Mas Halipot Na Daw an Panahon Kisa Paghona Nindo?
TOLONG aldaw bago sia magadan, si Jesus nagkaigwa nin masiboton na aldaw sa Jerusalem, aldaw na nagkaigwa nin dakulaon na kahulogan sa mga Kristianong nabubuhay ngonyan. Nagtokdo sia sa templo, na sinisimbag an dakol na pandakop na mga hapot na ginamit kan mga Judiong namomoon sa relihiyon sa pagprobar na siodon sia. Sa katapustapusi, tinaraman nia an mga eskriba asin Fariseo nin malanit na pagdenunsiar na nag-apod sa sainda na mga parasaginsagin asin rimoranon na masagkod sa Gehenna.—Mateo, kapitulo 22, 23.
Kan pahale na sia sa templo, an saro sa saiyang mga disipulo nagsabi sa saiya: “Paratokdo, helinga! karahay na mga gapo asin karahay na mga edipisyo!” Si Jesus, na dai naghanga, nagsabi sa saiya: “Naheheling mo an darakulang edipisyong ini? Daing matatada digding gapo sa ibabaw nin gapo na dai gagabaon.” (Marcos 13:1, 2) Dangan binayaan ni Jesus an templo sa pinakahuring panahon, naghilig sa Kababan nin Kidron, nagbalyo, asin tinukad an Bukid nin mga Olibo.
Mantang sia nagtutukaw sa liwanag kan naghihinanapos na hapon duman sa bukid, na natatanaw an templo sa Bukid nin Moria sa ibong kan kababan, si Pedro, Santiago, Juan, asin Andres nagdolok sa saiya nin solo. Nasa isip ninda an saiyang isinabi manongod sa paggaba sa templo. Sinda naghapot: “Sabihi kami, Noarin mangyayari an mga bagay na ini, asin ano an magigin tanda kan saimong presensia asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay?” (Mateo 24:3; Marcos 13:3, 4) An simbag na itinao nia sa hapot ninda kan hapon na idto sa Bukid nin mga Olibo napakahalaga sa sato. Maoolang kita kaiyan sa pag-atraso nin labi-labi bago isipon an manongod sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.”
Doble an hapot ninda. An sarong kabtang manongod sa katapusan kan templo asin kan Judiong palakaw; an saro man manongod sa maabot na presensia ni Jesus bilang Hade asin sa pagtatapos kan presenteng palakaw na ini nin mga bagay. An duwang hapot na ini kapwa nasakop kan simbag ni Jesus, na itinao sa Mateo 24 asin 25, Marcos 13, asin Lucas 21. (Helingon man an Kapahayagan 6:1-8.) Mapadapit sa pagtatapos kan presenteng kinaban na ini, o palakaw nin mga bagay, ilinadawan ni Jesus an nagkapirang bagay na, kun pagsasararoon, magigin kompuwesto nin dakol na tanda na nagpapamidbid kan huring mga aldaw. Naootob daw an kompuwesto nin dakol na tandang iyan? Ibinubugtak daw kita kaiyan sa huring mga aldaw na sinasabi sa Biblia? Pinatatanidan daw kita kan kaotoban kaiyan na tibaad mas halipot na an panahon kisa paghona niato?
An sarong kabtang kan kompuwesto nin dakol na tanda ni Jesus iyo ini: “An nasyon matindog tumang sa nasyon asin an kahadean tumang sa kahadean.” (Mateo 24:7) Kan 1914, nagpoon an Guerra Mundial I. An mga Saksi ni Jehova kan dekadang idto alisto na tolos. Asin taano? Kan Disyembre 1879, mga 35 anyos bago pa, an magasin na Watch Tower nagsabi, basado sa kronolohiya kan Biblia, na an 1914 magigin napakahalagang taon sa kasaysayan nin tawo. An guerra daw na ini, an enot na guerra na talagang lakop sa kinaban, na dian 28 nasyon an sa katapustapusi napalabot asin 14 milyones an nagadan, iyo an magigin kapinonan nin mga pangyayari na maotob sa kompuwesto nin dakol na tanda ni Jesus sa katapusan? Masunod daw an ibang kabtang kan tanda?
