Α5
Το Θεϊκό Όνομα στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές
Οι λόγιοι της Αγίας Γραφής αναγνωρίζουν ότι το προσωπικό όνομα του Θεού, που αντιπροσωπεύεται από το Τετραγράμματο (יהוה), εμφανίζεται σχεδόν 7.000 φορές στο πρωτότυπο κείμενο των Εβραϊκών Γραφών. Εντούτοις, πολλοί πιστεύουν ότι δεν εμφανιζόταν στο πρωτότυπο κείμενο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι περισσότερες σύγχρονες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής δεν χρησιμοποιούν το όνομα Ιεχωβά στη λεγόμενη Καινή Διαθήκη. Ακόμη και όταν μεταφράζουν παραθέσεις από τις Εβραϊκές Γραφές στις οποίες υπάρχει το Τετραγράμματο, οι περισσότεροι μεταφραστές χρησιμοποιούν τη λέξη «Κύριος» αντί του προσωπικού ονόματος του Θεού.
Η Μετάφραση Νέου Κόσμου δεν ακολουθεί αυτή την κοινή τακτική. Χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά συνολικά 237 φορές στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Οι μεταφραστές πήραν αυτή την απόφαση λαβαίνοντας υπόψη δύο σημαντικούς παράγοντες: (1) Τα ελληνικά χειρόγραφα που διαθέτουμε σήμερα δεν είναι τα πρωτότυπα. Τα περισσότερα από τα χιλιάδες διαθέσιμα αντίγραφα έγιναν τουλάχιστον δύο αιώνες μετά τη συγγραφή των πρωτότυπων κειμένων. (2) Εκείνη την εποχή, οι αντιγραφείς των χειρογράφων είχαν αρχίσει είτε να αντικαθιστούν το Τετραγράμματο με τη λέξη Κύριος είτε να αντιγράφουν από χειρόγραφα στα οποία είχε ήδη συμβεί αυτό.
Η Επιτροπή Μετάφρασης Νέου Κόσμου έκρινε πως υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι το Τετραγράμματο εμφανιζόταν όντως στα πρωτότυπα ελληνικά χειρόγραφα. Βάσισε την απόφασή της στις ακόλουθες αποδείξεις:
Αντίγραφα των Εβραϊκών Γραφών που χρησιμοποιούνταν την εποχή του Ιησού και των αποστόλων του περιείχαν το Τετραγράμματο σε όλο το κείμενο. Στο παρελθόν, κάποιοι αμφισβητούσαν αυτό το συμπέρασμα. Τώρα όμως που έχουν ανακαλυφτεί κοντά στο Κουμράν αντίγραφα των Εβραϊκών Γραφών του πρώτου αιώνα, έχει αποδειχτεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το συμπέρασμα αυτό είναι σωστό.
Την εποχή του Ιησού και των αποστόλων του, το Τετραγράμματο εμφανιζόταν και σε ελληνικές μεταφράσεις των Εβραϊκών Γραφών. Επί αιώνες, οι λόγιοι νόμιζαν ότι το Τετραγράμματο απουσίαζε από τα χειρόγραφα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα, μιας ελληνικής μετάφρασης των Εβραϊκών Γραφών. Κατόπιν, στα μέσα του εικοστού αιώνα, ήρθαν στην προσοχή των λογίων ορισμένα παμπάλαια σπαράγματα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα τα οποία υπήρχαν την εποχή του Ιησού. Αυτά τα σπαράγματα περιέχουν το προσωπικό όνομα του Θεού, γραμμένο με εβραϊκούς χαρακτήρες. Άρα λοιπόν, στις ημέρες του Ιησού, αντίγραφα των Γραφών στην ελληνική περιείχαν όντως το θεϊκό όνομα. Ωστόσο, τον τέταρτο αιώνα Κ.Χ., κύρια χειρόγραφα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα, όπως ο Βατικανός Κώδικας και ο Σιναϊτικός Κώδικας, δεν περιείχαν το θεϊκό όνομα στα βιβλία από τη Γένεση μέχρι τον Μαλαχία (σε σημεία όπου το περιείχαν τα παλαιότερα χειρόγραφα). Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το ότι τα κείμενα που διασώζονται από εκείνη την περίοδο παραλείπουν το θεϊκό όνομα στη λεγόμενη Καινή Διαθήκη, δηλαδή στις Ελληνικές Γραφές.
