“Sabihi Kami, Noarin Mangyayari an mga Bagay na Ini?”
“Ipinahahayag ko an mga bagong bagay. Bago sinda magruluwas, ipinapaisi ko na iyan sa saindo.”—ISAIAS 42:9.
1, 2. (a) Ano an ihinapot kan mga apostol ni Jesus manongod sa ngapit? (b) Paano nagkaigwa nin kaotoban an simbag ni Jesus manongod sa tanda na dakol an kabtang?
AN BANAL na pagtotokdo naggigikan ki Jehova Dios, “an Saro na nagpapaisi kan mangyayari sa huri poon pa sa kapinonan.” (Isaias 46:10) Siring sa ipinaheling kan sinundan na artikulo, an mga apostol naghagad nin siring na pagtotokdo ki Jesus, na naghapot saiya: “Sabihi kami, Noarin mangyayari an mga bagay na ini, asin ano an magigin tanda kun noarin an gabos na bagay na ini nakatalagang matapos?”—Marcos 13:4.
2 Bilang simbag, ilinadawan ni Jesus an dakol an kabtang na “tanda” na ebidensia na magpapatunay na sa dai na mahahaloy matatapos an palakaw nin mga Judio. Ini naotob kan malaglag an Jerusalem kan 70 C.E. Alagad an hula ni Jesus magkakaigwa nin mas dakulang kaotoban sa haloy pang ngapit. Oras na matapos kan 1914 “an itinalaan na mga panahon kan mga nasyon,” maheheling an sarong lakop na tanda, na nagpapaheling na sa dai na mahahaloy an presenteng maraot na palakaw matatapos sa sarong “dakulang kahorasaan.”a (Lucas 21:24) An minilyon na nabubuhay ngonyan makakapatotoo na an tandang ini naotob sa mga guerra mundial asin iba pang darakulang pangyayari sa ika-20 siglong ini. An mga ini nagtatanda man kan mayor na kaotoban kan hula ni Jesus, na an modernong kaotoban na ini ilinaladawan kan nangyari magpoon kan 33 sagkod 70 C.E.
3. Sa pagtaram manongod sa saro pang tanda, anong dugang pang mga pangyayari an ihinula ni Jesus?
3 Pakasambita ni Lucas kan itinalaan na mga panahon kan mga nasyon, an magkakaagid na mga tala sa Mateo, Marcos, asin Lucas naglaladawan nin dugang pang serye nin mga pangyayari na may kaibang sarong tanda na dugang pa sa dakol an kabtang na ‘tanda kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.’ (Mateo 24:3) (Sa pahina 15, an puntong ini sa tala tinatandaan nin dobleng linya.) An Mateo nagsasabi: “Pakatapos tolos kan kahorasaan kan mga aldaw na iyan an aldaw madiklom, asin an bulan dai matao kan liwanag kaiyan, asin an mga bitoon mahoholog hale sa langit, patin an mga kapangyarihan kan kalangitan magkakataranyog. Dangan an tanda kan Aki nin tawo malataw sa langit, dangan an gabos na tribo kan daga mananangis, asin maheheling ninda an Aki nin tawo na minadatong sa mga panganoron nin langit na may kapangyarihan asin dakulang kamurawayan. Asin susugoon nia an saiyang mga anghel sa makosog na tanog nin trumpeta, asin titiponon ninda an saiyang mga pinili hale sa apat na doros, magpoon sa sarong poro kan kalangitan sagkod sa sarong poro.”—Mateo 24:29-31.
Kahorasaan Asin Pambihirang mga Pangyayari sa Langit
4. Anong mga hapot an minalataw dapit sa pambihirang mga pangyayari sa langit na sinambit ni Jesus?
4 Noarin iyan maootob? An mga tala kan gabos na tolong Ebanghelyo nagsasambit kan puwede tang apodon na pambihirang mga pangyayari sa langit—nagdiklom na aldaw asin bulan asin nagkakahorolog na bitoon. Sinabi ni Jesus na kasunod ini kan “kahorasaan.” Nasa isip daw ni Jesus an kahorasaan na natapos kan 70 C.E., o an sinasabi daw nia iyo an dakulang kahorasaan na sa ngapit pa kan satong modernong panahon?—Mateo 24:29; Marcos 13:24.
