Ας Κάνουμε Χειραψία
Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Δυτική Γερμανία
Σ’ ΕΝΑ παρατηρητή μερικά άτομα δίνουν την εντύπωσι ότι τους αρέσουν πολύ οι χειραψίες. Κάνουν χειραψία όταν συναντώνται για πρώτη φορά μέσα σε μια μέρα, ακόμη και με παλιούς γνωστούς, και κατόπιν πάλι όταν αποχωρίζονται. Αυτή η διαδικασία μπορεί μάλιστα να επαναληφθή πολλές φορές την ημέρα αν συμβή αυτοί οι γνωστοί να συναντηθούν συχνά στο δρόμο τους. Σε χώρες όπου αυτό είναι έθιμο μπορεί να θεωρηθή σαν προσβολή αν αυτός ο χαιρετισμός με το χέρι παραλειφθή είτε όταν έρχεται κανείς είτε όταν φεύγη.
Αλλά δεν είναι όλοι τόσο ενθουσιώδεις σχετικά με αυτό. Μερικοί λέγουν: «Τόσο υπερβολική επισημότης!» «Γιατί δεν μπορεί ένας άνθρωπος να είναι απλώς φυσικός;» «Καθόλου πρακτικό!» «Εκτός αυτού, νομίζω ότι πρέπει να είναι ανθυγιεινό μεταδίδοντας όλα εκείνα τα μικρόβια με τόσο στενή επαφή!»
Οι απόψεις και τα έθιμα διαφέρουν. Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που προτιμούν να φιλούν, να αγκαλιάζουν ή να τρίβουν τις μύτες τους ή να κάνουν μια απλή υπόκλισι. Εφ’ όσον αυτές οι συνήθειες χαιρετισμού δεν παραβιάζουν τις αρχές της συνειδήσεώς σας, γιατί να μην είσθε ευπροσάρμοστος όταν βρίσκεσθε στη χώρα κάποιου άλλου, με το να μην αγνοήτε τον τρόπο της ζωής του και να μην περιμένετε ν’ αλλάξη εκείνος με τον δικό σας; Οποιοσδήποτε κι αν είναι ο τρόπος του χαιρετισμού, μας χαρίζει εσωτερική θέρμη όταν αισθανώμεθα ότι είναι εγκάρδιος και ειλικρινής!
Η Χειραψία στους Αρχαίους Χρόνους
Υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες πλευρές στο θέμα της χειραψίας. Αναφέρεται ακόμη και στη Βίβλο ότι ήταν γνωστή στους Ισραηλίτες, μολονότι όχι ως τρόπος χαιρετισμού. Οι σημαντικά πιο εκδηλωτικοί λαοί της Μέσης Ανατολής έχουν περισσότερο συναισθηματικούς τρόπους εκφράσεως της χαράς των όταν συναντώνται ή της λύπης του αποχωρισμού από την μάλλον συγκρατημένη χειραψία. Στους Βιβλικούς χρόνους η χειραψία ή η κρούσις των παλαμών τών χεριών ήσαν χειρονομίες που χρησιμοποιούνταν για να εκφράσουν συμφωνία, επικύρωσι ή επιβεβαίωσι ενός συμβολαίου ή μιας συναλλαγής. (Έσδρας 10:19) Αυτή η χειρονομία δεν είναι άγνωστη ακόμη και σήμερα, και είχε νομική αξία στην εποχή των προγόνων μας. Οι αρχαίοι Γερμανικοί λαοί επίσης τη χρησιμοποιούσαν όταν έκαναν συμφωνίες. Η Βίβλος προειδοποιεί εναντίον της χειραψίας ως εγγύησι ασφαλείας ενός δανείου για λογαριασμό ενός άλλου ατόμου.—Παροιμ. 6:1-3· 22:26.
Μολονότι μερικοί λέγουν ότι οι Ρωμαίοι πρώτοι άρχισαν να χρησιμοποιούν τη χειραψία ως χαιρετισμό, προφανώς η χειραψία έγινε μια κοινή συνήθεια στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα. Δίνοντας το χέρι μ’ ένα προκαθωρισμένο τρόπο επίσης ως απόδειξις αναγνωρίσεως ότι κάποιος ανήκε σε μια ιδιαίτερη ομάδα ή συντεχνία. Ένα τέτοιο διακριτικό σημείο ότι κάποιος αποτελεί μέλος μιας ομάδος ή συμμετέχει σ’ ένα ωρισμένο τρόπο σκέψεως παραμένει σε χρήσι ακόμη και σήμερα.
Τυπικοί Θιασώται της Χειραψίας
Και τώρα θα θέλατε να γνωρίσετε μερικούς τυπικούς οπαδούς της χειραψίας της εποχής μας; Ο καθένας έχει το διακριτικό του σφίξιμο. Ο πρώτος που συναντούμε πρόθυμα θα σφίξη το χέρι που τείνετε ευγενικά με ένα τρίξιμο. Φοβάστε να κινήσετε το χέρι σας μήπως και έχουν σπάσει όλα τα κόκκαλα και αν φοράτε δακτυλίδι θα έχετε μώλωπες για μερικές μέρες.
Αλλά δεν είναι όλοι τόσο γεμάτοι από ζωτικότητα. Για παράδειγμα, ο επόμενος φίλος μας. Η ψυχρότης και η υγρότης που αισθάνεσθε όταν το χέρι του πλαδαρά και ξεψυχισμένα κουνιέται στο σφίξιμό σας σάς κάνουν να κοιτάξετε με έκπληξι μήπως έχετε πιάσει μάλλον κάποιο ψάρι. Ο τρίτος φίλος μας είναι πιο εγκάρδιος, και το απότομο τράνταγμα της χειραψίας του διαρκεί λίγο περισσότερο.