Sa “sarong kapahayagan ni Jesu-Cristo,” ihinula man an grabeng garadanan na ini. Digdi an mapulang kabayo asin an nakasakay dian ‘hinale an katoninongan sa daga.’ (Kapahayagan 1:1; 6:4) Iyan tunay na nangyari poon 1914 sagkod 1918. Asin kapinonan sana an Guerra Mundial I. Kan 1939, suminunod an Guerra Mundial II. Singkuwenta y nuwebeng nasyon an napadamay sa guerrang iyan, asin mga 50 milyones katawo an nagadan. Sa laog kan 45 taon pakalihis kan Guerra Mundial II, labing 125 guerra an pinaglabanan, na guminadan sa labing 20 milyones katawo.
An saro pang kabtang kan tanda iyo ini: “Magkakaigwa nin mga kakulangan nin kakanon.” (Mateo 24:7) Nagkaigwa nin lakop na gutom durante asin pakalihis kan Guerra Mundial I. An sarong report may ilinistang labi sa 60 grabeng gutom poon kan 1914, na dakol na milyon na buhay an napierde. Dugang pa, minsan ngonyan 40,000 na aki an nagagadan aroaldaw huli sa malnutrisyon asin malilikayan kutanang mga helang.
“Magkakaigwa nin makokosog na linog.” (Lucas 21:11) Yinugyug kaiyan an daga pakapoon kan Guerra Mundial I. Kan 1915 an sarong linog kuminua nin 32,610 na buhay sa Italia; kan 1920 an saro pa guminadan nin 200,000 sa Tsina; kan 1923 sa Hapon, 99,300 an nagadan; kan 1935 sa inaapod ngonyan na Pakistan, 25,000 an nawaran kan saindang buhay; kan 1939 sa Turkiya, 32,700 an nagadan; kan 1970 sa Peru, 66,800 an nagadan; kan 1976 sa Tsina, 240,000 (sabi nin iba 800,000) an nagadan; kan 1988 sa Armenia, 25,000 an nawaran kan saindang buhay. Tunay nanggad, nagkaigwa nin makokosog na linog poon kan 1914!
“Sa manlaenlaen na lugar mga peste.” (Lucas 21:11) Kan 1918 asin 1919, mga 1,000,000,000 katawo an nagkahelang kan trangkaso Española, asin labing 20,000,000 an nagadan. Alagad ta kapinonan sana idto. Sa nagpoprogresong kinaban, an malaria, snail fever, river blindness, grabeng pagkurso, asin iba pang kamatean padagos na pinipilay asin ginagadan an ginatos na milyon. Dugang pa, an helang sa puso asin kanser minilyon pang buhay an kinukua. An mga helang na ikinakaolakit sa pagdodorog nagpapasakit sa katawohan. Nagtatao nin makuring takot sa puso ngonyan an nakagagadan na damat nin AIDS, na kinakarkulong nakakaolakit sa sarong bagong biktima kada minuto, na daing bolong na nalalaoman.
“Pag-orog nin katampalasanan.” (Mateo 24:12) An katampalasanan naglakop poon kan 1914, asin ngonyan iyan nagpuputok. Mga paggadan, panlulugos, paghabon, labanan nin mga gang—an mga iyan nababareta sa diaryo asin sa mga radyo saka telebisyon. An daing kamanungdanan na kadahasan daing kontrol na naglalaad. Sa Estados Unidos, pinaoranan nin sarong parabadil nin sanggatos na putok hale sa sarong panrapidong riple an sarong grupo nin mga eskuwela—5 an gadan, 29 an nalugadan. Sa Inglaterra an sarong nakakapay ginadan an 16 katawo paagi sa ripleng AK-47. Sa Canada an sarong lalaki na naoongis sa mga babae nagduman sa Unibersidad nin Montreal asin ginadan an 14 sa sainda. An siring na mga tawo garo mga lobo, leon, mababangis na hayop, daing isip na mga hayop na namundag tanganing dakopon asin laglagon.—Ikomparar an Ezequiel 22:27; Sofonias 3:3; 2 Pedro 2:12.
