Puede daw Nindong Tubodon an Biblia?
AN PAGTUBOD sa Biblia lakop sagkod ngonyan, maski sa modernong kinaban na ini. Halimbawa, sa dai pa sana nahahaloy na surbey kan Gallup sa mga Amerikano, 80 porsiento an nagpahayag nin pagtubod na an Biblia iyo an ipinasabong na Tataramon nin Dios. Baga man an porsentahe kapareho kalangkaw kan sa saindong lugar o bako, nasasabotan nindo na an siring na mga nagtutubod naglalaom na totokdoan sa Biblia sa simbahan. Alagad sa parate dai. Yaon, halimbawa, an doktrinang pagkastigo sa kalag pagkagadan.
Itinotokdo daw sa Biblia an arin man sa purgatoryo o naglalaad na impierno? Ngonyan, an dakol na intelektuwal sa Kakristianohan masimbag nin dai. An New Catholic Encyclopedia nagsasabi: “Sa katapustapusi, an doktrinang Katoliko manongod sa purgatoryo basado sa tradisyon, bakong sa Sagradong Kasuratan.” Mapadapit sa impierno, an A Dictionary of Christian Theology nagkokomento: “Sa B[agong] T[ipan] dai niato maheheling na an kalayo sa impierno kabtang kan orihinal na paghuhulit.”
Sa katunayan, an komisyon sa doktrina kan Iglesia nin Inglaterra napabaretang marhay dai pa sana nahahaloy kan irekomendar kaiyan an biyong pagsikwal sa katokdoan na kalayo sa impierno. Si Dr. Tom Wright, dekano sa katedral kan Litchfield, nagsasabi na an nakaaging ladawan kan impierno “ginibong impakto an Dios asin nagwalat nin nakapapasong sikolohikong pinilaan sa dakol.” An report kan komisyon ilinaladawan an impierno na “lubos na dai pag-eksister.”a Kaagid kaiyan, an New Catholic Encyclopedia nagsasabi mapadapit sa Katolikong punto de vista: “An teolohiya ngonyan ibinibilang na pagsiblag sa Dios an problema dapit sa impierno.”
An totoo, an itinotokdo kan Biblia manongod sa kalag sarongat sa katokdoan dapit sa purgatoryo asin kalayo sa impierno. An Biblia parateng nagtataram dapit sa pagkagadan nin mga kalag. “An kalag na nagkakasala—iyan mismo magagadan.” (Ezequiel 18:4; ikomparar an mga bersion na King James asin Katolikong Douay.) Sono sa Biblia, an mga gadan daing pag-aram, dai nakamamate nin kolog. “An mga buhay nakaaaram na sinda magagadan; alagad kun dapit sa mga gadan, mayo man lamang sinda nin pakaaram.” (Eclesiastes 9:5) An paglaom na itinatao kan Biblia para sa mga gadan iyo an pagkabuhay liwat sa ngapit. Kan magadan an katood ni Jesus na si Lazaro, ibinaing ni Jesus an kagadanan sa pagtorog. Ipinahayag kan tugang ni Lazaro na si Marta an paglaom na itinotokdo sa Biblia kan sabihon nia: “Aram ko na sia mabubuhay sa pagbuhay liwat sa huring aldaw.” Paagi sa pagbuhay ki Lazaro hale sa mga gadan, pinatunayan ni Jesus an paglaom na iyan para sa katawohan.—Juan 5:28, 29; 11:11-14, 24, 44.
Sinasabi kan mga historyador na an katokdoan na an tawo igwa nin suhay, inmortal na kalag bakong gikan sa Biblia kundi sa pilosopiyang Griego. An New Catholic Encyclopedia nagkokomento na mayo sa isip kan suanoy na mga Hebreo na an tawo kompuesto nin materyal na hawak asin espiritung kalag. Iyan nagsasabi manongod sa paniniwala kan mga Hebreo: “Kan an hinangos nin buhay lumaog sa enot na tawo na pinorma nin Dios hale sa daga, sia nagin ‘buhay na persona’ (G[enesis] 2.7). An kagadanan dai ibinilang na pagsuwayan nin duwang magkalaen na elemento na nasa tawo, arog kan sa pilosopiyang Griego; an hinangos nin buhay minahale asin an tawo nagigin ‘gadan na persona’ (L[evitico] 21.11; B[ilang] 6.6; 19.13). Sa kada kamugtakan an terminong ‘persona’ iyo an Hebreong [neʹphesh], na parateng tinatradusir na ‘kalag’ alagad, sa katunayan, haros ipinapareho sa tawo.”
An ensiklopedya man sanang iyan nagsasabi na dai pa sana nahahaloy an mga intelektuwal na Katoliko “marigon na nagsabi na dai itinotokdo kan B[agong] T[ipan] an inmortalidad kan kalag sa Helenistikong [Griego] sentido.” Iyan nagkonklusyon: “An ultimong solusyon sa problema dai nanggad manonompongan sa pilosopikong pagbanabana kundi sa lihis sa natural na balaog na Pagkabuhay Liwat.”
