Βοηθήστε τα Παιδιά να Μην Πεθάνουν!

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Νιγηρία

ΜΟΛΥΣΜΕΝΟ νερό, περιορισμένες προμήθειες τροφίμων, πλατιά διαδεδομένες αρρώστιες και μολύνσεις—αυτές οι συνθήκες είναι κοινές στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, ο Δρ Τσίζου Οκούντο, ένας Νιγηριανός παιδίατρος, είπε στο Ξύπνα!: ‘Η άγνοια και η παραμέληση [της κατάλληλης υγιεινής] από μέρους των γονέων βοηθούν στη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν την ανάπτυξη ασθενειών’.

Ο Δρ Οκούντο συνεχίζει: ‘Η παλιότερη γενιά λέει συχνά στους νεότερους γονείς ότι η διάρροια ξεπλένει τις ακαθαρσίες και τους συμβουλεύει να την αφήνουν να συμπληρώνει τον κύκλο της’. Ορισμένοι γονείς ακολουθούν αυτή τη σφαλερή συμβουλή και αφήνουν τα άρρωστα παιδιά τους χωρίς θεραπεία. Συχνά το αποτέλεσμα είναι θάνατος.

Αλλά η ζωή είναι πολύτιμη για όλους εκείνους που τιμούν την «πηγή της ζωής». (Ψαλμός 36:9) Γι’ αυτό, οι θεοφοβούμενοι γονείς δεν αφήνουν τις δεισιδαιμονίες ή τις τοπικές συνήθειες να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των παιδιών τους. Και ο υπουργός υγείας της Μαλαισίας λέει τα εξής: «η πρόληψη των ασθενειών . . . πρέπει να αρχίζει στο σπίτι».

Δεν Μπορούν να Θρέψουν Τόσα Πολλά Στόματα;

Οι ‘ελλείψεις τροφίμων’ αποτελούν χαρακτηριστικό του καιρού μας και πλήττουν με ιδιαίτερη σκληρότητα τις αναπτυσσόμενες χώρες. (Ματθαίος 24:7, ΜΝΚ) Και κάτι που κάνει το πρόβλημα πιο περίπλοκο είναι το γεγονός ότι «υπάρχουν ακόμη, σ’ ολόκληρη την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ‘περιοχές’ με υπερβολικά υψηλή γονιμότητα—πάνω από έξι παιδιά για κάθε γυναίκα», δηλώνει η έκθεση του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Επιφυλακής, Planning the Global Family (Προγραμματισμός της Παγκόσμιας Οικογένειας).

Γιατί λοιπόν δεν περιορίζουν τα ζευγάρια των Αφρικανών το μέγεθος των οικογενειών τους; Η έκθεση της Παγκόσμιας Επιφυλακής εξηγεί: «Η οικονομική και κοινωνική θέση μιας [Αφρικανής] γυναίκας ανεβαίνει με τον αριθμό των παιδιών που κάνει, κυρίως επειδή τα παιδιά αντιπροσωπεύουν επιπλέον χέρια που βοηθούν στις αγροτικές δουλειές, στα ψώνια και σε άλλες εργασίες». Το βιβλίο Africa in Crisis (Η Αφρική σε Κρίση) προσθέτει: «Η υψηλή πιθανότητα να μη ζήσουν τα παιδιά ενθαρρύνει τους Αφρικανούς γονείς να αποκτούν μεγάλες οικογένειες». Σε μερικές αφρικανικές χώρες, πεθαίνει σχεδόν το ένα πέμπτο όλων των μωρών, στον πρώτο τους χρόνο! Η ειρωνεία ωστόσο είναι ότι η απόκτηση πολλών παιδιών δημιουργεί συχνά ένα φαύλο κύκλο συνωστισμένων, ανθυγιεινών συνοικιών και ανεπαρκούς υγιεινής—εκείνες ακριβώς τις συνθήκες που συντελούν κατά πολύ στη θανάτωση των παιδιών.

Οι γιατροί λένε ακόμη ότι η γυναίκα χρειάζεται χρόνο για να συνέλθει από την εγκυμοσύνη και τον τοκετό προτού συλλάβει και πάλι. Αλλιώς, η ικανότητά της να κάνει υγιή μωρά μπορεί να υποστεί σοβαρή βλάβη.