“An mga tawo nalulunosan huli sa takot asin paghalat sa mga bagay na maabot sa ineerokan na daga.” (Lucas 21:26) Dai nahaloy pakatapos na paputokon an enot na bomba atomika, an sientista atomika na si Harold C. Urey nagsabi manongod sa ngapit: “Kita makakan nin takot, matotorog sa takot, mabubuhay sa takot asin magagadan sa takot.” Nakadugang sa takot sa guerra nuklear an takot sa krimen, gutom, kadaihan nin kasegurohan kan ekonomiya, moral na pagbagsak, pagkalapa kan pamilya, polusyon kan daga. An totoo, an maraot na mga panahon na ipinaparada sa atubangan niato kan mga diaryo asin bareta sa telebisyon nagpapalakop nin takot sa gabos na lugar.
Si apostol Pablo nagsurat man manongod sa mga magigin kamugtakan sa huring mga aldaw kan palakaw na ini nin mga bagay. An pagbasa sa saiyang mga tataramon garo pagbasa sa bareta kan aldaw. “Alagad aramon mo ini,” an surat nia, “na sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mamomoton sa sainda man sana, mamomoton sa pirak, maabhaw, mapalangkaw, mga paralanghad, masumbikal sa mga magurang, dai tataong magbalos, bakong maimbod, dai nin pagkamoot, dai maoyonan, mga parapakaraot, mayong pagpopogol sa sadiri, maringis, mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog, mga mamomoton sa kasingawan kisa magin mamomoton sa Dios, na may porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan; asin sa mga ini lumikay ka.”—2 Timoteo 3:1-5.
An Gabos daw na Bagay “Pareho Man Sana Poon kan Kapinonan nin Paglalang”?
Ihinula ni apostol Pedro an saro pang kabtang kan huring mga aldaw: “Sa huring mga aldaw an mga paraolog-olog madatong na may pag-olog-olog, na maglalakaw sono sa saindang mga horot asin magsasarabi: ‘Haen man ining ipinanugang presensia nia? Tara, poon kan aldaw na an satong mga kag-anak magtorog sa kagadanan, an gabos na bagay pareho man sana poon kan kapinonan nin paglalang.’”—2 Pedro 3:3, 4.
Ngonyan, kun minalataw an tema manongod sa huring mga aldaw, an dakol inootob an hula ni Pedro paagi sa pagtuya asin pagsabi: ‘Ay, gabos iyan nangyari na kaidto. Iyan pag-otro sana nin kasaysayan.’ Kaya dai ninda iniintindi an mga patanid asin nagpapadagos sindang maglakaw “sono sa saindang mga horot.” “Oyon sa saindang kabotan” na dai ninda iniintindi an kaotoban nin mga hula na malinawon na nagpapamidbid kan huring mga aldaw.—2 Pedro 3:5.
Minsan siring, an laen-laen na kabtang kan kompuwesto nin dakol na tanda na ihinula ni Jesus noarin man dai pa naotob nin durungan sa siring kahalipot na panahon na may siring na kosog asin may siring kalakop na mga resulta. (Halimbawa, repasohon an Mateo 24:3-12; Marcos 13:3-8; Lucas 21:10, 11, 25, 26.) Asin boot ming apodon an saindong atension nangorogna sa saro pang ihinulang kabtang kan huring mga aldaw, na ilinadawan sa Kapahayagan.
Buksan niato sa Kapahayagan 11:18. Sinasabi kaiyan na kun an Kahadean ni Cristo magpoon nang maghade asin an mga nasyon maanggot patin dumatong na an panahon nin paghokom, dangan “lalaglagon [ni Jehova] idtong mga naglalaglag kan daga.” Bako daw na linalaglag nin polusyon an palibot ngonyan? Totoo, poon pa kaidto inaaprobetsaran na nin tawo an mga kayamanan kan daga tanganing magpayaman. Pero sa paggibo kaiyan, noarin man dai sinda namugtak sa posisyon na laglagon iyan bilang maiistaran na planeta. Ngonyan, huli sa sientipikong teknolohiya na napaoswag poon kan 1914, an mga tawo igwa na kan kapangyarihan na iyan, asin huli sa paslong paghanap nin kayamanan, talagang linalaglag ninda an daga, na rinaramogan an palibot asin isinasapeligro an kakayahan kan daga na susteniran an buhay.
