An Tataramon ni Jehova Buhay
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Bilang
KASUNOD kan saindang Lagdoan na Pagharale sa Egipto, inorganisar na magin sarong nasyon an mga Israelita. Dai nahaloy pakatapos kaiyan, nakalaog na kutana sinda sa Dagang Panuga, alagad dai iyan nangyari. Imbes, kinaipuhan sindang maglagawlagaw sa laog nin mga apat na dekada sa sarong “dakula asin makangingirhat na kaawagan.” (Deuteronomio 8:15) Taano? An historikong pagkasaysay sa libro kan Biblia na Bilang nagsasabi sato kun ano an nangyari. Maninigong itadom kaiyan sa satong isip an pangangaipo na kuyogon si Jehova Dios asin igalang an saiyang mga representante.
Isinurat ni Moises sa kaawagan asin sa Kaplanodohan nin Moab, kinokobrehan kan libro nin Bilang an peryodo nin 38 taon asin 9 na bulan—poon 1512 B.C.E. sagkod 1473 B.C.E. (Bilang 1:1; Deuteronomio 1:3) An ngaran kaiyan kinua hale sa duwang sensus kan mga Israelita, na ginibo mga 38 taon an pag-oltanan. (Kapitulo 1-4, 26) An estorya nababanga sa tolong kabtang. Isinasaysay kan enot na kabtang an mga nangyari sa Bukid nin Sinai. An ikaduwa may labot sa nangyari durante kan paglagawlagaw kan Israel sa kaawagan. Asin tinotokar sa ultimong kabtang an mga pangyayari sa Kaplanodohan nin Moab. Mantang binabasa nindo an pagkasaysay na ini, tibaad gusto nindong hapoton an saindong sadiri: ‘Ano an itinotokdo sa sako kan mga pangyayaring ini? May mga prinsipyo daw sa librong ini na mapapakinabangan ko ngonyan?’
SA BUKID NIN SINAI
An enot na duwang pagbilang ginibo mantang nasa pamitisan pa kan Bukid nin Sinai an mga Israelita. An mga lalaking 20 anyos pataas, apuera sa mga Levita, may total na 603,550. Minalataw na ginibo an sensus huli sa militar na mga katuyohan. An bilog na kampo, kaiba an mga babae, aki, asin an mga Levita, puedeng may total na labing tolong milyon katawo.
Pakatapos kan sensus, an mga Israelita nag-ako nin mga instruksion mapadapit sa areglo nin pagmartsa, mga detalye may labot sa mga katongdan kan mga Levita asin paglilingkod sa tabernakulo, mga pagboot manongod sa pagkuarentena, asin mga ley may koneksion sa mga kaso nin pag-imon asin mga kapanugaan kan mga Nazareo. An kapitulo 7 igwa nin impormasyon manongod sa mga dolot na itinatao kan mga namamayo sa tribo may koneksion sa inagurasyon kan altar, asin tinotokar kan kapitulo 9 an pagselebrar kan Paskua. An katiriponan tinawan man nin mga instruksion manongod sa kun paano an pag-areglar kan asin paghale sa kampamento.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
2:1, 2—Ano an “mga tanda” na kun saen sa palibot kaiyan makampo sa kaawagan an manolotolong tribo? An Biblia dai nagtao nin deskripsion kun ano an mga tandang ini. Minsan siring, dai iyan ibinilang na sagradong mga simbolo o tinawan nin relihiosong kahulogan. An mga tanda ginamit sa praktikal na katuyohan—tanganing tabangan an saro na manompongan an saiyang tamang lugar sa kampo.
5:27—Ano an boot sabihon kan ‘pagkatangkas kan paa’ nin sarong agom na babae na nagkasala nin pagsambay? An terminong “paa” ginamit digdi na nangangahulogan nin mga organo sa pangangaki. (Genesis 46:26) An ‘pagkatangkas’ kaiyan nagsusuherir kan pagkaraot kan mga organong ini, kaya nagigin imposible an pangingidam.
