Τι ο Σοφός Ανήρ Εννοούσε;
Επωφελείσθε από τις Ευκαιρίες
Κατά καιρούς παρουσιάζονται θαυμάσιες ευκαιρίες στους ανθρώπους να κάνουν καλό ή να επωφεληθούν από κάτι χρήσιμο. Λόγω των αβεβαιοτήτων της ζωής σ’ αυτό το παρόν σύστημα, όμως, μπορεί ν’ απαιτήται πίστις για να επωφεληθή κανείς από ωρισμένες καταστάσεις. Και ωστόσο, αν έχωμε αμφιβολίες σε μια τέτοια περίπτωσι, θα μπορούσαμε να χάσωμε κάτι που πραγματικά αξίζει. Ίσως επίσης αποτύχομε να ενθαρρύνωμε άλλους.
Ο σοφός Βασιλεύς Σολομών έδωσε μια πολύ πρακτική συμβουλή σ’ αυτό το ζήτημα. Έγραψε τα εξής: «Ρίψον τον άρτον σου επί πρόσωπον των υδάτων διότι εν ταις πολλαίς ημέραις θέλεις εύρει αυτόν. Δος μερίδιον εις επτά και έτι εις οκτώ· διότι δεν εξεύρεις τι κακόν θέλει γείνει επί της γης.» (Εκκλησ. 11:1, 2) Αυτά τα λόγια θεωρούνται συνήθως ως μια παρότρυνσις προς τη γενναιοδωρία.
Κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να προκύψη από τις ενέργειες γενναιοδωρίας του. Μπορεί να του φαίνεται ότι κάνει κάτι σ’ ένα όγκο ‘υδάτων,’ χωρίς να βλέπη άμεση ανταπόδοσι. Παρ’ όλα αυτά, οι γενναιόδωρες πράξεις του μπορεί να τον κάνουν αγαπητό στους άλλους και να τους υποκινήσουν ν’ ανταποκριθούν γενναιόδωρα όταν εκείνος περιέλθη σε πραγματική ανάγκη. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πραγματικά γενναιόδωρα άτομα πρέπει να υπολογίζουν και να βασίζωνται στην ανταμοιβή που μπορεί να λάβουν. Αντιθέτως, το άτομο αυτό χαίρεται να δίνη στους άλλους και είναι βέβαιος ότι πάντοτε θα έχη αυτά που χρειάζεται. Έτσι δεν περιορίζει τις προσφορές του σε μερικούς που επιλέγει, μόνο σε δύο ή τρεις, αλλά είναι γενναιόδωρος μ’ ένα ολοκάρδιο τρόπο, δίνοντας σε «επτά και έτι εις οκτώ.» Μερικά επιφυλακτικά άτομα μπορεί να νομίζουν ότι αυτό είναι πολύ ασύνετο, φοβούμενοι ότι το άτομο μπορεί να περιέλθη σε μια κατάστασι ανάγκης όταν έλθη κάποια συμφορά. Το γενναιόδωρο άτομο, όμως, έχει πιο πολλές πιθανότητες να λάβη βοήθεια όταν αντιμετωπίζη μια συμφορά. Μια παρόμοια σκέψι εξέφρασε ο Ιησούς Χριστός, όταν είπε: «Δίδετε, και θέλει δοθή εις εσάς· μέτρον καλόν, πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον θέλουσι δώσει εις τον κόλπον σας.»—Λουκ. 6:38.
Οι πράξεις γενναιοδωρίας ενός ατόμου θα μπορούσαν κατάλληλα να παρομοιωθούν με το φύτευμα ρυζιού σε έδαφος που είναι καλυμμένο με νερά. Μετά από πολλάς ημέρας αυτό που φυτεύει το άτομο ωριμάζει και παράγει μια πλούσια συγκομιδή.
Κατόπιν ο Σολομών αναφέρεται σε ωρισμένους σταθερούς νόμους δείχνοντας ότι η έλλειψις αποφασιστικότητος σε ζητήματα της ζωής δεν είναι η κατάλληλη πορεία. Παρατηρεί: «Εάν τα νέφη ήναι πλήρη, θέλουσι διαχύσει βροχήν επί την γην· και εάν δένδρον πέση προς τον νότον ή προς τον βορράν, εν τω τόπω όπου πέση το δένδρον, εκεί θέλει μείνει.» (Εκκλησ. 11:3) Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν· δεν μπορεί ο άνθρωπος να τα ελέγξη. Γιατί, λοιπόν, να είναι αναποφάσιστος και συνεπώς διστακτικός στο να δείξη γενναιοδωρία ή να κάνη αυτό που πρέπει να κάνη; Αν πρόκειται να βρέξη, θα βρέξη. Αν ένα δένδρο πρόκειται να πέση μ’ έναν ωρισμένο τρόπο, θα πέση μ’ αυτόν τον τρόπο. Αυτό αληθεύει και για πολλά άλλα πράγματα στη ζωή. Η αδράνεια και μόνο δεν θα εγγυηθή ότι δεν θα συμβούν αυτά τα πράγματα.