Ο Ιησούς είπε ξεκάθαρα: «Εγώ έχω έρθει εξ ονόματος του Πατέρα μου». Τόνισε επίσης ότι έκανε τα έργα του «στο όνομα του Πατέρα» του
Οι ίδιες οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές δηλώνουν ότι ο Ιησούς ανέφερε συχνά το όνομα του Θεού και το γνωστοποιούσε στους άλλους. (Ιωάννης 17:6, 11, 12, 26) Ο Ιησούς είπε ξεκάθαρα: «Εγώ έχω έρθει εξ ονόματος του Πατέρα μου». Τόνισε επίσης ότι έκανε τα έργα του «στο όνομα του Πατέρα» του.—Ιωάννης 5:43· 10:25.
Εφόσον οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές αποτέλεσαν θεόπνευστη προσθήκη στις ιερές Εβραϊκές Γραφές, η ξαφνική εξαφάνιση του ονόματος του Ιεχωβά από το κείμενο θα έδειχνε ασυνέπεια. Γύρω στα μέσα του πρώτου αιώνα Κ.Χ., ο μαθητής Ιάκωβος είπε στους πρεσβυτέρους στην Ιερουσαλήμ: «Ο Συμεών αφηγήθηκε λεπτομερώς πώς ο Θεός έστρεψε για πρώτη φορά την προσοχή του στα έθνη για να πάρει από αυτά έναν λαό για το όνομά του». (Πράξεις 15:14) Αυτή η δήλωση δεν θα είχε νόημα αν κανένας δεν γνώριζε ή δεν χρησιμοποιούσε το όνομα του Θεού τον πρώτο αιώνα.
Το θεϊκό όνομα εμφανίζεται με τη συντετμημένη του μορφή στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Στα εδάφια Αποκάλυψη 19:1, 3, 4, 6, το θεϊκό όνομα εμπεριέχεται στη λέξη «Αλληλούια». Αυτή προέρχεται από μια εβραϊκή έκφραση που σημαίνει κυριολεκτικά «αινείτε τον Γιαχ». Η λέξη «Γιαχ» είναι σύντμηση του ονόματος Ιεχωβά. Πολλά ονόματα των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών ενέχουν το θεϊκό όνομα. Διάφορα συγγράμματα εξηγούν μάλιστα ότι το όνομα του ίδιου του Ιησού σημαίνει «ο Ιεχωβά είναι σωτηρία».
Ιουδαϊκά κείμενα των πρώτων αιώνων της Κοινής Χρονολογίας αφήνουν να εννοηθεί ότι οι Ιουδαίοι Χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το θεϊκό όνομα στα συγγράμματά τους. Η Τοσεφτά, μια γραπτή συλλογή προφορικών νόμων που ολοκληρώθηκε γύρω στο 300 Κ.Χ., αναφέρει τα εξής σχετικά με τα Χριστιανικά συγγράμματα που κατέληγαν στην πυρά το Σάββατο: «Τα βιβλία των Ευαγγελιστών και τα βιβλία των μινίμ [θεωρείται ότι ήταν οι Ιουδαίοι Χριστιανοί] δεν τα σώζουν από τη φωτιά, αλλά τα αφήνουν να καούν επί τόπου, αυτά καθώς και τις αναφορές στο Θεϊκό Όνομα που περιέχουν». Η ίδια πηγή παραθέτει τα λόγια του ραβίνου Γιοσέ του Γαλιλαίου, που έζησε στις αρχές του δεύτερου αιώνα Κ.Χ., σύμφωνα με τον οποίο, τις άλλες ημέρες της εβδομάδας, «κάποιος κόβει τις αναφορές στο Θεϊκό Όνομα που υπάρχουν σε αυτά [θεωρείται ότι μιλάει για τα Χριστιανικά συγγράμματα] και τις αποθηκεύει, ενώ τα υπόλοιπα τα καίει».
Μερικοί λόγιοι της Αγίας Γραφής αναγνωρίζουν ότι το θεϊκό όνομα πιθανότατα εμφανιζόταν σε σημεία όπου οι Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές παρέθεταν από τις Εβραϊκές Γραφές. Κάτω από τον υπότιτλο «Το Τετραγράμματο στην Καινή Διαθήκη», Το Λεξικό της Βίβλου Άγκυρα (The Anchor Bible Dictionary) κάνει το εξής σχόλιο: «Υπάρχουν στοιχεία που πιστοποιούν ότι το Τετραγράμματο, το Θεϊκό Όνομα Γιαχβέ, εμφανιζόταν σε μερικά ή σε όλα τα σημεία όπου η Κ[αινή] Δ[ιαθήκη] παρέθετε από την Π[αλαιά] Δ[ιαθήκη] όταν γράφτηκαν αρχικά τα κείμενα της ΚΔ». Ο λόγιος Τζορτζ Χάουαρντ λέει: «Εφόσον το Τετραγράμματο ήταν ακόμη γραμμένο στα αντίγραφα της ελληνικής Αγίας Γραφής [της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα] η οποία αποτελούσε τις Ιερές Γραφές της πρώτης εκκλησίας, είναι λογικό να πιστεύουμε ότι οι συγγραφείς της Κ[αινής] Δ[ιαθήκης], όταν παρέθεταν από τη Γραφή, διατηρούσαν το Τετραγράμματο μέσα στο βιβλικό κείμενο».
