Η Βίβλος—Θύμα Άγριας Επιθέσεως
ΠΩΣ θα μπορούσατε να καταστρέψετε ένα βιβλίο; Με διάφορους τρόπους. Παραδείγματος χάριν, σκεφθήτε· πώς θα μπορούσατε ν’ αχρηστέψετε ένα ποτήρι καθαρό νερό; Θα μπορούσατε (1) να πάρετε μια πέτρα και να το σπάσετε ή (2) απλώς να προσθέσετε κάποια ακαθαρσία στο νερό, αλλοιώνοντας το περιεχόμενό του.
Μια παρόμοια διμέτωπη επίθεσι απείλησε με θανατηφόρο πλήγμα τη Βίβλο. Μια φοβερή επίθεσις κατά του ίδιου του βιβλίου συνωδεύθηκε από προσπάθειες παραφθοράς του περιεχομένου της και αλλοιώσεως του αγγέλματός της. Αν επιτύγχανε οποιαδήποτε από τις δυο προσπάθειες, το βιβλίο θα αχρηστεύετο και ο Θεός θα απεδεικνύετο ανίκανος να διαφυλάξη τον ίδιο του το Λόγο.
Αλλά Γιατί;
Ίσως πιστεύετε ότι είναι πολύ παράξενο το γεγονός τέτοιας έντονης εναντιώσεως κατά της Βίβλου. Εφόσον διδάσκει υψηλές ηθικές αρχές και αγάπη, γιατί να θέλη κανείς να την καταστρέψη; Συχνά, μάλιστα, αυτοί που εξαπέλυσαν τον μεγαλύτερο διωγμό κατά της Βίβλου ισχυρίζοντο ότι την εσέβοντο. Μοιάζει σαν να κατηύθυνε τα πράγματα κάποια δύναμις ισχυρότερη από τον άνθρωπο.
Αυτό είναι εκείνο που δείχνει ακριβώς η Βίβλος. Καθορίζει ένα πονηρό πνευματικό πλάσμα ως εκείνον που δεν θα σταματήση μπρος σε τίποτα, στην προσπάθειά του να εμποδίση τον Λόγο του Θεού να φθάση σε καρδιές με εκτίμησι. Χωρίς αμφιβολία, αυτός ο αντίδικος του Θεού, δηλαδή, ο Σατανάς ο Διάβολος, ήταν ο ιθύνων νους πίσω απ’ όλη τη μηχανορραφία για την εξαφάνισι της Βίβλου.—2 Κορ. 4:4.
Φυσικά, μερικοί αναγνώστες μπορεί να έχουν αντιρρήσεις γι’ αυτό το συμπέρασμα. Αλλά τι άλλο θα μπορούσε να εξηγήση τον ασταμάτητο αγώνα, δια μέσου των αιώνων, με σκοπό να εμποδίση ή να αποθαρρύνη τον κοινό άνθρωπο από το να χρησιμοποιή τη Βίβλο και να την κάνη μια ζωντανή δύναμι στη ζωή του; Κανένα άλλο βιβλίο στην ιστορία δεν έχει υποστή τέτοια επίθεσι για τόσο πολύ διάστημα χρόνου.
Κτηνώδης Επίθεσις στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Μολονότι οι Χριστιανοί εδιώκοντο από τη Ρώμη για πολλά χρόνια, η πρώτη επίθεσις κατά των ιερών συγγραμμάτων τους άρχισε το 303 μ.Χ. Ο Αυτοκράτορας Διοκλητιανός έβγαλε τότε ένα διάταγμα που καθώριζε πως όλα τα Χριστιανικά βιβλία έπρεπε να παραδοθούν και να καούν. Η άρνησις θα έφερνε θάνατο! Δυστυχώς, δεκάδες πολύτιμα Βιβλικά χειρόγραφα κάηκαν στους δρόμους. Ωστόσο, μερικά άτομα, όπως ο Φήλιξ από τα Θιάβαρα (Αφρική) αρνήθηκε να παραδώση τις Γραφές, λέγοντας: ‘Καλύτερα να καώ εγώ παρά οι Θείες Γραφές.’ Αυτό το πλήρωσε με τη ζωή του.
Για μια σχεδόν δεκαετία, αυτή η άγρια επίθεσις συνεχίστηκε κατά της Βίβλου. Εν τούτοις, ολόκληρη η δύναμις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δεν μπόρεσε να καταστρέψη αυτό το βιβλίο. Μέχρι να σταματήση ο διωγμός, εκρύπτοντο προσεκτικά τα αντίγραφα. Αλλά όλα αυτά αποτελούσαν μια απλή πρόγευσι του τι θα επακολουθούσε.
