آیا کتاب مقدّس تغییر کرده یا در آن دست برده شده است؟
خیر. درست است که کتاب مقدّس طی هزاران سال روی پاپیروس، پوست یا مواد فاسدشدنی دیگر نسخهبرداری شده است، اما با بررسی و مقایسهٔ دستنوشتههای باستانی پی میبریم که اساساً تغییری در آن به وجود نیامده است.
آیا این بدین معناست که نسخهبرداری همواره خالی از اشتباه بوده است؟
تاکنون هزاران دستنوشتهٔ باستانی از متون کتاب مقدّس یافت شده است. شماری از آنها تفاوتهایی با یکدیگر دارند و این نشان میدهد که اشتباهاتی هنگام نسخهبرداری در متن وارد شده است. اکثر این تفاوتها جزئی هستند و تغییری در معنای متن به وجود نمیآورند. اما محققان همچنین پی بردهاند که در چند مورد معدود، نسخهبرداران ظاهراً سعی کردند تغییری در مفهوم متن کتاب مقدّس وارد کنند. به دو نمونه توجه کنید:
۱. برخی ترجمههای قدیمی کتاب مقدّس در اول یوحنا ۵:۷ حاوی این عبارت است: «در آسمان، پدر، کلمه و روحالقدس؛ و این سه یک هستند.» اما با بررسی دستنوشتههای معتبر میتوان پی برد که این عبارت در متن اصلی وجود نداشت، بلکه بعدها اضافه شد.a از این رو، این عبارت را در ترجمههای معتبر امروزی نمییابیم.
۲. نام خدا، یَهُوَه، هزاران بار در دستنوشتههای باستانی کتاب مقدّس یافت میشود. با وجود این، در چندین ترجمهٔ کتاب مقدّس مترجمان نام خدا را با عناوینی همچون «خداوند» و «خدا» جایگزین کردهاند.
چگونه میتوان مطمئن بود که اشتباهات دیگری در کتاب مقدّس وارد نشده باشد؟
تعداد دستنوشتههایی که تا به امروز یافت شده است به قدری زیاد است که اکنون با اطمینان بیشتر میتوان هر گونه اشتباهی را تشخیص داد.b مقایسهٔ این دستنوشتهها چه چیزی را در مورد صحّت کتاب مقدّس نشان میدهد؟
محققی به نام ویلیام گرین دربارهٔ نوشتههای مقدّس عبری (که «عهد عتیق» نیز خوانده میشود) میگوید: «با اطمینان میتوان گفت که هیچ نوشتهٔ باستانی دیگری با چنین دقتی انتقال داده نشده است.»
محقق دیگری به نام فرِدریک بروس در مورد نوشتههای مقدّس یونانی یا «عهد جدید» چنین نوشت: «شواهد بسیار بیشتری برای اثبات درستی متون عهد جدید موجود است تا برای ادبیات کلاسیک یونانی و رومی؛ نوشتههایی که هیچ کس هرگز درستی آنها را زیر سؤال نمیبرد.»
سِر فرِدریک کِنیون یکی از محققان برجسته در زمینهٔ دستنوشتههای کتاب مقدّس اظهار نمود که شخص «میتواند به صراحت بگوید که کتاب مقدّسی که امروزه در اختیار ماست، همان پیام خداست که نسل به نسل به دست ما رسیده است. همچنین میتوان دید که طی قرون و اعصار هیچ مطلب اساسی و مهمی از آن حذف نشده است.»
چه دلایل دیگری نشان میدهد که کتاب مقدّس بادقت نسخهبرداری شده و به دست ما رسیده است؟
نسخهبرداران یهودی و مسیحی گزارشاتی را که در آنها قوم خدا دست به خطاهایی بزرگ زدهاند، از متن کتاب مقدّس حذف نکردهاند.c (اعداد ۲۰:۱۲؛ ۲سموئیل ۱۱:۲-۴؛ غَلاطیان ۲:۱۱-۱۴) گزارشاتی نیز در کتاب مقدّس هست که نشان میدهد که قوم به دلیل سرکشی محکوم شدند یا آشکار میکند که بعضی اعتقادات قوم بر پایهٔ عقاید انسانی بود. نسخهبرداران این گزارشات را نیز حذف نکردهاند. (هوشَع ۴:۲؛ مَلاکی ۲:۸، ۹؛ مَتّی ۲۳:۸، ۹؛ ۱یوحنا ۵:۲۱) آنان با نسخهبرداری دقیق از این گزارشات، نشان دادند که افرادی قابلاعتمادند و برای کلام مقدّس خدا ارزش فراوان قائلند.
با توجه به این که خدا خود کتاب مقدّس را الهام کرده است، آیا معقول است که او اجازه دهد کسی در آن دست ببرد؟d (اِشَعْیا ۴۰:۸؛ ۱پِطرُس ۱:۲۴، ۲۵) آنچه مسلّم است خدا همواره خواسته است که انسانها از کلامش فایده ببرند؛ چه انسانهای زمان باستان، چه انسانهای امروز. (۱قُرِنتیان ۱۰:۱۱) در واقع کتاب مقدّس اشاره میکند: «هر آنچه در گذشته نوشته شد، برای تعلیم ما بوده است و به ما امید میبخشد؛ زیرا این نوشتههای مقدّس به ما دلگرمی میدهد و همچنین ما را یاری میکند تا پایدار بمانیم.»—رومیان ۱۵:۴.
عیسی و پیروانش بدون آنکه به دقتِ نوشتههای مقدّس عبری تردید داشته باشند، از آن نوشتههای باستانی نقلقول میکردند.—لوقا ۴:۱۶-۲۱؛ اعمال ۱۷:۱-۳.
a این عبارت در این دستنوشتههای معتبر کتاب مقدّس یافت نمیشود: Codex Sinaiticus, Codex Alexandrinus, Vatican Manuscript 1209, the original Latin Vulgate, Philoxenian-Harclean Syriac Version, Syriac Peshitta
b برای مثال، بیشتر از ۵۰۰۰ دستنوشتهٔ یونانی از نوشتههای مقدّس یونانی که «عهد جدید» نیز خوانده میشود، یافت شده است.
c کتاب مقدّس کسانی را که خدا به عنوان نمایندهٔ خود برگزید، افرادی معصوم و بری از اشتباه نمیخواند. در کتاب مقدّس به این واقعیت اشاره شده است که «انسانی نیست که گناه نکند.»—۱پادشاهان ۸:۴۶.
d کتاب مقدّس اشاره میکند که هرچند خدا تمام کتاب مقدّس را کلمه به کلمه دیکته نکرده است، خادمانش را هدایت کرد تا افکار او را به نگارش درآورند.—۲تیموتائوس ۳:۱۶، ۱۷؛ ۲پِطرُس ۱:۲۱.