An mahanab, materyalistikong sosyedad ginigibo ini ngonyan sa makatatakot na rikas. Uya an pirang karatan na ibinubunga: oran na may asido, pag-init kan globo, mga labot sa ozone layer, sobra kadakol na basura, mga basurang nakaiilo, peligrosong mga pangadan sa tinanom asin sa peste, basurang nuklear, pagkaula nin krudo, pag-apon nin ati sa imburnal na dai nabugtakan nin bolong, pagsapeligro nin mga klase nin hayop, gadan na mga danaw, maating tubig hale sa bukal, nalaglag na mga kadlagan, naramogan na daga, nawawarang ibabaw kan daga, asin maating dampog na nakadadanyar sa kakahoyan saka sa mga pananom patin sa salud nin tawo.
Si Propesor Barry Commoner nagsasabi: “Ako nagtutubod na an padagos na pagramog sa daga, kun dai mapopondo, sa katapustapusi lalaglagon an pagigin angay kan planetang ini na lugar para sa buhay nin tawo. . . . An problema bakong sa sientipikong ignoransia, kundi sa tuyong kahanaban.” An librong State of the World 1987 nagsasabi sa pahina 5: “An kadakolan kan mga aktibidad nin tawo nagpoon nang isapeligro an pagkamaiistaran kan daga mismo.” An sarong mayor na serye para sa pampublikong telebisyon na ipinasale sa Estados Unidos kan 1990 may titulong “Pakikiumbasan Tanganing Iligtas an Planeta.”
Noarin man dai maontok an tawo sa pagramog; an Dios an mapaontok kaiyan kun saiya nang laglagon an mga naglalaglag sa daga. Ini gigibohon nin Dios asin kan saiyang langitnon na Field Marshal, si Cristo Jesus, paagi sa paghokom sa materyalistikong mga nasyon sa ultimong ralaban nin Armagedon.—Kapahayagan 16:14, 16; 19:11-21.
Ultimo, mangnoha an minasunod na lataw na kabtang kan hula ni Jesus manongod sa huring mga aldaw: “An maogmang baretang ini kan kahadean ihuhulit sa bilog na ineerokan na daga.” (Mateo 24:14) An maogmang baretang ini nagsasabi na an Kahadean nin Dios nagsasakop na sa kalangitan asin sa dai na mahahaloy mahiro tanganing laglagon an maraot na palakaw na ini asin ibalik an Paraiso sa daga. An ebanghelyo ikinahulit na kaidto alagad noarin man bakong lakop sa bilog na ineerokan na daga. Alagad poon kan 1914, ginibo iyan kan mga Saksi ni Jehova, sa ibong kan paglamag na ihinula ni Jesus—mga pangangalad kan gobyerno, kadahasan nin sururog, mga pagkabilanggo, pagpasakit, asin dakol na pagkagadan.
Kan 1919 may 4,000 na Saksi ni Jehova na naghuhulit kan maogmang baretang ini. Nagpadagos sindang magdakol, kaya kan nakaaging taon labi nang 4,000,000 an naghuhulit sa 212 kadagaan, sa mga 200 na tataramon, na nagwawaras nin ginatos na milyon na Biblia, libro, asin magasin, nangengenot sa minilyon na pag-adal sa Biblia sa harong nin mga tawo, asin naggigibo nin mga kombension sa darakulang istadyum sa gabos na kabtang kan kinaban. An mahiwas na paghuhulit kan ebanghelyo noarin man dai magigibo bago kan 1914. An nagibo kaiyan sa hiwas na naabot nagkaipo kan modernong maririkas na imprentahan, mga pasilidad sa pagbiyahe, computer, fax machine, saka kan mga pasilidad sa pagpadara asin komunikasyon na sa panahon sana niato makukua.
An Jerusalem kan kaaldawan ni Jeremias pinatanidan manongod sa nagdadangadang na kalaglagan kaiyan; nagtuya sana an mga nag-eerok duman, alagad ta mas halipot na an panahon kisa paghona ninda. Ngonyan, itinatao an mas dakulang patotoo sa kalaglagan sa Armagedon, na may sobra-sobrang ebidensiang nagsusuportar. (Kapahayagan 14:6, 7, 17-20) Minilyon an nagbibinongog. Alagad ta nauubos na an panahon; mas halipot na an panahon kisa paghona ninda. Mas halipot na daw an panahon kisa paghona nindo?
[Retrato para sa pahina 7]
Kan kaaldawan ni Jeremias mas halipot na an panahon kisa paghona ninda