Mlungu Akusanonyela Ŵandu Ŵacasa

1-3. (a) Ligongo cici mama akusalolecesya kuti mwanace jwakwe aŵe jwacasa? (b) Ligongo cici Yehofa akusasaka kuti ŵakumlambila aŵe ŵacasa, soni cici cacikusatulimbikasya kusacilila kuŵa ŵacasa?

MAMA akumkosecelesya mwanace kuti ajawule kwine kwakwe. Akumjojesya, soni akum’weca yakuwala yetakate. Mamawo akumanyilila kuti casa cili cakusosekwa kuti mundu akole umi wambone. Akumanyililasoni kuti kawonece ka mwanacejo mpaka kayikasye ucimbicimbi kwa nangolojo kapena iyayi.

² Yehofa, Atati ŵetu ŵakwinani akusasaka kuti ŵakumtumicila aŵe ŵacasa. Maloŵe gakwe gakusasala kuti: “Kwa mundu jwacasa cacimlosya kuti wawojo ali ŵacasa.”a (Salimo 18:26) Yehofa akusatunonyela, jwalakwe akusamanyilila kuti kuŵa ŵacasa kukusatukamucisya. Akusajembeceya kuti m’weji Mboni syakwe tulosyeje yitendo yampaka yatendekasye ŵane kuŵeceta yambone ya jwalakwejo. M’yoyo, kawonece ketu kacasa, soni ndamo syetu syambone yikusapeleka ucimbicimbi kwa Yehofa ngaŵa kusakasya lina lyakwe lyeswela.​—Ezekieli 36:22; aŵalanje 1 Petulo 2:12.

³ Kumanyilila kuti Mlungu akusanonyela ŵandu ŵacasa kukusatulimbikasya kuti tuŵeje ŵacasa. Ligongo lyakuti tukusamnonyela Mlungu, tukusasaka kuti yitendo yetu yimcimbicisyeje. Soni tukusaka kwendelecela kuŵa m’cinonyelo cakwe. Kwende tulole ligongo lyakwe tukusosekwa kuŵa ŵacasa, soni kuti kuŵa ŵacasa kukusapwatikapo kutenda cici, soni tulole yampaka tutende kuti tuŵe ŵacasa. Kulola yeleyi kutukamucisye kulola naga pana mbali syatukusosekwa kongolela.

4, 5. (a) Ana ligongo lyekulungwa lyakuŵela ŵacasa lili lyapi? (b) Ana casa ca Yehofa cikusawonecela catuli mu yakupanganikwa?

⁴ Litala limo lyakusatulongolelela Yehofa lili kupitila mu cisyasyo cakwe. Ni ligongo lyakwe maloŵe gakwe gakusatulimbikasya “kuŵa mpela jwalakwejo.” (Aefeso 5:1) Ligongo lyekulungwa lyakuŵela ŵacasa lili lyakuti, Yehofa, Mlungu jwatukusamlambila ali jwacasa, soni jwamswela mu yitendo yakwe yosope.​—Aŵalanje Levitiko 11:44, 45.

⁵ Mpela mwasikusawonecela ndamo syakwe syejinji, casa ca Yehofa cikusawonecelasoni kupitila mu yakupanganyikwa. (Aloma 1:20) Cilambo capasi ŵacipanganyisye kuti ciŵe malo gacasa gakutama ŵandu. Yehofa ŵalinganyisye yam’cipago kuti yiswejesyeje lipuje, soni mesi. Cilambo capasici cikwete yindu yejinji yayikusaciswejesya cisyene. Kuŵa ŵacasa jili ngani jakusosekwa kwa “Mkupanganya jwacilambo.” (Yeremiya 10:12) M’wejisoni tukusosekwa kujiwona nganiji kuŵa jakusosekwa.

6, 7. Ana Cilamusi ca Mose calosisye catuli kuti ŵandu ŵakumlambila Yehofa ŵasosekwaga kuŵa ŵacasa?

