“An Saimong Mamomoton na Kabootan Orog Karahay Kisa sa Buhay”
Isinaysay ni Calvin H. Holmes
Disyembre 1930 kaidto, asin katatapos ko pa sanang gatasan an mga baka kan pumuli si Tatay hale sa pagpasyar sa sarong haraning kataed. “Ini libro na ipinasubli sa sako ni Wyman,” an sabi nia mantang binubulnot nia an sarong asul na publikasyon sa saiyang bulsa. Idto may titulong Deliverance, na ipinublikar kan Watch Tower Bible and Tract Society. Si Tatay, na bihirang magbasa nin ano man, binasa an librong iyan sagkod sa matangang banggi.
PAGKATAPOS, nagsubli si Tatay nin iba pang mga libro, na may mga titulong siring baga kan Light asin Reconciliation, kan iyo man sanang mga kagpublikar. Nakua nia an daan nang Biblia ni Nanay asin nagpamatanga tangani na magbasa sa liwanag nin sarong lampara. Dakula an pagbago ni Tatay. Kan tiglipot na idto kinaolay nia kami sa laog nin dakol na oras—an sakong ina, an sakong tolong tugang na babae, asin ako—mantang nakapalibot kami sa samong daan nang kalan na pinalalaad nin kahoy.
Nagsabi si Tatay na an mga tawong nagpupublikar kan mga librong ini inaapod na Mga Estudyante sa Biblia asin na, sono sa sainda, kita nabubuhay na sa “huring mga aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Ipinaliwanag nia na an daga dai lalaglagon sa katapusan kan kinaban kundi na iyan gigibohon na sarong paraiso sa pamamahala kan Kahadean nin Dios. (2 Pedro 3:5-7, 13; Kapahayagan 21:3, 4) Iyan talagang nagin interesante para sa sako.
Pinonan ni Tatay na kaolayon ako mantang kami nagtatrabaho. Nagigirumdoman ko na nag-uubak kami nin mais kan ipaliwanag nia na an ngaran nin Dios Jehova. (Salmo 83:18) Sa siring, durante kan tigsoli nin 1931, kan ako 14 anyos pa sana, nanindogan ako para ki Jehova asin sa saiyang Kahadean. Namibi ako ki Jehova sa gurang nang tatamnan nin mga mansanas sa likod kan harong asin solemneng nanuga na paglilingkodan ko sia sagkod lamang. Napahiro na an sakong puso kan mamomoton na kabootan kan satong marahayon na Dios.—Salmo 63:3.
Nag-iistar kami sa sarong oma na mga 30 kilometros hale sa St. Joseph, Missouri, E.U.A., asin mayo pang 65 kilometros hale sa Siudad nin Kansas. Namundag si Tatay sa sarong sadit na harong na gibo sa mga troso na itinogdok kan sakong lolo sa tuhod sa oma kan pagpopoon kan ika-19 siglo.
Pagsasanay Para sa Ministeryo
Kan tig-init nin 1931, nadangog kan samong pamilya sa radyo an pahayag-publikong “An Kahadean, an Paglaom kan Kinaban,” na itinao ni Joseph Rutherford, an presidente kaidto kan Watch Tower Society, sa sarong kombension sa Columbus, Ohio. Napahiro kaiyan an sakong puso, asin naogma akong makikabtang ki Tatay sa pagdistribwir sa samong mga kamidbid kan pulyeto na igwa kan importanteng pahayag-publikong ini.
Kan tigsoli nin 1932, idto an enot kong pag-atender sa pagtiripon kan Mga Saksi ni Jehova. An samong kataed inimbitaran kami ni Tatay na magdangog sa sarong pahayag sa St. Joseph na itatao ni George Draper, nagbibiaheng paraataman kan Mga Saksi ni Jehova. Kan mag-abot kami, nangangabangaan na an pagtiripon, asin nakakua ako nin tukawan sa likod kan masarig, halakbang an likod na si J. D. Dreyer, na magkakaigwa nin mahalagang kabtang sa sakong buhay.