Αν ένα άτομο επεδίωκε να ρυθμίζη τη ζωή του προσπαθώντας να καθορίση πρώτα ακριβώς τι μπορεί να συμβή ή να μη συμβή, δεν θα έκανε τίποτε. Όπως παρετήρησε ο Σολομών: «Όστις παρατηρεί τον άνεμον, δεν θέλει σπείρει [φοβούμενος ότι ο άνεμος θα πάρη τον σπόρο]· όστις θεωρεί τα νέφη, δεν θέλει θερίσει [φοβούμενος ότι αν θερίση, το σιτάρι θα βραχή προτού μπορέση εκείνος να το βάλη στην αποθήκη ].»—Εκκλησ. 11:4.
Εμείς, λοιπόν, πρέπει να προχωρούμε κάνοντας αυτό που πρέπει να γίνη, έχοντας υπ’ όψιν, ότι θα υπάρχουν και οι αβεβαιότητες. Δεν υπάρχει τρόπος να εξιχνιάσωμε το έργο του Θεού, δηλαδή ν’ ανακαλύψωμε κάποιο νόμο βάσει του οποίου να καθορίσωμε επακριβώς τι εκείνος μπορεί να κάνη ή ν’ ανεχθή στην επεξεργασία του σκοπού του και, κατόπιν, να διεξάγωμε τις υποθέσεις μας σύμφωνα μ’ αυτό τον κανόνα. Ο Σολομών τόνισε ότι το έργο του Θεού είναι μυστήριο για τον άνθρωπο, όπως ακριβώς και η ανάπτυξις ενός βρέφους στη μήτρα. Έγραψε τα εξής: «Καθώς δεν γνωρίζεις τις η οδός του ανέμου ουδέ τίνι τρόπω μορφόνονται τα οστά εν τη κοιλία της κυοφορούσης, ούτω δεν γνωρίζεις τα έργα του Θεού, όστις κάμνει τα πάντα (εν οις ουκ έστι γινώσκων τις η οδός του πνεύματος ως οστά εν γαστρί κυοφορούσης, ούτως ου γνώση τα ποιήματα του Θεού, όσα ποιήσει συν τα πάντα, Μετάφρασις των Ο΄).»—Εκκλησ. 11:5.
Έχοντας υπ’ όψιν τις αβεβαιότητες της ζωής και την ανικανότητα του ανθρώπου ν’ αλλάξη ωρισμένους σταθερούς νόμους, ο Σολομών δίνει την εξής συμβουλή: «Σπείρε τον σπόρον σου το πρωί, και την εσπέραν ας μη ησυχάση η χειρ σου· διότι δεν εξεύρεις τι θέλει ευδοκιμήσει, τούτο ή εκείνο, ή εάν και τα δυο ήναι επίσης αγαθά.» (Εκκλησ. 11:6) Έτσι, η καλύτερη πορεία είναι να ενασχολούμεθα επιμελώς με την εργασία μας, χωρίς ν’ αφήνωμε τις αβεβαιότητες να μας ανησυχούν μέχρι του σημείου να εμποδίσουν τη δραστηριότητά μας, είτε πρόκειται για πνευματικές επιδιώξεις, κοσμικό μόχθο ή πράξεις γενναιοδωρίας.
Αυτό μπορεί να συμβάλη στο να έχη το άτομο μια αισιόδοξη άποψι για τη ζωή. Ο Σολομών έγραψε: «Γλυκύ βέβαια είναι το φως, και ευάρεστον εις τους οφθαλμούς να βλέπωσι τον ήλιον· αλλά και εάν ο άνθρωπος ζήση έτη πολλά, θέλει ευφραίνεσθαι εν πάσι τούτοις.» (Εκκλησ. 11:7, 8, ΜΝΚ) Αφού μόνον οι ζώντες μπορούν να εκτιμήσουν το φως και τον ήλιο, ο Σολομών εδώ τονίζει ότι είναι καλό να είμεθα ζωντανοί και ότι πρέπει κανείς να βρίσκη απόλαυσι στη ζωή. Ωστόσο, προσθέτει μια σοβαρή σκέψι: «Ας ενθυμηθή όμως τας ημέρας του σκότους, ότι θέλουσιν είσθαι πολλαί. Πάντα τα συμβαίνοντα ματαιότης.» (Εκκλησ. 11:8) Ένα άτομο δεν πρέπει να λησμονή το γεγονός ότι μπορεί να χάση τη δύναμί του και το σθένος του όταν επέλθουν ‘οι ημέρες του σκότους’ ή η γεροντική ηλικία. Περιωρισμένος σε μια κατάστασι γεροντικής ηλικίας, μπορεί να διαπιστώση ότι, καθώς η ζωή συνεχίζεται επί χρόνια, κάθε μέρα είναι ματαιότης, φαινομενικά κενή και χωρίς σημασία. Έτσι, ενόσω μπορεί, πρέπει να προσπαθή ν’ απολαμβάνη μ’ ένα υγιή τρόπο τη ζωή, χρησιμοποιώντας καλή κρίσι και επιζητώντας την καθοδηγία του Θεού σε ό,τι κάνει.