⁶ Ligongo line lyatukusosecela kuŵa ŵacasa lili lyakuti Yehofa, Jwakulamula Jwamkulungwa jwetu, akusasaka kuti ŵakumlambila aŵe ŵacasa. Cilamusi ciŵapelece Yehofa kwa Ayisalayeli calosisye kuti kuŵa ŵacasa kwakamulanaga ni kulambila. Cilamusico casasile kuti pa Lisiku lya Kusiŵa Yakulemwa, jwamkulungwa jwa mbopesi ŵasosekwaga koga kaŵili. (Levitiko 16:4,23, 24 ) Ŵakupeleka mbopesi ŵasosekwaga kunaŵa m’miyala, soni kujojesya sajo syawo mkanapelece mbopesi kwa Yehofa. (Eksodo 30:17-21; 2 Mbiri 4:6) Cilamusico casasile yindu yakwana 70 yayikamtendekasisye mundu kuŵa jwangaswejela mwakucilu, soni kuŵa jwangaŵajilwa pakulambila. Myisalayeli nganasosekwa kujigala nawo mbali pakulambila ali jwangaswejela, nambo naga akutenda yeleyo ali jwangaswejela jwapocelaga cilango ca ciwa. (Levitiko 15:31) Jwalijose juŵakanaga kuya malamusi ga kuliswejesya, mpela koga kapena kucapa yakuwala yakwe ŵasosekwaga “kum’wulaga kuti akaŵa pasikati pa mpingo.”​—Numeri 19:17-20.

⁷ Atamose kuti apano ngatukusakuya Cilamusi ca Mose, Cilamusico cikusatukamucisya kumanyilila mwakusajiwonela Mlungu ngani ja casa. Kusala yisyene, Cilamusi cagombelecesye kuti ŵakumlambila Mlungu ŵasosekwaga kuŵa ŵacasa. Yehofa nganacenga. (Malaki 3:6) Mlungu mpaka ajiticisye kulambila kwetu naga kuli ‘kweswejele, soni kwangali ulemwa.’ (Yakobo 1:27) M’yoyo, tukusosekwa kumanyilila yakusasaka jwalakwejo kuti tutendeje kuti tuŵe ŵacasa.

 8. Ana Yehofa akusasaka kuti tuŵe ŵacasa mu mbali syapi?

⁸ M’Baibulo kuŵa ŵacasa kukusagopolela yejinji ngaŵa kwamba kola casa cakucilupe. Pameso pa Mlungu kuŵa ŵacasa kukusakwayaga mbali syosope sya umi wetu. Yehofa akusasaka kuti tuŵe ŵacasa m’mbali syakwana mcece syasili kuŵa ŵacasa mwausimu, mundamo, munganisyo, soni mwakucilu. Kwende tulole mbali jilijose.

9, 10. Ana kuŵa ŵacasa mwausimu kukusagopolela cici, soni ana Aklistu ŵasyesyene akusaŵambala cici?

⁹ Kuŵa ŵacasa mwausimu. Mwakata, kuŵa ŵacasa mwausimu kukusagopolela ngawanganya kulambila kusyesyene ni kwawunami. Ayisalayeli paŵawujilaga ku Yelusalemu kutyocela ku Babiloni ŵasosekwaga kuya maloŵe gakuti: “Mkopoce mwelemo, mkasimkwaya kandu kangaswejela . . . m’ŵeje ŵaswela.” (Yesaya 52:11) Ayisalayeli ŵawujilaga kumangwawo kuti akatandilesoni kumlambila Yehofa. Kulambila kweleku kwasosekwaga kuŵa kweswela, ngaŵa kwesakasigwe ni yijiganyo, yitendo, soni misyungu ya dini ja ku Babiloni yanganiyimcimbicisyaga Mlungu.