Ζωντανό Βιβλίο Μεταξύ των Πρώτων Χριστιανών
Οι πρώτοι Χριστιανοί διατηρούσαν τη Βίβλο ζωντανή χρησιμοποιώντας την εκτεταμένα στις θρησκευτικές τους συναθροίσεις και στα σπίτια τους. Μερικοί Ιουδαίοι, οι οποίοι αργότερα έγιναν Χριστιανοί, επαινέθηκαν διότι ‘εξήταζαν καθ’ ημέραν τας γραφάς, αν ούτως έχωσι ταύτα.’ Ακόμη και στο δεύτερο αιώνα, ο Ειρηναίος προέτρεπε όλους «να διαβάζουν επιμελώς τις γραφές.» Και ο Κλήμης της Αλεξανδρείας συνιστούσε να διαβάζουν όλοι «εδάφια από τις Γραφές πριν από τα γεύματα.»—Πράξ. 17:11· 1 Τιμ. 4:13· 2 Τιμ. 3:15.
Όλοι προτρέπονταν ν’ αποκτήσουν τα δικά τους αντίτυπα. Οι πιο πλούσιοι μάλιστα Χριστιανοί δώριζαν Γραφές σε άλλους, όπως και κάποιος Πάμφιλος, για τον οποίο ο Ευσέβιος λέγει:
«Κι αυτός ήταν πάντοτε έτοιμος να προσφέρη αντίγραφα των Ιερών Γραφών, όχι μόνο για να τα διαβάση κανείς, αλλά και να τα κρατήση δικά του. Όχι μόνο σε άνδρες, αλλά και σε γυναίκες που διέκρινε ότι ενδιαφέρονταν για τη μελέτη τους. Έτσι, προετοίμασε πολλά αντίγραφα ώστε να μπορή να τα δωρίζη.»
Παρ’ όλα αυτά, με τον καιρό δημιουργήθηκε μια κατάστασις που μείωσε την επιρροή της Βίβλου στη ζωή εκείνων που ισχυρίζονταν ότι την πίστευαν.
Η Θρησκευτική Αποστασία Καταδικάζει Σχεδόν τη Βίβλο
Ο απόστολος Παύλος προείπε για μια απομάκρυνσι, από την αληθινή Χριστιανοσύνη, μια «αποστασία,» και την εμφάνισι ενός θρησκευτικού ‘ανθρώπου της αμαρτίας,’ που θα υπερύψωνε τον εαυτό του. (2 Θεσ. 2:3, 4) Έδειξε ότι αυτός ο «άνθρωπος της αμαρτίας» θα προερχόταν από ωρισμένους πρεσβυτέρους ή επισκόπους, οι οποίοι θα ‘εσηκώνοντο λαλούντες διεστραμμένα, δια να αποσπώσι τους μαθητάς οπίσω αυτών.’—Πράξ. 20:28-30.
Επαληθεύοντας την προφητεία, μετά τον θάνατο των πιστών αποστόλων του Ιησού, εμφανίστηκαν ψευδοχριστιανοί, τα «ζιζάνια.» (Ματθ. 13:24-30, 36-43) Μερικοί δημιούργησαν σχίσματα και διέστρεφαν το νόημα των Γραφών. (2 Πέτρου 3:16) Αυτό ωδήγησε σε μια κατάστασι που μερικοί θα μπορούσαν να την θεωρήσουν ως ασυνεπή χειρισμό, που είχε όμως καταστρεπτικά αποτελέσματα.
«Οι ίδιες οι Άγιες Γραφές, που μας εμπνέουν πίστι, κάτι που είναι ο πρόδρομος της γνώσεως, μπορεί να σας είναι άχρηστες αν δεν τις καταλαβαίνετε σωστά,» είπε ο Αυγουστίνος, ένας εκκλησιαστικός ηγέτης του τετάρτου αιώνα. Ο Ωριγένης είπε στο έργο του, Ντε Πρινσίπιης:
«Εφόσον διασώζεται ακόμη η διδασκαλία της Εκκλησίας, που μεταβιβάστηκε με εύτακτη διαδοχή από τους αποστόλους και παραμένει στις εκκλησίες μέχρι σήμερα, αυτό μόνο πρέπει να γίνη παραδεκτό ως αλήθεια, που δεν διαφέρει σε τίποτα από την εκκλησιαστική και αποστολική παράδοσι.»
