Ας Καθαρίσωμε το Σπίτι, από Θρησκευτική Άποψι

ΑΝΑΤΡΕΧΟΝΤΑΣ στους χρόνους της αρχαίας Βαβυλώνος και της Αιγύπτου, θα δούμε ότι η χρήσις θρησκευτικών αντικειμένων μέσα στα σπίτια υπήρξε δημοφιλής. Από τα ερείπια των αρχαίων σπιτιών οι αρχαιολόγοι ανέσυραν κάθε είδους θρησκευτικές εικόνες, αγάλματα, λειψανοθήκες, ζωγραφικές παραστάσεις και ίχνη θρησκευτικών συμβόλων, όπως ο σταυρός.

Πιθανόν αυτό να σας εκπλήξη, αλλά είναι γεγονός ότι θρησκευτικά αντικείμενα και συμβολισμοί, που εχρησιμοποιούντο στις αρχαίες ειδωλολατρικές Βαβυλώνα και Αίγυπτο, είναι σήμερα σε χρήσι σε πολλά «Χριστιανικά» σπίτια. Ο καιρός επείγει για κείνους, που θέλουν να είναι αληθινοί Χριστιανοί, να καθαρίσουν το σπίτι από θρησκευτική άποψι.​—Πράξ. 17:29-31.

Προτού εξετάσωμε τι έχει να πη η Αγία Γραφή σχετικά με τον καθαρισμό του σπιτιού από θρησκευτική άποψι, ας ρίψωμε ένα βλέμμα σ’ ένα τυπικό Λατινο-Αμερικανικό σπίτι, που είναι παρόμοιο από μερικές απόψεις με σπίτια στη Δομινικανή Δημοκρατία, στην Κούβα, στο Πόρτο Ρίκο και οπουδήποτε αλλού.

Καθώς πλησιάζομε το σπίτι, παρατηρούμε ένα μικρό βωμό κατά μήκος του πεζοδρομίου στη γωνία. Η μικρή τρύπα στην προσθία πλευρά είναι για τις προσφορές προς την εικόνα. Καθώς μπαίνομε στην αυλή, παρατηρούμε έναν άλλο οικογενειακό βωμό με την εικόνα εκείνου στον οποίον είναι αφιερωμένη η οικογένεια, συνήθως της εθνικής θεάς ή ενός αγίου, που διαφέρει από χώρα σε χώρα. Μερικές είναι πολύ επεξειργασμένες και δαπανηρές. Κοντά στην πόρτα μπορούμε να δούμε ένα σταυρό. Όταν κτυπούμε, μας υποδέχονται στο φιλόξενο σπίτι με τη φράσι, «Αντελάντε, τόμεν ασιέντο», που σημαίνει «Προχωρείτε μέσα, καθήστε.» Η οικοδέσποινα ευαρεστείται να μας δείξη το σπίτι της. Μήπως παρετηρήσατε εκείνη τη μικρή εξέδρα ή ράφι πάνω από το κεφάλι σας καθώς μπήκαμε; Μια θρησκευτική εικόνα μ’ ένα ποτήρι νερό ή κάτι φαγώσιμο είναι τοποθετημένο σ’ αυτή. Συχνά μπορείτε να δήτε τέτοια μικρά ράφια μπροστά από μια εικόνα ενός μέλους της οικογενείας που έχει πεθάνει με λουλούδια τοποθετημένα μπροστά σ’ αυτή.

Σ’ ένα λαϊκό ισόγειο σπίτι παρατηρούμε πάλι τον σταυρό ζωγραφισμένο σε κάθε πόρτα. Σε άλλα σπίτια θα βρεθή ένας σκαλιστός από μέταλλο ή ξύλο. Καθώς ακολουθούμε την οικοκυρά, παρατηρούμε το ίδιο αυτό θρησκευτικό σύμβολο στον τοίχο επάνω από τα κρεββάτια ή επάνω στο βωμό του σπιτιού, που μερικές φορές καταλαμβάνει μια γωνία του δωματίου η ακόμη έναν ολόκληρο τοίχο. Συνήθως αυτός είναι διακοσμημένος με στιλπνά χαρτιά πολλών χρωμάτων που φέρουν θρησκευτικές εικόνες, κηροπήγια ή έγχρωμα ηλεκτρικά φώτα και λουλούδια. Θρησκευτικές εικόνες της «Ιεράς Καρδίας» και του «Τελευταίου Δείπνου» θα βρήτε, επίσης, στα δωμάτια.