¹⁰ Moŵa agano, m’weji Aklistu ŵasyesyene tukusosekwa kuŵa ŵakalamuka kuti dini syawunami sikatusakasya. (Aŵalanje 1 Akolinto 10:21.) Kutenda yeleyi kuli kwakusosekwa ligongo tusyungulilwe ni dini syawunami. M’yilambo yejinji, yindimba, soni yakutendekwa yejinji yikusakamulana ni yijiganyo ya dini syawunami, mpela cijiganyo cakuti ŵandu akwete cindu cine cangawa. (Mlaliki 9:5, 6, 10) Aklistu ŵasyesyene akusaŵambala misyungu jilijose jakwayana ni yikulupi ya dini syawunami.b Ngasitukunda kasa malamusi ga m’Baibulo gakwamba kulambila kweswela naga ŵane akutukanganicisya.​—Masengo 5:29.

11. Ana kuŵa ŵacasa mundamo kukusapwatikapo cici, soni ligongo cici kuli kwakusosekwa?

¹¹ Kuŵa ŵacasa mundamo. Kuŵa ŵacasa mundamo kukusapwatika kuŵambala ya msese yamtundu wuliwose. (Aŵalanje Aefeso 5:5.) Tukusosekwa kuŵa ŵacasa mundamo. Mpela mwatucilolela mu mtwe wakuyicisya wa buku ajino, kuti tujendelecele kuŵa m’cinonyelo ca Mlungu, tukusosekwa ‘kusitila ndamo sya cikululu.’ Ŵangapitikuka mtima ni kuleka ya cikululu “ngasapocela Ucimwene wa Mlungu.” (1 Akolinto 6:9, 10, 18) Pameso pa Mlungu jemanjaji ali mu likuga lya “ŵakunonyela yakusakala.” Naga akulepela kuŵa ŵacasa mundamo syawo “malo gawo gali . . . ciwa caŵili.”​—Ciunukuko 21:8.

12, 13. Ana pana kukamulana kwatuli pasikati pa nganisyo ni yatukusatendaga, soni ana mpaka tutende cici kuti tuŵe ŵacasa munganisyo?

¹² Kuŵa ŵacasa munganisyo. Wosopewe tukusatenda yindu yatukuganisya. Naga tukukunda yindu yakusakala kutamilicika munganisyo, soni mumtima mwetu, mpaka yitutendekasye kutenda yindu yakusakala. (Matayo 5:28; 15:18-20) Nambo naga tukuganisya yindu yeswela, mpaka yitukamucisye kwendelecela kola ndamo syeswela. (Aŵalanje Afilipi 4:8.) Ana mpaka tutende cici kuti tuŵe ŵacasa munganisyo? Cindu cimo cili kuŵambala yakusangalasya yiliyose yampaka yisokonasye kaganisye ketu.c Konjecesya pelepa, mpaka tuŵice munganisyo mwetu yindu yambone mwakulijiganya Maloŵe ga Mlungu mwakutamilicika.​—Salimo 19:8, 9.

¹³ Kuti tujendelecele kuŵa m’cinonyelo ca Mlungu, tukusosekwa kwendelecela kuŵa ŵacasa mwausimu, mundamo, soni munganisyo. M’mitwe jine ja buku ajino jisasile yejinji ya mbali syelesi. Kwende sambano tulole mbali jamcece jajili kuŵa ŵacasa mwakucilu.