An Biblia o Tradisyon?
Pero paano nakalaog sa katokdoan kan iglesia an mga ideyang mayo sa Biblia? An dakol na iglesia naghihingako na an Biblia iyo an saindang pinakahalangkaw na autoridad. Halimbawa, kasuarin pa sana si Papa Juan Paulo II nagtaram manongod sa pangangaipo na an Kasuratan “akoon kan mga miembro sa lubos na rarom kan pagigin totoo kaiyan asin bilang an supremong susundon kan satong pagtubod.” Minsan siring, rekonosido kan kadaklan na an mga katokdoan kan Kakristianohan ngonyan bakong kapareho kan mga katokdoan kan mga Kristiano kaidtong enot na siglo. Ibinibilang kan kadaklan na iglesia na an mga pagliliwat kabtang kan luway-luway na pag-oswag kan doktrina kan iglesia. Dugang pa, pinaninindogan kan Iglesia Katolika na an tradisyon kan iglesia igwa nin autoridad na kapareho kan sa Kasuratan. An New Catholic Encyclopedia nagsasabi na an iglesia “daing pinaniniwalaan na katotoohan basado sa Kasuratan sana, na mayo kan tradisyon, ni basado sa tradisyon sana, na mayo kan Kasuratan.”
Sono sa kasaysayan, an mga katokdoan sa Kasuratan sinalidahan kan mga iglesia nin mga katokdoan na basado sana sa tradisyon. Sa katunayan, an paniniwala kan dakol na iglesia ngonyan sala an mga katokdoan sa Biblia. Halimbawa, an New Catholic Encyclopedia nagsasabi na “risang-risa na an dakol na tataramon sa Biblia bako man talagang totoo kun huhusgaran sono sa modernong kaaraman sa siensia asin kasaysayan.” Mapadapit sa katokdoan kan Biblia na an mga gadan daing pag-aram, idinagdag kaiyan: “Maski sa relihiosong mga bagay, an D[aan] na T[ipan] nagpapatunay sa bakong kompletong kaaraman dapit sa . . . buhay pagkagadan.” Sinitar kan ensiklopedya an Salmo 6:5 (bersikulo 6 sa nagkapirang Biblia) bilang halimbawa kaini: “Sa kagadanan dai ka na nasasambitan; sa Sheol [o, Hades] siisay an maomaw saimo?” An nagkapirang seminaryo asin kolehiong Protestante dai na nagtotokdo na an Biblia dai nasasala. Sa ibong na lado, an Iglesia Katolika naniniwala na iyan igwa kan autoridad sa pagtotokdo na paagi kaiyan iniinterpretar kaiyan an itinotokdo sa Biblia. Pero tibaad isip-isipon nindo, ‘Kumusta kun an siring na mga interpretasyon garo baga sarongat sa Kasuratan?’
An Importansia kan Kasuratan
Paorootrong sinambit ni Jesus na an Kasuratan may autoridad, na parateng pinoponan an saiyang mga punto paagi sa pagsabing: “Nasusurat.” (Mateo 4:4, 7, 10; Lucas 19:46) Sa katunayan, kan magtaram si Jesus manongod sa kamugtakan nin tawo bilang may agom, ginamit nia, bakong an suposisyon nin pilosopiyang Griego, kundi an tala kan Genesis dapit sa paglalang. (Genesis 1:27; 2:24; Mateo 19:3-9) Malinaw nanggad, ibinilang ni Jesus na an Kasuratan ipinasabong nin Dios asin totoo. Sa pamibi sa Dios, sia nagsabi: “An saimong tataramon katotoohan.”—Juan 17:17.b
Nasa rekord kan Biblia an pagkondenar ni Jesus sa mga namomoon sa relihion kaidtong saiyang kaaldawan: “Matibayon nindong ipinagigilid an togon nin Dios tanganing mapagdanay an saindong tradisyon. . . . Sa siring binabasang nindo an tataramon nin Dios dahelan kan saindong tradisyon.” (Marcos 7:6-13) Kaagid kaiyan, kinontra ni apostol Pablo an pan-iimpluwensia na isalak sa saiyang katokdoan magsalang an pilosopiyang Griego o an salang mga tradisyon. “Mag-ingat kamo,” an patanid nia. “Tibaad may saro na bumihag sa saindo paagi sa pilosopiya asin basang na daya sono sa tradisyon nin mga tawo.” (Colosas 2:8; 1 Corinto 1:22, 23; 2:1-13) Igwa nin nagkapirang tradisyon, o katokdoan, na isinadol ni Pablo sa mga Kristiano na papagdanayon, alagad an mga ini basado sa Kasuratan asin biyong kaoyon kaiyan. (2 Tesalonica 2:13-15) “An gabos na Kasuratan ipinasabong nin Dios asin kapakipakinabang,” an isinurat ni Pablo, “tanganing an tawo nin Dios magin lubos na may kakayahan, andam nanggad para sa lambang marahay na gibo.”—2 Timoteo 3:16, 17.
