosi wakayowoya ndipo ŵakapera na kubapatizika. Mwa nthowa iyi ŵanthu aŵa ŵakamba kukolerana na mpingo Wacikhristu uwo ukaŵa kuti wamba waka. (Mil. 2:41) Ŵanthu ŵanandi ŵakabapatizika mu viziŵa ivyo vikaŵa pafupi na Yerusalemu ndipo awo ŵakawona ŵakwenera kuti ŵakazukuma comene.
2 Cifukwa wuli ŵanthu ŵanandi ŵakabapatizika? Zuŵa leneliro, pambere ivi vindacitike, “kukacitika mphomo kufuma kucanya nga nkhuputa kwa mphepo yankhongono.” Ŵasambiri ŵa Yesu pafupifupi 120 awo ŵakaŵa mu nyumba, mu cipinda ca pacanya ŵakazuzgika na mzimu utuŵa. Pamanyuma, ŵanalume na ŵanakazi ŵakusopa ŵakawungana ndipo ŵakazizwa kupulika ŵasambiri aŵa ‘ŵakuyowoya malulimi ghakupambanapambana.’ Ŵati ŵategherezga ivyo Petrosi wakayowoya ndiposo fundo zakukhwaskana na nyifwa ya Yesu, ŵanandi “ŵakalasika mu mtima.” Kasi ŵakenera kucitaci? Petrosi wakaŵazgora wakati: “Perani, ndipo waliyose wa imwe wabapatizike mu zina la Yesu Khristu . . . , ndipo mupokerenge cawanangwa ca mzimu utuŵa.”—Mil. 2:1-4, 36-38.
3. Kasi Ŵayuda awo ŵakapera na ŵanthu awo ŵakaphendukira ku Ciyuda, ŵakenera kucitaci pa zuŵa la pa Pentekoste?
3 Aghanaghanirani vinthu vyacisopa ivyo Ŵayuda na ŵanthu awo ŵakaphendukira ku Ciyuda, ŵeneawo ŵakategherezga nkhani ya Petrosi ŵakamanyanga kale. Nawo ŵakasopanga Yehova. Kwizira mu Malemba Ghacihebere, ŵakawumanyanga mzimu utuŵa, weneuwo ni nkhongono ya Ciuta iyo wakagwiliskira nchito pakulenga, ndiposo pamasinda pake. (Gen. 1:2; Ŵeru. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Sal. 33:6) Kweni pakaŵaso vinandi vyakuti ŵamanye. Ŵakakhumbikwiranga kupulikiska na kukolerana na ivyo Ciuta wakacita pakusora Yesu kuŵa Mesiya mwakuti waponoske ŵanthu. Ntheura, Petrosi wakaŵalongosolera kuzirwa kwa ‘kubapatizika mu zina la Yesu Khristu.’ Pambere zuŵa la Pentekoste lindafike, Yesu, uyo wakaŵa kuti wawuskika ku ŵakufwa wakaphalira Petrosi na ŵanyake kuti ŵabapatize ŵanthu “mu zina la Ŵadada na la Mwana na la mzimu utuŵa.” (Mat. 28:19, 20) Kubapatizika mu nthowa iyi kukaŵa na ng’anamuro mu nyengo ya ŵapositole ndiposo mu nyengo yithu yino. Kasi kukang’anamurangaci?
Mu Zina la Ŵadada
4. Kasi nchivici cikasintha ku ŵanthu awo ŵakaŵa paubwezi na Yehova?
4 Nga umo tawonera, ŵanthu awo ŵakacontheka na nkhani iyo Petrosi wakayowoya, ŵakasopanga kale Yehova ndipo ŵakaŵa paubwezi na iyo. Ŵakayezgayezganga kulondezga Dango lake, lekani ŵanandi ŵakufuma mu vyaru vinyake ŵakiza ku Yerusalemu. (Mil. 2:5-11) Kweni Ciuta wakaŵa kuti wasintha umo wakucitira vinthu na ŵanthu. Ŵayuda ŵakaŵaso mtundu wake wapadera yayi, ndipo kuti ŵaŵe paubwezi na iyo ŵakakhumbikwiranga kusunga Dango yayi. (Mat. 21:43; Kol. 2:14) Kuti ŵalutilire kuŵa paubwezi na Yehova, awo ŵakategherezga nkhani ya Petrosi ŵakeneranga kucita cinthu cinyake.
