Ματιές στον Κόσμο
Ο ΜΟΛΥΣΜΕΝΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΑΣ
«Η κακή μεταχείριση του περιβάλλοντος είναι τόσο μεγάλη ώστε είναι τώρα ορατή και από το διάστημα», αναφέρει η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Φωτογραφίες που πήραν αστροναύτες από το έξω διάστημα δείχνουν ότι «ο πλανήτης καλύπτεται από τη σκόνη των αυξανόμενων ερήμων, ότι τεράστιες λίμνες εξαφανίζονται και ότι τα καιρικά πρότυπα μεταβάλλονται εξαιτίας της μόλυνσης». Η θερμότητα από τα χαλυβουργεία, το νέφος από τις μεγαλουπόλεις και ο καπνός από τις πυρκαγιές των δασών αναφέρθηκαν ως παραδείγματα περιβαλλοντικών καταστροφών που προκαλεί ο άνθρωπος. Σύμφωνα με τον Ντικ Άντεργουντ, σύμβουλο της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος των Η.Π.Α., η ταχεία αύξηση των ερήμων αποτελεί «τη μεγαλύτερη απειλή», γιατί ίσως να μην υπάρχει κανένας τρόπος να αναχαιτιστεί. Εκφράζοντας την ανησυχία του, αυτός είπε: «Η γη είναι απλώς ένας μικρός πλανήτης, αλλά είναι ο μοναδικός που έχουμε».
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΣΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, «ήταν σφάλμα της Σοβιετικής Ένωσης το γεγονός ότι για πολύ καιρό απέρριπτε τη θρησκεία, και τώρα χρειάζεται την ηθική της δύναμη», λέει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). Αυτή η εφημερίδα παρέθεσε τα εξής λόγια του: «Οι ηθικές αξίες που δημιούργησε και ενσωμάτωσε η θρησκεία, εδώ και αιώνες, μπορούν να βοηθήσουν και στο έργο ανανέωσης της δικής μας χώρας. Μάλιστα αυτό συμβαίνει ήδη». Ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (The Wall Street Journal) συμφωνεί με τα παραπάνω: «Είναι τώρα της μόδας, ακόμη και άνθρωποι που δεν είναι ιδιαίτερα θρησκευόμενοι να εκφράζουν τη λύπη τους για την παρακμή των ηθικών αξιών του έθνους και να απορρίπτουν τη Μαρξιστική-λενινιστική άποψη ότι η θρησκεία είναι το όπιο του λαού». Παρά το γεγονός ότι η αλλαγή, συνεχίζει η Τζέρναλ, «έχει δημιουργήσει μια πανεθνική αναβίωση της εκκλησίας, παρατηρείται τεράστια έλλειψη του Βιβλίου των Βιβλίων». Οι Σοβιετικοί εκδότες, που εξακολουθούν να ελέγχονται «από μια κυβέρνηση η οποία επίσημα υποστηρίζει τον αθεϊσμό», δεν τυπώνουν Γραφές για να καλύψουν τη ζήτηση. Οι Γραφές στη μαύρη αγορά, αν καταφέρει κανείς να τις βρει, κοστίζουν μέχρι και 100 δολάρια (περ. 16.000 δρχ.) το κομμάτι, και έχουν αναφερθεί κλοπές Γραφών.
ΘΑΝΑΣΙΜΟΣ ΕΘΙΣΜΟΣ
«Κάθε 13 δευτερόλεπτα, πεθαίνει ένα άτομο από κάποια ασθένεια προκαλούμενη από τον καπνό», αναφέρει το περιοδικό Χρονικό του Ο.Η.Ε. (UN Chronicle). «Σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς, ο καπνός προκαλεί 2,5 εκατομμύρια θανάτους το χρόνο». Στις περισσότερες χώρες, αυξάνονται γοργά οι καπνίστριες. Εκτός από τον κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα και άλλες αναπνευστικές παθήσεις, οι καπνίστριες που παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι έγκυες θέτουν επίσης σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού τους.
