Ŵakhristu, ‘Muŵenge Maso’ mu Mbumba Zinu

“Tiyeni tiŵe maso na kusungilira maghanoghano ghithu.”—1 TES. 5:6.

1, 2. Kasi nchivici cikukhumbikwa kuti mbumba yilutilire kuŵa maso mwauzimu?

PAKUYOWOYA za “zuŵa likuru na lakofya la Yehova,” mpositole Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵa ku Tesalonika kuti: “Ŵabali, kuti muli mu cisi cara, muli nga mbankhungu cara awo zuŵa lira lizamuŵabucizga, cifukwa mose muli ŵana ŵa ungweru na ŵana ŵa muhanya. Ise tili ŵa usiku cara nesi ŵa cisi.” Paulosi wakayowoyaso kuti: “Ntheura tingagonanga tulo cara umo ŵakucitira ŵanji wose, kweni tiyeni tiŵe maso na kusungilira maghanoghano ghithu.”—Joel 2:31; 1 Tes. 5:4-6.

² Ulongozgi uwo Paulosi wakapeleka ku Ŵatesalonika ngwakwenelera ku Ŵakhristu awo ŵakukhala mu “nyengo ya umaliro.” (Dan. 12:4) Apo umaliro wa mgonezi uheni uwu ukusendelera, Satana wakuyezgayezga kuti waguze Ŵakhristu ŵanandi kuti ŵaleke kuteŵetera Ciuta. Ntheura, nchamahara kupulikira cenjezgo la Paulosi lakuti tilutilire kuŵa maso mwauzimu. Kuti Ŵakhristu ŵalutilire kuŵa maso mu mbumba zawo, waliyose wakukhumbikwira kufiska mulimo wake wa mu Malemba. Kasi ni mulimo wuli uwo ŵafumu, ŵawoli, na ŵana ŵakwenera kucita kuti ŵalutilire ‘kuŵa maso’ mu mbumba zawo?

Ŵafumu, Yezgani “Muliska Muwemi”

 3. Mwakuyana na 1 Timote 5:8, kasi mfumu wali na mulimo wuli?

³ Baibolo likuti: “Mutu wa mwanakazi ni mwanalume.” (1 Kor. 11:3) Kasi mulimo wa mwanalume pakuŵa mutu wa mbumba ukusazgapo vici? Pakuyowoya za mulimo unyake wa mutu wa mbumba, Baibolo likuti: “Usange yunji wakuŵapa cara vyakukhumbikwa awo mbake na ŵake, ndipo comenecomene awo mba mu nyumba yake, wakana cipulikano ndipo ni muheni comene kuluska munthu wambura cipulikano.” (1 Tim. 5:8) Mwanalume wakwenera kuŵapa ŵamumbumba yake vinthu vyakuthupi. Kweni kuti mbumba yake yiŵe maso mwauzimu, wakwenera kucita vinandi padera pa wovwiri wakuthupi. Wakwenera kuzenga ŵamumbumba yake mwauzimu, panji kuti kovwira waliyose kuŵa paubwezi wakukhora na Ciuta. (Zinth. 24:3, 4) Kasi wangacita wuli?

 4. Kasi nchivici cingawovwira mfumu kuti wazenge makora ŵamunyumba yake mwauzimu?

⁴ Pakuti “mfumu ni mutu wa muwoli wake, umo Khristu nayo waliri mutu wa mpingo,” ipo mfumu wakwenera kusanda na kulondezga umo Yesu wakacitiranga na mpingo. (Efe. 5:23) Wonani umo Yesu wakalongosolera ubwezi uwo ukaŵa pakati pa iyo na ŵalondezgi ŵake. (Ŵazgani Yohane 10:14, 15.) Kasi nchivici cingawovwira mwanalume kuti wazenge makora ŵamumbumba yake mwauzimu? Ico cingamovwira nkhusambira ivyo Yesu “muliska muwemi” wakayowoya na kucita, ndiposo ‘kulondezga mendero ghake mwakugomezgeka.’—1 Pet. 2:21.