5, 6. Kasi Ŵayuda ŵanandi mu nyengo ya ŵapositole na ŵanthu awo ŵakaphendukira ku Ciyuda ŵakacitaci kuti ŵaŵe paubwezi na Ciuta?
5 Ŵanthu aŵa ŵakeneranga cara kupatukako kwa Yehova, Mlengi wawo. (Mil. 4:24) Awo ŵakacontheka na nkhani ya Petrosi ŵakamanya kuti Yehova ni Dada walusungu. Wakatuma Mesiya kuti wazakaŵawombore ndipo wakaŵa wakukhumbisiska kugowokera Ŵaisrayeli, ŵeneawo pakuyowoya za iwo Petrosi wakati: “Nyumba yose ya Israyeli yimanye nkhanira kuti Ciuta wakamuzgora kuŵa Fumu na Khristu, Yesu uyu, mweneuyo imwe mukamupayika.” Enya, wose awo ŵakalondezga mazgu gha Petrosi ŵakwenera kuti ŵakawonga Ciuta cifukwa ca ivyo ŵakacitira ŵanthu wose awo ŵakakhumbanga kuŵa paubwezi na iyo.—Ŵazgani Milimo 2:30-36.
6 Ndipo nadi, Ŵayuda na awo ŵakaphendukira ku Ciyuda ŵakamanya kuti padera pa kuŵa paubwezi na Yehova, ŵakenerangaso kumanya kuti iyo ni Mponoski ndipo kuti waponoskenge ŵanthu kwizira mwa Yesu. Sono mungapulikiska ico cikacitiska kuti ŵapere zakwananga zawo. Zinyake mwa zakwananga izi zikaŵa zakukhwaskana na ivyo ŵakacita pakukhozgera kuti Yesu wakomeke, kwali ŵakamanyanga panji kucitiramo bweka. Ntheura, mu mazuŵa ghakulondezgapo “ŵakalutilira kujipeleka ku kusambizga kwa ŵapositole.” (Mil. 2:42) Ŵakaŵa na mwaŵi wa ‘kusendelera na wanangwa wa kuyowoya ku cizumbe ca lusungu lukuru.’—Heb. 4:16.
7. Cifukwa wuli ŵanandi ŵasintha ivyo ŵakagomezganga vyakukhwaskana na Ciuta na kubapatizika mu zina la Ŵadada?
7 Mazuŵa ghano, ŵanthu ŵanandi ŵakufuma mu mitundu yose ŵasambira unenesko wakukhwaskana na Yehova kufuma mu Baibolo. (Yes. 2:2, 3) Ŵanji ŵakagomezganga kuti Ciuta kulije, peneapo ŵanji ŵakagomezganga kuti waliko, kweni wakuvighanaghanira yayi vilengiwa vyake. Kweni sono mbakukhorwa kuti Ciuta waliko ndipo ŵangaŵa nayo paubwezi. Ŵanji ŵakasopanga vikozgo. Kweni ŵali kusambira kuti Yehova ni Ciuta wankhongonozose ndipo kuti palije wakuyana nayo, nakuti sono ŵakumucema na zina lake. Ivi vikukolerana na fundo iyo Yesu wakayowoya kuti ŵasambiri ŵake ŵakwenera kubapatizika dankha mu zina la Ŵadada.
8. Kasi ŵanthu awo ŵakamanyanga yayi kuti ŵali kuhara kwananga kufuma kwa Adamu ŵakeneranga kumanya vici za Ŵadada?
8 Ŵasambiraso kuti ŵali kuhara kwananga kufuma kwa Adamu. (Rom. 5:12) Iyi yikaŵa fundo yakusuzga kuti ŵayigomezge. Ŵanthu aŵa ŵali nga ni munthu uyo wakumanya cara nthenda iyo wakulwara. Nyengo zinyake wangapulika vyakuŵinya mu thupi kulongora kuti ni mulwari, kweni pakuti wandapimike nthenda yiliyose, wangawona nga wali makora. Ndipouli, pali fundo zinandi izo zingamovwira. (Yaniskani na 1 Ŵakorinte 4:4.) Wuli usange wangakapimika ku cipatala kuti wamanye ico cikumusuzga? Kasi cingaŵa camahara yayi kuti wazomere munkhwala uwo ungacizga nthenda yake? Mwakuyana waka, ŵati ŵasambira unenesko wakukhwaskana na kwananga, ŵanandi ŵakuzomera kuti ŵapimike na Baibolo ndipo ŵakupulikiska kuti Ciuta wakupeleka “munkhwala.” Ndipo nadi, wose awo ŵali kutali na Ciuta ŵakwenera kuzgokera kwa Iyo cifukwa ‘wangaŵacizga.’—Efe. 4:17-19.
