Ο Καπνός και η Υγεία Σας—Έχουν Πράγματι Κάποια Σχέση;
«Σας Ευχαριστούμε που Δεν Καπνίζετε»—Επιγραφή της εποχής μας.
«Σας Ευχαριστούμε που Καπνίζετε»—Αντεπίθεση από περιοδικό που εκδίδει κάποια εταιρία καπνού.
ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ παρατάξεις έχουν λάβει τη θέση τους, τα στυλό και οι κομπιούτερ της προπαγάνδας έχουν αναλάβει δράση. Οι διαφημιστικές εταιρίες στέλνουν τα συγκρουόμενα μηνύματά τους. Ο πόλεμος αυτός διεξάγεται στην παγκόσμια αγορά. Πρόκειται για τον πόλεμο του καπνού και τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι υψηλά. Δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Είτε καπνίζετε είτε όχι, σας επηρεάζει.
Είναι ένας πόλεμος που διεξάγεται σε δυο κυρίως τομείς—στην οικονομία και στην υγεία. Για όσους είναι κατά του καπνίσματος, η υγεία έρχεται πρώτη. Για τους μεγιστάνες του καπνού κι εκείνους που σχετίζονται με τη βιομηχανία, διακυβεύονται η οικονομία, τα κέρδη και οι εργασίες. Τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις παροξύνονται μερικές φορές. Σε ένα αεροδρόμιο, ένας καπνιστής ζήτησε από κάποιο διπλανό τη φωτιά του. «Λυπάμαι, δεν καπνίζω», ήταν η αθώα απάντηση. «Δεν σας ρώτησα αν καπνίζετε!» είπε θυμωμένα ο καπνιστής.
Αλλά τι βρίσκεται στο βάθος αυτής της διένεξης; Σας βλάπτει πράγματι τόσο πολύ το κάπνισμα; Πρέπει να το σταματήσετε ή όχι;
Κυβερνητικές Προειδοποιήσεις Όσον Αφορά την Υγεία
Στις Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγεται διαμάχη γύρω από το ζήτημα του καπνού και του καρκίνου, επί δεκαετίες. Στη δεκαετία του 1960, οι καπνοβιομηχανίες χρηματοδότησαν με εκατομμύρια δολάρια διάφορες έρευνες, για να βοηθήσουν υποτίθεται στον εντοπισμό της σχέσης μεταξύ καρκίνου και καπνού, κι έτσι να βρουν κάποιο τρόπο να παράγουν τσιγάρα χωρίς καρκινογόνα στοιχεία. Προφανώς, ένα από τα αποτελέσματα ξάφνιασε τους καπνοβιομήχανους.
Το 1964, ο υπουργός υγείας των Η.Π.Α. εξέδωσε την πρώτη του προειδοποιητική έκθεση αναφορικά με τους κινδύνους του καπνίσματος. Από το 1965, οι κατασκευαστές τσιγάρων στις Η.Π.Α. υποχρεούνται από το νόμο να τυπώνουν στα πακέτα τους προειδοποιήσεις. Στην αρχή το μήνυμα ήταν ήπιο: «Προειδοποίηση: Ο Υπουργός Υγείας Καταγγέλλει ότι το Κάπνισμα Τσιγάρων Είναι Επικίνδυνο για την Υγεία Σας». Κατόπιν, το 1985, απαιτήθηκε από τις εταιρίες καπνού να προβάλλουν εναλλακτικά τέσσερα μηνύματα στις διαφημίσεις και στα προϊόντα τους. Η καθεμιά αρχίζει με τα λόγια: «ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ». Και τα διαφορετικά μηνύματα είναι: «Το Κάπνισμα Προξενεί Καρκίνο του Πνεύμονα, Καρδιοπάθειες, Εμφύσημα και Μπορεί να Προκαλέσει Επιπλοκές στην Εγκυμοσύνη». (Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 4.) «Όταν Καπνίζουν οι Έγκυες Μπορεί να Προκληθεί Βλάβη στο Έμβρυο, Πρόωρος Τοκετός και Χαμηλό Βάρος Κατά τη Γέννηση». «Κόβοντας το Τσιγάρο Τώρα, Μειώνετε Σημαντικά Σοβαρούς Κινδύνους για την Υγεία Σας». «Στο Κάπνισμα Τσιγάρου Περιλαμβάνεται Μονοξείδιο του Άνθρακα».a
