Àní lẹ́yìn ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀rún [900] ọdún tí wọ́n ṣe Ọ̀nà Ápíà, òpìtàn tó ń jẹ́ Procopius, ọmọ ìlú Bìsáńṣíọ̀mù, ṣì pè é ní “ọba ọ̀nà.” Nígbà tó ń sọ̀rọ̀ nípa àwọn òkúta fẹ̀rẹ̀gẹ̀dẹ̀ tó wà lójú ọ̀nà náà, ó ní: “Bó tilẹ̀ jẹ́ pé òkúta wọ̀nyẹn ti wà látayébáyé, tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ kẹ̀kẹ́ ẹṣin sì ń gba orí wọn kọjá lójoojúmọ́, bí wọ́n ṣe wà ni wọ́n ṣì ṣe wà. Ńṣe lojú wọn ń dán bíi tìgbà tí wọ́n kọ́kọ́ ṣe àwọn ọ̀nà yẹn.”

Síbẹ̀ àwọn Kristẹni ajíhìnrere ṣì rìnrìn àjò lọ sí ọ̀pọ̀ ibi tó jìnnà gan-an láyé ìgbà yẹn. Àpọ́sítélì Pọ́ọ̀lù àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ èèyàn nígbà ayé rẹ̀ sábà máa ń wọkọ̀ òkun tí wọ́n bá ń rìnrìn àjò lọ síhà ìlà oòrùn, torí afẹ́fẹ́ tó ń fẹ́ síhà ìlà oòrùn máa ń mú kí irú ìrìn àjò bẹ́ẹ̀ túbọ̀ rọrùn. (Ìṣe 14:25, 26; 20:3; 21:1-3) Ṣùgbọ́n nígbà ẹ̀ẹ̀rùn, apá ìwọ̀ oòrùn lafẹ́fẹ́ máa ń fẹ́ sí lójú òkun Mẹditaréníà. Torí náà tí Pọ́ọ̀lù bá fẹ́ rìnrìn àjò lọ sápá ìwọ̀ oòrùn, ọ̀nà ilẹ̀ táwọn ará Róòmù ṣe ló sábà máa ń gbà. Báyìí ni Pọ́ọ̀lù ṣe rin ìrìn àjò míṣọ́nnárì rẹ̀ kejì àti ìkẹta. (Ìṣe 15:36-41; 16:6-8; 17:1, 10; 18:22, 23; 19:1)a Ní nǹkan bí ọdún 59 Sànmánì Kristẹni, Pọ́ọ̀lù gba Ọ̀nà Ápíà lọ sílùú Róòmù, àwọn onígbàgbọ́ bíi tirẹ̀ sì wá pàdé rẹ̀ ní Api Fórúmù tàbí Ibi Ọjà Ápíọ́sì, èyí tó jẹ́ àádọ́rin ó lé mẹ́rin [74] kìlómítà sí ìlú Róòmù lápá gúúsù ìlà oòrùn. Àwọn míì dúró dè é níbi ìsinmi tí wọ́n ń pè ní Ilé Èrò Mẹ́ta, èyí tó jẹ́ kìlómítà mẹ́rìnlá péré sí ìlú Róòmù. (Ìṣe 28:13-15) Nígbà tó fi máa di nǹkan bí ọdún 60 Sànmánì Kristẹni, Pọ́ọ̀lù sọ pé ìwàásù ìhìn rere ti dé “gbogbo ayé,” ìyẹn àwọn ibi tí wọ́n mọ̀ pé ayé dé nígbà náà. (Kólósè 1:6, 23) Ọ̀nà táwọn ará Róòmù ṣe wà lára ohun tó jẹ́ kí wọ́n lè wàásù dé gbogbo ibi tí wọ́n dé nígbà yẹn.

[Àwòrán tó wà ní ojú ìwé 17]

Pọ́ọ̀lù pàdé àwọn onígbàgbọ́ bíi tirẹ̀ ní Api Fórúmù tàbí Ibi Ọjà Ápíọ́sì tí onírúurú ìgbòkègbodò ti ń wáyé