9. Kasi Yehova wacita vici kuti taŵanthu tiŵe nayo paubwezi?
9 Usange muli kujipatulira kwa Yehova Ciuta na kubapatizika, mukumanya kuti nchakuzirwa comene kuŵa paubwezi na iyo. Ndipo sono mukumanya kuti Yehova ni Dada wacitemwa. (Ŵazgani Ŵaroma 5:8.) Adamu na Eva ŵati ŵananga, Ciuta ndiyo wakacitapo kanthu mwakuti ŵana ŵawo kweniso ise tiŵe paubwezi na iyo. Mwa kucita ntheura, Ciuta wakenera kupulika vyakuŵinya kuwona kuti Mwana wake wakutemweka wakusuzgika na kufwa. Kasi kumanya fundo iyi kungatovwira yayi kumanya mulimo wa Ciuta ndiposo kupulikira malango ghake cifukwa cakuti tikumutemwa? Usange mundajipatulire mukwenera kujipatulira kwa Ciuta na kubapatizika.
Mu Zina la Mwana
10, 11. (a) Cifukwa wuli mukwenera kumuwonga comene Yesu? (b) Kasi mukujipulika wuli cifukwa ca sembe yakuwombora ya Yesu?
10 Aghanaghaniraniso ivyo Petrosi wakaphalira ŵanthu awo ŵakategherezga nkhani yake. Wakalongora kuti kuzomera Yesu kukukolerana comene na kubapatizika ‘mu zina la Mwana.’ Cifukwa wuli kubapatizika mu zina la mwana kukaŵa kwakuzirwa kale ndiposo lero? Enya, kuzomera Yesu na kubapatizika mu zina lake kukung’anamura kumanya kuti iyo ngakuzirwa kuti tiŵe paubwezi na Mlengi. Yesu wakenera kupayikika pa khuni lakusuzgikirapo mwakuti wawuskepo nthembo ya Dango pa Ŵayuda, ndipo nyifwa yake yikaŵa yacandulo comene. (Gal. 3:13) Wakajipeleka kuŵa sembe yakuwombora iyo ŵanthu wose wakakhumbikwiranga. (Efe. 2:15, 16; Kol. 1:20; 1 Yoh. 2:1, 2) Kuti wafiske ici, Yesu wakazizipizga viheni ivyo ŵakamucitira, kuneneka, kuyuzgika, ndipo paumaliro kukomeka. Kasi mukulongora kuti mukuwonga sembe yake? Jitorani kuti ndimwe musepuka wa vilimika 12 uyo wakaŵa mu sitima ya Titanic, iyo yikabira mu cilimika ca 1912. Mukukhumba kuti mudukire mu boti ilo likuponoska ŵanthu, kweni mwasanga kuti ndakuzura. Mbwenu mwanalume munyake wakulayira muwoli wake na kukhira mu boti ilo na cilato cakuti mukweremo, ndipo iyo wakukweraso mu sitima iyo yikubira. Kasi mungajipulika wuli? Mukwenera kuti mungamuwonga comene. Mungawona umo musepuka yura wakwenera kuti wakajipulikira.a Kweni Yesu wali kumucitirani vinandi vyakujumpha ivyo mwanalume yura wakacita. Wakafwa mwakuti musange umoyo wamuyirayira.