Παρά τα γεγονότα αυτά, οι Αφρικανοί τείνουν να αντιδρούν στην ιδέα του οικογενειακού προγραμματισμού.a Ωστόσο τα άτομα δεν πρέπει να αψηφούν αυτό το ζήτημα, χωρίς να το σκεφτούν σοβαρά. Οι Χριστιανοί θα μπορούσαν να σκεφτούν ότι η Αγία Γραφή, ενώ δεν καταδικάζει την απόκτηση παιδιών, λέει τα εξής στο εδάφιο 1 Τιμόθεον 5:8: «Εάν τις δεν προνοή περί των εαυτού και μάλιστα των οικείων, ηρνήθη την πίστιν». Αν κάποιοι γονείς έχουν πολύ μεγάλη οικογένεια, ίσως να τους είναι αδύνατο να παρέχουν στα παιδιά τους τροφή, ρουχισμό και στέγη σε επαρκή βαθμό. Αν και πρόκειται για προσωπικό ζήτημα, μερικά ζευγάρια έχουν μάθει να εφαρμόζουν αντισύλληψη και να αποφεύγουν την απόκτηση περισσότερων παιδιών απ’ όσα μπορούν να φροντίσουν κατάλληλα.

Θηλασμός Κατά του Μπιμπερό

«Ο υποσιτισμός που προκαλείται από τις κακές μεθόδους διατροφής των παιδιών προκαλεί δεκαπλάσιους και πλέον θανάτους απ’ ό,τι αυτή καθαυτή η πείνα», λέει ο ερευνητής Γουίλιαμ Τσάντλερ. «Αν προστεθεί και η αφυδάτωση που οφείλεται στη διάρροια, ο υποσιτισμός είναι ο κυριότερος φονιάς στον κόσμο». Συχνά, οι ‘κακές μέθοδοι διατροφής’ αρχίζουν από τη βρεφική ηλικία.

Το μητρικό γάλα είναι η ιδεώδης τροφή για τα περισσότερα μωρά, επειδή περιέχει όλες τις απαιτούμενες θρεπτικές ουσίες. Χωνεύεται εύκολα και γρήγορα. Πάντα είναι φρέσκο και έχει τη σωστή θερμοκρασία. Περιέχει αντισώματα που προστατεύουν το μωρό και το βοηθούν να αναπτύξει αντίσταση στις μολύνσεις. Ο θηλασμός παρέχει επίσης στο μωρό τη στοργική προσοχή που είναι αναγκαία για τη συναισθηματική ανάπτυξη.

Ωστόσο, καθώς οι γυναίκες πιάνουν δουλειά, ο θηλασμός χάνει έδαφος σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Κατά συνέπεια, πολλά μωρά στην Αφρική τρέφονται με έτοιμες τροφές σε σκόνη. Αυτές οι έτοιμες τροφές είναι θρεπτικές, όταν ετοιμαστούν σωστά και σε υγιεινές συνθήκες. «Ωστόσο, στις φτωχές περιοχές του κόσμου», ανέφερε το περιοδικό Time, «αυτό είναι μερικές φορές αδύνατο. Λόγω άγνοιας οι μητέρες μπορεί να ανακατεύουν την έτοιμη τροφή, που είναι σε μορφή σκόνης, με μολυσμένο νερό ή, για να εξοικονομήσουν χρήματα, να τη διαλύουν πάρα πολύ». Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Η Κουίν, μια Νιγηριανή μητέρα εφτά παιδιών, θυμάται ότι οι νοσοκόμες στο νοσοκομείο άρχισαν να τρέφουν ευθύς εξαρχής τα μωρά της με το μπιμπερό. Η Κουίν ακολούθησε αυτή τη μέθοδο και στο σπίτι. Αλλά τα έξι παιδιά της υπέφεραν όλα από σοβαρή και επαναλαμβανόμενη διάρροια—ένα παιδί παραλίγο να πεθάνει. Ο σύζυγός της λέει: «Καταλάβαμε ότι το έκτο μας παιδί πάθαινε μόλυνση από το μπιμπερό· έτσι σταματήσαμε να το χρησιμοποιούμε και η κόρη μας έγινε καλά. Τώρα η Κουίν θηλάζει το έβδομο παιδί μας, τους πρώτους μήνες της ζωής του».

Ποιο είναι το μήνυμα; Θηλάστε το μωρό σας το συντομότερο δυνατόν! Να ακολουθείτε εσείς η ίδια μια ισορροπημένη δίαιτα, έτσι ώστε να μπορείτε να παράγετε υγιές γάλα. Ένα έμμεσο όφελος από το θηλασμό είναι ότι έχει την τάση να καθυστερεί την επανεμφάνιση της εμμηνόρροιας μετά τη γέννηση του μωρού. Γι’ αυτό ονομάζεται αντισυλληπτικό της φύσης.

Να τα Τρέφετε Σωστά!