Kan Setyembre 1933, nag-atender kami ni Tatay nin asamblea sa Siudad nin Kansas, kun saen enot akong nakikabtang sa paghuhulit sa publiko. Tinawan ako ni Tatay nin tolong pulyeto asin tinokdoan na magsabi: “Saro ako sa Mga Saksi ni Jehova na naghuhulit kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios. Daing duwa-duwa na nadangog na nindo sa radyo si Judge Rutherford. Ibinobrodkast an saiyang mga pahayag nin labing 300 na istasyon kada semana.” Dangan nag-aalok ako nin sarong pulyeto. Kan bangging idto, mantang ginagatasan ko an mga baka sa oma, napag-isip-isip ko na ini an pinakadai malilingawan na aldaw sa sakong buhay.
Dai nahaloy nagpoon na an tiglipot, asin limitado na an pagbiahe mi. Alagad kan panahon na idto si Tugang na Dreyer asin an saiyang agom nagdalaw asin naghapot kun gusto kong dumuman sa saindang harong sa Sabadong banggi asin magtorog duman. An dies kilometros na pagbaklay pasiring sa harong kan mga Dreyer bawing marhay huli ta nakaibanan ko sinda sa ministeryo kan sumunod na aldaw asin nakaatender ako sa Pag-adal sa Torrengbantayan sa St. Joseph. Poon kaidto, bihira akong magpalta sa pakikikabtang sa ministeryo kun mga Domingo. Nagin mahalagang marhay an pagsasanay asin hatol ni Tugang na Dreyer.
Kan Setyembre 2, 1935, sa katapustapusi nasimbolisaran ko an sakong pagdusay ki Jehova paagi sa bautismo sa tubig sa asamblea sa Siudad nin Kansas.
Kapinonan nin Parasiempreng Karera
Sa pagpopoon kan 1936, nag-aplay ako na maglingkod bilang payunir, o bilog na panahon na ministro, asin ibinugtak ako sa lista kan mga naghahanap nin kapadis na payunir. Dai nahaloy pakatapos kaiyan nakaresibi ako nin surat hale ki Edward Stead na taga-Arvada, Wyoming. Ipinaliwanag nia na sia nasa silyang de rueda asin nangangaipo nin tabang tangani na makapagpayunir. Tolos-tolos kong inako an saiyang alok asin ako ninombrahan na payunir kan Abril 18, 1936.
Bago ako humale tangani na umiba ki Tugang na Stead, kinaolay ako nin solo kan sakong ina. “Aki ko, segurado ka na ini an boot mong gibohon?” an hapot nia.
“An buhay po dai magigin kapakipakinabang kun bakong ini an gigibohon ko,” an simbag ko. Nasabotan ko na an mamomoton na kabootan ni Jehova mas importante kisa sa ano man na ibang bagay.
An pagpapayunir kaiba ni Ted, na apod mi ki Tugang na Stead, ekselenteng pagsasanay. Pano-pano sia nin kaigotan asin may kaakit-akit na marhay na paagi nin pag-atubang kan mensahe nin Kahadean. Alagad an kaya sanang gibohon ni Ted magsurat asin magtaram; an gabos niang pagsokmolan dai makahiro huli sa artritis reumatiko. Nagmamata ako nin amay asin kinakarigosan patin inaahitan sia, nagluluto nin pamahaw, asin pinakakakan sia. Dangan ginugubingan ko sia asin iinaandam sia para sa paglilingkod. Kan tig-init na idto nagpayunir kami sa Wyoming asin Montana, na nagkakamping sa banggi. Si Ted nagtotorog sa espesyal na cab na ginibo sa saiyang pik-ap, asin ako nagtotorog sa ibaba. Dai nahaloy kan taon man sanang idto nagbalyo ako sa timog tangani na magpayunir sa Tennessee, Arkansas, asin Mississippi.
Kan Setyembre 1937, idto an enot kong pag-atender sa dakulang kombension sa Columbus, Ohio. Duman ginibo an mga areglo na pangenotan an paghuhulit paagi sa paggamit nin ponograpo. Inaapod ming setup an kada paggamit mi nin ponograpo. Sa sarong bulan nagkaigwa ako nin labing 500 na setup, asin labing 800 katawo an naghinanyog. Pakatapos na magpatotoo sa dakol na banwaan sa sirangan na Tennessee, Virginia, asin Solnopan na Virginia, inimbitaran akong maglingkod bilang espesyal payunir sa sarong bagong kapasidad, na nakikipagtabangan sa lingkod sa sona, na apod kaidto sa nagbibiaheng mga paraataman.