5. Ano an dating paniniwala manongod sa kahorasaan sa modernong mga panahon?
5 Poon pa kan matapos an itinalaan na mga panahon kan mga nasyon kan 1914, an banwaan nin Dios interesado nang marhay sa “dakulang kahorasaan.” (Kapahayagan 7:14) Sa laog nin mga taon naghona sinda na an dakulang kahorasaan sa modernong aldaw igwang kabtang nin pagpopoon na katimbang kan panahon kan Guerra Mundial I, dangan may pagpondo sa pag-oltanan, asin sa katapustapusi kabtang nin pagtatapos, an “ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos.” Kun tama iyan, ano an mangyayari durante kan pag-oltanan na mga dekada kan “pagtatapos kan palakaw”?—Kapahayagan 16:14; Mateo 13:39; 24:3; 28:20.
6. Ano an pinaghonang kaotoban kan hula ni Jesus dapit sa pambihirang mga pangyayari sa langit?
6 Bueno, pinaghona na durante kan pag-oltanan na ini an dakol an kabtang na tanda maheheling, kabale an paghuhulit na ginigibo kan tiniripon na banwaan nin Dios. Minalataw man na an ihinulang pambihirang mga pangyayari sa langit puwedeng laoman durante kan pag-oltanan pakatapos kan kabtang nin pagpopoon kan 1914-18. (Mateo 24:29; Marcos 13:24, 25; Lucas 21:25) An atension nakasentro sa literal na mga bagay sa kalangitan—mga kagamitan sa pagpadara nin mga impormasyon pasiring sa o hale sa espasyo, mga raket, rayos na kosmiko o gama, asin mga pagtugpa o base sa bulan.
7. Anong binagong pagsabot mapadapit sa dakulang kahorasaan an itinao?
7 Minsan siring, an Torrengbantayan kan Enero 1, 1971 (Enero 15, 1970 sa Ingles), siniyasat giraray an hula ni Jesus, nangorogna an nagdadangadang na dakulang kahorasaan. Ipinaheling kaiyan na huli sa nangyari kan enot na siglo, an modernong kahorasaan dai puwedeng magkaigwa nin kabtang nin pagpopoon kan 1914-18, sarong pag-oltanan na mga dekada an lawig, asin nin pagpapadagos sa huri. An magasin na iyan nagkonklusyon: “Nasa enotan pa an ‘dakulang kahorasaan’ na dai na mangyayari giraray, huli ta iyan nangangahulogan nin kalaglagan kan pankinaban na imperyo kan falsong relihiyon (kaibahan an Kakristianohan) na susundan kan ‘ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos’ sa Armagedon.”
8. Paagi sa binagong pagmansay dapit sa modernong kahorasaan, paano ipinaliwanag an Mateo 24:29?
8 Alagad an Mateo 24:29 nagsasabing an pambihirang mga pangyayari sa langit maabot “pakatapos tolos kan kahorasaan.” Paano iyan mangyayari? An The Watchtower kan Mayo 1, 1975, nagsuherir na digdi an “kahorasaan” iyo an natapos kaidtong 70 C.E. Alagad sa anong sentido puwedeng sabihon na an pambihirang mga pangyayari sa langit sa panahon niato nangyayari kasunod “tolos” nin sarong pangyayari kan 70 C.E.? Ipinangatanosan na sa pagheling nin Dios an mga siglo sa pag-oltanan halipot sana. (Roma 16:20; 2 Pedro 3:8) Alagad, an mas hararom na pasiyasat sa hulang ini, partikularmente sa Mateo 24:29-31, nagtotokdo sa laen na gayong paliwanag. Ini nag-iilustrar kun paanong an liwanag nagliliwanag na ‘paorog nang paorog sagkod sa sangkap na aldaw.’ (Talinhaga 4:18, American Standard Version)b Konsideraron niato kun taano ta tama an sarong bago, o liniwat, na paliwanag.