Μερικές φορές όμως, τα παιδιά στην Αφρική τρέφονται αποκλειστικά και μόνο με μητρικό γάλα ως και τον 18ο μήνα τους. «Πολλά παιδιά, όταν απογαλακτίζονται», λέει ο Γουίλιαμ Τσάντλερ, «τα τρέφουν τις ίδιες τροφές που τρώνε οι ενήλικοι, τις οποίες δεν μπορούν να μασήσουν ή να χωνέψουν, ή οι οποίες δεν είναι θρεπτικές».

Το γραφείο της UNICEF στην Ακτή Ελεφαντοστού έβγαλε μια αφίσα που δίνει την εξής συμβουλή στις μητέρες: «Μετά τους πέντε μήνες, δεν φτάνει ο θηλασμός». Το γάλα της μητέρας πρέπει να συμπληρώνεται με φρούτα, δημητριακά και λαχανικά που έχουν μαγειρευτεί και έχουν γίνει πολτός, ώστε να είναι αρκετά μαλακά για να τα μασήσει και να τα καταπιεί το μωρό. Μια Νιγηριανή μητέρα, που λέγεται Ιτζεόμα, θήλασε και τα τέσσερα παιδιά της, τους πρώτους τέσσερις μήνες τους. Συνέχισε το θηλασμό ως και για 12 μήνες, αντικαθιστώντας τον σταδιακά με γεύματα που τρώγονταν με το κουτάλι ή με το μπιμπερό, και τα οποία περιλάμβαναν χυμούς φρούτων, χυλό και άλλα παρασκευάσματα. Στην προετοιμασία των γευμάτων τηρούσε αυστηρά τους κανόνες υγιεινής. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Τα παιδιά της έχουν μεγαλώσει όλο υγεία κι έχουν πάθει λίγες μολύνσεις.

Καθώς μεγαλώνει το παιδί, η ισορροπημένη δίαιτα θα το βοηθήσει να παραμένει υγιές. Ένα γεύμα που αποτελείται μόνο από υδατάνθρακες, όπως οι γλυκοπατάτες, η ταπιόκα ή το αποφλοιωμένο ρύζι, δεν είναι επαρκής διατροφή. Το σώμα του παιδιού χρειάζεται επίσης πρωτεΐνες, βιταμίνες και ανόργανες ουσίες που βρίσκονται στο κρέας, στα αβγά, στο γάλα, στα φασόλια, στο καλαμπόκι και σε διάφορα λαχανικά και φρούτα.

Είναι επίσης σπουδαίο το πώς χρησιμοποιείται και το πώς αποθηκεύεται η τροφή. Μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να χρησιμοποιήσετε τροφή που δεν κρατάει και η οποία έχει μείνει έξω από το ψυγείο μια-δυο μέρες—αλλά ΜΗΝ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ! «Η μολυσμένη τροφή είναι συχνά επικίνδυνη και μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενη διάρροια και άλλες λοιμώδεις αρρώστιες». Γι’ αυτό, (1) να πλένετε τα χέρια σας προτού αγγίξετε ή ετοιμάσετε τα φαγητά. (2) Να τρώτε το φαγητό αμέσως μόλις μαγειρευτεί—μην το αφήνετε εκτεθειμένο για πολλή ώρα σε θερμοκρασία δωματίου. (3) Να κρατάτε σε καθαρή και εύτακτη κατάσταση την κουζίνα σας, τα μαγειρικά σας σκεύη, τα ρούχα σας και τον εαυτό σας, σ’ όλες τις περιπτώσεις.—Περιοδικό World Health.

Στο μολυσμένο νερό, αφθονούν τα μικρόβια και τα παράσιτα. Γι’ αυτό, να φιλτράρετε ή να βράζετε το νερό πριν το χρησιμοποιήσετε. Να πλένετε με βραστό νερό τα σκεύη στα οποία τρώτε και επίσης να πλένετε τα χέρια σας προτού πιάσετε τα φαγητά.

Πράγματι, το να διακρατείτε ένα υψηλό επίπεδο καθαριότητας είναι ίσως ο πιο απλός τρόπος για να περιφρουρήσετε την υγεία. Στις αναπτυσσόμενες χώρες όμως, αυτό μπορεί να είναι μια πραγματική πρόκληση.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Μερικά Συμπτώματα του Υποσιτισμού

◼ Μικρή ενεργητικότητα—το παιδί αποφεύγει το ζωηρό παιχνίδι

◼ Λίγη όρεξη—το παιδί αρνιέται να φάει, τρώει λίγο

◼ Αργή ανάπτυξη—το παιδί είναι πολύ μικροκαμωμένο για την ηλικία του

◼ Μειωμένη αντίσταση—συχνές αρρώστιες από ασήμαντες μολύνσεις

Μερικές Αιτίες του Υποσιτισμού

◼ Έλλειψη τροφής

◼ Αφθονία τροφής, αλλά όχι του σωστού είδους

◼ Τάισμα με το μπιμπερό, όταν τα μείγματα είναι πολύ διαλυμένα ή η προετοιμασία ανθυγιεινή