«Η διδασκαλία της Εκκλησίας» και η «εκκλησιαστική και αποστολική παράδοσις» τοποθετήθηκαν στο ίδιο επίπεδο με τις Γραφές, στην προσπάθεια να εμποδισθούν οι αιρέσεις και η διδασκαλία δήθεν θρησκευτικών σφαλμάτων.
Ταυτόχρονα δόθηκε έμφασις στα τυπικά και τελετουργικά της εκκλησίας. Πίστευαν ότι αυτά θα ήσαν πιο ωφέλιμα στα μέλη των εκκλησιών, παρά το να περιπέσουν σε σύγχυσι μελετώντας τα «βάθη των Αγίων Γραφών.» Τα μεγαλοπρεπή εκκλησιαστικά κτίρια, με Βιβλικές σκηνές σκαλισμένες στους τοίχους τους και εικόνες Βιβλικών χαρακτήρων, θεωρούντο «βιβλία των αγραμμάτων.»
Μερικοί θρησκευτικοί ηγέτες, όπως ο Χρυσόστομος του τετάρτου αιώνα, υποστήριζαν ακόμη την προσωπική μελέτη της Βίβλου απ’ όλους. Αλλά ο κύβος είχε ριφθή. Ο λαός ο ίδιος, ως επί το πλείστον, δεν διέκρινε πια τη σημασία της προσωπικής αναγνώσεως και μελέτης της Βίβλου. Μερικοί αντέκρουαν τον Χρυσόστομο, λέγοντας:
«Δεν είμαστε καλόγηροι. Πρέπει να έχω στραμμένη την προσοχή μου στις δημοσίες υποθέσεις· είμαι έμπορος· πρέπει να φροντίσω τη γυναίκα μου, τα παιδιά μου και τους υπηρέτες μου· με λίγα λόγια, είμαι άνθρωπος του κόσμου· δεν είναι δική μου δουλειά η ανάγνωσις της Βίβλου· αυτό είναι δουλειά εκείνων που απαρνήθηκαν τα εγκόσμια και αφιερώθηκαν στη μοναχική ζωή στις κορυφές των βουνών.»
Έτσι, σιγά-σιγά επικράτησε η άποψις ότι η ανάγνωσις και η μελέτη της Βίβλου ήταν μόνο για τον κλήρο και τους πολύ μορφωμένους διανοούμενους.
Ένα Ιερό Λείψανο;
Με τον καιρό, η Βίβλος μεταφράσθηκε στη Λατινική, τη γλώσσα του κοινού ανθρώπου. Οι θρησκευτικές αρχές αποφάσισαν να θεωρήται η Λατινική ως ιερή γλώσσα. Η Βίβλος επρόκειτο να παραμείνη στη Λατινική. Αλλά αργότερα σιγά-σιγά έλαβε χώρα μια αλλαγή, και τότε μόνο ελάχιστοι από τους κοινούς ανθρώπους μπορούσαν να διαβάζουν Λατινικά. Μη θέλοντας πια να κάνουν καμμιά προσπάθεια να κατανοήσουν τη Βίβλο, πολλοί διαπίστωσαν ότι ήταν ευκολώτερο να σέβωνται απλώς τις σελίδες της. Η Βίβλος χρησιμοποιείτο σαν μαγικό θέλγητρο. Όταν κάποιος επρόκειτο ν’ αναλάβη μια σπουδαία ή επικίνδυνη υπόθεσι, άνοιγε τη Βίβλο και το πρώτο εδάφιο που έβλεπε το θεωρούσε ως θείο μήνυμα γι’ αυτόν. Κατασκευάσθηκαν πολυτελή σκληρόδετα αντίτυπα γραμμένα σε πορφυρή περγαμηνή με ασημένια και χρυσά γράμματα. Δυστυχώς, αυτά τα βιβλία γίνονταν απλώς για επίδειξι και σπάνια τα διάβαζαν. Πραγματικά, η Βίβλος έγινε σιγά-σιγά ένα «ιερό λείψανο» μάλλον παρά ένα ζωντανό, ουσιαστικό βιβλίο.