11 Kasi mukajipulika wuli mwati mwasambira ivyo Mwana wa Ciuta wali kumucitirani? (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 5:14, 15.) Mukwenera kuti mukawonga comene. Ici cikwenera kuti cikamukhuŵilizgani kuti mujipatulire kwa Ciuta na kuleka ‘kujikhalira mwaŵene, kweni uyo wakamufwirani.’ Kubapatizika mu zina la Mwana kukung’anamura kumanya ivyo Yesu wali kumucitirani na kuzomerezga mulimo wake pakuŵa “Mulongozgi Mulara wa umoyo.” (Mil. 3:15; 5:31) Pakwamba mukaŵa paubwezi yayi na Mlengi, ndipo mukaŵavya cigomezgo canadi. Kweni pakuŵa na cipulikano mu ndopa za Yesu Khristu na kubapatizika, sono muli paubwezi na Ŵadada. (Efe. 2:12, 13) Paulosi wakalemba kuti: “Mwaŵeneimwe mukaŵa kutali ndiposo mukaŵa ŵalwani, cifukwa maghanoghano ghinu ghakaŵa pa milimo iyo yikaŵa yiheni, [Ciuta] sono wamuphemaniskaniso kwizira mu thupi la wunthu la [Yesu] mu nyifwa yake, mwakuti wamupelekani panthazi pake, ŵatuŵa na ŵambura kalema kweniso ŵambura kafukwa.”—Kol. 1:21, 22.
12, 13. (a) Pakuti muli kubapatizika mu zina la Mwana, kasi mukwenera kucita wuli usange ŵanji ŵamubudirani? (b) Pakuti muli kubapatizika mu zina la Yesu, kasi muli na mulimo wuli?
12 Nangauli muli kubapatizika mu zina la Mwana, kweni mukumanya kuti mucali ŵakwananga. Kumanya fundo iyi nkhwakovwira zuŵa lililose. Mwaciyelezgero, para munthu wamubudirani, kasi mukukumbuka kuti mose muli ŵakwananga? Mose mukukhumbikwira kuti Ciuta wamugowokerani, ndiposo mose mukwenera kuŵa ŵakugowokera. (Mrk. 11:25) Kuti wadidimizge fundo iyi, Yesu wakathya ntharika ya themba ilo likagowokera muzga wake ngongoli ya madinari 60 miliyoni. Pamanyuma muzga uyu wakatondeka kugowokera munyake uyo wakaŵa na ngongoli yake ya madinari 100. Pamasinda Yesu wakati Yehova wagowokerenge yayi munthu uyo wakuleka kugowokera mbali wake. (Mat. 18:23-35) Enya, kubapatizika mu zina la Mwana kukung’anamura kuzomerezga kuti Yesu wali na mazaza ndiposo kufwilirapo kucita nga ndiyo na kucita ivyo wakasambizganga, kusazgapo kuŵa ŵakukhumbisiska kugowokera ŵanji.—1 Pet. 2:21; 1 Yoh. 2:6.
13 Pakuti ndimwe ŵambura kufikapo, mungacita nga ni Yesu fikepo yayi. Ndipouli, pakuti muli kujipatulira kwa Ciuta, mukukhumba kuyezgayezga kuti mucitenge nga ni Yesu. Kucita nthena kukung’anamura kuyezgayezga kuvura wunthu wakale na kuvwara uphya. (Ŵazgani Ŵaefeso 4:20-24.) Para mukukhumba kucindika mubwezi winu, mukuyezgayezga kucita nga ndiyo kweniso kuŵa na mikhaliro yake yiwemi. Mwakuyana waka, namwe mukukhumba kusambira kwa Khristu na kucita nga ndiyo.
14. Kasi mungalongora wuli kuti mukumanya kuti Yesu wali na mazaza pakuŵa Themba lakucanya?
14 Paliso nthowa yinyake iyo mungalongolera kuti mukupulikiska ico kubapatizika mu zina la Mwana kukung’anamura. Ciuta “wakalambika vinthu vyose ku malundi [gha Yesu], na kumuzgora mutu pacanya pa vinthu vyose ku mpingo.” (Efe. 1:22) Ntheura, mukwenera kucindika awo Yesu wakuŵagwiliskira nchito pakulongozga awo ŵali kujipatulira kwa Yehova. Khristu wakulongozga mpingo kwizira mwa ŵalara awo mbambura kufikapo. Ŵanalume aŵa ŵakwimikika mwakuti “ŵanyoloske ŵatuŵa, . . . kuti ŵazenge thupi la Khristu.” (Efe. 4:11, 12) Usange munthu wambura kufikapo wangabudiska pakucita vinthu, Yesu, uyo ni Themba la Ufumu wakucanya wanganozga vinthu pa nyengo yake ndiposo mu nthowa yake. Kasi mukuyigomezga fundo iyi?