◼ Μολύνσεις

◼ Εντερικά παράσιτα που προκαλούν διάρροια ή εμετό

[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 7]

Άλλα Ζωοσωτήρια Μέτραb

Κάθε μέρα πεθαίνουν πάνω από 2.000 παιδιά, από αρρώστιες όπως η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα, ο κοκκίτης, η διφθερίτιδα, ο τέτανος και η φυματίωση—που όλες τους, όπως διατείνονται οι γιατροί, μπορούν να προληφθούν εύκολα με ανοσοποίηση. Γι’ αυτό πολλοί γονείς έχουν αποφασίσει προσωπικά να κάνουν στα παιδιά τους εμβόλια κατά των ασθενειών αυτών. Για παράδειγμα, η Νιγηρία έχει ένα Διευρυμένο Πρόγραμμα Ανοσοποίησης (Expanded Programme on Immunization). Ίσως να υπάρχει κάποιο παρόμοιο πρόγραμμα και στη χώρα σας.—Βλέπε «Ξύπνα!» 8 Μαρτίου 1966, για επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τον εμβολιασμό.

Να θυμάστε όμως ότι για να προστατευτεί ένα παιδί πλήρως, μπορεί να χρειαστεί να κάνει και επαναληπτικούς εμβολιασμούς. Συχνά οι γονείς ανησυχούν για το χαμηλό πυρετό και τους μικρούς πόνους που μπορεί να έχει το παιδί μετά τον πρώτο εμβολιασμό. Ωστόσο, πολλοί γονείς σκέφτονται ότι αυτή η ασήμαντη ταλαιπωρία είναι ένα μικρό τίμημα που πρέπει να πληρωθεί προκειμένου να προστατευτεί το παιδί από θανατηφόρες ασθένειες.

Να εξοικειωθείτε επίσης με τη Θεραπεία με Χορήγηση Διαλυμάτων από το Στόμα (Oral Rehydration Therapy).c Στη διάρκεια μιας πρόσφατης δεκαετίας, πέθαναν περίπου 30 εκατομμύρια παιδιά από την αφυδάτωση και τον υποσιτισμό που προκλήθηκαν από διάρροια. Όμως ένα απλό διάλυμα γλυκόζης, αλατιού και νερού μπορεί να σώσει τη ζωή του παιδιού σας όταν πάθει διάρροια. Όταν το πιει το παιδί, αυξάνεται η δυνατότητα του σώματος να απορροφά υγρά για να αντικαταστήσει εκείνα που χάθηκαν από τη διάρροια και τον εμετό. Αν δεν μπορείτε να προμηθευτείτε προπαρασκευασμένα άλατα, ακολουθήστε την εξής απλή συνταγή: Αναμείξτε μια κοφτή κουταλιά του γλυκού επιτραπέζιο αλάτι, οχτώ κοφτές κουταλιές του γλυκού ζάχαρη και 946 γραμμάρια νερό. Η Θεραπεία με Χορήγηση Διαλυμάτων από το Στόμα «αποτρέπει το θάνατο στο 90 τοις εκατό των περιπτώσεων αφυδάτωσης που οφείλεται σε διάρροια».

Παρ’ όλα τα προληπτικά μέτρα, τα παιδιά μπορεί να εξακολουθούν να υποφέρουν από μολύνσεις και εντερικά παράσιτα. Πώς μπορείτε να αντιληφθείτε αμέσως αυτές τις επικίνδυνες συνθήκες όταν παρουσιάζονται; Σε πολλές χώρες, είναι εύκολο να βρεθεί ένα διάγραμμα αύξησης του βάρους, που μπορεί να βοηθήσει σ’ αυτό. Να ζυγίζετε απλώς το παιδί σας κάθε μήνα και να καταχωρείτε το βάρος σ’ ένα διάγραμμα που δείχνει τον κανονικό ρυθμό ανάπτυξης. Συγκρίνοντας τα δύο βάρη, θα δείτε αν υπάρχει κάποια καθυστέρηση στην ανάπτυξη του παιδιού.

[Πίνακας]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Διάγραμμα Αύξησης Βάρους

μέσο υγιές παιδί

μπορεί να δείχνει κακή διατροφή (επισκεφθείτε το γιατρό ή μια κλινική)

1 kg = 2.2 lb.

20

18

16

14

12

10

8

6

4

2

kg 0

1ο έτος, 2ο έτος, 3ο έτος, 4ο έτος, 5ο έτος

[Υποσημειώσεις]