An Suanoy na mga Israelita Nakigiyera—Taano ta Kita Dai?
“KUN may siisay man saindo na habong makipaglaban sa Pransia o Inglatera, gabos kamo dapat magadan!” an kurahaw nin sarong opisyal na Nazi sa sarong grupo nin mga Saksi ni Jehova kaidtong Giyera Mundiyal II. Dawa ngani may armadong mga suldados na SS na nasa harani, mayo ni saro sa mga tugang ta an nagpadara diyan. Makusugon nanggad an buot ninda! Malinaw na ipinapahiling kan halimbawang ini an pagmansay ta bilang Mga Saksi ni Jehova: Nagsasayuma kitang makipaglaban sa mga giyera kan kinaban na ini. Dawa pag may huma na gagadanon kita, nagsasayuma kita na may kampihan sa mga iriwal sa kinaban.
Pero, bako gabos na nagsasabing Kristiyano mauyon diyan. Naniniwala an dakul na kaya nin sarong Kristiyano na idepensa an saiyang nasyon asin na dapat niyang gibuhon iyan. Tibaad sabihon ninda na, ‘An suanoy na mga Israelita an banwaan nin Diyos kaidto, tapos nakigiyera sinda, kaya ta’no man ta an mga Kristiyano ngunyan dai?’ Ano an isisimbag mo? Puwede mong ipaliwanag na an sitwasyon kan suanoy na mga Israelita ibang marhay sa sitwasyon kan mga lingkod nin Diyos ngunyan. Pag-isipan an limang pagkakaiba.
1. AN GABOS NA LINGKOD NIN DIYOS KAIDTO SARONG NASYON LANG
Kaidto, nagpili si Jehova nin sarong nasyon para magin saiyang banwaan, an nasyon nin Israel. Inapod niya an mga Israelita na saiyang “espesyal na pagsadiri hali sa gabos na banwaan.” (Exo. 19:5) Tinawan man sinda nin Diyos nin espesipikong teritoryo. Kaya pag ipinagbubuot nin Diyos sa mga Israelita na makigiyera sa ibang mga nasyon, an linalabanan o ginagadan ninda bako nindang mga kapwa parasamba.a
Ngunyan, an tunay na mga parasamba hali sa “gabos na nasyon asin tribo asin banwaan saka lengguwahe.” (Kap. 7:9) Kun makikigiyera an mga lingkod nin Diyos, posibleng mangyari na an lalabanan ninda—asin gagadanon pa ngani—mga kapwa ninda parasamba.
2. IPINAGBUOT NI JEHOVA SA MGA ISRAELITA NA MAKIGIYERA
Kaidto, si Jehova an nagdedesisyon kun nuarin saka kun taano ta kaipuhan na makigiyera an mga Israelita. Halimbawa, ininstruksiyunan nin Diyos an Israel na ipautob an paghukom niya sa mga Canaanita, na bantog sa pagsamba ninda sa demonyo, grabeng seksuwal na imoralidad, saka pag-atang nin mga aki. Ipinagbuot ni Jehova sa mga Israelita na halion an maraot na impluwensiyang ini sa daga na ipinanuga niya sa sainda. (Lev. 18:24, 25) Kan an mga Israelita nakaistar na sa Dagang Panuga, may mga pagkakataon na inaawtorisaran sinda nin Diyos na makigiyera tanganing idepensa an Israel sa mapang-aping mga kaiwal. (2 Sam. 5:17-25) Dawa arog kaiyan, dai lamang tinugutan ni Jehova an mga Israelita na magsadiring desisyon na makigiyera. Pag ginigibo ninda iyan, sa parati kapaha-pahamak an nagigin resulta.—Bil. 14:41-45; 2 Cron. 35:20-24.
Ngunyan, dai ni Jehova inaawtorisaran an mga tawo na makigiyera. An mga nasyon nakikipaglaban para sa intereses nin tawo imbes na sa intereses nin Diyos. Tibaad makigiyera sinda para maghiwas an sakop ninda o mas yumaman o para ipalakop an pulitikal na mga ideolohiya ninda. Pero paano man an mga naghihingakong nakikipaglaban sinda sa ngaran nin Diyos tanganing protektaran an saindang pagsamba o tanganing gadanon an mga kaiwal nin Diyos? Poprotektaran ni Jehova an saiyang tunay na mga parasamba asin lalaglagon an mga kaiwal niya sa sarong giyera sa maabot na panahon—an ralaban nin Armagedon. (Kap. 16:14, 16) Sa giyerang iyan, an hukbo nin Diyos gabos lang mga espiritung linalang niya, bako an saiyang mga tawong parasamba.—Kap. 19:11-15.
3. PINALIGTAS KAN MGA ISRAELITA AN MGA NAGPAHILING NIN PAGTUBOD
Kaidto, sa parati pinapahilingan nin pagkahirak kan hukbo nin Israel an mga nagpapahiling nin pagtubod sa Diyos asin an ginagadan sana iyo idtong hinusgaran ni Jehova na magadan. Mangnuhon an duwang halimbawa. Dawa ngani ipinagbuot ni Jehova na laglagon an Jerico, pinaligtas kan mga Israelita si Rahab asin an saiyang pamilya huli sa saiyang pagtubod. (Jos. 2:9-16; 6:16, 17) Pag-abot nin panahon, dai linaglag an bilog na siyudad nin Gibeon pagkatapos na magpahiling nin marahay na pagkatakot sa Diyos an mga Gibeonita.—Jos. 9:3-9, 17-19.