9. Paano an Hebreong Kasuratan nagtatao nin impormasyon na makatatabang na ipaliwanag an mga tataramon ni Jesus manongod sa mga pangyayari sa kalangitan?
9 Sa apat niang apostol, itinao ni Jesus an hula na ‘an aldaw madiklom, an bulan dai matao nin liwanag, asin an mga bitoon mahoholog.’ Bilang mga Judio, midbid ninda an siring na tataramon hale sa Hebreong Kasuratan, na halimbawa sa Sofonias 1:15, an panahon nin paghokom nin Dios inapod na “aldaw nin bagyo asin pangaba, aldaw nin kadikloman asin nin paglumlom, aldaw nin pagdagom asin nin pagdiklom.” An laen-laen na propetang Hebreo ilinadawan man an aldaw na nagdiklom, bulan na dai nagliliwanag, asin mga bitoon na dai nagtatao nin liwanag. Manonompongan nindo an siring na tataramon sa mga mensahe nin Dios tumang sa Babilonya, Edom, Egipto, asin sa kahadean nin Israel sa amihanan.—Isaias 13:9, 10; 34:4, 5; Jeremias 4:28; Ezequiel 32:2, 6-8; Amos 5:20; 8:2, 9.
10, 11. (a) Ano an ihinula ni Joel manongod sa mga bagay sa kalangitan? (b) Arin na kabtang kan hula ni Joel an naotob kan 33 C.E., asin arin an dai?
10 Kan madangog ninda an sinabi ni Jesus, posibleng nagirumdoman ni Pedro asin kan tolo pa an hula ni Joel sa Joel 2:28-31 asin 3:15: “Ibububo ko an sakong espiritu sa gabos na klase nin laman, asin an saindong mga aking lalaki asin an saindong mga aking babae maghuhurula. . . . Matao ako nin mga ngangalasan sa kalangitan asin sa daga, dugo asin kalayo patin mga hariging aso. An aldaw magigin kadikloman, asin an bulan magigin dugo, bago an pagdatong kan dakula asin makatatakot na aldaw ni Jehova.” “An aldaw asin bulan madiklom nanggad, asin an mismong mga bitoon sa katotoohan hahaleon an saindang liwanag.”
11 Siring kan isinaysay sa Gibo 2:1-4 asin 14-21, kan Pentecostes 33 C.E., ibinubo nin Dios an banal na espiritu sa 120 disipulo, kapwa mga lalaki asin babae. Ipinahayag ni apostol Pedro na ini an ihinula ni Joel. Alagad, kumusta an mga tataramon ni Joel manongod sa ‘aldaw na magigin kadikloman asin bulan na magigin dugo asin mga bitoon na hinahale an saindang liwanag’? Mayong nagpaparisa na ini naotob kan 33 C.E. o durante kan labing 30 anyos an lawig na pagtatapos kan Judiong palakaw nin mga bagay.
12, 13. Paano naotob an pambihirang mga pangyayari sa langit na ihinula ni Joel?