15. Kasi muzamutumbikika wuli para mwazakabapatizika?
15 Kweni ŵanji ŵandajipatulire kwa Yehova na kubapatizika. Usange mundajipatulire ndiposo kubapatizika, kasi mukuwona kufuma pa fundo izo zalongosoreka pacanya apa kuti nchamahara kuzomerezga kuti Mwana wali na mazaza na kumuwonga cifukwa ca ivyo wali kumucitirani? Mutumbikikenge comene para mungabapatizika mu zina la Mwana.—Ŵazgani Yohane 10:9-11.
Mu Zina la Mzimu Utuŵa
16, 17. Kasi, kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa kukung’anamuraci kwa imwe?
16 Kasi kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa kukung’anamuraci? Nga umo tawonera kale, awo ŵakategherezga nkhani iyo Petrosi wakayowoya pa Pentekoste, mu 33 C.E. ŵakamanyanga kale za mzimu utuŵa. Nakuti ŵakajiwonera ŵekha ukaboni wakuti Ciuta wakalutilira kugwiliskira nchito mzimu utuŵa. Petrosi wakaŵa yumoza wa ŵanthu awo “ŵakazuzgika na mzimu utuŵa na kwamba kuyowoya na malulimi ghakupambanapambana.” (Mil. 2:4, 8) Mazgu ghakuti “mu zina la” ghakugwira nchito pakuyowoya za munthu pera yayi. Mazuŵa ghano vinthu vinandi vikucitika mu zina la boma, ilo ni munthu yayi. Vikucitika na mazaza gha boma. Mwakuyana waka, munthu uyo wakubapatizika mu zina la mzimu utuŵa wakumanya kuti mzimu utuŵa ni munthu yayi, kweni nkhongono yakugwira nchito ya Yehova. Kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa kukung’anamura kuti uyo wabapatizika wakumanya mulimo wa mzimu utuŵa pakufiska khumbo la Ciuta.
17 Asi muli kumanya vya mzimu utuŵa kwizira mu kusambira Baibolo? Mwaciyelezgero, mukumanya kuti Baibolo lili kulembeka mwakukhuŵilizgika na mzimu utuŵa. (2 Tim. 3:16) Apo mukalutilira kusambira vinandi, mukamanya kuti ‘Ŵadada ŵakucanya ŵakupeleka mzimu utuŵa ku awo ŵakuŵalomba.’ (Luka 11:13) Panji namwe mwawona kuti mzimu utuŵa wamovwirani comene. Nakuti usange mundabapatizike mu zina la mzimu utuŵa, ipo ivyo Yesu wakayowoya, vyakuti Ŵadada ŵakupeleka mzimu utuŵa, mbukaboni wakuti muzamutumbikika comene para mwazakapokera mzimu uwu.
18. Kasi awo ŵali kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa ŵakutumbikika wuli?
18 Nchakumanyikwirathu kuti mazuŵa ghano napo Yehova wakulongozga mpingo Wacikhristu kwizira mwa mzimu wake utuŵa. Mzimu uwu ukovwiraso waliyose wa ise payekha pa milimo yithu ya zuŵa na zuŵa. Kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa kukung’anamura kuti tikumanya kuti ukutovwira pa umoyo withu ndipo tikukolerana nawo. Ndipouli, ŵanyake ŵangakayika usange tingafiska cilapo ico tikacita kwa Yehova apo tikajipatulira kwa iyo ndiposo usange mzimu utuŵa ungatovwira kuti tifiske cilapo ici. Tizamudumbiskana fundo iyi mu nkhani yakulondezgapo.
[Mazgu ghamusi]
a Ŵazgani Galamukani! ya Cingelezi ya Okutobala 22, 1981, peji 3-8.
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi kubapatizika mu zina la Ŵadada kukung’anamuraci kwa imwe?
• Kasi kubapatizika mu zina la Mwana kukung’anamuraci?
• Kasi mungalongora wuli kuti mukumanya kuti kubapatizika mu zina la Ŵadada na la Mwana nkhwakuzirwa?
• Kasi kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa kukung’anamuraci?
[Vithuzithuzi pa peji 10]
Kasi ŵasambiri ŵaphya ŵa Yesu ŵakamba kuŵa paubwezi wuli na Ŵadada pamanyuma pa Pentekoste mu 33 C.E.?
[Kulongosora Cithuzithuzi]
By permission of the Israel Museum, Jerusalem