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΔΑΛΑΪ ΛΑΜΑ;
Ο Δαλάι Λάμα του Θιβέτ, που πήρε το βραβείο Νόμπελ για την Ειρήνη το 1989, λέει ότι θέλει να παραιτηθεί και να δώσει τη θέση του πρωθυπουργού σ’ ένα άτομο εκλεγμένο από το λαό. Σύμφωνα με τη θιβετιανή Βουδιστική διδασκαλία, ο σημερινός Δαλάι Λάμα είναι η 14η ενσάρκωση του Τσεν-ρε-ζι, ο ζωντανός Βούδας και ο προστάτης-θεός του Θιβέτ. Ο Δαλάι Λάμα θεωρείται θρησκευτικός και πολιτικός κυρίαρχος του Θιβέτ, από το 17ο αιώνα. Γιατί προτείνεται αυτή η αλλαγή τώρα; Ο Λόντι Γκιάρι, υπουργός εξωτερικών του Δαλάι Λάμα, πιστεύει ότι αυτό είχε σκοπό να κάνει τους Θιβετιανούς να κοιτάξουν το μέλλον. «Ο Βουδισμός διδάσκει ότι όλα είναι προσωρινά κι ότι όλοι θα παρέλθουν, ακόμη κι ο Δαλάι Λάμα», είπε. «Επομένως, πρέπει να κάνουμε σχέδια γι’ αυτό». Αλλά οι Θιβετιανοί ηγέτες, που είναι εξόριστοι στην Ινδία μαζί με τον Δαλάι Λάμα, αντιτίθενται σ’ αυτή την άποψη. Το Θιβέτ βρίσκεται υπό την κομμουνιστική κινεζική διακυβέρνηση, από το 1950. Ο Δαλάι Λάμα κατέφυγε στην Ινδία το 1959, μετά από μια αποτυχημένη εξέγερση κατά της κινεζικής διακυβέρνησης.
Ο ΤΥΧΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΑΧΕΙΟΥ ΒΓΑΙΝΕΙ ΧΑΜΕΝΟΣ
«Μπορώ να αγοράσω ό,τι θέλω όποτε θέλω», λέει ο Ζαν Γκι Λαβιγκέρ από τον Καναδά, που κέρδισε στο λαχείο 7,6 εκατομμύρια δολάρια (περ. 1,3 δισ. δρχ.) το 1986, «αλλά πέρα απ’ αυτό, δεν είμαι πιο ευτυχισμένος από τους άλλους». Ο πρώην άνεργος εργάτης από το Μόντρεαλ λέει: Το γεγονός ότι έγινα εκατομμυριούχος «δεν με άλλαξε, αλλά άλλαξε όλους τους ανθρώπους του περιβάλλοντός μου». Τώρα, οι οικογενειακοί και οι παλιοί φίλοι του τον έχουν εγκαταλείψει επειδή, όπως λέει ο ίδιος, «δεν τους έδωσα αρκετά χρήματα».
ΜΑΡΙΧΟΥΑΝΑ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ
Ορισμένοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι «οι έφηβοι που παίρνουν μαριχουάνα μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη τους, μέχρι και έξι εβδομάδες αφότου σταματήσουν να παίρνουν το ναρκωτικό», λέει το περιοδικό Επιστημονικά Νέα (Science News). Αφού παρατήρησαν ότι οι έφηβοι που έπαιρναν μαριχουάνα «συχνά δεν μπορούσαν να θυμηθούν κανόνες και να παρακολουθήσουν μια συζήτηση» ενόσω έκαναν θεραπεία, οι ερευνητές δοκίμασαν αυτούς τους εφήβους σε σύγκριση μ’ εκείνους που έπαιρναν άλλα ναρκωτικά και μ’ εκείνους που δεν έπαιρναν καθόλου ναρκωτικά. «Τα αγόρια και τα κορίτσια που έπαιρναν μαριχουάνα τα πήγαν πολύ χειρότερα όταν τους ανατέθηκε να θυμηθούν ορισμένα πράγματα για περιορισμένο χρονικό διάστημα», σε σύγκριση και με τις δυο άλλες ομάδες, λέει η έκθεση· και μετά από έξι εβδομάδες, «μολονότι η μνήμη τους είχε βελτιωθεί λίγο, εξακολουθούσαν να τα πηγαίνουν χειρότερα από τις δυο άλλες ομάδες».
ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΙ ΚΛΗΡΙΚΟΙ
«Είναι καιρός να μιλήσει κάποιος έξω από τα δόντια», γράφει ο κληρικός Άντριου Γκρίλι στην εφημερίδα Νάσιοναλ Κάθολικ Ριπόρτερ (National Catholic Reporter). «Οι ηγέτες της εκκλησίας είναι ένοχοι για άλλον έναν παραλογισμό, έναν παραλογισμό που καταστρέφει όλα όσα αντιπροσώπευαν κάποτε οι Καθολικοί ιερείς». Ποιος είναι αυτός ο παραλογισμός; «Η ηγεσία της εκκλησίας ανέχεται ένα διπλό κανόνα αγαμίας για τους κληρικούς και, λόγω ανοησίας και δειλίας, επιτρέπει στους ιερείς να γίνουν σε μεγάλο ποσοστό, αργότερα δε ίσως και στο μεγαλύτερο μέρος τους, ομοφυλόφιλοι», λέει ο Γκρίλι. Μολονότι αναγνωρίζει ότι «πολλοί ιερείς, επίσκοποι, πάπες, ακόμη και άγιοι του παρελθόντος μπορεί να είχαν ομοφυλοφιλικές μάλλον παρά ετεροφυλοφιλικές τάσεις», πιστεύει ότι η σημερινή εκκλησιαστική πολιτική σχετικά με τη σεξουαλικότητα των ιερέων κάνει τους κληρικούς να γίνονται ως επί το πλείστον ομοφυλόφιλοι και χαλάει ακόμη περισσότερο την «ήδη αμαυρωμένη εικόνα των ιερέων». Ο Γκρίλι προσθέτει: «Απ’ ό,τι φαίνεται, οι ομοφυλόφιλοι ιερείς που χειροτονήθηκαν τις περασμένες δυο δεκαετίες παραμένουν σεξουαλικά δραστήριοι και μερικοί απ’ αυτούς είναι και παιδεραστές».
ΑΙΝΙΓΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ 2.500 ΧΡΟΝΩΝ
Πώς πότιζε ο Βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ τους φημισμένους Κρεμαστούς Κήπους της Βαβυλώνας; Αυτό θέλει να μάθει ο Πρόεδρος του Ιράκ Σαντάμ Χουσεΐν, λέει η εφημερίδα Νιου Γιορκ Ποστ (New York Post). Ενδιαφέρεται μάλιστα τόσο πολύ, ώστε προσφέρει βραβείο 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων (περ. 252 εκατ. δρχ.) σε όποιον παρουσιάσει το πιο πειστικό σύστημα ποτίσματος των θρυλικών εφταώροφων κρεμαστών κήπων. Εντούτοις, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι’ αυτό το σύστημα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, παρά μόνο ό,τι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και παλιά, τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. Η ιρακινή κυβέρνηση θέλει να φτιάξει ένα πανομοιότυπο των κήπων αυτών, που μπορεί να είχαν ύψος 110 μέτρα. Για το βραβείο μπορούν να συναγωνιστούν μόνο Ιρακινοί.
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ
Η πένα (περ. 1,7 δρχ.) γίνεται διαρκώς πιο ανεπιθύμητη, καθώς ολοένα και περισσότεροι έμποροι βάζουν ταμπέλες που λένε: «Δεν δεχόμαστε πένες». Πολλές πένες απλώς πετιούνται. Ένα κέντρο ανακύκλωσης στη Φλόριντα λέει ότι κάθε εβδομάδα βρίσκει πένες αξίας 1.000 δολαρίων (περ. 180.000 δρχ.) ανακατεμένες με τα σκουπίδια των σπιτιών. Το Υπουργείο Οικονομικών των Η.Π.Α. αναφέρει ότι εξαφανίζονται πάνω από 6.000.000.000 πένες το χρόνο.
ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Πάνω από 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι έπεσαν θύματα του πολέμου στη διάρκεια του 1988, σύμφωνα με μια μελέτη που έκανε ο Γουίλιαμ Έκχαρντ, που εργάζεται για το Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη, του Λεντζ, το οποίο έχει τη βάση του στις Η.Π.Α. «Τα τρία τέταρτα των θυμάτων ήταν πολίτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν ηλικιωμένοι και παιδιά που δεν μπορούσαν να βρουν γρήγορα καταφύγιο και ήταν πιο τρωτοί στον υποσιτισμό», λέει το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νάσιοναλ Κάθολικ Ριπόρτερ (National Catholic Reporter). Στις 18 από τις 22 χώρες που περιλήφθηκαν στην έκθεση αυτή, γίνονταν εμφύλιες διαμάχες. Ωστόσο, η Βόρεια Ιρλανδία, το Ελ Σαλβαδόρ, η Νικαράγουα, η Ναμίμπια και η Νότια Αφρική δεν περιλήφθηκαν, επειδή οι απώλειες σ’ αυτά τα κράτη δεν ξεπερνούσαν τα χίλια άτομα το χρόνο. Το 1988, ξέσπασαν καινούριοι πόλεμοι στο Μπουρούντι και στη Βόρεια Σομαλία.
ΟΙ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΟΤΕΡΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
Ανακαλύφθηκε ένας καινούριος κόσμος υδρόβιων μικροοργανισμών: ιοί των οποίων η διάμετρος δεν ξεπερνά τα 0,2 μικρόμετρα. Παλιότερα, πιστευόταν ότι το μικροσκοπικότερο είδος ζωής ήταν το νανοπλαγκτόν, οργανισμοί που είχαν διάμετρο από 10 μέχρι 20 μικρόμετρα και το πικοπλαγκτόν που είχε διάμετρο μικρότερη από 2 μικρόμετρα. Υπολογίζεται ότι σ’ ένα μόνο κυβικό χιλιοστό μη μολυσμένου νερού υπάρχουν από 10 εκατομμύρια μέχρι 100 εκατομμύρια τέτοιοι ιοί—αριθμός δεκαπλάσιος από τον αντίστοιχο αριθμό των βακτηριδίων—πράγμα που τους κάνει «το πιο πολυάριθμο είδος ζωής στη γη», λέει το περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American).
ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΒΙΝΤΕΟΤΑΙΝΙΕΣ
Η απάνθρωπη δολοφονία τεσσάρων μικρών κοριτσιών στην Ιαπωνία έχει ξεσηκώσει κατακραυγή για τις βίαιες βιντεοταινίες, αναφέρει το περιοδικό Έζιαγουικ (Asiaweek). Ο δολοφόνος, ο Μιγιαζάκι Τσουτόμου, ισχυρίζεται ότι αυτό που τον υποκίνησε να διαπράξει τις φρικιαστικές σεξουαλικές επιθέσεις και τους φόνους ήταν η παραστατική βία και η πορνογραφία που παρακολουθούσε στις βιντεοταινίες. Η αστυνομία βρήκε περίπου 6.000 βιντεοταινίες στο σπίτι του Τσουτόμου· αυτές οι βιντεοταινίες πρόβαλλαν πραγματικές σκηνές με σφαγές, διαμελισμούς ανθρώπων και πορνογραφία. Αλλά οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων παραγωγής βιντεοταινιών απέκλεισαν την ύπαρξη οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ των ταινιών και των εγκλημάτων, χαρακτηρίζοντας αυτή τη συσχέτιση «παράλογη». Ενώ οι γονείς απαίτησαν να επιβληθούν περισσότερες απαγορεύσεις σε τέτοιες ταινίες, ένας κυβερνητικός αξιωματούχος είπε ότι το μόνο πιθανό είναι να περιορίσουν το κατώτατο όριο ηλικίας των θεατών στα 18 χρόνια. Αλλά το περιοδικό Έζιαγουικ παρατήρησε: «Μ’ αυτόν τον τρόπο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα: ο Μιγιαζάκι ήταν 26 χρονών».