12 Malinaw na an huring kabtang kan hula ni Joel mas konektado sa “pagdatong kan dakula asin makatatakot na aldaw ni Jehova”—an kalaglagan kan Jerusalem. An Torrengbantayan kan Disyembre 1, 1967 (Nobyembre 15, 1966 sa Ingles), nagsabi manongod sa kahorasaan na nangyari sa Jerusalem kan 70 C.E.: “Idto tunay na nagin ‘aldaw ni Jehova’ kun manongod sa Jerusalem asin sa saiyang mga aki. Asin mapadapit sa aldaw na idto nagkaigwa nin kadakol na ‘dugo asin kalayo patin alisngaw,’ na an aldaw dai nagtao nin liwanag sa kadikloman kan siudad kun aldaw, asin an bulan nagpagirumdom nin pinabulos na dugo, bakong nin matoninong, garo pirak na sirang kun banggi.”c
13 Iyo, siring kan naheling niatong ibang hula, an pambihirang mga pangyayari sa langit na ihinula ni Joel maootob kun maghokom na si Jehova. Imbes na lumawig sa bilog na panahon kan pagtatapos kan Judiong palakaw, an pagdiklom kan aldaw, bulan asin mga bitoon nangyari kan an manlalaglag na mga hukbo nagdatong tumang sa Jerusalem. Makatanosan kun siring, malalaoman niato an mas dakulang kaotoban kan kabtang na iyan kan hula ni Joel kun magpoon na an paglaglag nin Dios sa presenteng palakaw.
Arin na Kahorasaan Bago an Pambihirang mga Pangyayari sa Langit?
14, 15. Ano an epekto kan hula ni Joel sa pagsabot niato kan Mateo 24:29?
14 An kaotoban kan hula ni Joel (na kaoyon kan ibang hula na naggamit nin kaagid na tataramon) nagtatabang sato na masabotan an mga tataramon sa Mateo 24:29. Malinaw, an sinabi ni Jesus dapit sa ‘aldaw na madiklom, bulan na dai matao nin liwanag, asin mga bitoon na mahoholog’ dai nanonongod sa mga bagay na nangyayari sa laog kan dakol na dekada kan pagtatapos kan presenteng palakaw, arog baga kan pagpalupad nin mga raket sa espasyo, pagtugpa nin tawo sa bulan, asin kan mga kaagid kaiyan. Dai, itinokdo nia an mga pangyayaring konektado sa “dakula asin makatatakot na aldaw ni Jehova,” an kalaglagan na madatong pa.
15 Konektado ini sa satong pagsabot kun paanong an pambihirang mga pangyayari sa langit mangyayari “pakatapos tolos kan kahorasaan.” Bakong an kahorasaan na natapos kan 70 C.E. an boot sabihon ni Jesus. Imbes, itinokdo nia an pagpoon kan dakulang kahorasaan na mangyayari sa palakaw kan kinaban sa ngapit pa, na matapos kan saiyang ipinanugang “presensia.” (Mateo 24:3) An kahorasaan na iyan nasa enotan pa niato.
16. Sa arin na kahorasaan nagtotokdo an Marcos 13:24, asin taano ta siring?
16 Kumusta an mga tataramon sa Marcos 13:24: “Sa mga aldaw na idto, pakatapos kan kahorasaan na iyan, an aldaw madiklom, asin an bulan dai matao kan liwanag kaiyan”? Digdi, an “idto” asin “iyan” pareho mga porma kan Griegong termino na e·keiʹnos, sarong pronombre demonstratibo na nagpapaheling nin sarong bagay na haloy pa. An e·keiʹnos puwedeng gamiton para sa sarong bagay kan haloy nang nakaagi (o sinambit kan nakaagi) o sarong bagay sa haloy pang ngapit. (Mateo 3:1; 7:22; 10:19; 24:38; Marcos 13:11, 17, 32; 14:25; Lucas 10:12; 2 Tesalonica 1:10) Kun siring, an Marcos 13:24 nagtotokdo sa “kahorasaan na iyan,” bakong sa kahorasaan na pinangyari kan mga Romano, kundi sa makapangyarihan na paghiro ni Jehova sa katapusan kan presenteng palakaw.
17, 18. Ano an itinataong liwanag kan Kapahayagan sa kun paano mangyayari an dakulang kahorasaan?