14. Ligongo cici ngani ja casa cakucilu nganijiŵa ja usyegwepe?

¹⁴ Kuŵa ŵacasa mwakucilu kuli kuswejesya cilu cetu, malo gatukutama, soni yindu yiliyose yayituŵandicile. Ana kuŵa ŵacasa kweleku kuli ngani ja usyegwe jangakwaya ŵane? Yeleyo ngaŵa yisyene kwa ŵakumlambila Yehofa. Mpela mwatulijiganyile, casa cetu cakucilu cikusamkwaya Yehofa ngaŵagape ligongo lyakuti cikusatukamucisya m’weji, nambosoni ligongo lyakuti tukusamsyasya jwalakwejo. Aganicisye ya cisyasyo cacili mundime jandanda cila. Pakum’wona mwanace jwakusaŵa jwem’ŵilile, soni akusawala yakuwala yeŵilile ndaŵi syosope yikusatendekasya wawojo kuganisya ya acinangolo ŵakwe, ngati m’yoyo? Ngatukusaka kuti cilicose cakwayana ni kawonece ketu kapena yitendo yetu yitendekasye ŵandu kwanyosya Atati ŵetu ŵakwinani kapena yitendekasye kuti ŵandu akakola lung’wanu ni utenga watukusalalicila. Maloŵe ga Mlungu gakusasala kuti: “Ngatukusaka kwapa ŵandu ligongo lyakuti aganyosyeje masengo getu, ni ligongo lyakwe ngatukusaka kuti paŵe cakusawusya cilicose. Nambo payosope tukulilosya kuti tuli ŵakutumicila ŵa Mlungu.” (2 Akolinto 6:3, 4) Sano, ana mpaka tutende cici kuti tuŵe ŵacasa mwakucilu?

15, 16. Ana kulisamalila kukusapwatika cici, soni ana yakuwala yetu yikusosekwa yiŵeje yatuli?

¹⁵ Kulisamalila, soni kawonece ketu. Atamose kuti yilambo yikusalekangana ndamilo, soni kapate kayindu, nambope ŵajinji mpaka tukombole kupata sopo, soni mesi gakoga ndaŵi jilijose, yampaka yitukamucisye m’weji, soni ŵanace ŵetu kuti tuŵe ŵacasa. Kulisamalila kukusapwatika kunaŵa m’miyala ni sopo mkanitutande kulya kapena kamula cakulya, patutyocele ku cimbusi, soni patumalisisye kucapa kapena kumcenga mwanace citonga. Kunaŵa m’miyala ni sopo kukusakamucisya kuti tukalwalaga, soni kukusakulupusya umi. Mpaka kutucenjelesoni ku tulombo twangawoneka ni meso twakutandikasya yilwele mpela ulwele wakuwugula m’matumbo. M’mikuli jele ŵandu ŵakwe nganakola yimbusi, mpaka agambe kusola kalisimbo ni kusilila yakunyalaya, mpela muŵatendelaga Ayisalayeli.​—Deuteronomo 23:12, 13.

¹⁶ Yakuwala yetusoni tukusosekwa kuyicapa ndaŵi ni katema kuti tuwoneceje cenene. Mklistu kuti awoneceje cenene ngakusosekwa kuwala yakuwala yakatala kapena yapenani mnope, nambo yikusosekwa kuŵa yeswela, soni yakwenela. (Aŵalanje 1 Timoteo 2:9, 10.) Cinga tukutama kwapi, tukusaka kuti kawonece ketu kalosyeje “umbone wakwe wa majiganyo gakwamba ya Mlungu, Mkulupusyo jwetu.”​—Tito 2:10.

17. Ligongo cici nyumba, soni yindu yatukwete yikusosekwa kuŵa yacasa, soni yakuwoneka cenene?

¹⁷ Nyumba, soni yindu yatukwete. Nyumba jetu komboleka kuti nganijiŵa japenani, nambo jikusosekwa kuŵa jacasa, soni jakuwoneka cenene naga yili yakomboleka. Soni naga tukusakamulicisya masengo njinga kapena galimoto jetu pakwawula kumisongano, soni mu undumetume tulolecesyeje kuti yikuwoneka cenene. Tukaliŵalilaga kuti nyumba, soni yindu yakuwoneka cenene yikusatendela umboni pakwamba ya Mlungu jwatukusamlambila. Soni tukusajiganya ŵandu ŵane kuti Yehofa ali Mlungu jwacasa, soni kuti ‘cacijonanga ŵandu ŵele ŵajonasile cilambo capasi.’ Tukusajiganyasoni kuti Ucimwene wakwe ucicenga cilambo capasici kuti ciŵe “paladaiso.” (Ciunukuko 11:18; Luka 23:43, NW) Mwangakayicila tukusaka kuti kawonece ka nyumba jetu, soni yindu yatukwete yilosyeje kuti atamose sambano jino tukulingalinga kuŵa ŵacasa kuti cituŵajilwe kutama m’cilambo casambano.