 5. Kasi Muliska Muwemi wakumanyaci za mpingo?

⁵ Ubwezi uwo ukuŵa pakati pa muliska na mberere ukuthemba pa kumanyana na kugomezgana. Muliska wakuzimanya makora mberere zake ndipo mberere nazo zikumumanya na kumugomezga. Zikumanya mazgu ghake ndipo zikupulikira. Yesu wakati: “Nkhumanya mberere zane ndipo mberere zane zikunimanya.” Yesu wakuwumanya mwapatalipatali waka yayi mpingo. Lizgu la Cigiriki ilo lili kung’anamulika kuti ‘kumanya’ likulongora kuti “munthu wakucimanya makora cinthu.” Muliska Muwemi nayo wakuzimanya makora mberere zake. Wakumanya ivyo yiliyose yikukhumbikwira, ivyo yikutondeka, ndiposo ivyo yikucita makora. Palije ico wakutondeka kumanya cakukhwaskana na mberere zake. Mberere nazo zikumumanya makora muliska ndipo zikugomezga udangiliri wake.

 6. Kasi mfumu wangayezga wuli Muliska Muwemi?

⁶ Kuti mfumu wadangilire makora mbumba yake nga umo Khristu wakacitiranga, iyo wakwenera kujitora nga ni muliska ndipo awo wakuŵadangilira nga ni mberere. Wakwenera kufwilirapo kuti wayimanye makora mbumba yake. Kasi wangacita wuli? Wakwenera kudumbiskana makora na ŵamumbumba yake, kutegherezga para ŵakuyowoya vyakusingo, kudangilira pa vyakucita vya mbumba, ndiposo kusankha mwamahara pa nkhani zakukhwaskana na kusopa kwa mbumba, kuwungana na mpingo, kupharazga, vyakusanguluska, ndiposo maseŵera. Usange mfumu wakulondezga Mazgu gha Ciuta na kuŵamanya makora ŵamunyumba yake, ciŵenge cipusu kuti waliyose mu mbumba wamugomezgenge, ndipo nayo wakondwenge kuwona kuti ŵakukolerana pa kusopa kwaunenesko.

7, 8. Kasi mfumu wangalongora wuli citemwa ku ŵamumbumba yake nga umo Muliska Muwemi wakacitiranga?

⁷ Muliska muwemi wakutemwaso mberere zake. Para tikusanda za umoyo wa Yesu ndiposo umo wakacitira uteŵeti wake, mitima yithu yikukondwa kuwona umo wakatemweranga ŵasambiri ŵake. ‘Wakapeleka nanga mbumoyo wake cifukwa ca mberere.’ Ŵafumu ŵakwenera kutemwa awo ŵakuŵalongozga nga umo Yesu wakacitiranga. M’malo mwa kucitira nkhaza muwoli wake, mfumu uyo wakukhumba kukondweska Ciuta wakwenera kutemwa muwoli wake nga “umo Khristu nayo wakatemwera mpingo.” (Efe. 5:25) Mfumu wakwenera kuyowoya mwalusungu ndiposo mwakughanaghanira muwoli wake pakuti nayo wakwenera kupika nchindi.—1 Pet. 3:7.

⁸ Mfumu wakwenera kudemelera ku fundo za Ciuta pakusambizga ŵana, ndipo wakwenera kuŵatemwa. Para cilango nchakukhumbikwa, cikwenera kupelekeka mwacitemwa. Pangatora nyengo yitali kuti ŵana ŵanji ŵapulikiske ico cikukhumbikwa. Dada wakwenera kuzikira nawo ŵana ŵanthena. Para nyengo zose ŵafumu ŵakucita nga ni Yesu, ŵakovwira kuti waliyose wawonenge pa nyumba kuŵa malo ghacivikiliro. Mbumba zawo zikusangwa na civikiliro cauzimu.—Ŵazgani Salmo 23:1-6.