Dinadalaw ko an mga kongregasyon asin napapasuway na mga grupo sa Solnopan na Virginia—na naggagamit nin duwa sagkod apat na semana sa kada saro—asin nangengenot sa ministeryo sa langtad. Dangan, kan Enero 1941, ninombrahan ako na magin lingkod sa sona. Kan panahon na idto si Nanay asin an sakong tolong tugang na babae—sinda Clara, Lois, asin Ruth—nanindogan na para sa Kahadean. Kaya an bilog na pamilya niamo iribang nag-atender sa dakulang kombension sa St. Louis kan tig-init na idto.
Dai nahaloy pakatapos kan kombension, pinaisi an mga lingkod sa sona na matatapos an gibohon sa sona sa katapusan kan Nobyembre 1941. Kan suminunod na bulan uminentra an Estados Unidos sa Guerra Mundial II. Iinasignar ako na maglingkod bilang espesyal payunir, na nagkakaipong gumamit nin 175 oras kada bulan sa ministeryo.
Espesyal na mga Pribilehio nin Paglilingkod
Kan Hulyo 1942, nakaresibi ako nin surat na naghahapot kun baga gusto kong maglingkod sa ibang nasyon. Pakasimbag nin positibo, inimbitaran ako sa Bethel, an pankinaban na opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova, sa Brooklyn, Nueva York. Mga 20 daing agom na tugang na lalaki an inapod nin durungan para sa espesyal na pagsasanay.
Si Nathan H. Knorr, an presidente kaidto kan Watch Tower Society, nagpaliwanag na an paghuhulit nagluya asin na kami sasanayon tangani na pakosogon an mga kongregasyon sa espirituwal. “Habo mi sanang maaraman kun ano an problema sa kongregasyon,” sabi nia, “kundi kun ano an ginibo nindo dapit kaiyan.”
Mantang nasa Bethel kami, si Fred Franz, na suminunod ki Tugang na Knorr bilang presidente kan 1977, nagtao nin pahayag na dian sinabi nia: “Matatapos an Guerra Mundial II, asin mabubuksan an dakulang gibohon na paghuhulit. Mayong duwa-duwa na minilyon pa an titiponon palaog sa organisasyon ni Jehova!” An pahayag na idto biyong nakaliwat kan sakong punto de vista. Kan magibo an mga asignasyon, naaraman ko na dadalawon ko an gabos na kongregasyon sa mga estado nin Tennessee asin Kentucky. Inapod kaming lingkod nin mga tugang, termino na poon kaidto liniwat na magin paraataman sa sirkito.
Nagpoon akong maglingkod sa mga kongregasyon kan Oktubre 1, 1942, kan ako 25 anyos pa sana. Kan panahon na idto an solamenteng paagi na maabot an nagkapirang kongregasyon iyo an pagbaklay o pagsakay sa kabayo. Kun beses nagtotorog ako sa iyo man sanang kuarto kaiba kan pamilya na nagpapadagos sa sako.
Kan naglilingkod ako sa Kongregasyon nin Greeneville sa Tennessee kan Hulyo 1943, nakaresibi ako nin imbitasyon na umatender sa ikaduwang klase kan Paadalan sa Biblia kan Watchtower sa Gilead. Sa Gilead, nanodan ko kun ano talaga an kahulogan kan ‘pagtao nin orog kisa dating atension sa mga bagay na nadangog,’ asin pirmeng pagkaigwa nin ‘dakol na gigibohon sa gibohon kan Kagurangnan.’ (Hebreo 2:1; 1 Corinto 15:58) An limang bulan na kurso kan paadalan marikason na uminagi, asin uminabot an aldaw nin gradwasyon kan Enero 31, 1944.
Canada Asin Pa-Belgium
An nagkapira sa samo idinestino sa Canada, kun saen kahahale pa sana kan pagprohibir sa aktibidad kan Mga Saksi ni Jehova. Iinasignar ako sa gibohon na pagbibiahe, na nangangaipo na kobrehan an magkararayong marhay na mga kongregasyon. Mantang nagbibiahe ako, sarong kagayagayahan na madangog an mga eksperyensia dapit sa kun paano ginibo an satong paghuhulit durante kan pagprohibir sa Canada. (Gibo 5:29) Dakol an nagsaysay manongod sa inapod na sigidong kampanya na durante nin saro sanang banggi, ikinapasakamot an sarong pulyeto sa haros gabos na harong poon sa sarong poro kan Canada sagkod sa ibong na poro. Kanigoan kaogmang bareta na maaraman kan Mayo 1945 na tapos na an guerra sa Europa!