Τι πρέπει να σκεφθούμε για τη χρήσι αυτών των πολλών θρησκευτικών αντικειμένων και συμβόλων; Πρέπει να σκεφθούμε ό,τι σκέπτεται ο Θεός.

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Δεν πρέπει να σκεφθούμε ότι υπάρχει κατ’ ανάγκην κάτι το εσφαλμένο σε κάθε αντικείμενο τέχνης, σε μια εικόνα ή άγαλμα. Επομένως, πρέπει να κάνωμε διάκρισι μεταξύ αντικειμένων που είναι απλώς έργα τέχνης και έργων θρησκευτικής αφιερώσεως, ήτοι εικόνων, που χρησιμεύουν για να παριστάνουν κάποιον άγιο ή Θεότητα. Αν ένας παίρνη λατρευτική στάσι προς μια εικόνα, καθιστώντας αυτό θρησκευτικό αντικείμενο, τότε ο κάτοχος αυτής της εικόνος πρέπει να κάμη σκέψεις επάνω στην άποψι του Θεού σχετικά με τις θρησκευτικές εικόνες. Λόγου χάριν, ο Θεός διέταξε τους Ισραηλίτας των αρχαίων χρόνων να μην έχουν κανένα ομοίωμα για να εκπροσωπή τον αληθινό Θεό. (Έξοδ. 20:4· Δευτ. 4:15-19) Ούτε έπρεπε να φέρουν τα ομοιώματα ή τα σύμβολα των ειδωλολατρών Αιγυπτίων και Χανανιτών μέσα στα σπίτια τους. Η σαφής διακήρυξις του Θεού ήταν:

«Τα γλυπτά των θεών αυτών θέλετε καύσει εν πυρί· δεν θέλεις επιθυμήσει το αργύριον ή το χρυσίον το επ’ αυτών, ουδέ θέλεις λάβει αυτό εις σεαυτόν δια να μη παγιδευθής εις αυτό· διότι είναι βδέλυγμα εις Ιεχωβά τον Θεόν σου. Και δεν θέλεις φέρει βδέλυγμα εις τον οίκόν σου, δια να μη γείνης ανάθεμα, ως αυτό· θέλεις αποστραφή αυτό διόλου, και θέλεις βδελυχθή αυτό διόλου· διότι είναι ανάθεμα.»​—Δευτ. 7:25, 26, ΜΝΚ.

Οι αληθινοί Χριστιανοί εκτιμούν αυτή την ίδια αρχή, προκειμένου περί ενός καθαρού, από θρησκευτική άποψι, σπιτιού, έχοντας ειδικώς υπ’ όψιν παρόμοιες εντολές που έχουν δοθή στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές: «Δεν πρέπει να νομίζωμεν τον Θεόν ότι είναι όμοιος με . . . κεχαραγμένα δια τέχνης και επινοίας ανθρώπου.» «Τεκνία, φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων.» (Πράξ. 17:29· 1 Ιωάν. 5:21) Επομένως, οι πρώτοι Χριστιανοί τηρούσαν τα σπίτια τους απηλλαγμένα από θρησκευτικές εικόνες. Πώς, λοιπόν, έγινε αρχή εικόνων, παραδείγματος χάριν, του Χριστού; Στρεφόμενοι στα ιστορικά βιβλία, που πραγματεύονται περί των πρώτων Χριστιανών, θα μάθετε τούτο: «Οι ειδωλολάτραι, οι οποίοι, όπως ο [Αυτοκράτωρ] Αλέξανδρος Σεβήρος, διέκριναν κάτι το Θείον στον Χριστό, και τα δόγματα, που ανέμιξαν τον ειδωλολατρισμό και τη Χριστιανοσύνη, ήσαν οι πρώτοι που έκαμαν χρήσι εικόνων του Χριστού.»a Εφόσον εικόνες του Χριστού δεν εχρησιμοποιούντο από τους πρώτους Χριστιανούς, είναι φανερό ότι δεν είχαν εικόνες ούτε της Μαρίας, της μητρός του Ιησού.