Ngunyan, an naggigiyerang mga nasyon dai pinapaligtas an mga nagpapahiling nin pagtubod. Asin kun minsan, may mga sibilyan na nagagadan sa giyera nin mga nasyon.
4. DAPAT NA SUNUDON KAN MGA ISRAELITA AN MGA KONDISYON NIN DIYOS SA PAKIKIGIYERA
Kaidto, kahagadan ni Jehova sa mga suldados na Israelita na gibuhon an pakikigiyera uyon sa saiyang mga instruksiyon. Halimbawa, kun minsan hinahagad sa sainda ni Jehova na ipaisi sa kalaban na siyudad an “mga kondisyon para sa pakipagkatuninungan.” (Deu. 20:10) Inaasahan man ni Jehova sa mga suldados na Israelita na papagdanayon nindang malinig sa pisikal asin moral an saindang sadiri saka an saindang kampo. (Deu. 23:9-14) An mga hukbo kan nakapalibot na mga nasyon sa parati piglulupigan an mga babayi sa nasakop nindang mga teritoryo, pero ipinagbabawal ni Jehova sa mga Israelita an paggibo kaiyan. Sa katunayan, kun gusto nindang agumon an sarong bihag na babayi na hali sa nasakop nindang siyudad, kaipuhan nguna nindang maghalat nin sarong bulan pagkatapos nindang masakop an siyudad.—Deu. 21:10-13.
Ngunyan, an kadaklan na nasyon nagpirma nin internasyonal na mga kasunduan manungod sa susunudon nindang mga kondisyones sa pakikigiyera. An katuyuhan kaiyan iyo na protektaran an mga sibilyan, pero nakakamundo ta parating binabalga an mga susundon na iyan.
5. AN DIYOS NAKIPAGLABAN PARA SA SAIYANG NASYON
Kaidto, nakikipaglaban si Jehova para sa mga Israelita, asin sa parati naggigibo siya nin mga milagro tanganing manggana sinda. Halimbawa, paano tinabangan ni Jehova an mga Israelita na madaog an siyudad nin Jerico? Sa instruksiyon ni Jehova, kan an mga Israelita “[magkurahaw] nin makusog na kurahaw nin pakikipaglaban, biyong narumpag an pader,” na mas nakapapasil sa sainda na sakupon an siyudad. (Jos. 6:20) Asin paano sinda nanggana laban sa mga Amorita? “Pinauranan sinda ni Jehova nin darakulang yelo . . . Sa katunayan, mas dakul an nagadan sa pag-uran nin yelo kisa sa espada kan mga Israelita.”—Jos. 10:6-11.
Ngunyan, dai nakikipaglaban si Jehova para sa arin man na nasyon digdi sa daga. An saiyang Kahadian, na si Jesus an Hadi, “bakong kabtang kan kinaban na ini.” (Juan 18:36) Sa kabaliktaran, si Satanas an saro na may awtoridad sa gabos na gobyerno nin tawo. Ipinapahiling kan makatatakot na mga giyera sa kinaban an saiyang marauton na personalidad.—Luc. 4:5, 6; 1 Juan 5:19.
AN TUNAY NA MGA KRISTIYANO MGA PARAPATUNINONG
Uyon sa napag-ulayan ta, an sitwasyon ta ngunyan ibang marhay sa sitwasyon kan suanoy na Israel. Dawa arog kaiyan, bako lang an mga pagkakaibang ini an solamenteng dahilan kaya dai kita nakikigiyera. May iba pa. Halimbawa, ihinula nin Diyos na sa huring mga aldaw, an mga natukduan niya dai na nuarin man “mag-aadal . . . nin pakikigiyera.” Kaya siyempre, dai man sinda makikikabtang diyan. (Isa. 2:2-4) Saro pa, sinabi ni Cristo na an mga disipulo niya magigin “bakong kabtang kan kinaban,” an buot sabihon, mayo sindang kakampihan sa mga iriwal sa kinaban.—Juan 15:19.
Dinagka man ni Cristo an mga parasunod niya na urog pa diyan an gibuhon. Ininstruksiyunan niya sinda na likayan an mga ugali na nagigin dahilan nin paghinanakit, kaanggutan, asin giyera. (Mat. 5:21, 22) Apuwera kaiyan, ininstruksiyunan niya an mga parasunod niya na magin “mga parapatuninong” asin na kamutan an saindang mga kaiwal.—Mat. 5:9, 44.
Paano ta ini magigibo? Posibleng marhay na dai ta man gustong makikabtang sa ano man na giyera, alagad posible daw na sa kauruirarumi kan satong puso may namamatian kitang kaanggutan na puwedeng magin dahilan nin mga iriwal o pagkabaranga sa kongregasyon? Lugod na padagos tang hinguwahon na halion an ano man na arog kaiyan na pagmati sa satong puso.—Sant. 4:1, 11.
Imbes na mag-iba sa iriwal kan mga nasyon, hinihinguwa ta na magkaigwa nin katuninungan asin kamutan an lambang saro. (Juan 13:34, 35) Lugod na magin determinado kita na magdanay na neutral mantang hinahalat-halat ta an aldaw na hahalion na ni Jehova an gabos na giyera sagkod pa man.—Sal. 46:9.
a Kun minsan, mga tribo man sana kan Israel an naglalabanan, asin dai iyan ikinaugma ni Jehova. (1 Ha. 12:24) Pero paminsan-minsan, inuuyunan niya an arog kaiyan na mga ralaban ta may partikular na mga tribo na magsalang tuminalikod saiya o nakagibo nin iba pang magabat na mga kasalan.—Huk. 20:3-35; 2 Cron. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8.