18. Ana mpaka tulosye catuli kucimbicisya Nyumba ja Ucimwene jetu?

¹⁸ Malo getu gakulambilila. Cinonyelo cetu pa Yehofa cikusatutendekasya kucimbicisya Nyumba ja Ucimwene, jajili malo getu gakulambilila Mlungu. Tukusaka kuti ŵacasambano payice ku Nyumba ja Ucimwene, agawoneje kuti gali malo gambone. Tukusosekwa kugaswejesya, soni kulinganya yindu yayijonasice ndaŵi ni katema kuti gawoneceje gakusalala. Tukusalosyaga kucimbicisya Nyumba ja Ucimwene jetu patukutenda yiliyose yampaka tukombole kuti jiŵe jakuwoneka cenene. Uli upile wetu kamulicisya masengo ndaŵi jetu pakuswejesya, soni “kulinganya” malo getu gakulambilila. (2 Mbiri 34:10) Tukusosekwasoni kutenda yeleyi ni malo gatukusatendela misongano jekulungwakulungwa.

19. Kuti tuŵe ŵacasa mwakucilu, ana tukusosekwa kuŵambala cici, soni ana Baibulo jikusatukamucisya catuli panganiji?

¹⁹ Kuti tuŵe ŵacasa mwakucilu, tukusosekwa kuŵambala ndamo, soni yitendo mpela kukwemba sona, kukolelwa, soni kukamulicisya masengo mitela jakusokonasya mtwe. Baibulo jangasala ya ndamo, soni yitendo yosope yakusakala yayiwandile lelo jino, nambo jikwete malamusi ga ndamo syambone gampaka gatukamucisye kumanyilila mwakusayiwonela Yehofa yindu yeleyi. Ligongo lyakuti tukusamanyilila mwakusayiwonela yindu Yehofa, cinonyelo cetu pa jwalakwe cikusatutendekasya kutenda yindu yakuŵajilwa pameso pakwe. Kwende tulole malamusi ga ndamo syambone ga m’Malemba gakwana msano gakwayana ni ngani jeleji.

20, 21. Ana Yehofa akusaka kuti tuŵambaleje yitendo yapi, soni ligongo lyekulungwa lyakutendela yeleyi lili lyapi?

²⁰ “Pakuŵa tukwete cilanga celeci, kwende tutyosye yindu yosope yakusakasya ciilu cetu kapena mtima wetu. Nipo pakogopa Mlungu tuliswejesye kuŵa ŵaswela mtima.” (2 Akolinto 7:1) Yehofa akusaka kuti tutyosye yitendo yakusakasya cilu cetu, soni yayikusajonanga kaganisye ketu. M’yoyo, tukusosekwa kuŵambala ndamo syasikusasakasya cilu cetu, soni nganisyo syetu.

²¹ Baibulo jikusatusalila ligongo lyekulungwa lyatusosecela ‘kutyosya yindu yosope yakusakasya.’ Alole kuti lilemba lya 2 Akolinto 7:1 likutanda ni maloŵe gakuti: “Pakuŵa tukwete cilanga celeci.” Cilanga cakwe capi? Ndime sya munyuma mwa lilembali, Yehofa ŵasasile kuti: “Une tinjimpocela. Tinjiŵa atatigwenu.” (2 Akolinto 6:17, 18) Agambe ganisya: Yehofa akwasalila kuti cacacenjela, soni kwanonyela mpela mwakusatendela mtati kwa mwanace jwakwe. Nambo Yehofa cacikwanilisya cilanga celeci naga wawojo akusaŵambala yindu yakusakasya ‘ciilu kapena mtima’ wawo. Kuli kuloŵela kukunda kuti ndamo kapena yitendo yakusakala yitulepelekasye kuŵa paunasi wambone ni Yehofa.