Χωρίς αμφιβολία, μπορείτε να καταλάβετε ότι η Βίβλος βρισκόταν σε κίνδυνο. Ακόμη και μερικοί από τους ιερείς ή διακόνους δεν μπορούσαν πια να διαβάσουν τη Βίβλο στα Λατινικά. Αυτό που συνέβη σε μερικά «ιερά» συγγράμματα της αρχαίας Ρώμης δείχνει τι θα μπορούσε να συμβή στην περίπτωση της Βίβλου. Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαιδεία εξηγεί:
«Για αιώνες η ειδωλολατρική Ρώμη διατηρούσε ωρισμένα αρχαία ιερά κείμενα, ακόμη και όταν ο ιερεύς δεν τα καταλάβαινε πια.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας)
Πραγματικά, κανείς δεν μπορούσε να τα διαβάση. Ιερά και με μεγάλη εκτίμησι—αλλά νεκρά! Μήπως θα είχε και η Βίβλος την ίδια τύχη;
Μεταφράσεις στις Γλώσσες του Κοινού Ανθρώπου
Μολονότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία για πολλούς αιώνες έκανε μεταφράσεις στην καθομιλουμένη γλώσσα, αυτές δεν απευθύνονταν στις μάζες. Σχετικά με τη στάσι των Εκκλησιαστικών αρχών στη διάρκεια του Μεσαίωνα, το βιβλίο Η Βίβλος των Λόλλαρντς λέγει:
Αν αυτή η μετάφρασις γινόταν για κάποιο βασιλέα ή μια εξέχουσα προσωπικότητα, ή από κάποιο μεμονωμένο σπουδαστή, και παρέμενε σαν Καθαγιασμένος, αλλά πρακτικά άχρηστος τόμος στη βασιλική ή μοναστηριακή βιβλιοθήκη τότε δεν θα υπήρχε καμμιά αντίρρησις· αλλ’ αν η μετάφρασις χρησιμοποιήτο για να εκλαϊκεύση τη γνώσι του βιβλικού κειμένου για τον κοινό λαό, τότε ακολουθούσε αμέσως απαγόρευσις.»
Τέτοια μετάφρασις δεν έγινε μέχρι τον 12° αιώνα. Και όταν συνέβη αυτό, προκάλεσε έκρηξι!
Οι Βαλδενσιανοί της Γαλλίας
Στις όμορφες κοιλάδες της νότιας Γαλλίας υπήρχε ένας θρησκευτικός όμιλος, οι Βαλδενσιανοί. Λίγο πριν από το 1180, ένα εξέχον μέλος αυτού του ομίλου, ο Πήτερ Βάλδο, λέγεται ότι πλήρωσε δύο ιερείς για να μεταφράσουν μέρη της Βίβλου στην καθομιλουμένη. Οι αναγνώστες της έκαναν πραγματικές αλλαγές στη ζωή τους. Ακόμη κι’ ένας από τους πιο φοβερούς εχθρούς τους αναγνώρισε μια εντυπωσιακή αντίθεσι ανάμεσα στη δική τους διαγωγή και στη διαγωγή των ανθρώπων γενικά. Μάλιστα είπε:
‘Οι αιρετικοί [Βαλδενσιανοί] είναι γνωστοί από τους τρόπους και τα λόγια τους διότι είναι εύτακτοι και κόσμιοι στους τρόπους και στη συμπεριφορά τους. Δεν ψεύδονται και δεν εξαπατούν. Είναι αγνοί, ψύχραιμοι, σοβαροί και απέχουν από θυμό.’
Γεμάτοι ζήλο από την προσωπική μελέτη της Γραφής, γύριζαν όλη τη Γαλλία ανά δύο, διαβάζοντας και διδάσκοντας στους άλλους τη Γραφή. Ήσαν δε τόσο ζηλωτές, ώστε λέγεται ότι κάποιος «κολύμπησε σ’ ένα ποτάμι μια χειμωνιάτικη νύχτα για να φθάση [σε κάποιο άτομο] και να το διδάξη.» Αυτά που βρήκαν στη Γραφή ήσαν γι’ αυτούς μια «ζωντανή δύναμι»!
Γεμάτοι ενθουσιασμό ταξίδεψαν στη Ρώμη της Ιταλίας για να πάρουν επίσημη άδεια από τον Πάπα Αλέξανδρο τον ΙΙΙ ώστε να χρησιμοποιούν τη Βίβλο τους στη διδασκαλία άλλων. Η άδεια δεν τους δόθηκε! Ένας από τους θρησκευτικούς αξιωματούχους σ’ αυτό το Τρίτο Λατερανό Συμβούλιο, ο Γουόλτερ Μαπ, αναφώνησε:
«Αν δώσωμε τη Βίβλο στους αμαθείς, θα είναι σαν να ρίχνωμε μαργαριτάρια σε χοίρους!»