Kan tig-init na idto, mantang naglilingkod sa sarong kongregasyon sa sadit na banwaan nin Osage, Saskatchewan, nakaresibi ako nin surat hale ki Tugang na Knorr, na nagsasabi: “Ipinaaabot ko sa saimo an pribilehiong dumuman sa Belgium. . . . Dakol an gibohon sa nasyon na iyan. Iyan nasyon na nababanga huli sa guerra, asin nangangaipo nin tabang an satong mga tugang, asin minalataw na angay na magsugo nin sarong taga-Amerika na magtatao sa sainda nin tamang tabang asin karangahan na kaipuhan ninda.” Tolos-tolos akong nagsimbag, na inaako an asignasyon.
Kan Nobyembre 1945, nasa Brooklyn Bethel ako na nag-aadal nin Pranses kaiba ni Charles Eicher, may edad nang tugang na taga-Alsace. Nag-ako man ako nin marikas na pagsasanay manongod sa prosedimiento sa sangang opisina. Bago maghale pa-Europa, sinongko ko nin madali an sakong pamilya asin mga katood sa St. Joseph, Missouri.
Kan Disyembre 11, naghale ako sa Nueva York sakay sa Queen Elizabeth, asin pakalihis nin apat na aldaw uminabot ako sa Southampton, Inglaterra. Nag-istar ako nin sarong bulan sa sangang opisina sa Britania, kun saen nag-ako ako nin dagdag pang pagsasanay. Pakatapos kaiyan, kan Enero 15, 1946, uminibong ako sa Kanal nin Inglaterra asin nagduong sa Ostend, Belgium. Hale duman naglunad ako sa tren pa-Brussels, kun saen sinabat ako kan bilog na pamilyang Bethel sa istasyon nin tren.
Sigidong Aktibidad Pagkatapos kan Guerra
An asignasyon ko direhiran an gibohon na pan-Kahadean sa Belgium, pero dai ngani ako makataram kan lenguahe. Sa laog nin mga anom na bulan, igo na an aram kong Pranses tanganing makapakipag-olay. Sarong pribilehio na makipagtabangan sa mga nagsapeligro kan saindang buhay na gibohon an paghuhulit durante kan limang taon na pananakop kan Nazi. An nagkapira sa sainda kaluluwas pa sana sa mga kampo de konsentrasyon.
Galaga an mga tugang na organisaron an gibohon asin pakakanon an mga nagugutom sa katotoohan sa Biblia. Kaya guminibo nin mga areglo na magkaigwa nin mga asamblea asin dalawon kan nagbibiaheng mga paraataman an mga kongregasyon. Nakaparirigon man sa boot an mga pagdalaw sa samo ninda Nathan Knorr, Milton Henschel, Fred Franz, Grant Suiter, asin John Booth—gabos representante hale sa opisina prinsipal sa Brooklyn. Kan enot na mga aldaw na idto, naglingkod ako bilang paraataman sa sirkito, paraataman sa distrito, asin paraataman sa sanga. Kan Disyembre 6, 1952, pakaagi nin haros pitong taon na paglilingkod sa Belgium, pinakasalan ko si Emilia Vanopslaugh, na nagtatrabaho man sa sangang opisina sa Belgium.
Pakalihis nin pirang bulan, kan Abril 11, 1953, ipinaapod ako sa lokal na presinto asin inimpormaran na an sakong presensia nagtataong peligro sa seguridad kan Belgium. Nagduman ako sa Luxembourg tangani na maghalat mientras na ginigibo an apelasyon sa kaso ko sa Konseho nin Estado.
Kan Pebrero 1954 an Konseho nin Estado kan Belgium sinuportaran an dekreto na an sakong presensia peligro sa nasyon. An itinaong ebidensia iyo na poon kan pag-abot ko sa Belgium, dramatikong naglangkaw an kabilangan kan mga Saksi sa nasyon—poon 804 kan 1946 sagkod 3,304 kan 1953—asin na, bilang resulta, namemeligro an seguridad kan Belgium huli ta dakol na hoben na Saksi an naninindogan nin marigon sa Kristianong neutralidad. Sa siring, kami ni Emilia idinestino sa Switzerland, kun saen nagpoon kaming maglingkod sa sirkito sa mga lugar na nagtataram nin Pranses.