22-25. Ana Malamusi ga ndamo syambone gapi gampaka gatukamucisye kuŵambala ndamo, soni yitendo yakusakala?

²² “Mwanonyeleje Ambuje, Mlungu jwenu ni mtima wosope, ni umi wenu wosope ni macili genu gosope.” (Matayo 22:37) Yesu ŵasasile kuti lyeleli lili lilamusi lyekulungwa kupunda malamusi gosope. (Matayo 22:38) Yehofa ali jwakuŵajilwa kumnonyela mu litala lyeleli. Kuti tumnonyeleje jwalakwe ni mtima wetu wosope, umi wetu wosope, soni macili getu gosope, tukusosekwa kuŵambala yitendo yampaka yijipiye umi wetu kapena kusokonasya lunda lwetu lwakuganisya luŵatupele Mlungu.

²³ “[Yehofa] akusiŵapa ŵandu wosope umi, lipuje ni yine yosope.” (Masengo 17:24, 25) Umi uli mtuka wakutyocela kwa Mlungu. Tukusamnonyela Mkupeleka jwa umi, m’yoyo tukusosekwa kuwucimbicisya mtukawu. Tukusaŵambala ndamo, soni yitendo yampaka yijonanje cilu cetu, ligongo tukusamanyilila kuti kutenda yeleyi kukusalosya kuti ngatukusacimbicisya mtuka wa umi.​—Salimo 36:9.

²⁴ “Mumnonyeleje mjenu mpela mwamkulinonyelela mmwe msyene.” (Matayo 22:39) Ndamo, soni yitendo yakusakala ngayikusagamba kumkwaya jwakutendajo nambo yisakwayasoni ŵaŵandikene najo. Mwambone, naga mundu akukwemba sona lyosi lyakwe mpaka lim’wulasye mundu jwangakwemba. Mundu jwalijose jwakuwulasya ŵaŵandikene najo akukasa lilamusi lya Mlungu lyakuti twanonyeleje acimjetu. Soni jwalakwe akusalambusya pakusala kuti akusamnonyela Mlungu.​—1 Yohane 4:20, 21.

²⁵ “Mwakumbusyeje ŵandu wosope kuti ŵapikanileje ŵakulamula ni ŵakwete ulamusi.” (Tito 3:1) M’yilambo yejinji, kola kapena kamulicisya masengo mitela jine kuli kukasa malamusi. Mpela Aklistu ŵasyesyene, ngatukusosekwa kola kapena kamulicisya masengo mitela jele boma jikusalekasya.​—Aloma 13:1.

26. (a) Ana tukusosekwa kutenda cici kuti tujendelecele kuŵa m’cinonyelo ca Mlungu? (b) Ligongo cici kuŵa ŵacasa pameso pa Mlungu kuli kwambone mnope?

²⁶ Kuti tujendelecele kuŵa m’cinonyelo ca Mlungu, tukusosekwa kuŵa ŵacasa mbali syosope sya umi ngaŵa mbali syakuŵalanjikape. Yili yakomboleka kuleka, soni kuŵambala ndamo ni yitendo yakusakala atamose kuti yili yakusawusya.d Kusala yisyene, kutenda yeleyi kuli litala lyambone lyakutendela yindu pa umi wetu, ligongo Yehofa akusatujiganya ndaŵi syosope kuti yindu yitujendeleje cenene. (Aŵalanje Yesaya 48:17.) Cakusosekwa mnope cili cakuti, naga tuli ŵacasa mpaka tuŵe ŵakusangalala ligongo lyakumanyilila kuti tukusalosya ndamilo sya Mlungu jwatukusamnonyela. Yeleyi yicitukamucisya kwendelecela kuŵa m’cinonyelo cakwe.