Nahehelingheling na ni Pablo an pagrayo sa Kasuratan. Pinatanidan nia si Timoteo: “Madatong an panahon na dai na sinda matagal sa marahay na katokdoan, . . . asin irarayo ninda an saindang talinga sa katotoohan.” Sinadol nia si Timoteo: “Alagad ika, magpuka ka sa gabos na bagay.” (2 Timoteo 4:3-5) Alagad paano? An sarong paagi magin “orog karahay an kamawotan.” An sarong leksikong Griego tinatawan nin kahulogan an mga tataramon na ini sa Biblia na “pagigin andam na makanood asin husgaran an sarong bagay na daing kinakampihan.” Ginamit ni Lucas an pananaram na ini tanganing iladawan an mga nagdangog ki Pablo sa Berea kan enot na siglo. Bago sa sainda an mga katokdoan ni Pablo, asin habo nindang malagalag. Sa pagtao nin komendasyon sa sainda, si Lucas nagsurat: “An mga [taga Berea] orog karahay an kamawotan kisa kaidtong mga nasa Tesalonica, huli ta inako ninda an tataramon na igwa nin dakulang pagkagalaga sa isip, na maingat na sinisiyasat an Kasuratan aroaldaw kun baga an mga bagay na ini iyo man nanggad.” Huli sa pagigin orog karahay an kamawotan kaya an mga taga Berea dai nagin mapagduda, habong basta maniwala. Imbes, an ibinunga kan saindang sadiosan na pagsiyasat iyo na “an dakol sa sainda nagturubod.”—Gibo 17:11, 12.
Mga Pakinabang sa Pamumuhay Sono sa Biblia
An enot na mga Kristiano midbid kapwa sa saindang pagsusog sa Biblia asin sa saindang mapagsakripisyong pagkamoot. Minsan siring, dakol ngonyan an igwa nin “porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan.” (2 Timoteo 3:5) An ano man na porma nin Kristianismo ngonyan na bakong sono sa orihinal dai puedeng magkaigwa nin tunay na puersa para sa ikararahay sa buhay nin mga tawo. Makatatabang daw ini na ikapaliwanag kun taano ta, sa mas dakulang kabtang kan Kakristianohan, naheheling ta an nag-ooswag na kadahasan, inmoralidad, pagkalaglag nin pamilya, asin materyalismo? Sa nagkapirang “Kristianong” kadagaan, nagkakaigwa nin maisog na etnikong ralaban dawa sa tahaw nin mga magkasi relihion.
Nawara na daw an orog karahay an kamawotan na espiritu kan mga taga Berea? Igwa daw nin ano man na grupo nin mga tawo ngonyan na nagtutubod asin namumuhay sono sa Biblia?
An Encyclopedia Canadiana nagkokomento: “An gibohon kan Mga Saksi ni Jehova iyo an pagbalik asin pag-establisar giraray kan kagurangguranging Kristianismo na ginibo ni Jesus asin kan saiyang mga disipulo durante kan enot asin ikaduwang siglo kan satong kapanahonan.” Nasasambitan an mga Saksi, an New Catholic Encyclopedia nagsasabi: “Ibinibilang ninda an Biblia na saindang solamenteng gikanan nin paniniwala asin susundon sa paggawe.”
Daing duwa-duwa na ini sarong mayor na rason kun taano an Mga Saksi ni Jehova sa bilog na kinaban ta midbid sa saindang espirituwal na prosperidad, katoninongan, asin kaogmahan. Kun siring ineenkaminar mi an samong mga parabasa na makanood nin orog pa manongod sa nakararahay sa espirituwal na mga katokdoan kan Biblia. An orog pang kaaraman puedeng magbunga nin orog pang pagtitiwala sa Biblia asin mas makosog na pagtubod sa Dios. Bawi man na marhay an paghihingoa sa daing sagkod na mga pakinabang sa siring na pagtubod.
[Mga Nota sa Ibaba]
a National Public Radio—“Morning Edition”
b Para sa dugang na impormasyon manongod sa pagkamasasarigan kan Biblia, helingon an brosyur na Sarong Libro Para sa Gabos na Tawo, na ipinublikar kan Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Retrato sa pahina 6]
Si apostol Pablo asin an iba pa naghulit sa sadan
[Retrato sa pahina 7]
An Mga Saksi ni Jehova “ibinibilang an Biblia na saindang solamenteng gikanan nin paniniwala asin susundon sa paggawe”