Σκεφθήτε! Το να μπορέση ο κοινός άνθρωπος να διαβάζη τη Βίβλο σε μια γλώσσα που μπορούσε να καταλαβαίνη, θεωρείτο σαν να ρίχνης ‘μαργαριτάρια σε χοίρους’!
Ο Πάπας Ιννοκέντιος ο ΙΙΙ ωργάνωσε μια σταυροφορία για να «εξολοθρεύση» τους αιρετικούς. Πληροφορίες απ’ αυτούς που ηγήθηκαν της σταυροφορίας, δείχνουν ότι εκατοντάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά εσφάγησαν άγρια, και αντίτυπα των Γραφών τους κάηκαν, γιατί, όπως είπε ένας θρησκευτικός δικαστής ή ιεροεξεταστής της εποχής:
«Αυτοί μετέφρασαν την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη στην καθομιλουμένη [κοινή] γλώσσα και έτσι τη διδάσκουν και την μαθαίνουν. Άκουσα και είδα έναν αγράμματο χωριάτη, που ανήγγειλε το βιβλίο του Ιώβ λέξι προς λέξι· και πολλούς που ήξεραν τέλεια ολόκληρη την Καινή Διαθήκη.»
Διάδοσις των Γραφών στην Κοινή Γλώσσα
Η φωτιά και το ξίφος ανάγκασαν τους Βαλδενσιανούς, να καταφύγουν σε άλλες χώρες. Αμέσως μετά εμφανίστηκαν στην Ισπανία, στην Ιταλία, στη Γερμανία και σε άλλες χώρες, μεταφράσεις της Γραφής τις οποίες μπορούσε να διαβάση ο κοινός άνθρωπος. Όπου έκαναν την εμφάνισί τους, συνήθως ακολουθούσαν απαγορεύσεις και άγριος διωγμός. Στην απέναντι σελίδα φαίνονται διάφορες επίσημες απαγορεύσεις της Βίβλου. Η παραβίασις αυτών των θρησκευτικών ή κοσμικών νόμων συχνά σήμαινε θάνατο δια πυράς!
Στην Αγγλία, γύρω στο 1382, ο Τζων Ουίκλιφ και οι συνεργάτες του τελείωσαν την πρώτη πλήρη Βίβλο στην Αγγλική. Αλλά πολλοί από τους κοινούς ανθρώπους δεν μπορούσαν να τη διαβάσουν. Έτσι ωργάνωσε μια ομάδα ανθρώπων, τους Λόλλαρντς, που πήγαιναν και διάβαζαν τη Γραφή στους ανθρώπους.
Συγκλονιστικός Διωγμός
Αυτοί οι «άνθρωποι της Βίβλου,» όπως τους αποκαλούσαν μερικές φορές, δημιούργησαν μεγάλη αναταραχή. Οι θρησκευτικές αρχές στην Αγγλία αντέδρασαν με απίστευτους διωγμούς. Το 1401 η Αγγλική Βουλή δήλωσε ότι οποίος είχε τη Βίβλο στην Κοινή γλώσσα έπρεπε «να καή ενώπιον του λαού, σε ψηλό μέρος, ώστε μια τέτοια τιμωρία να εμπνεύση φόβο στις διάνοιες των άλλων.»
Και πραγματικά ενέπνευσε αυτό τον φόβο! Κάποιος που είχε μια Αγγλική Βίβλο, από φόβο μήπως κριθή ένοχος γι’ αυτό, είπε ότι «θα προτιμούσε να κάψη αυτός τα βιβλία του, παρά τα βιβλία του να κάψουν αυτόν.» Πολλοί, όμως δεν σταμάτησαν τόσο εύκολα τη μελέτη του Λόγου του Θεού. Εκατοντάδες τέτοια άτομα κάηκαν ζωντανά διότι απλώς, όπως δείχνουν τα πρακτικά του δικαστηρίου, «είχαν ένα μικρό βιβλίο των Γραφών στην Αγγλική». Συχνά αυτά τα άτομα καιγόταν «με το βιβλίο που μελετούσαν [τις Γραφές] κρεμασμένο επάνω τους.»