 9. Nga ni Nowa kasi ŵafumu Ŵacikhristu ŵali na mulimo wuli, ndipo nchivici cingaŵawovwira kuti ŵafiske?

⁹ Nowa nayo wakakhalanga mu mazuŵa ghaumaliro gha mu nyengo ya kale. Kweni Yehova wakamusungilira pamoza na “ŵanyake ŵankhondi na ŵaŵiri apo wakiza na ciwowota pa caru ca ŵanthu ŵambura kopa Ciuta.” (2 Pet. 2:5) Nowa wakaŵa na mulimo wa kovwira ŵamumbumba yake kuti ŵapone. Ndimoso mitu ya mbumba Zacikhristu yikwenera kucitira mu mazuŵa ghaumaliro agha. (Mat. 24:37) Ipo nchakuzirwa kuti mitu ya mbumba yisambire ivyo “muliska muwemi” wakacita ndipo yifwilirepo kumuyezga.

Ŵawoli, ‘Zengani Nyumba’ Yinu

10. Kasi fundo yakuti muwoli wajilambikenge ku mfumu wake yikung’anamuraci?

¹⁰ Mpositole Paulosi wakati: “Ŵawoli ŵajilambikenge ku ŵafumu ŵawo nga nkhu Fumu.” (Efe. 5:22) Mazgu agha ghakung’anamura kuti mwanakazi ngwapasi yayi. Pambere wandalenge mwanakazi wakwamba, Eva, Ciuta wakati: “Kuti nkhuwemi cara kuti munthu wakhale yekha; tindimucitire movwiri wakumwenelera.” (Gen. 2:18) “Movwiri” ngwakuzirwa comene, cifukwa wakukhozgera mfumu wake pakupwelelera milimo ya mbumba.

11. Kasi muwoli wavinjeru wakuzenga wuli nyumba yake?

¹¹ Muwoli wavinjeru wakuŵikapo mtima kuti nyumba yake yizengeke. (Ŵazgani Zintharika 14:1.) Mwakupambana na mwanakazi uyo ni bereŵeza, mwanakazi wavinjeru wakucindika comene mfumu wake pakuŵa mutu wa mbumba. Mwanakazi wavinjeru wakujilambika ku mfumu wake, ndipo wakuŵambara mzimu wa caru wambura kupulikira na kujiyimira. (Efe. 2:2) Mwanakazi uyo ni bereŵeza wakucedwa yayi kuyowoya viheni vya mfumu wake, kweni mwanakazi wavinjeru wakufwilirapo kuti ŵana ndiposo ŵanthu ŵalutilire kucindika mfumu wake. Muwoli wavinjeru wakuyuyura yayi mfumu wake mwa kumulasa na mazgu panji kugazgana nayo. Pa nkhani ya kupwelelera vinthu vya mbumba, mwanakazi uyo ni bereŵeza wakusakaza vinthu vya mbumba. Kweni muwoli wavinjeru ndimo wakucitira yayi. Wakukolerana na mfumu wake pa nkhani ya ndalama. Wakucita vinthu mwamahara ndiposo mwakupwelelera. Wakucicizga mfumu wake yayi kuti wagwirenge nchito maora ghakusazgikira.

12. Kasi muwoli wangawovwira wuli kuti mbumba ‘yiŵenge maso’ mwauzimu?

¹² Muwoli wavinjeru wakovwira kuti mbumba ‘yiŵenge maso’ mwauzimu cifukwa wakukolerana na mfumu wake pakusambizga ŵana vinthu vyauzimu. (Zinth. 1:8) Wakukhozgera comene Nyengo Yakusopera ya Mbumba. Kweniso wakukolerana na mfumu wake para wakupeleka ulongozgi na kulanga ŵana. Kweni mwanakazi uyo ni bereŵeza, ŵana ŵake ŵakusuzgika mwakuthupi ndiposo mwauzimu.

13. Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti muwoli wakhozgerenge mfumu wake para wakucita milimo yakusazgikira mu gulu?

¹³ Kasi muwoli uyo wakukolerana na mfumu wake wakujipulika wuli para wakuwona mfumu wake wakucita milimo yakusazgikira mu mpingo Wacikhristu? Wakukondwa comene. Mwanakazi wavinjeru wakukondwa na uteŵeti uliwose uwo mfumu wake wakucita, kwali ni muteŵeti wakovwira panji mulara, kwali wakuteŵetera mu Komiti Yakudumbiskana na Cipatala panji Komiti ya Vyakuzenga. Muwoli wangakhumbikwira kujipata kuti wawovwire makora mfumu wake. Wangacita nthena, kwizira mu ivyo wakuyowoya na kucita. Ndipo wakumanya kuti milimo iyo mfumu wake wakucita mu gulu yikovwira mbumba yose kuti yiŵe maso mwauzimu.