Επομένως, όταν μια εικόνα γίνεται αντικείμενο θρησκευτικής αφοσιώσεως, είναι καιρός για τον κάτοχό της, αν θέλη να είναι Χριστιανός, να καθαρίση το σπίτι από θρησκευτική άποψι​—αδιάφορο ποιον εκπροσωπεί η εικόνα ή ποιος την έκαμε.

Είναι καλό για κάθε Χριστιανό να ενθυμήται τι έλαβε χώραν σχετικά με το ομοίωμα του χαλκίνου όφεως, που έγινε από τον Μωυσή. Στη διάρκεια του ταξιδιού των Ισραηλιτών στην έρημο, ο Θεός διέταξε τον Μωυσή, που είχε οδηγήσει τον Ισραήλ έξω από την Αίγυπτο, να κατασκευάση το ομοίωμα ενός χαλκίνου όφεως, που ήταν ένα σύμβολο και είχε προφητική σημασία, αλλά το οποίον δεν ήταν για θρησκευτική λατρεία. (Αριθμ. 21:4-9· Ιωάν. 3:14, 15) Έτσι, το ομοίωμα του χαλκίνου όφεως δεν το προσκυνούσαν, ούτε το χρησιμοποιούσαν για λατρεία στις ημέρες του Μωυσέως. Αν και αυτό το ομοίωμα έγινε κάτω από κατάλληλες περιστάσεις, και μάλιστα κατ’ εντολήν του Θεού, ωστόσο, τελικά, έπρεπε να καταστραφή. Γιατί έτσι; Διότι αιώνες μετά την εποχή του Μωυσέως, οι Ισραηλίται μετέτρεψαν το ίδιο αυτό ομοίωμα του χαλκίνου όφεως σε αντικείμενο θρησκευτικής αφοσιώσεως, καίοντας ακόμα και θυμίαμα ενώπιόν του. (2 Βασ. 18:4) Γι’ αυτό, όταν ο Βασιλεύς Εζεκίας έκαμε εκκαθάρισι της χώρας του Ιούδα από τις θρησκευτικές εικόνες, συνέτριψε τον χάλκινον όφιν που είχε κάμει ο Μωυσής και τον κατέστρεψε τελείως.

Η καταστροφή εκείνη των θρησκευτικών εικόνων είχε την ευλογία του Θεού, αφού ο αληθινός Θεός θέλει να λατρεύεται χωρίς εικόνες ή μέσω εικόνων, όπως εδήλωσε ο Ιησούς Χριστός ο ίδιος: «Ο Θεός είναι πνεύμα· και οι προσκυνούντες αυτόν, εν πνεύματι και αληθεία πρέπει να προσκυνώσι.»​—Ιωάν. 4:24· 2 Βασ. 18:1-7.

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Ποια αντίρρησις, όμως, θα μπορούσε να υπάρξη σχετικά με τις εικόνες; Ένας Χριστιανός θα μπορούσε, επί τέλους, να έχη ή να επιδεικνύη κατάλληλα μια φωτογραφία, ένα ιχνογράφημα ή ένα ζωγραφικόν πίνακα. Μπορεί να εξεικονίζη φίλους ή συγγενείς, ένα τοπίο ή Βιβλικά θέματα. Οι μάρτυρες του Ιεχωβά, λόγου χάριν, έχουν ένα ημερολόγιο με διαφορετική για κάθε χρόνο εξεικόνισι ενός σπουδαίου Γραφικού γεγονότος. Έτσι, λοιπόν, τι καθορίζει αν μια εικόνα είναι απορριπτέα ή όχι; Τούτο: Μήπως αποδίδεται στην εικόνα σεβασμός ή λατρεία, τιθεμένων ίσως και τροφών ενώπιόν της; Μήπως έχει η εικόνα κανένα ειδωλολατρικό συμβολισμό; Μήπως η εικόνα κακοπαριστάνει τη Γραφή;