17 An kapitulo 17 sagkod 19 kan Kapahayagan oyon asin nagpapatunay sa binagong pagsabot na ini sa Mateo 24:29-31, Marcos 13:24-27, asin Lucas 21:25-28. Sa anong paagi? Ipinaheheling kan mga Ebanghelyo na an kahorasaan na ini dai mapoon asin matatapos nin sararoan sana. Pakapoon kaiyan, an iba sa masumbikal na katawohan buhay pa tanganing maheling an “tanda kan Aki nin tawo” asin magpaheling nin reaksion—magtangis asin, siring kan sinabi sa Lucas 21:26, ‘malunosan huli sa takot asin paghalat sa mga bagay na maabot sa ineerokan na daga.’ An nakalulunos na takot na iyan dahelan sa pakaheling ninda kan “tanda” na nangangahulogan kan saindang nagdadangadang na kalaglagan.
18 An tala sa Kapahayagan nagpapaheling na an maabot na dakulang kahorasaan mapoon kun an militarisadong “mga sungay” kan internasyonal na “mabangis na hayop” birikan na an “dakulang patotot,” an Dakulang Babilonya.d (Kapahayagan 17:1, 10-16) Pero dakol na tawo an matatada, huli ta an mga hade, negosyante, kapitan nin barko, asin iba pa tatangisan an katapusan kan falsong relihiyon. Daing duwa-duwa na marerealisar kan dakol na masunod na an paghokom sainda.—Kapahayagan 18:9-19.
Ano an Madatong?
19. Ano an malalaoman niato kun magpoon na an dakulang kahorasaan?
19 An mga tataramon kan Ebanghelyo sa Mateo, Marcos, asin Lucas kaiba kan Kapahayagan kapitulo 17-19 sa pagtao nin dakulang liwanag sa kun ano an madali nang mangyari. Sa itinalaan na panahon nin Dios, an dakulang kahorasaan mapoon sa pagsalakay tumang sa pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon (an Dakulang Babilonya). Ini magigin nangorognang maringis tumang sa Kakristianohan, na katimbang kan bakong maimbod na Jerusalem. “Pakatapos tolos” kan kabtang na ini kan kahorasaan, “magkakaigwa nin mga tanda sa aldaw asin bulan patin mga bitoon, asin sa daga [daing kaagid na] kahandalan nin mga nasyon.”—Mateo 24:29; Lucas 21:25.
20. Anong pambihirang mga pangyayari sa langit an malalaoman pa niato?
20 Sa anong sentido na an ‘aldaw madiklom, an bulan dai matao nin liwanag, an mga bitoon mahoholog hale sa langit, asin an mga kapangyarihan kan kalangitan magkakataranyog’? Daing duwa-duwa, sa enot na kabtang kan dakulang kahorasaan, an dakol na paratao nin liwanag—an prominenteng mga klerigo sa kinaban nin relihiyon—ibubuyagyag asin lalaglagon kan “sampulong sungay” na sinambit sa Kapahayagan 17:16. Daing duwa-duwa na an politikal na mga kapangyarihan matatanyog man. Magkakaigwa man daw nin makatatakot na mga pangyayari sa pisikal na kalangitan? Posibleng iyo, asin orog na makangingirhat kisa kan ilinadawan ni Josephus na nangyari sa paghinanapos kan palakaw nin mga Judio. Aram niato na kan suanoy, ipinaheling nin Dios an saiyang kapangyarihan sa pagpangyari kan siring kamapanlaglag na mga epekto, asin kaya niang gibohon giraray iyan.—Exodo 10:21-23; Josue 10:12-14; Hokom 5:20; Lucas 23:44, 45.