Αυτός ο διωγμός εμαίνετο στη μια χώρα μετά την άλλη. Σε μερικά μέρη ολόκληρα χωριά κατακρεουργήθηκαν εκεί όπου οι άνθρωποι επέμεναν να διαβάζουν τη Βίβλο στην καθομιλουμένη. Κανείς δεν ήταν ασφαλής από τους γείτονές του, τους υπαλλήλους του και από τα ίδια του τα παιδιά ακόμη, καθώς όλοι, κάτω από το φόβο της σοβαρής τιμωρίας, προτρέπονταν ν’ αναφέρουν όποιον έβλεπαν να διαβάζη τη Βίβλο στη γλώσσα του. Δεν χρειάζεται να πη κανείς, ότι πολλοί, για ν’ αποφύγουν ν’ αποκαλυφθούν από τους άλλους, διάβαζαν τη Βίβλο τα μεσάνυχτα.
Τι θα είχατε κάνει εσείς κάτω απ’ αυτές τις περιστάσεις; Θα είχατε εκτιμήσει το άγγελμα της Βίβλου τόσο πολύ ώστε να διακινδυνεύσετε και τη ζωή σας για να τη μελετάτε;
Οι Γραφές που ήσαν γραμμένες στην καθομιλουμένη, καταστρέφονταν πιο γρήγορα από την παραγωγή τους, δεδομένου ότι έπρεπε ν’ αντιγράφωνται με το χέρι. Αυτή η δύσκολη εργασία έκανε επίσης τη Βίβλο υπερβολικά ακριβή, απρόσιτη ασφαλώς σε όλους εκτός από τους πλούσιους. Μια πλήρης Γερμανική Βίβλος αναφέρεται ότι κόστιζε 70 χρυσά Φλωρεντιανά γκούλντεν. Εκείνο τον καιρό, μ’ ένα ή δύο γκούλντεν μπορούσες να αγοράσης ένα παχύ μοσχάρι. Συνεπώς, η αξία της Βίβλου ισοδυναμούσε με την αξία ενός κοπαδιού μοσχαριών! Μερικοί φτωχοί ‘έδιναν ακόμα και ένα φορτίο σανό για λίγα κεφάλαια του Ιακώβου ή του Παύλου στην Αγγλική,’ σύμφωνα με τον ιστορικό Τζων Φοξ.
Φαινόταν ότι, σιγά-σιγά, η Βίβλος θα έπαυε να είναι μια ζωντανή δύναμις μεταξύ των ανθρώπων γενικά. Αλλά στην πιο σκοτεινή ώρα εφευρέθηκε κάτι που άλλαξε πολύ την εικόνα.
Τυπογραφία με Κινητά Στοιχεία
Με την τυπογραφία, ανατυπώνονταν οι Γραφές πιο γρήγορα απ’ ό,τι καταστρέφονταν. Αναφέρεται ότι το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε ήταν η Λατινική Βίβλος. Σύντομα, όμως, τυπώνονταν αντίγραφα στην τότε κοινή γλώσσα.
Λόγω της μαζικής παραγωγής της Βίβλου, η τιμή τώρα ενός αντιγράφου ήταν τόσο μικρή που ήταν προσιτή στον μέσο άνθρωπο. Ο Μαρτίνος Λούθηρος και ο Ουίλλιαμ Τύντεηλ, που τη μετέφρασαν από την πρωτότυπη γλώσσα, όχι απλώς από τη Λατινική, έκαναν τη Βίβλο να διαβάζεται εύκολα. Ο Τύντεηλ χρησιμοποίησε λέξεις που θα μπορούσε να καταλάβη ακόμη και ‘ένα παιδί που οδηγεί το άροτρο’. Άλλαξε τις αρχαϊκές λέξεις για την «αγάπη,» την «εκκλησία,» τη «μετάνοια,» με λέξεις της καθομιλουμένης. Αυτό συνέβαλε στο να γίνη η Βίβλος ζωντανή για τον κοινό άνθρωπο.