Πάρετε, για παράδειγμα, μια εικόνα που εμφανίζεται σε πολλές αποδόσεις, την καλουμένη «Τελευταίο Δείπνο». Ο Ιησούς εθέσπισε «Το Δείπνον του Κυρίου» ή, όπως το ονομάζει μια σύγχρονη μετάφρασι της Γραφής, «το εσπερινό φαγητό του Κυρίου», κατά την ημερομηνία της 14 του Νισάν του 33 μ.Χ., μετά τις 6 μ.μ., ημέρα Πέμπτη. (1 Κορ. 11:20, 23, 24) Ακριβώς πριν από το Δείπνο του Κυρίου, ο Ιησούς και οι δώδεκα απόστολοί του είχαν φάγει τον ετήσιο πασχάλιο αμνό. Αλλά, πόσα πιάτα με ψάρι βλέπετε στο τραπέζι μερικών ελαιογραφιών; Ο Ιησούς και οι απόστολοί του δεν έφαγαν ψάρι εκείνη τη νύχτα της Πέμπτης, αλλά, μάλλον, το κρέας ενός αμνού. Εικόνες που δείχνουν ψάρι κακοπαριστάνουν την Αγία Γραφή.

Η Γραφή δείχνει ότι, παράλληλα με το ψητό αρνί, εχρησιμοποιήθη άζυμος άρτος για το πάσχα. (Έξοδ. 12:8-15) Θα παρατηρήσετε ότι σε μερικές εικόνες τα πλακούντια​—ένα για κάθε απόστολο—​είναι ένζυμος ή φουσκωμένος άρτος. Η Γραφική αφήγησις δείχνει, επίσης, ότι οι πιστοί απόστολοι έφαγαν τεμάχια από έναν άζυμο άρτο· δεν είχε ο καθένας το δικό του ένζυμο πλακούντιο.​—Ματθ. 26:26.

Η Γραφή δείχνει, επίσης, ότι όλοι οι πιστοί απόστολοι επρόκειτο να πιουν από το ίδιο ποτήρι. (Ματθ. 26:27) Στις εικόνες οδηγούμεθα συνήθως να πιστεύωμε ότι μετά το πασχαλινό φαγητό και στη διάρκεια του Δείπνου του Κυρίου, κάθε απόστολος είχε το δικό του ποτήρι, ενώ ο Ιησούς μόνον είχε ένα ειδικό δισκοπότηρο οίνου. Στην πραγματικότητα, συμμετέσχον στον ίδιο άρτο και έπιαν από το ίδιο ποτήρι.

Θα παρατηρήσετε, επίσης, ότι σε πολλές εικόνες όλοι είναι καθιστοί. Το έθιμο στις μέρες του Ιησού ήταν να τρώγουν σε στάσι πλαγιαστή, όπως μπορούμε να σημειώσωμε όταν θα προσφύγωμε σ’ ένα λεξικό της Γραφής. Η ίδια η Γραφή δείχνει ότι ο Ιωάννης ήταν πλαγιαστός στον κόλπο του Ιησού, κάτι που δεν θα μπορούσε να κάνη αν εκάθητο ενόσω έτρωγε.​—Ιωάν. 13:23-25.

Πόσους αποστόλους καταμετρείτε; Η Γραφή δείχνει ότι ο Ιούδας ανεχώρησεν «ευθύς» μετά τον εορτασμό του πάσχα και συνεπώς προτού να θεσπίση ο Ιησούς το Δείπνον του Κυρίου μαζί με τους πιστούς ένδεκα αποστόλους. (Ιωάν. 13:30) Εικόνες που δείχνουν δώδεκα αποστόλους μαζί με τον Ιησού δεν απεικονίζουν την αλήθεια.

Έτσι το παράδειγμά μας δείχνει κακοπαράστασι της Γραφής σχετικά με τον πασχάλιο αμνό, τον άζυμο άρτο, το ένα καρβέλι και ένα ποτήρι, τη στάσι της ανακλίσεως και τον αριθμό αποστόλων. Όταν μια εικόνα κακοπαριστάνη τον Άγιο Λόγο του Θεού, είναι καιρός να την αφαιρέσωμε.