21. Paano mangyayari an sarong “tanda” sa ngapit?
21 Sa puntong ini an gabos na tolong kagsurat kan Ebanghelyo ginagamit an toʹte (dangan) sa pag-introdusir kan masunod na pangyayari. “Dangan an tanda kan Aki nin tawo malataw sa langit.” (Mateo 24:30; Marcos 13:26; Lucas 21:27) Poon pa kan Guerra Mundial I, namansayan na kan tunay na mga disipulo ni Jesus an dakol an kabtang na tanda kan saiyang dai naheheling na presensia, mantang dai iyan nasabotan kan kadaklan na tawo. Alagad an Mateo 24:30 nagtotokdo sa saro pang “tanda” na malataw sa ngapit, kan “Aki nin tawo,” asin an gabos na nasyon mapipiritan na mangnohon iyan. Sa pagdatong ni Jesus kaiba kan mga panganoron nin pagigin dai naheheling, an nagtutumang na mga tawo sa bilog na kinaban mapipiritan na midbidon an ‘pagdatong’ (sa Griego, er·khoʹme·non) na iyan huli kan makangangalas na pagpaheling kan saiyang sa-hadeng kapangyarihan.—Kapahayagan 1:7.
22. Ano an magigin epekto kan pakaheling sa “tanda” sa Mateo 24:30?
22 Ginagamit giraray kan Mateo 24:30 an toʹte sa pag-introdusir kan masunod na mangyayari. Dangan an mga nasyon, sa pakarisa kan ibubunga kan saindang kamugtakan, magtatarangis, puwedeng sa pakaaram na nagdadangadang na an saindang kalaglagan. Laen nanggad an mga lingkod nin Dios, huli ta ikatitingag niato an satong mga payo, sa pakaaram na harani na an kaligtasan! (Lucas 21:28) Ipinaheheling man kan Kapahayagan 19:1-6 an tunay na mga parasamba sa langit asin digdi sa daga na ipinaggagayagaya an katapusan kan dakulang patotot.
23. (a) Anong paghiro an gigibohon ni Jesus para sa mga pinili? (b) Ano an masasabi manongod sa pagdara sa mga natatada pasiring sa langit?
23 An hula ni Jesus padagos na nagsasabi, sa Marcos 13:27: “Dangan [toʹte] susugoon nia an mga anghel asin titiponon an saiyang mga pinili hale sa apat na doros, magpoon sa poro kan daga sagkod sa poro kan langit.” Digdi nakasentro si Jesus sa natatada kan 144,000 na “mga pinili” na buhay pa sa daga. Amay pa sa pagtatapos kan palakaw nin mga bagay, an linahidan na mga disipulong ini ni Jesus dinara sa teokratikong pagkasararo. Alagad, sono sa ginamit na pagkasurunodsunod, may laen na ilinaladawan an Marcos 13:27 asin Mateo 24:31. “Sa makosog na tanog nin trumpeta,” an natatadang “mga pinili” titiponon hale sa mga poro kan daga. Paano sinda titiriponon? Daing duwa-duwa, sinda “tatatakan” asin malinaw na ipamimidbid ni Jehova bilang kabtang “kaidtong mga inapod asin pinili asin maimbod.” Asin sa itinalaan na panahon nin Dios, sinda titiriponon sa langit tanganing magin mga hade asin saserdote.e Ini matao nin kagayagayahan sa sainda asin sa saindang maimbod na kairiba, an “dakulang kadaklan,” na tatandaan man mismo para sa ‘pagluwas sa dakulang kahorasaan’ tanganing magkamit nin mga bendisyon sa sarong paraisong daga.—Mateo 24:22; Kapahayagan 7:3, 4, 9-17; 17:14; 20:6; Ezequiel 9:4, 6.