Ωστόσο, ο πόλεμος εναντίον αυτών των Γραφών δεν είχε καθόλου τελειώσει. Επί δεκαετίες μετά την εκτύπωσι της πρώτης Βίβλου το 1456, διεξαγόταν ένας πραγματικός πόλεμος με σκοπό να καταστραφούν τα αντίτυπα που ήσαν γραμμένα στην καθομιλουμένη. Οι Γραφές του Τύντεηλ καίγονταν αμέσως μετά την κατάσχεσί τους από τον επίσκοπο του Λονδίνου. Ήταν τόσο βίαιος στο να καταστρέψη όλες τις Γραφές του Τύντεηλ, ώστε αυτός ο κληρικός λέγεται ότι αγόραζε αντίτυπα για να μπορή να τα καίη! Σε μια περίπτωσι, μέσω ενός φίλου, ο Τύντεηλ του πούλησε μερικά ελαττωματικά αντίτυπα και χρησιμοποίησε τα χρήματα για να τελειώση την έκδοσί του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια μεγαλύτερη πλημμυρίδα της εκδόσεώς του στην Αγγλία!
Επί χρόνια κυνηγούσαν τον Τύντεηλ σαν ζώο. Τελικά προδόθηκε και συνελήφθη. Οι προσπάθειές του τού κόστισαν τη ζωή του, γιατί τον στραγγάλισαν και τον έκαψαν στον πάσσαλο.
Γιατί Επήλθε Εναντίωσις στις Μεταφράσεις
Μήπως δυσκολεύεστε να καταλάβετε γιατί πολλοί θρησκευτικοί αξιωματούχοι εναντιώθηκαν στη μετάφρασι της Βίβλου στη γλώσσα του κοινού ανθρώπου; Ο λόγος δεν είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι εναντιώνονταν άμεσα στη Βίβλο. Μερικοί μάλιστα την είχαν σε υψηλή εκτίμησι. Αλλά είχαν τον εσφαλμένο φόβο ότι τα μη εξουσιοδοτημένα άτομα θα έκαναν λανθασμένες μεταφράσεις, και, συνεπώς θα αλλοίωναν έτσι τον Λόγο του Θεού. Ο τρόπος που διάλεξαν για να προστατεύσουν τη Βίβλο από τη «βεβήλωσι» των κακών μεταφράσεων στην εξελισσόμενη κοινή γλώσσα, ήταν η διατήρησίς της στην αξιοσέβαστη, αμετάβλητη Λατινική γλώσσα.
Γιατί, λοιπόν, δεν έκαναν μια «εξουσιοδοτημένη» μετάφρασι; Με τον καιρό την έκαναν. Μια Γερμανική έκδοσις του Έμσερ δημοσιεύθηκε γύρω στο 1527, και η Αγγλική Καινή Διαθήκη του Ράιμς εκδόθηκε το 1582. Ο λόγος αυτής της καθυστερήσεως εξηγήθηκε από τον Ρωμαιοκαθολικό αξιωματούχο Γκάιλερ του Κάιζερσμπεργκ (Γερμανία), ο οποίος είπε γύρω στο 1500:
«Είναι επικίνδυνο να βάλης μαχαίρια σε παιδικά χέρια για να κόψουν ψωμί, γιατί μπορούν να κοπούν τα ίδια. Έτσι και οι άγιες γραφές, που περιέχουν τον άρτο του Θεού, πρέπει να διαβάζωνται και να εξηγούνται απ’ όσους είναι ήδη πολύ προχωρημένοι σε γνώσι και πείρα, και θ’ αποδώσουν την αναμφισβήτητη σημασία τους. Επειδή ο άπειρος λαός θα υποστή βλάβη εύκολα από τη μελέτη τους. . . Ως εκ τούτου, αν επιθυμήτε να διαβάσετε τη Βίβλο, προσέξετε μη περιπέσετε σε σφάλμα.»
Αλλά ο φόβος μήπως οι αμαθείς ‘περιπέσουν σε σφάλμα’ ήταν και ο μόνος λόγος που δεν ενεθάρρυναν τη μελέτη της Βίβλου; Όχι, γιατί ο γνωστός Καθολικός λόγιος Έρασμος με ειλικρίνεια παρουσίασε και άλλους λόγους, λέγοντας:
«Η γυναίκα που απασχολείται με τη μελέτη των ιερών βιβλίων παραμελεί τα οικιακά της καθήκοντα, . . . και ίσως και ο στρατιώτης διστάζει να πάη στον πόλεμο, και τι κίνδυνος θα είναι αυτό! . . . Σε πολλά μέρη τα άγια βιβλία επιπλήττουν τα σφάλματα των κληρικών και των αρχόντων, και αν τα διάβαζε ο λαός αυτά, θα άρχιζε να γογγύζη εναντίον εκείνων που τα επέβαλαν.»