Έπειτα, όσον αφορά τις εικόνες του Ιησού Χριστού, μήπως έχετε παρατηρήσει ένα φωτοστέφανο ή κύκλο φωτός που περικλείει την κεφαλή του; Αυτό ονομάζεται «νίμπους». Θα το βρήτε αποκαλυπτικό, αν ανατρέξετε σε μια καλή εγκυκλοπαιδεία και εξετάσετε τη λέξι «νίμπους», διότι θα πληροφορηθήτε ότι έχρησιμοποιείτο από τους αρχαίους ειδωλολάτρας Αιγυπτίους, Έλληνας και Ρωμαίους στη θρησκευτική τους τέχνη· ένα τέτοιο σύμβολο είναι Βαβυλωνιακής προελεύσεως, εφόσον εμφανίζεται σε καλλιτεχνικές εξεικονίσεις των κυριωτέρων θεοτήτων της Βαβυλώνος. Ο φωτεινός κύκλος ήταν το σύμβολο του Θεού-ηλίου, και συνεπώς αποτελεί ειδωλολατρισμό.

Καμμιά εικόνα που θυμίζει Βαβυλωνιακό ειδωλολατρισμό δεν έχει θέσι στον τοίχο ενός Χριστιανικού σπιτιού.

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ

Ένα από τα σύμβολα που μπορείτε συνήθως να δήτε στα σπίτια είναι ο σταυρός. Στην πραγματικότητα, οι Άγιες Γραφές δείχνουν ότι ο Ιησούς Χριστός εσταυρώθη σ’ ένα ξύλο δένδρου ή πάσσαλο χωρίς οριζόντια δοκό. Ο απόστολος Πέτρος ανέφερε, τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις, ότι ο Ιησούς απέθανε επί ξύλου. (Πράξ. 5:30· 1 Πέτρ. 2:24) Η άλλη πρωτότυπη Ελληνική λέξις, που χρησιμοποιείται στη Γραφή, είναι σταυρός και σημαίνει πάσσαλο χωρίς οριζοντία δοκό οποιουδήποτε είδους.

Ακόμη κι αν είχε υπάρξει ένας σταυρός, στον οποίον καθηλώθη ο Ιησούς, θα ήταν μήπως αυτός ένα κατάλληλο θρησκευτικό σύμβολο για τους Χριστιανούς; Όχι, όχι περισσότερο απ’ ό,τι θα ήταν το να προσκυνούσε ένας ή να ελάτρευε μια σφαίρα ή μια μεγάλη μάχαιρα, που είχε φονεύσει έναν πολυαγαπημένο! Δεν είναι παράδοξο το ότι οι πρώτοι Χριστιανοί δεν είχαν σταυρούς στα σπίτια τους! «Δεν εγίνετο χρήσις σταυρού με τον Εσταυρωμένο», λέγει ένας ιστορικός των πρώτων Χριστιανών, «και δεν υπήρχε υλική εξεικόνισις του σταυρού.»b

Από πού, λοιπόν, προήλθε ο σταυρός; Αιώνες προ Χριστού ο σταυρός εχρησιμοποιείτο από ειδωλολάτρας θρησκευομένους στην Ινδία, στην Κίνα, στην Περσία, στην Αίγυπτο και, φυσικά, στη Βαβυλώνα. Ο όρθιος σταυρός ήταν το ιερό σύμβολο του Βαβυλωνιακού θεού Θαμμούζ. Ήταν, επίσης, το σύμβολο του ηλιο-θεού Σολ, στην αρχαία Ρώμη. Ένας τέτοιος σταυρός ήταν η πρώτη μορφή του γράμματός των «Τ», που είναι το αρχικό γράμμα του ονόματος του θεού Ταμμούζ (στην Ελληνική Θαμμούζ).