24. Anong pagkasurunodsunod an ihinahayag kan Mateo 24:29-31 manongod sa madatong na mga pangyayari?
24 Kan sabihon kan mga apostol na, “Sabihi kami . . . ,” an simbag ni Jesus nagkobre nin labi pa sa kaya nindang saboton. Alagad, kan panahon ninda naogma sindang maheling an tipikong kaotoban kan saiyang hula. An pag-adal niato kan simbag ni Jesus nakasentro sa kabtang kan saiyang hula na maootob sa harani nang ngapit. (Mateo 24:29-31; Marcos 13:24-27; Lucas 21:25-28) Naheheling na niato na an satong kaligtasan naghaharani na. Malalaoman niato an pagpoon kan dakulang kahorasaan, dangan an tanda kan Aki nin tawo, dangan an pagtipon nin Dios sa mga pinili. Sa katapustapusi, bilang Parakastigo ni Jehova sa Armagedon, an satong Guerrero-Hade, an natutukaw na sa tronong si Jesus, ‘tatapuson an saiyang pandadaog.’ (Kapahayagan 6:2) An aldaw na iyan ni Jehova, kun gibohon na nia an pamalos, maabot bilang mamuraway na katapusan kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay na nagtanda kan aldaw kan Kagurangnan na Jesus poon kan 1914 padagos.
25. Paano kita puwedeng magkaigwa nin kabtang sa nasa ngapit pang kaotoban kan Lucas 21:28?
25 Padagos logod kamong makinabang sa banal na pagtotokdo, tanganing kuyogon an nasa ngapit pang kaotoban kan mga tataramon ni Jesus: “Kun an mga bagay na ini magpoon nang mangyari, tindog kamo nin tanos asin tingagan an saindong mga payo, huli ta an saindong kaligtasan naghaharani na.” (Lucas 21:28) Kanigoan kagayon na ngapit an nasa atubangan kan mga pinili asin kan dakulang kadaklan mantang nagpapadagos si Jehova sa pagpakangbanal kan saiyang banal na ngaran!
[Mga Nota sa Ibaba]
a An mga Saksi ni Jehova naoogmang tumao nin patotoo kaini, na ipinaheheling kun paano an pisikal na mga katunayan sa satong aldaw nakaootob sa hula kan Biblia.
b An dugang pang materyal luminuwas sa pahina 296-323 kan God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached, na ipinublikar kan 1973 kan Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., asin sa The Watchtower kan Setyembre 15, 1982, pahina 17-22.
c Si Josephus nagsurat manongod sa mga pangyayari sa pag-oltanan kan enot na pagsalakay kan mga Romano sa Jerusalem (66 C.E.) asin kan kalaglagan kaiyan: “Kan banggi nangyari an mapanlaglag na bagyo; makosogon an bagyo, grabe an pag-oran, padagos na nagkikilyab an mga kikilat, makatatakot an tanog kan mga dagoldol, an daga natanyog na may nakabobongog na tanog. Malinaw na an kapahamakan kan rasa nin tawo an ilinadawan kan pagbagsak na ini kan bilog na palakaw nin mga bagay, asin mayong makakapagduda na an mga tanda nagpatanid nin kapahamakan na daing kaagid.”
d An itinaram ni Jesus na “dakulang kahorasaan” asin “kahorasaan” (“a tribulation” sa Ingles) sa enot na aplikasyon kaiyan iyo an kalaglagan kan Judiong palakaw. Pero sa mga bersikulo na solamenteng minaaplikar sa satong aldaw, ginamit nia an artikulo depinidong “the” sa Ingles, na sinasabing “the tribulation.” (Mateo 24:21, 29; Marcos 13:19, 24) An Kapahayagan 7:14 inapod an ngapit na pangyayaring ini na “the great tribulation” sa Ingles, sa literal “the tribulation the great” (“an kahorasaan na dakula” sa Bicol).
e Helingon an “Questions from Readers” sa The Watchtower na Agosto 15, 1990.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻ Paano an mga kabtang kan Joel 2:28-31 asin 3:15 naotob kan enot na siglo?
◻ Arin na kahorasaan an pinanonongdan kan Mateo 24:29, asin taano ta iyan an sabi niato?
◻ Sa anong pambihirang mga pangyayari sa langit nagtotokdo an Mateo 24:29, asin paano ini mangyayari pakatapos tolos kan kahorasaan?
◻ Paano an Lucas 21:26, 28 maootob sa ngapit?
[Ritrato sa pahina 16, 17]
An lugar kan templo
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.