Και άλλες χώρες, εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσιεύουν προειδοποιήσεις σχετικά με τα τσιγάρα. Το περιοδικό India Today περιέχει διαφημίσεις που περιλαμβάνουν τα λόγια: «ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ: ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΒΛΑΒΕΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ». Παλιότερα στον Καναδά, εμφανιζόταν η ακόλουθη δήλωση με μικρά γράμματα: «Προειδοποίηση: Η Υπηρεσία Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Καναδά προειδοποιεί ότι ο κίνδυνος για την υγεία αυξάνεται ανάλογα με το πόσο καπνίζετε—αποφεύγετε να εισπνέετε τον καπνό». Από τις 31 Μαΐου 1988, έχουν απαγορευτεί οι διαφημίσεις τσιγάρων στον Καναδά. Στη Βρετανία, οι διαφημίσεις τσιγάρων περιλαμβάνουν τα λόγια: «ΜΕΤΡΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΙΣΣΑΣ [ή ΧΑΜΗΛΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΙΣΣΑΣ] Όπως καθορίζεται από την Κυβέρνηση της Α. Μ. ΚΙΝΔΥΝΟΣ: ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ της Κυβέρνησης Όσον Αφορά την Υγεία: ΤΑ ΤΣΙΓΑΡΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΛΑΨΟΥΝ ΣΟΒΑΡΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΑΣ». Οι διαφημίσεις καπνού έχουν απαγορευτεί στην Ιταλία ήδη από το 1962. (Παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζουν οι Ιταλοί έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια!) Με τόσο πολλές προειδοποιήσεις που βασίζονται σε συγκλονιστικές επιστημονικές αποδείξεις, 50.000 και πλέον μελέτες στη διάρκεια των ετών, το συμπέρασμα είναι αναπόφευκτο—το κάπνισμα είναι επικίνδυνο για την υγεία σας!
Μολονότι το κάπνισμα είναι παγκόσμιο φαινόμενο, δεν απαιτούν όλες οι χώρες να τυπώνονται προειδοποιήσεις στο προϊόν. Και όταν οι αγορές παρουσιάζουν κάμψη σε κάποια περιοχή, οι γίγαντες του καπνού, με την τακτική της πιεστικής διαφήμισης, ανοίγουν νέες αγορές σε άλλες χώρες. Επηρεάζεται η χώρα σας από την ισχυρή διαφήμιση του καπνού; Μήπως τα ξένα τσιγάρα αρχίζουν να φαίνονται πιο ελκυστικά; Ποια είναι η αληθινή ιστορία πίσω από τις «μεγάλες πωλήσεις»;
[Υποσημειώσεις]
a Το μονοξείδιο του άνθρακα, ένα άοσμο αέριο, αποτελεί το 1 ως 5 τοις εκατό του καπνού του τσιγάρου και απορροφάται από την αιμοσφαιρίνη, την ουσία που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα. Μειώνει το ζωτικό οξυγόνο που πρέπει να κυκλοφορεί στο αίμα. Αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο για κάποιον που ήδη πάσχει από καρδιακό νόσημα.
[Πλαίσιο/Εικόνα στις σελίδες 4, 5]
ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ και οι Έγκυες Γυναίκες
Το σοβιετικό περιοδικό Nauka I Zhizn (Επιστήμη και Ζωή) δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο του Δρ Βίκτορ Καζμίν, στο οποίο ο ίδιος εξέθετε λεπτομερώς τους κινδύνους που διατρέχει η μητέρα και το παιδί, σε περίπτωση που η μητέρα καπνίζει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτός δήλωσε: «Το κάπνισμα κάνει τεράστιο κακό στον οργανισμό της γυναίκας, τα βιολογικά διακριτικά γνωρίσματα του οποίου τον καθιστούν αρκετά ευαίσθητο στις δηλητηριάσεις. Άλλωστε, ο καπνός του τσιγάρου περιέχει συστατικά που αποτελούν θανάσιμη απειλή για την υγεία».
Ο ίδιος δηλώνει ότι οι καπνίστριες μητέρες μπορούν κυριολεκτικά να δηλητηριάσουν το παιδί τους. «Εργαστηριακές αναλύσεις έχουν δείξει ότι στο αμνιακό υγρό αυτών των γυναικών ασθενών υπάρχουν δηλητήρια—η νικοτίνη και ο μεταβολίτης της, η κοτινίνη. Αλλά το πιο τρομακτικό, όπως έχει εντοπιστεί από ηλεκτρονικά μικροσκόπια, είναι ότι, στις γυναίκες που καπνίζουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλάζει ακόμα και η δομή του ομφάλιου λώρου· και ο ομφάλιος λώρος είναι το μέσο από το οποίο το έμβρυο λαβαίνει από τη μητέρα όλα όσα χρειάζεται για τη ζωή. . . .