Επί πλέον, μερικές εγκυκλοπαιδείες θα σας πουν ότι η αρχαία Αίγυπτος είχε ένα σταυρό, που ήταν σύμβολο ανήθικης σεξουαλικής λατρείας. Ο Αιγυπτιακός σταυρός, που ελέγετο ανκ (crux ansata, φορητός σταυρός), απετελείτο από ένα «Τ» με μια ωοειδή λαβή στην κορυφή του, που υπεδήλωνε τα άρρενα και θήλεα αναπαραγωγικά όργανα. Οι Ισραηλίται δεν χρησιμοποιούσαν αυτό το ειδωλολατρικό σύμβολο του φαλλικού σταυρού στα σπίτια τους.

Εν τούτοις, όπως συνέβαινε στην ειδωλολατρική Αίγυπτο, έτσι, επίσης, η χρήσις του φαλλικού συμβόλου είναι συνήθης στη Λατινική Αμερική και οπουδήποτε αλλού. Μερικά εκκλησιαστικά κτίρια έχουν κτισθή με βάσι το σχήμα του «Τ». Στον καθεδρικό ναό στην πόλι Σαν Πέντρο Σούλα της Ονδούρας, στην ασπίδα που είναι υπεράνω των θυρών χρησιμοποιείται ο σταυρός και η ωοειδής λαβή. Όπως οι αρχαίοι Αιγυπτιακοί τάφοι και οι μούμιες περιείχαν πολλούς σταυρούς, έτσι και σήμερα τα νεκροταφεία είναι γεμάτα με σταυρούς, μερικοί από τους οποίους περιλαμβάνουν και την ωοειδή λαβή.

ΑΣ ΚΑΘΑΡΙΣΩΜΕ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Ποια, λοιπόν, πρέπει να είναι η στάσις μας έναντι των εικόνων, των ζωγραφικών πινάκων και των σταυρών; Όσον αφορά τις εικόνες και τα αγάλματα, ο κίνδυνος αναφαίνεται όταν οι άνθρωποι υποκλίνωνται ή προσεύχωνται ενώπιον αυτών των αψύχων ειδώλων, όταν προσφέρουν τροφή σ’ αυτά, όταν τα θεωρούν σαν κάτι άγιο. Αν και δεν υπάρχει κάτι το εσφαλμένο σε μια εικόνα, που εξεικονίζει σωστά ένα Γραφικό γεγονός, εν τούτοις, αν ένας αποδίδη σεβασμό και λατρεία σε μια εικόνα, αυτό είναι εσφαλμένο. Αν είναι ένας ζωγραφικός πίναξ ενός αποθανόντος προσφιλούς, μήπως ο κάτοχός του τού αποδίδει θρησκευτική αφοσίωσι; Τότε, φυσικά, είναι εσφαλμένο. Και αν ένας πίναξ κακοπαριστάνη τον άγιο Λόγο του Θεού ή περιέχη ειδωλολατρικούς συμβολισμούς, όπως ο φωτοστέφανος ή «νίμπους» κι ένας σταυρός, γιατί τότε να τον έχετε στο σπίτι;

Επομένως, ερευνήστε το σπίτι σας. Μήπως έχετε θρησκευτικές εικόνες; Μήπως έχετε θρησκευτικούς ζωγραφικούς πίνακες με τον ειδωλολατρικό φωτοστέφανο που να περικλείη την κεφαλή του απεικονιζομένου προσώπου; Μήπως έχετε παραστάσεις σταυρών; Μήπως έχετε εικόνες προς τις οποίες παίρνετε μια λατρευτική στάσι;

Αν έχετε, είναι καιρός να καθαρίσετε το σπίτι. Το να κάνετε αυτό το σταθερό βήμα, χωρίς φόβο ανθρώπων, προς την αγνή και αμόλυντη λατρεία του Ιεχωβά Θεού θα σημαίνη υπακοή στις εντολές του Θεού. Θα σημαίνη το τέλος ολοκλήρου του Βαβυλωνιακού ειδωλολατρισμού στα έργα τέχνης που είναι γύρω στο σπίτι σας. Αυτό θα καταδείξη την επιθυμία σας να λατρεύετε τον Θεό, όπως εδήλωσε ο Ιησούς Χριστός, «εν πνεύματι και αληθεία.» Επομένως, ας καθαρίσωμε το σπίτι μας από θρησκευτική άποψι.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 587]

Ο Θαμμούζ Φορώντας Σταυρούς