Ανεξάρτητα από την αιτία, το αποτέλεσμα ήταν ότι η Βίβλος έπαυσε σχεδόν να είναι ζωντανή δύναμις στη ζωή του κοινού ανθρώπου. Αν είχε επικρατήσει αυτή η άποψις, ανεξάρτητα του πόσο σωστή ήταν, η Βίβλος θα είχε γίνει πραγματικά ένα «ιερό λείψανο.»
Πόσο ευγνώμονες μπορούμε να είμαστε που μέσω των προσπαθειών μερικών πολύ αφοσιωμένων ανθρώπων, όπως και μέσω της χρήσεως της τυπογραφίας, η Βίβλος εκδόθηκε σε ζωντανή γλώσσα και έγινε εύχρηστη στον κοινό άνθρωπο! Και μ’ ένα κόστος προσιτό στην πλειονότητα. Πραγματικά η Βίβλος άντεξε μια πάρα πολύ άγρια επίθεσι.
Αλλά τι συνέβη με τη δεύτερη μέθοδο της επιθέσεως—την αλλοίωσι του περιεχομένου; Αν σ’ ένα ποτήρι καθαρό νερό προσθέση κανείς ακαθαρσία μπορεί να το αχρηστεύση. Πώς τα πήγε η Βίβλος μ’ αυτή τη γεμάτη πανουργία επίθεσι;
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 8]
Τι θα μπορούσε να εξηγήση τον ασταμάτητο αγώνα, δια μέσου των αιώνων, που είχε σκοπό να εμποδίση τον κοινό άνθρωπο να έχη τη Βίβλο;
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]
Τι θα είχατε κάνει αν απειλείτο η ζωή σας επειδή μελετούσατε τη Βίβλο;
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 13]
‘Ο άπειρος λαός θα υποστή βλάβη εύκολα από την ανάγνωσι της Βίβλου,’ είπε ένας εκκλησιαστικός παράγων. Αλλά ο λόγιος Έρασμος δήλωσε με ειλικρίνεια: «Σε πολλά μέρη τα άγια βιβλία επιπλήττουν τα σφάλματα των κληρικών και των αρχόντων, και αν τα διάβαζε ο λαός αυτά, θα άρχιζε να γογγύζη εναντίον εκείνων που τα επέβαλαν.»
[Πλαίσιο στη σελίδα 10]
Η ΒΙΒΛΟΣ ΥΠΟ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΙ
«Απαγορεύεται η κατοχή βιβλίων της Παλαιάς ή Καινής Διαθήκης στη Ρωμανική [την Κοινή γλώσσα].»—ΙΑΚΩΒΟΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ, ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ (ΙΣΠΑΝΙΑ), 1223 μ.Χ.
«Απαγορεύεται η κατοχή βιβλίων της Γραφής από τους κοινούς ανθρώπους, . . . επί πλέον δε απαγορεύεται η χορήγησις αδείας στους κοινούς ανθρώπους για κατοχή βιβλίων της Παλαιάς ή Καινής Διαθήκης.»—ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΛΟΥΖΗΣ (ΓΑΛΛΙΑ): 1229 μ.Χ.
‘Δια τούτο, εντελλόμεθα αυστηρώς προς πάντας τους Αρχιεπισκόπους, Επισκόπους, και λοιπούς κληρικούς, ως και δούκας, πρίγκηπας κ.λ.π., όπως βοηθήσουν τους ως ανωτέρω ιεροεξεταστάς και κατάσχουν από πάντας αυτά τα βιβλία, που είναι γραμμένα εις την κοινή γλώσσα. Και όλα αυτά πρέπει να κατάσχωνται από πάντας, τους κοσμικούς και κυρίως τον [κοινό] λαό (και ειδικώτερον δε, επειδή δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με τον νομικό κανόνα, η μελέτη οιωνδήποτε βιβλίων των Αγίων Γραφών από τους κοινούς ανθρώπους ασχέτως φύλου).’—ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΑΡΟΛΟΣ ο IV, ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, 1369 μ.Χ.
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας διέταξε να κατασχεθούν και να καούν οι Γραφές
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Η μελέτη της Βίβλου έφθασε να θεωρήται ως κάτι που αφορούσε τους κληρικούς
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Δημιουργήθηκαν πολυτελείς ακριβές Γραφές που τις μεταχειρίζονταν ως «ιερά λείψανα»
[Εικόνα στη σελίδα 12]
Οι αρχές διέταξαν να καίεται μέχρι θανάτου όποιος είχε τη Βίβλο στην Κοινή γλώσσα