Βεβαίως υπάρχουν και άλλοι που μόλις δώσουν το χέρι, το τραβούν και ποτέ δεν καταφέρνετε να του σφίξετε κανονικά το χέρι, καθώς το αισθάνεσθε να ξεφεύγη από τον αντίχειρά σας και να προχωρή προς τον βραχίονά σας. Και πιθανόν, έχετε συναντήσει τον τύπο που είναι πολυάσχολος, ο οποίος, ενώ τείνει το χέρι του σ’ εσάς, έχει το κεφάλι του πολυάσχολα στραμμένο αλλού και κοιτάζει κάτι άλλο, ώστε ενώ τα χέρια συναντώνται, τα μάτια όχι.
Τελευταίος είναι ο μεγαλύτερος από όλους τους υποστηρικτάς της παραδόσεως της χειραψίας. Αν τα χέρια είναι γεμάτα ή απασχολημένα για να σας χαιρετήση κανονικά, θα σας προσφέρη ένα μικρό δάκτυλο ή ένα αγκώνα χάριν της εθιμοτυπίας.
Ποιες ήσαν οι εντυπώσεις σας από αυτούς, που μόλις σας παρουσιάσαμε; Μερικοί ξέρουν πολύ καλά την εντύπωσι που κάνουν με τον ακριβή και προσεκτικό τρόπο με τον οποίο σφίγγουν το χέρι τους στο δικό σας. Προσπαθούν να δείξουν σταθερότητα μαζί με χάρι και προσθέτουν μια επί πλέον μικρή κίνησι σαν απόδειξι μιας θερμής δυνατής προσωπικότητος. Ναι, μια χειραψία λέγει πολλά σχετικά με τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου. Αλλά ένα φυσικό άτομο που δεν παίρνει τον εαυτό του πάρα πολύ στα σοβαρά πάντοτε εκτιμάται.
Να Είσθε Ισορροπημένος στη Χειραψία
Μολονότι δεν πρόκειται για κανόνες, υπάρχουν μερικές καταστάσεις όπου η λογική πρέπει να κυριαρχή. Ίσως κάποιος ασυνήθιστος στη χειραψία δικαιολογημένα αισθάνεται ότι αυτή η συνήθεια δεν είναι πρακτική όταν, μπαίνοντας στην αίθουσα μιας συγκεντρώσεως πρέπει να κάνη την καθιερωμένη χειραψία κάθε φορά που ξανάρχεται. Και αν αργήση σε κάποια συνάθροισι ή συζήτησι η οποία ήδη έχει αρχίσει, θα ήταν διακριτικό συνήθως να καθήση ήσυχα χωρίς να αισθάνεται την ανάγκη να διακόψη για να σφίξη το χέρι του καθενός. Κάποιος μπορεί να το θεωρή αγενές να παραλείψη να εκδηλώση σε κάποιον αυτόν τον επίσημο χαιρετισμό της χειραψίας, αλλά μπορεί να είναι περισσότερο αρμόζον και διακριτικό να περιμένη τη φυσική και κατάλληλη στιγμή για να εκφράση τη χαρά του που βλέπη τους φίλους του. Και έχετε σκεφθή ποτέ πόσο αντιορεκτικό θα φαινόταν σε μερικούς αν αναγκάζονταν να σφίξουν ένα ή και περισσότερα άπλυτα χέρια στη διάρκεια ενός γεύματος.
Αν είσθε ένα άτομο που θέλει να εξοικονομή χρόνο, μπορεί να έχετε ενοχληθή μόνον από τη συχνότητα αυτής της κοινωνικής πράξεως μάλλον παρά από την ίδια την πράξι. Πάρτε για παράδειγμα τους Γερμανούς οι οποίοι το έθιμο της χειραψίας το έχουν σε πολύ μεγάλη εκτίμησι, αλλ’ οι οποίοι τώρα αρχίζουν να αναρωτιούνται αν το να χαιρετούν το ίδιο πρόσωπο μια δωδεκάδα φορές την ημέρα σφίγγοντας το χέρι του δεν είναι κάπως υπερβολικό.
Το περιοδικό Τάιμ (17 Φεβρουαρίου 1967) έκαμε αυτή την παρατήρησι: «Μερικοί Γερμανοί προσωπάρχαι υπολογίζουν ότι οι υπάλληλοί των σπαταλούν τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα σε χειραψίες.» Η Γερμανική Ειδική Επιτροπή για την Καλή Συμπεριφορά εξεφράσθη ως εξής: «Η υπερβολική χειραψία δεν εκτιμάται ιδιαίτερα και πραγματικά συχνά δυσχεραίνει την επίτευξι της προσωπικής επαφής. Είναι αρκετό να σφίξετε τα χέρια την πρώτη φορά που συναντάσθε.»
Έτσι, λοιπόν, αν θέλωμε να είμεθα λογικοί στη χρήσι της συνηθισμένης χειραψίας, η απλούστατη συμβουλή για να θυμόμαστε θα ήταν: Να δείχνωμε εγκάρδια θέρμη ενώ χρησιμοποιούμε διακριτικότητα. Τότε δεν θα μας είναι δύσκολο να είμεθα φυσικοί, αντί ν’ ακολουθούμε τυφλά τους τύπους.
Τώρα είναι ώρα να αποχαιρετισθούμε. Αλλά μήπως είπατε ότι δεν θέλετε να το κάνετε αυτό μ’ ένα κτύπημα στην πλάτη ή μ’ ένα φιλί ή μ’ ένα εναγκαλισμό; Ωραία, τότε ας κάνωμε χειραψία.