14. (a) Kasi nyengo zinyake muwoli wavinjeru wangasangana na suzgo wuli, ndipo wangalimazga wuli? (b) Kasi muwoli wangacita wuli kuti mbumba yake yose yendenge makora?

¹⁴ Nyengo zinyake muwoli cingamuŵira cakusuzga kulondezga udangiliri wa mfumu wake, comenecomene usange mfumu wakaka fundo iyo wakukolerana nayo yayi. Nanga vingaŵa nthena, muwoli wavinjeru wakulongora “mzimu wakufwasa na wakuzika” ndipo wakukolerana na mfumu wake. (1 Pet. 3:4) Wakufwilirapo kulondezga ŵanakazi awo ŵakawopanga Ciuta nga ni Sara, Rute, Abigelu, na Mariya anyina ŵa Yesu. (1 Pet. 3:5, 6) Kweniso wakucita nga mbanakazi ŵalara awo ŵali na “nkharo yakwenelera.” (Tito 2:3, 4) Mwanakazi wavinjeru wakovwira comene kuti mbumba yose yendenge makora para wakutemwa na kucindika mfumu wake. Pa nyumba pake ghakuŵa malo ghakukhozga na ghacivikiliro. Muwoli uyo wakukolerana na mfumu wake ngwakuzirwa comene kwa mwanalume uyo wakutemwa Yehova.—Zinth. 18:22.

Ŵawukirano, ‘Laŵiskani pa Vinthu Vyambura Kuwoneka’

15. Kasi ŵawukirano ŵangawovwirana wuli na ŵapapi ŵawo kuti mbumba ‘yiŵenge maso’?

¹⁵ Kasi mwaŵawukirano mungacita wuli kuti movwire ŵapapi ŵinu kuti mbumba ‘yiŵenge maso’ mwauzimu? Ghanaghanirani njombe iyo Yehova wamuŵikirani panthazi pinu. Mutepanji apo mukaŵa ŵanici, ŵapapi ŵinu ŵakamulongoraninge vithuzithuzi ivyo vikulongora umo umoyo uzamuŵira mu Paradiso. Ŵati ŵawona kuti mukukura, ŵakwenera kuti ŵakamovwirani mwa kugwiliskira nchito Baibolo ndiposo mabuku ghakulongosora Baibolo kuti mughanaghanire umo umoyo wamuyirayira uzamuŵira mu caru ciphya. Usange mukudodoliska pa uteŵeti wa Yehova na kuŵa na vilato vyakuti mumuteŵetere, mbwenu mulutilirenge ‘kuŵa maso.’

16, 17. Kasi ŵawukirano ŵangacitaci kuti ŵacimbire makora mu ciphalizgano ca umoyo wamuyirayira?

¹⁶ Ghanaghanirani mazgu gha Paulosi agho ghali pa 1 Ŵakorinte 9:24. (Ŵazgani.) Cimbirani mu ciphalizgano ca umoyo na cilato cakuti muzakapokere njombe. Sankhani vinthu ivyo vingamovwirani kuti muzakapokere njombe ya umoyo wamuyirayira. Ŵanandi ŵakutondeka kulutilira kudodoliska pa njombe cifukwa ca kupenjisiska vinthu vyakuthupi. Uwu mbucindere comene. Usambazi wakuthupi ukupa munthu cimwemwe canadi yayi. Ivyo mungagura na ndalama vyakanyengo kacoko waka. Ntheura, lutilirani kulaŵiska pa “vinthu vyambura kuwoneka.” Cifukwa “vinthu vyambura kuwoneka ni vyamuyirayira.”—2 Kor. 4:18.