Αναγνωρισμένοι μεταφραστές της Γραφής έχουν χρησιμοποιήσει το όνομα του Θεού στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Μερικοί μάλιστα το έκαναν αυτό πολύ πριν εκδοθεί η Μετάφραση Νέου Κόσμου. Ακολουθούν κάποιοι από αυτούς τους μεταφραστές, καθώς και τα έργα τους: Μια Κατά Λέξη Μετάφραση της Καινής Διαθήκης . . . Από το Κείμενο του Βατικανού Χειρογράφου (A Literal Translation of the New Testament . . . From the Text of the Vatican Manuscript), του Χέρμαν Χάινφετερ (1863)· Το Εμφατικό Δίγλωττο (The Emphatic Diaglott), του Μπέντζαμιν Γουίλσον (1864)· Οι Επιστολές του Παύλου στη Σύγχρονη Αγγλική (The Epistles of Paul in Modern English), του Τζορτζ Μπάρκερ Στίβενς (1898)· Η Επιστολή του Αγ. Παύλου προς τους Ρωμαίους (St. Paul’s Epistle to the Romans), του Γ. Γκ. Ράδερφορντ (1900)· Οι Επιστολές της Καινής Διαθήκης (The New Testament Letters), του Τζ. Γ. Τσ. Γουάντ, Επισκόπου του Λονδίνου (1946). Επιπρόσθετα, σε μια ισπανική μετάφραση στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο μεταφραστής Πάμπλο Μπεσόν χρησιμοποίησε το όνομα «Χεοβά» στα εδάφια Λουκάς 2:15 και Ιούδα 14, ενώ 100 και πλέον φορές στις υποσημειώσεις της μετάφρασής του υπέδειξε το θεϊκό όνομα ως πιθανή απόδοση. Πολύ πριν από αυτά τα έργα, εβραϊκές μεταφράσεις των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών από τον δέκατο έκτο αιώνα και μετά χρησιμοποιούσαν το Τετραγράμματο σε πολλά σημεία. Στη γερμανική γλώσσα και μόνο, τουλάχιστον 11 μεταφράσεις χρησιμοποιούν στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές το όνομα Ιεχωβά (ή Γιαχβέ), ενώ τέσσερις μεταφραστές προσθέτουν το όνομα σε παρένθεση μετά τη λέξη «Κύριος». Πάνω από 70 γερμανικές μεταφράσεις χρησιμοποιούν το θεϊκό όνομα σε υποσημειώσεις ή ερμηνευτικά σχόλια. Το ίδιο συμβαίνει και με έξι τουλάχιστον ελληνικές μεταφράσεις των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών.
Μεταφράσεις της Γραφής σε 100 και πλέον γλώσσες περιέχουν το θεϊκό όνομα στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Πολλές γλώσσες της Αφρικής, της Αμερικής, της Ασίας, της Ευρώπης και των νησιών του Ειρηνικού χρησιμοποιούν το θεϊκό όνομα ευρέως. (Βλέπε τον κατάλογο στις σελίδες 1870 και 1871.) Εκείνοι που μετέφρασαν την Αγία Γραφή σε αυτές τις γλώσσες αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το θεϊκό όνομα για λόγους παρόμοιους με αυτούς που αναφέρονται παραπάνω. Μερικές από αυτές τις μεταφράσεις των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών είναι πρόσφατες, όπως στη γλώσσα ροτουμάν (1999), όπου χρησιμοποιείται το όνομα «Τζιχόβα» 51 φορές σε 48 εδάφια, και στη γλώσσα μπάτακ (τόμπα) (1989) από την Ινδονησία, όπου χρησιμοποιείται το όνομα «Γιάχοουα» 110 φορές.
Αναμφίβολα, η αποκατάσταση του θεϊκού ονόματος Ιεχωβά στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Οι μεταφραστές της Μετάφρασης Νέου Κόσμου δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από αυτό. Έχουν βαθύ σεβασμό για το θεϊκό όνομα και, ωθούμενοι από υγιή φόβο, δεν θέλουν να αφαιρέσουν τίποτα από το πρωτότυπο κείμενο.—Αποκάλυψη 22:18, 19.