Mga Leksion Para sa Sato:
6:1-7. An mga Nazareo dapat na lumikay sa mga produkto nin ubas asin sa gabos na inomon na nakakaburat, na nagkakaipo nin pagdehar sa sadiri. Dapat nindang palabaon an saindang buhok—sarong tanda nin pagpasakop ki Jehova, kun paanong an mga babae dapat na pumasakop sa saindang agom na lalaki o ama. An mga Nazareo dapat na magdanay na malinig paagi sa paglikay sa arin man na bangkay, dawa nin haraning paryente. An bilog na panahon na mga lingkod ngonyan nagpapaheling nin espiritu nin pagsakripisyo kun mapadapit sa pagdehar sa sadiri asin pagpasakop ki Jehova patin sa saiyang areglo. Tibaad kalabot sa nagkapirang asignasyon an pagbalyo sa harayong nasyon, na tibaad nagpapagin masakit o imposible pa nganing makapuli para sa lobong nin sarong dayupot na miembro nin pamilya.
8:25, 26. Tanganing masierto na an may kakayahan na mga lalaki an ibinubugtak sa katongdan nin paglilingkod bilang Levita, asin bilang konsiderasyon sa saindang edad, an gurang nang mga lalaki pinagbobotan na magretiro sa obligatoryong paglilingkod. Minsan siring, puede sindang magboluntaryo na tumabang sa ibang mga Levita. Minsan ngani mayo nin pagretiro sa pagigin parabalangibog kan Kahadean ngonyan, an prinsipyong ini kan ley nagtotokdo nin mahalagang leksion. Kun huli sa kagurangan dai na kayang otobon nin sarong Kristiano an nagkapirang paninimbagan, puede siang makikabtang sa paglilingkod na kaya pa niang gibohon.
PAGPABAROBALYO SA KAAWAGAN
Kan an panganoron na nasa ibabaw kan tabernakulo uminitaas sa kahurihurihi, an mga Israelita nagpoon nang magmartsa pasiring sa kaplanodohan na desierto nin Moab pakalihis nin 38 taon asin may saro o duwang bulan. Tibaad manompongan nindong kapakipakinabang na sundan an saindang ruta sa mapa sa pahina 9 kan brosyur na “See the Good Land,” na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.
Kan pasiring sa Cades, sa Kaawagan nin Paran, nagkaigwa nin kisuerra tolong pagreklamo. An primero napondo kan si Jehova nagpadara nin kalayo tanganing tumtomon an nagkapira sa banwaan. Dangan an mga Israelita nag-agrangay para sa karne, asin si Jehova nagtao nin pugo. An pagreklamo ni Miriam asin Aaron tumang ki Moises nagresulta sa temporaryong pagkaigwa nin lepra ni Miriam.
Mantang nagkakampo sa Cades, si Moises nagsugo nin 12 lalaki tanganing mag-espiya sa Dagang Panuga. Nagbalik sinda pakalihis nin 40 aldaw. Huling naniwala sa bakong paborableng report kan sampulo sa mga espiya, gustong gapoon kan banwaan si Moises, Aaron, asin an maimbod na mga espiyang si Josue asin Caleb. Nagproponer si Jehova na paabotan nin peste an banwaan, alagad nangoltanan si Moises, asin ipinahayag nin Dios na sinda malagawlagaw sa kaawagan sa laog nin 40 taon—sagkod na magkagaradan an mga kaiba sa sensus.
Nagtao si Jehova nin dagdag na mga regulasyon. Si Core asin an iba pa nagrebelde tumang ki Moises asin Aaron, alagad an mga rebelde linaglag paagi sa kalayo o hinamil kan daga. Kan suminunod na aldaw naggurumodgumod an bilog na katiriponan tumang ki Moises asin Aaron. Bilang resulta, 14,700 an nagadan sa damat hale ki Jehova. Tanganing mahayag kun siisay an saiyang piniling halangkaw na saserdote, pinangyari nin Dios na magsupang an sogkod ni Aaron. Dangan si Jehova nagtao nin dugang pang mga ley dapit sa mga paninimbagan kan mga Levita asin sa pagdalisay kan banwaan. Ipinapanganino kan paggamit kan abo nin pulang baka an pagdalisay paagi sa atang ni Jesus.—Hebreo 9:13, 14.