An Pankahadean na Paadalan sa Pagmiministro—sarong paadalan na magtatao nin dagdag na pagsasanay sa Kristianong kamagurangan—inestablisar kan 1959 sa South Lansing, Nueva York. Inimbitaran ako duman na mag-ako nin pagsasanay tanganing magtokdo sa mga klase kan paadalan na ini sa Europa. Mientras na nasa Estados Unidos ako, dinalaw ko an sakong pamilya sa St. Joseph, Missouri. Duman ko huring naheling an sakong mahal na ina. Nagadan sia kan Enero 1962; nagadan si Tatay kan Hunyo 1955.
An Pankahadean na Paadalan sa Pagmiministro sa Paris, Pransia, nagpoon kan Marso 1961, asin uminiba sa sako si Emilia. An mga paraataman sa distrito, paraataman sa sirkito, paraataman sa kongregasyon, asin espesyal payunir hale sa Pransia, Belgium, asin Switzerland, nagdatong tangani na mag-adal. Durante kan suminunod na 14 bulan, nakapagkondukta ako nin 12 klase kan apat na semanang kursong ini. Pagkatapos, kan Abril 1962, naaraman mi na bados si Emilia.
Pakikibagay sa mga Kamugtakan
Nagbuelta kami sa Geneva, Switzerland, kun saen igwa kami nin permanenteng permiso bilang mga residente. Minsan siring, bakong pasil na humanap nin lugar na maiistaran, huling grabe an kakulangan nin harong. Bako man na pasil an paghanap nin trabaho. Sa katapustapusi nakakua ako nin trabaho sa sarong dakulang basar sa sentro nin Geneva.
Beinte sais na taon ako sa bilog na panahon na ministeryo, kaya an samong nagbagong mga kamugtakan nagkakaipo nin dakol-dakol na pagliliwat. Durante kan 22 na taon na pagtrabaho ko sa dakulang basar asin pagtabang sa pagpadakula kan samong duwang aking babae, sinda Lois asin Eunice, pirmeng ineenot kan samong pamilya an intereses kan Kahadean. (Mateo 6:33) Pakaretiro ko sa sekular na trabaho kan 1985, nagpoon akong maglingkod bilang kasalihid na paraataman sa sirkito.
Nagluyang marhay an salud ni Emilia, alagad ginigibo nia an saiyang makakaya sa ministeryo. Si Lois naglingkod bilang payunir sa laog nin mga sampulong taon. Kanigoan na okasyon sa espirituwal na makaiba sia sa pinakamagayon na internasyonal na kombension na idto sa Moscow durante kan tig-init nin 1993! Dai nahaloy pakalihis kaiyan, sa pagbakasyon sa Senegal, Aprika, nagadan si Lois mantang naglalangoy sa dagat. An pagkamoot asin kabootan kan samong mga tugang sa Aprika asin kan mga misyonero nagin dakulang karangahan sa sako kan ako magbiahe pa-Senegal sa pag-asikaso kan lobong. Hinihimuyawot kong gayo na maheling si Lois sa pagkabuhay liwat!—Juan 5:28, 29.
Nagpapasalamat akong makamtan an labing apat na dekadang maimbod na suporta nin sarong mamomoton na kadamaydamay. Tunay na sa ibong nin sakong mga kamondoan asin kahaditan, an mamomoton na kabootan ni Jehova nagin marahayon asin ginibong kapakipakinabang an buhay. Napahihiro an sakong puso na magpahayag mapadapit sa satong Dios, si Jehova, paagi sa mga tataramon kan salmista: “Huli ta an saimong mamomoton na kabootan orog karahay kisa sa buhay, pag-oomawon ka kan sakuya mismong mga ngabil.”—Salmo 63:3.
[Retrato sa pahina 26]
Pinangenotan niamo an paghuhulit paagi sa ponograpo
[Retrato sa pahina 26]
An sakong mga magurang kan 1936
[Retrato sa pahina 26]
Pagpapatotoo sa tinampo sa Belgium kan 1948