ΕΛΕΓΧΟΣ
Ενέργεια που αποσκοπεί στο να πείσει κάποιον ότι έχει σφάλει, υποκινώντας τον να αναγνωρίσει τα λάθη του και να τα διορθώσει. Ανόμοια με τον έλεγχο, η επίπληξη μπορεί να είναι αυστηρή επιτίμηση η οποία δεν συνοδεύεται από έκθεση του σφάλματος μέσω προσκόμισης αποδείξεων. (Βλέπε ΕΠΙΠΛΗΞΗ.) Το εβραϊκό ρήμα γιαχάχ (ελέγχω) είναι νομικός όρος που αποδίδεται επίσης “ζητώ λογαριασμό” (Ησ 37:4) και “τακτοποιώ τα ζητήματα” (Ησ 1:18· 2:4). Ο αντίστοιχος όρος στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο είναι ἐλέγχω. Συχνά και οι δύο αυτοί όροι μεταδίδουν τη σκέψη ότι ένα άτομο καταδικάζεται για κάποιο αμάρτημά του και καλείται να μετανοήσει. Σχετικά με τη χρήση της λέξης ἐλέγχω από τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα, ως απόδοσης της λέξης γιαχάχ σε πολλές περιπτώσεις, το Θεολογικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης (Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament) αναφέρει: «Η λέξη υποδηλώνει τη διαπαιδαγώγηση και την εκπαίδευση του ανθρώπου από τον Θεό ως αποτέλεσμα της κρίσης που διενεργεί Εκείνος. Κάτι τέτοιο περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της εκπαίδευσης—από την καταδίκη του αμαρτωλού μέχρι το σωφρονισμό και την τιμωρία του, από την εκπαίδευση του δικαίου μέσω σοβαρών δοκιμασιών μέχρι την καθοδήγησή του μέσω διδασκαλίας και νουθεσίας».—Επιμέλεια Γκ. Κίτελ, 1935, Τόμ. 2, σ. 471.
Πότε Χρειάζεται. Στο νόμο του Θεού προς τον Ισραήλ, τα άτομα σε βάρος των οποίων είχε διαπραχθεί κάποια παράβαση προτρέπονταν: «Δεν πρέπει να μισείς τον αδελφό σου μέσα στην καρδιά σου. Πρέπει εξάπαντος να ελέγξεις τον πλησίον σου, ώστε να μη βαστάξεις αμαρτία μαζί με αυτόν». (Λευ 19:17) Δεν επιτρεπόταν να υποθάλπουν αισθήματα δυσαρέσκειας ενάντια στον αδελφό που είχε σφάλει. Έπρεπε να ελέγχουν τον αδελφό με σκοπό να τον γλιτώσουν από την αμαρτία. Η παράλειψη εκπλήρωσης αυτής της ηθικής ευθύνης θα μπορούσε να συμβάλει σε περαιτέρω αμαρτία, και όποιος δίσταζε να ελέγξει τον πλησίον του θα έφερε μέρος της ευθύνης για μια τέτοια αμαρτία.—Παράβαλε Ματ 18:15.
Μερικές φορές οι πρεσβύτεροι, ως εκπρόσωποι της εκκλησίας, πρέπει να ελέγχουν όσους υποπίπτουν σε σοβαρή αδικοπραγία, ακόμη και ενώπιον άλλων οι οποίοι έχουν γνώση της αμαρτωλής πορείας του ατόμου. Αυτός ο έλεγχος δεν επιφυλάσσεται μόνο για εκείνους που είναι δεκτικοί σε αυτόν. Οι πρεσβύτεροι καλούνται επίσης να “ελέγχουν εκείνους που αντιλέγουν”, και να “ελέγχουν με αυστηρότητα” εκείνους που είναι «ανυπότακτοι» και «λένε ανώφελα πράγματα».—1Τι 5:20· Τιτ 1:9, 10, 13.
Μολονότι ο έλεγχος μπορεί να ωφελήσει αυτούς που τον λαβαίνουν, οι προσπάθειες εκείνου που δίνει τον έλεγχο δεν εκτιμώνται πάντα. Γι’ αυτό, λοιπόν, τα εδάφια Παροιμίες 9:7, 8 προειδοποιούν: «Αυτός που διορθώνει το χλευαστή επισύρει ατίμωση στον εαυτό του, και αυτός που δίνει έλεγχο στον πονηρό—στίγμα στον εαυτό του. Μην ελέγχεις το χλευαστή για να μη σε μισήσει. Δίνε έλεγχο στον σοφό και θα σε αγαπήσει».
Κατάλληλη Στάση. Εφόσον οι Γραφές είναι θεόπνευστες, κάθε έλεγχος που είναι θεμελιωμένος σε αυτές προέρχεται στην πραγματικότητα από τον Θεό. (2Τι 3:16) Ο έλεγχος του Ιεχωβά είναι έκφραση αγάπης, και δεν πρέπει να τον αποστρεφόμαστε ή να τον απορρίπτουμε. (Παρ 3:11, 12) Ο Ιησούς Χριστός, ως η κεφαλή της Χριστιανικής εκκλησίας, δείχνει στοργή για τα μέλη της εκκλησίας, φροντίζοντας να παρέχεται ο αναγκαίος έλεγχος μέσω αντρών που διαθέτουν τα ανάλογα πνευματικά προσόντα. (Απ 3:14, 19) Όσοι είναι σοφοί αντιλαμβάνονται ότι «οι έλεγχοι της διαπαιδαγώγησης είναι η οδός της ζωής».—Παρ 6:23.
Η αμαρτωλή ανθρώπινη τάση είναι να δυσανασχετούμε με τον έλεγχο και με τον ανθρώπινο υπηρέτη μέσω του οποίου ίσως μας δίνεται. Αλλά το να ενδίδει κανείς σε αυτή την τάση τον υποβιβάζει στο επίπεδο των άλογων ζώων που στερούνται ηθικής διάκρισης. Σύμφωνα με τη θεόπνευστη παροιμία: «Όποιος μισεί τον έλεγχο είναι παράλογος». (Παρ 12:1) Αντίθετα, ο ψαλμωδός Δαβίδ, που και ο ίδιος ελέγχθηκε επανειλημμένα, έγραψε: «Αν με χτυπήσει ο δίκαιος, αυτό θα είναι στοργική καλοσύνη· και αν με ελέγξει, θα είναι λάδι πάνω στο κεφάλι, λάδι που το κεφάλι μου δεν θα θελήσει να αρνηθεί».—Ψλ 141:5.