An mga aki ni Israel nagbalik sa Cades, na duman nagadan si Miriam. An katiriponan nagreklamo na naman tumang ki Moises asin Aaron. An saindang rason? Mayo nin tubig. Huling dai sinantipikar ni Moises asin Aaron an ngaran ni Jehova kan milagrosong pinapaluwas an tubig, nawara sa sainda an pribilehio na makalaog sa Dagang Panuga. Naghale an Israel sa Cades, asin si Aaron nagadan sa Bukid nin Hor. Mantang naglilibot sa Edom, an mga Israelita napagal asin nagtaram tumang sa Dios asin ki Moises. Si Jehova nagsugo nin makamandag na mga halas tanganing padusahan sinda. Nangoltanan giraray si Moises, asin pinagbotan sia nin Dios na gumibo nin tansong halas asin ibugtak iyan sa sarong palo tangani na an mga nakagat marahayan paagi sa pagturuhok dian. An halas nagseserbing anino kan pagpako ki Jesu-Cristo para sa satong daing sagkod na pakinabang. (Juan 3:14, 15) Dinaog kan Israel an Amorreong mga Hade na si Sihon asin Og patin sinadiri ninda an saindang mga daga.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
12:1—Taano ta nagreklamo si Miriam asin Aaron tumang ki Moises? An tunay na dahelan kan saindang reklamo minalataw na an pagmawot nin mas dakulang kapangyarihan ni Miriam. Kan an agom ni Moises, si Zipora, uminiba giraray sa sainda sa kaawagan, posibleng ikinatakot ni Miriam na bako na sia an ibibilang na pinakaprominenteng babae sa kampo.—Exodo 18:1-5.
12:9-11—Taano ta si Miriam sana an nagkalepra? Posibleng marhay na sia an nagsutsut kan reklamo asin nagkombensir ki Aaron na umayon sa saiya. Si Aaron nagpaheling nin tamang aktitud paagi sa pagtuga kan saiyang sala.
21:14, 15—Ano an libro na nasambitan digdi? An Kasuratan igwa nin nasasambitan na manlaenlaen na libro na ginamit kan mga kagsurat kan Biblia bilang reperensia. (Josue 10:12, 13; 1 Hade 11:41; 14:19, 29) An “libro kan Mga Pakikiguerra ni Jehova” saro sa siring na mga libro. Igwa iyan nin historikong pagkasaysay kan mga pakikiguerra kan banwaan ni Jehova.
Mga Leksion Para sa Sato:
11:27-29. Si Moises nagtatao nin marahayon na halimbawa mapadapit sa kun ano an maninigong magin reaksion niato kun an iba mag-ako nin mga pribilehio sa paglilingkod ki Jehova. Imbes na may pagkauri na humanap nin kamurawayan para sa saiya man sana, si Moises naogma kan si Eldad asin Medad pumoon na humiro bilang mga propeta.
12:2, 9, 10; 16:1-3, 12-14, 31-35, 41, 46-50. Inaasahan ni Jehova na an mga nagsasamba sa saiya mapaheling nin paggalang sa tao nin Dios na autoridad.
14:24. An sarong mahalagang paagi tanganing malabanan an kinabanon na mga impluwensia na gumibo nin sala iyo an pagpatalubo nin “laen na espiritu,” o mental na aktitud. Iyan dapat na bakong arog kan sa kinaban.
15:37-41. An napapalaen na kabingkabing kan gubing kan mga Israelita dapat na magpagirumdom sa sainda na sinda sarong banwaan na itinagama tanganing sumamba sa Dios asin kuyogon an saiyang mga togon. Bako daw na maninigo man kitang mamuhay sono sa mga pamantayan nin Dios asin magin lataw na napapalaen sa kinaban?
SA MGA KAPLANODOHAN KAN MOAB
Mantang an mga aki ni Israel nagkakampo sa kaplanodohan na desierto nin Moab, an mga Moabita nakamate nin nakakabalde na grabeng takot sa sainda. Kun siring, binayadan ni Hadeng Balac kan Moab si Balaam tanganing sumpaon an mga Israelita. Alagad pinuersa ni Jehova si Balaam na bendisyonan sinda. Dangan ginamit an mga babaeng Moabita asin Midianita tanganing akiton an mga lalaking Israelita sa inmoralidad asin idolatriya. Bilang resulta, linaglag ni Jehova an 24,000 na mga paragibo nin sala. Natapos an damat sa kahurihurihi kan ipaheling ni Fineas na dai nia totogotan na may makaribal si Jehova.
Ihinahayag kan ikaduwang sensus na mayo nang natadang buhay sa mga lalaking binilang sa enot na sensus, apuera ki Josue asin Caleb. Si Josue an ninombrahan na magin kasalihid ni Moises. Inako kan mga Israelita an mga prosedimiento para sa manlaenlaen na mga dolot asin instruksion manongod sa paggibo nin mga kapanugaan. An banwaan nin Israel nagbalos man sa mga Midianita. An tribo ni Ruben, Gad, asin an kabangang tribo ni Manases nag-erok sa sirangan kan Salog nin Jordan. An Israel tinawan nin mga instruksion sa pagdakit sa Jordan asin sa pagsadiri kan daga. Itinalaan an detalyadong mga linderos kan daga. An pamana dedesisyonan paagi sa pabunotan. An mga Levita inasignaran nin 48 siudad, asin an 6 kaini magseserbing mga siudad na pailihan.
Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:
22:20-22—Taano ta naglaad an kaanggotan ni Jehova tumang ki Balaam? Sinabi ni Jehova sa propetang si Balaam na dai nia maninigong sumpaon an mga Israelita. (Bilang 22:12) Minsan siring, an propeta uminiba sa mga tawohan ni Balac na bilog an intension na sumpaon an Israel. Gusto ni Balaam na paogmahon an Moabitang hade asin mag-ako nin balos hale sa saiya. (2 Pedro 2:15, 16; Judas 11) Dawa kan si Balaam napiritan na bendisyonan imbes na sumpaon an Israel, naghingoa pa man giraray siang makua an pabor kan hade paagi sa pagsuherir na gamiton an mga babaeng nagsasamba ki Baal sa pag-akit sa mga lalaking Israelita. (Bilang 31:15, 16) Sa siring, an dahelan kan kaanggotan nin Dios tumang ki Balaam iyo an daing prinsipyong kahanaban kan propeta.
30:6-8—Puede daw na kanselaron nin Kristianong lalaki an kapanugaan kan saiyang agom? Mapadapit sa mga kapanugaan, tinatratar ni Jehova ngonyan an mga nagsasamba sa saiya bilang indibiduwal. Halimbawa, an pagdusay ki Jehova sarong personal na kapanugaan. (Galacia 6:5) An agom na lalaki mayo nin autoridad na kanselaron an siring na kapanugaan. Pero, an agom na babae maninigong maglikay na gumibo nin kapanugaan na kontra sa Tataramon nin Dios o sa saiyang mga paninimbagan sa saiyang agom.
Mga Leksion Para sa Sato:
25:11. Kanigoan na halimbawa nin kaigotan para sa pagsamba ki Jehova an ipinaheling ni Fineas sa sato! Bako daw na an pagmawot na papagdanayon na malinig an kongregasyon dapat na magpahiro sa sato na isumbong sa Kristianong kamagurangan an ano man na naaraman niato na grabeng inmoralidad?
35:9-29. An bagay na an dai tinutuyong paragadan kaipuhan na humale sa saiyang harong asin dumulag pasiring sa sarong siudad na pailihan sa laog nin sarong peryodo nin panahon nagtotokdo sa sato na sagrado an buhay asin na dapat na kita may paggalang dian.
35:33. An daga na naramogan kan pinabolos na dugo kan mga daing sala mababayadan sana kan dugo kan mga nagpabolos kaiyan. Angay sana nanggad na laglagon ni Jehova an mga maraot bago gibohon na paraiso an daga!—Talinhaga 2:21, 22; Daniel 2:44.
An Tataramon nin Dios Mapuersa
Dapat kitang magpaheling nin paggalang ki Jehova asin sa mga ninombrahan sa mga katongdan nin paninimbagan sa tahaw kan saiyang banwaan. Orog pang ginigibong malinaw kan libro nin Bilang an katotoohan na ini. Kanigoan kahalagang leksion para sa pagpapadanay kan katoninongan asin pagkasararo sa kongregasyon ngonyan!
An mga pangyayaring isinaysay sa Bilang nagpapaheling kun gurano kadali para sa mga nagpapabaya sa saindang espirituwalidad na mahulog sa paggibo nin sala, arog baga nin paggumodgumod, inmoralidad, asin idolatriya. An nagkapira sa mga halimbawa asin leksion hale sa librong ini kan Biblia puedeng magserbing basehan para sa mga kabtang sa lokal na mga pangangaipo sa Pagtiripon sa Paglilingkod sa mga kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova. Tunay nanggad, “an tataramon nin Dios buhay asin mapuersa” sa satong buhay.—Hebreo 4:12.
[Ritrato sa pahina 24, 25]
Paagi sa milagrosong panganoron na nasa ibabaw kan tabernakulo, ipinagboot ni Jehova an pag-areglar kan kampamento asin paghale kan mga Israelita sa kampamento
[Mga Ritrato sa pahina 26]
Si Jehova maninigo sa satong pagkuyog asin inaasahan nia na igagalang niato an saiyang mga representante