»Αν η μητέρα καπνίζει στη διάρκεια των δυο ή τριών πρώτων εβδομάδων μετά τη σύλληψη, κατά κανόνα, αυτό που επηρεάζεται χειρότερα είναι το κεντρικό νευρικό σύστημα του εμβρύου . . . Στη διάρκεια της τέταρτης ή πέμπτης εβδομάδας της εγκυμοσύνης αναπτύσσεται το καρδιοαγγειακό σύστημα. Τότε αυτό είναι που δηλητηριάζεται πρώτο».
Ποιο είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Δρ Καζμίν; «Ο καπνός του τσιγάρου είναι πολύ πιο επικίνδυνος για το έμβρυο απ’ ό,τι είναι για την ίδια τη μητέρα». Αξίζει τον κόπο; Θυμηθείτε την προειδοποίηση του υπουργού υγείας των Η.Π.Α.: «Το Κάπνισμα . . . Μπορεί να Προκαλέσει Επιπλοκές στην Εγκυμοσύνη». Και αυτή είναι απλώς μια ήπια φράση.
[Ευχαριστίες]
WHO/American Cancer Society
[Πλαίσιο στη σελίδα 5]
ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ και το Εμφύσημα
Το εμφύσημα είναι μια πάθηση που οδηγεί σε προοδευτική απώλεια της ελαστικότητας των πνευμόνων, πράγμα που τελικά καθιστά αδύνατη την επαρκή εκπνοή του χρησιμοποιημένου αέρα. Το έντυπο με τίτλο Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide (Πλήρης Οικιακός Ιατρικός Οδηγός των Παθολόγων και των Χειρουργών του Πανεπιστημίου της Κολούμπια) εξηγεί: «Τα άτομα στις [Ηνωμένες Πολιτείες] που έχουν εμφύσημα παρουσιάζουν την εξής γενική εικόνα: Είναι κυρίως άντρες, μεταξύ 50 και 70 ετών, που ήταν μανιώδεις καπνιστές επί χρόνια. Στο παρελθόν, οι γυναίκες δεν παρουσίαζαν εμφύσημα τόσο συχνά όσο οι άντρες, αλλά η εικόνα αυτή αλλάζει, καθώς οι γυναίκες εξακολουθούν να γίνονται μανιώδεις καπνίστριες».
Το ίδιο έντυπο προσθέτει: «Το εμφύσημα μπορεί επί χρόνια να δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για κάτι άλλο. Το άτομο που έχει εμφύσημα πιθανόν για μερικά χρόνια να κρυολογούσε πολύ άσχημα, αρκετές φορές κάθε χειμώνα, ενώ κάθε τέτοιο κρυολόγημα συνοδευόταν από δυνατό βήχα, και ίσως από χρόνια βρογχίτιδα. Ο βήχας είναι συχνά επίμονος και γίνεται χρόνιος». Ποια είναι μερικά άλλα συμπτώματα του εμφυσήματος;
«Το εμφύσημα αναπτύσσεται αργά. Έπειτα από κάποιες μικρές δυσκολίες στην αναπνοή το πρωί και το βράδυ, μπορεί αργότερα να αρχίσουν να παρουσιάζονται παρεμβολές στις δραστηριότητες του ατόμου. Ένας μικρός περίπατος μπορεί να είναι αρκετός για να κοπεί η αναπνοή· το ανέβασμα σκαλοπατιών είναι δύσκολο. Τελικά, καθώς οι πνεύμονες γίνονται όλο και λιγότερο ικανοί να φέρουν σε πέρας την εισπνοή, την εκπνοή και την ανταλλαγή αερίων, η κατάσταση μπορεί να φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε να απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για κάθε αναπνοή, κι έτσι ο ασθενής να αχρηστεύεται και να είναι ανίκανος να φέρει σε πέρας φυσιολογικές δραστηριότητες».
Ο ίδιος ιατρικός οδηγός προσθέτει ότι το εμφύσημα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά καρδιοαγγειακά προβλήματα. Αξίζει πραγματικά τον κόπο; Γιατί να πετάξετε το πολύτιμο δώρο της ζωής σας για χάρη της εφήμερης ικανοποίησης που προσφέρει η νικοτίνη;