¹⁷ “Vinthu vyambura kuwoneka” vikusazgapo vitumbiko ivyo vizenge na Ufumu. Ŵani na cilato cakuti muzakapokere vitumbiko ivi. Musangenge cimwemwe canadi para mukuteŵetera Yehova. Kuteŵetera Ciuta waunenesko kungamupani mwaŵi wakuti muŵe na vilato ivyo mungafiska mu nyengo yicoko ndiposo mu nyengo yitali.a Kujiŵikira vilato vyauzimu kungamovwirani kuti mulutilire kuŵika mtima pa kuteŵetera Ciuta na cilato cakuti muzakasange njombe ya umoyo wamuyirayira.—1 Yoh. 2:17.

18, 19. Kasi muwukirano wangamanya wuli kuti watora unenesko kuŵa wake?

¹⁸ Ŵawukirano kuti muzakasange umoyo wamuyirayira, cakwamba mukwenera kutora unenesko kuŵa winu. Kasi mwambapo kale kucita nthena? Jifumbani kuti: ‘Kasi ndine munthu wauzimu, panji nkhucita vinthu vyauzimu cifukwa ca ŵapapi ŵane? Kasi nkharo yane yikukondweska Ciuta? Kasi nkhufwilirapo kulutilira kucita milimo yauzimu, nga nkhulomba, kusambira, kuwungana, ndiposo kupharazga? Kasi nkhusendelera kwa Ciuta mwakuti nikhozge ubwezi wane na iyo?’—Yak. 4:8.

¹⁹ Wonani ivyo Mozesi wakacita. Nangauli wakaŵa pasi pa mtundu unyake, Mozesi wakasankha kumanyikwa nga musopi wa Yehova m’malo mwakumanyikwa nga ni muzukuru wa Faro. (Ŵazgani Ŵahebere 11:24-27.) Ŵawukirano Ŵacikhristu namwe mukwenera kuŵikapo mtima kuti muteŵetere Yehova mwakugomezgeka. Para mungacita nthena, muŵenge ŵakukondwa, ndipo ‘mukoleskenge umoyo wanadi.’—1 Tim. 6:19.

20. Pa ciphalizgano ca ku umoyo, kasi mbanjani awo ŵazamupokera njombe?

²⁰ Pa maseŵera ghakucimbira agho ghakacitikanga kale, munthu yumoza pera ndiyo wakapokeranga njombe. Kweni ciphalizgano ca umoyo ndimo ciliri yayi. Khumbo la Ciuta ndakuti “ŵanthu ŵa mitundu yose ŵafike pa kumanya makora unenesko na kuponoskeka.” (1 Tim. 2:3, 4) Ŵanji ŵali kucita kale makora pa ciphalizgano ici, ndipo ŵanandi mukucimbilira nawo lumoza. (Heb. 12:1, 2) Wose awo ŵakulutilira ciphalizgano ici ŵazamupokera njombe. Ntheura, ŵikanipo mtima kuti muzakapokere njombe.

21. Kasi mu nkhani yakulondezgapo tizamusambira vici?

²¹ Palije uyo wazamugwentha “zuŵa likuru na lakofya la Yehova” ilo likwiza. (Mal. 4:5) Zuŵa ili lizakaleke kusanga kuti mbumba Zacikhristu zikugona. Ipo nchakuzirwa kuti waliyose mu mbumba wacitenge mulimo wake wa mu Malemba. Kasi nchivici cinyake ico cingamovwirani kuti mulutilire kuŵa maso mwauzimu na kukhozga ubwezi winu na Ciuta? Mu nkhani yakulondezgapo tizamusambira vinthu vitatu ivyo vingawovwira kuti mbumba yose yiŵe maso mwauzimu.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mwasambiraci?

• Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti mbumba Zacikhristu ‘ziŵenge maso’?

• Kasi mfumu wangalondezga wuli Muliska Muwemi?

• Kasi muwoli wavinjeru wangawovwira wuli mfumu wake?

• Kasi ŵawukirano ŵangawovwira wuli kuti mbumba ziŵenge maso mwauzimu?

[Cithuzithuzi pa peji 9]

Muwoli uyo wakukolerana na mfumu wake ngwakuzirwa